Đặc điểm của bệnh
Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp, thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm long đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho. Cơn ho ngày càng nặng và trở thành cơn ho kịch phát trong 1-2 tuần, kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn. Cơn ho gà rất đặc trưng, thể hiện trẻ ho rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy. Cuối cơn ho thường chảy nhiều đờm dãi trong suốt và sau đó là nôn.
Tác nhân gây bệnh
Tác nhân gây bệnh là Bordetella pertussis thuộc giống Bordetella gây bệnh ở người.
Hình thái: Vi khuẩn ho gà là dạng trực khuẩn hai đầu nhỏ, thuộc loại vi khuẩn có kích thước nhỏ nhất, không di động, gram [-].
Vi khuẩn có sức đề kháng ngoài môi trường rất yếu. Thường sẽ bị chết trong 1 giờ dưới tác dụng của nhiệt độ, ánh sáng mặt trời trực tiếp hoặc thuốc sát khuẩn thông thường
Nguồn truyền nhiễm và phương thức lây truyền
Ổ chứa: Người là vật chủ duy nhất. Bở vậy, nguồn truyền bệnh là bệnh nhân, không có nguồn lây truyền ở người lành mang trùng hoặc ngươi bệnh trong thời kỳ lại sức.
Thời gian ủ bệnh: Thông thường từ 7 đến 20 ngày.
Thời kỳ lây truyền: Bệnh ho gà lây truyền mạnh nhất trong thời kỳ đầu viêm long, sau đó tính lây truyền giảm dần và sẽ mất đi sau 3 tuần mắc bệnh, mặc dù lúc này cơn ho vẫn còn dai dẳng.
Bệnh lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp có các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng bệnh nhân khi ho, hắt hơi. Tính lây truyền rất cao ngay sau khi bị phơi nhiễm với giọt nước miếng của bệnh nhân, nhất là đối với những người sinh hoạt trong cùng một không gian khép kín lâu dài như hộ gia đình, trường học.
Các biện pháp phòng chống dịch
Tuyên truyền, giáo dục sức khỏe: Cần cung cấp các thông tin cần thiết về bệnh ho gà cho nhân dân, nhất là cho các bà mẹ, thầy cô giáo biết để cộng tác với cán bộ y tế phát hiện sớm bệnh, cách ly, phòng bệnh và cộng tác với cán bộ y tế đưa con đi tiêm vắc xin [DPT-VGB-Hib].
Vệ sinh phòng bệnh:
- Nhà ở, nhà trẻ, lớp học, vườn trẻ… phải thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.
- Tại nơi có ổ dịch ho gà cũ, cần tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp bệnh có cơn ho gà điển hình, nhất là đến khoảng thời gian chu kỳ của bệnh dịch ở địa phương.
Tiêm phòng đầy đủ 03 mũi vắc xin phối hợp DPT – VGB – Hib là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh.
Dự án TCMR
d
Thời điểm giao mùa là lúc trẻ hay mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả bệnh ho gà. Vậy ho gà là gì, làm thế nào để nhận biết và phòng ngừa? Mời các bậc phụ huynh cùng tìm hiểu chi tiết hơn về căn bệnh này qua bài viết dưới đây nhé!
1. Tìm hiểu về bệnh ho gà
1.1. Bệnh ho gà là gì?
Ho gà là một bệnh lây nhiễm, thường xảy ra khi đường hô hấp bị tấn công bởi vi khuẩn Bordetella pertussis. Chúng bám chặt vào các lông mao ở đường hô hấp trên rồi giải phóng các độc tố nhằm tấn công đường hô hấp và làm ống thở sưng tấy.
Theo cảnh báo của Cục Y tế Dự phòng Việt Nam, bệnh ho gà có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, mọi nơi. Tuy nhiên, đáng lo ngại là có đến 90% số ca mắc bệnh ho gà là các em bé dưới 1 tuổi không được tiêm chủng đầy đủ.
Các bậc phụ huynh đã biết bệnh ho gà là gì
1.2. Khả năng lây nhiễm của bệnh ho gà
Bệnh ho gà có khả năng lây nhiễm rất cao, nhất là trong giai đoạn 2 tuần đầu, kể từ khi phát bệnh. Ở giai đoạn này, có đến 80% những người tiếp xúc người bệnh có nguy cơ bị lây bệnh. Con người chính là nguồn bệnh duy nhất và cũng là nguồn lây chủ yếu cho trẻ nhỏ.
