Cách làm dầu cù la

Cao xoa, dầu xoa là một dạng thuốc bào chế, dùng ngoài, tại chỗ, có tác dụng giảm đau, gây tê, giảm viêm, khu phong, trừ thấp tại chỗ, do tính chất nồng nóng, thấm sâu và gây tê tại chỗ. Trên thị trường ta thường gặp Cao Sao vàng, Dầu Cù là Rồng vàng, Dầu Cù là Mentholatum, Eagle Balm, salonpas gel, Dầu gió Kim, Dầu Trường sơn, Dầu Phật tích, Deep Heat, Rub Plus...
Thành phần cấu tạo của cao xoa gồm có các chất cay nóng, thơm nồng của các tinh dầu thơm như tinh dầu khuynh diệp, tinh dầu hồi, tinh dầu quế... chất thơm như long não... Đặc biệt còn có ở hầu hết các chế phẩm cao xoa cũng như dầu xoa chất Metyl Salicylat nôm na gọi là dầu nóng và chất Menthol, dẫn xuất chiết xuất từ tinh dầu bạc hà. Hai chất này đặc biệt rất cay nóng, đã làm cho các chế phẩm nổi trội tính chất cay nóng. Các thành phần trên được trộn đều, luyện nhuyễn với tá dược thường là Vaselin, Lanolin, sáp ong, Parafin... hoặc một loại gel. Sau đó chế phẩm được đóng gói, bảo quản trong những hộp sắt dập.
Còn dầu xoa, thành phần cấu tạo cũng như cao xoa, chủ yếu là các tinh dầu, trong đó tinh dầu khuynh diệp giữ vai trò chính, rồi tới Menthol, Mêtyl Salicylat... Tất cả được hòa tan trong tá dược lỏng [tinh dầu, cồn...] và trộn đều. Sau đó thành phẩm được đựng trong các lọ nhỏ, có miệng rất nhỏ, để bảo quản được tốt, tránh bay hơi và ộc dầu khi sử dụng.
Cẩn thận khi dùng
Hai chế phẩm cao xoa, dầu xoa đều có thành phần là Menthol, là dẫn xuất chiết xuất từ tinh dầu bạc hà, có mùi thơm đặc biệt, xoa vào da thấy nóng, sau đó thấy mát lạnh. Đặc biệt chất này còn có tính kích ứng, không nên dùng nhiều và tuyệt đối không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Menthol và tinh dầu bạc hà bốc hơi rất nhanh khi xoa vào da, gây cảm giác mát lạnh, và gây tê tại chỗ nên được dùng trong một số trường hợp giảm đau, gây tê tại chỗ, trị ngứa... Tuy vậy trong khi sử dụng có thể gây hiện tượng ức chế tuần hoàn, hô hấp dẫn đến ngừng tim, ngừng thở hoàn toàn, nhất là đối với trẻ em dưới 2 tuổi, nhũ nhi, sơ sinh. Người ta đã thấy trong rất nhiều trường hợp trẻ nhỏ bị chết do nhỏ mũi bằng dung dịch Menthol 1%. Do đó phải hết sức cẩn trọng khi dùng dầu xoa, cao xoa cho trẻ nhỏ.
Menthol và bạc hà còn có thể gây hưng phấn, xúc tiến bài tiết mồ hôi, làm nhiệt cơ thể có thể hạ thấp hơn bình thường.
Còn chất thứ hai là chất Mêtyl Salicylat mà nôm na thường gọi là dầu nóng là một chất có mùi mạnh và bền, tan trong dung môi, trong dầu, trong chất béo, trong vaselin,... Chất này dễ thấm qua da, giảm đau tại chỗ, chống tê thấp, đau cơ bắp, bong gân, thâm tím, tụ huyết... Nhưng chất này có nhược điểm là xoa nhiều sẽ bị rộp da và gặp nước càng nóng ran mạnh, nếu xoa bôi ở diện rộng khắp mình, toàn thân thì mức độ nóng ran quá mức, cơ thể điều tiết tán nhiệt quá sức, không kịp thời, gây rối loạn thân nhiệt.
Dầu xoa, cao xoa được chỉ định dùng trong:
- Đau khớp, đau gân, đau cơ bắp, tụ máu, thâm tím, chấn thương.
- Chống lạnh đường hô hấp, tức ngực, ngạt mũi, ho.
- Cảm cúm, nhức đầu, sổ mũi.
- Đau bụng, đầy hơi, chậm tiêu, khó tiêu.
- Say tàu xe...
Cách dùng:
- Chỉ sử dụng cho người lớn và trẻ em trên 2 tuổi.
- Xoa, bôi không quá 3-4 lần/ngày.
- Dùng đầu ngón tay trỏ lấy một lượng thích hợp dầu hoặc cao, thoa lên chỗ đau nhức [như ngực, chân tay, cổ, lưng...], vào vết cắn, đốt [của muỗi, côn trùng...] vào vùng quanh rốn [khi bị đau bụng, khó tiêu...], vào thái dương [nếu nhức đầu...]. Sau đó miết mạnh tay, day tròn, ấn mạnh bằng ngón tay trỏ.
Chú ý:
- Tuyệt đối không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi, nhũ nhi, sơ sinh, để dẫn đến ức chế tuần hoàn, hô hấp, ngừng tim, ngừng thở.
- Chỉ dùng ngoài da, không ǎn, uống vì thuốc sẽ hủy hoại niêm mạc đường tiêu hóa.
- Không xoa quá 3-4 lần/ngày.
- Không xoa trên niêm mạc, vùng mắt, vết thương hở.
- Không dùng cho người dị ứng với Salicylat, Menthol.
- Không thoa trên diện rộng, toàn thân, chỉ thoa ở điểm đau.
- Để xa tầm tay của trẻ nhỏ.

[Nguồn tin: Báo sức khoẻ và đời sống chuyên đề số 74 23/2001]

Video liên quan