Ho gà chủ yếu lây qua đường hô hấp, thông qua nước bọt, dịch tiết ở họng có trong không khí của người bệnh khi họ ho, hắt xì, khạc nhổ… Do đó, bệnh ho gà rất dễ lây lan, đặc biệt là ở những không gian đông người như trường học, khu vui chơi, khu công cộng…
Trẻ em có sức đề kháng yếu chính là đối tượng dễ bị vi khuẩn gây bệnh tấn công nhất. Đặc biệt là các bé dưới 1 tuổi và các bé không được tiêm phòng.
2. Triệu chứng ở bệnh ho gà là gì?
2.1. Diễn biến của bệnh ho gà
Cục Y tế Dự phòng cho biết, bệnh ho gà thường trải qua 4 giai đoạn như sau:
– Ủ bệnh: Giai đoạn này kéo dài từ trung bình 9 – 10 ngày nhưng cũng có những trường hợp lên đến 20 ngày.
– Viêm long [tiền triệu]: Giai đoạn này diễn ra trong suốt 1 – 2 tuần, bắt đầu xuất hiện những cơn sốt nhẹ, chảy nước mũi, hắt xì và ho giật cục. Những ngày cuối của giai đoạn, các cơn ho trở nên dữ dội hơn, tần suất dày hơn.
– Khởi phát: Giai đoạn này kéo dài từ 1 – 6 tuần, cũng có những trường hợp lên đến trên 10 tuần. Lúc này, các cơn ho xuất hiện đột ngột, khiến trẻ ho rũ rượi, nhất là về đêm. Lúc này, trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, thở nhanh, vã mồ hôi hoặc thậm chí có thể nôn sau mỗi cơn ho.
– Hồi phục: Là giai đoạn cuối cùng, kéo dài khoảng 2 – 3 tuần. Khi đó, những cơn ho ít dần, trẻ bắt đầu hạ sốt. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có khả năng tái phát trở lại.
Khi bệnh khởi phát, các cơn ho xuất hiện đột ngột, khiến trẻ ho rũ rượi
2.2. Các dấu hiệu nhận biết bệnh ho gà là gì?
Thông thường, các triệu chứng của bệnh ho gà được phát hiện sau khi trẻ tiếp xúc với mầm bệnh khoảng 5 – 10 ngày. Tùy vào mỗi thời điểm mà bệnh lại có những triệu chứng khác nhau.
– Ban đầu, bệnh có triệu chứng giống với cảm lạnh như sốt nhẹ hoặc ho nhẹ.
– Sau đó, những cơn ho kéo đến dồn dập, khiến trẻ ho rũ rượi, không thể kiểm soát và khiến trẻ khó thở.
– Chính vì khó thở nên sau mỗi cơn ho, bé thường hít thở sâu, tạo ra những âm thanh như gió rít.
– Những cơn ho có thể kéo dài trong 1 – 2 tuần, thậm chí 1 – 2 tháng, hoặc lâu hơn nữa.
– Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những cơn ho sẽ kéo theo đờm dãi và những cơn nôn.
3. Bệnh ho gà gây ra những biến chứng nguy hiểm nào?
Ho gà là một bệnh rất nguy hiểm, nhất là đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Mỗi năm, trên Thế giới có đến 300.000 trẻ bị tử vong do ho gà. Bên cạnh đó, ho gà cũng khiến không ít trẻ em bị tổn thương não.
Do những triệu chứng của bệnh trong thời gian đầu rất giống những bệnh khác nên nhiều bậc phụ huynh chủ quan, không cho con đi khám hoặc tự ý dùng thuốc cảm cúm… Kết quả là bé gặp phải những biến chứng nguy hiểm như: Viêm phổi, viêm não, mất nước, khó thở hoặc ngưng thở do não không đủ oxy, xuất hiện kết mạc… nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây tử vong.
Viêm phổi, viêm não, mất nước, khó thở hoặc ngưng thở do não không đủ oxy, xuất hiện kết mạc… đều là những biến chứng nguy hiểm của bệnh ho gà.
4. Ngăn ngừa hiệu quả bệnh ho gà
Cha mẹ nên cho bé tiêm phòng vắc-xin đầy đủ. Đây chính là cách đơn giản nhất và hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh ho gà cho trẻ.
Ngoài ra, để hạn chế nguy cơ lây lan của bệnh, mọi người cần lưu ý:
– Nghiêm túc cách ly trẻ khỏi những nơi đông người.
– Đeo khẩu trang mỗi khi ra ngoài và rửa tay với xà phòng thường xuyên.
– Dùng tay hoặc khăn giấy để che miệng và mũi mỗi khi ho hoặc hắt xì.
– Vứt bỏ giấy ăn sau khi sử dụng vào đúng nơi quy định.
Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh ho gà, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng bệnh. Hy vọng các bậc cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn “ho gà là gì”, từ đó có biện pháp chăm sóc con yêu phù hợp!