Trong bài viết này, Diễn đàn toán Casio sẽ trình bày phương pháp sử dụng CASIO fx 580VNX để kiểm tra tính chẵn, lẻ của một hàm số lượng giác cho trước.
Bạn đang xem: Cách xác định hàm số chẵn lẻ bằng máy tính
Vấn đề kiểm tra xác định tính chẵn, lẻ của một hàm số lượng giác thường gây ra nhiều khó khăn cho học sinh . Do đó, Diễn đàn toán Casio sẽ trình bày phương pháp sử dụng máy tính cầm tay CASIO fx 580VNX để kiểm tra tính chẵn, lẻ của một hàm số lượng giác cho trước.
Xem thêm: Bài Văn Tả Về Nông Thôn Lớp 3 Hay Nhất, Kể Những Điều Em Biết Về Nông Thôn
Bài toán 1. Xét tính chẵn lẻ của hàm số sau:
$f\left[ x \right]=\sin x.{{\cos }^{2}}x+\tan x$
Hướng dẫn giải
Tập xác định của hàm số là $D=\mathbb{R}\backslash \left\{ \dfrac{\pi }{2}+k\pi |k\in \mathbb{Z} \right\}$
Sử dụng phương thức TABLE để kiểm tra giá trị của $f\left[ x \right]$ và $f\left[ -x \right]$
Vào phương thức TABLE w8
Nhập vào hàm số $f\left[ x \right]=\operatorname{s}\text{inx}.{{\cos }^{2}}x+\tan x$ và $g\left[ x \right]=\operatorname{s}\text{in}\left[ -x \right].{{\cos }^{2}}\left[ -x \right]+\tan \left[ -x \right]$
Quan sát bảng giá trị ta thấy $f\left[ x \right]=-g\left[ x \right]$ hay $f\left[ x \right]=-f\left[ -x \right]$
Vậy $f\left[ x \right]$ là hàm số lẻ
Bài toán 2. Xét tính chẵn, lẻ của hàm số $f\left[ x \right]=\dfrac{{{\cos }^{3}}\left[ x \right]+1}{{{\sin }^{3}}\left[ x \right]}$
Hướng dẫn giải
Tương tự với bài toán 1, đầu tiên ta vào phương thức TABLE w8
Nhập vào hàm số $f\left[ X \right]=\dfrac{{{\cos }^{3}}\left[ X \right]+1}{{{\sin }^{3}}\left[ X \right]}$ và $g\left[ X \right]=f\left[ -X \right]=\dfrac{{{\cos }^{3}}\left[ -X \right]+1}{{{\sin }^{3}}\left[ -Xs \right]}$
Quan sát bảng giá trị ta thấy $f\left[ x \right]=-g\left[ x \right]$ hay $f\left[ x \right]=-f\left[ -x \right]$
Vậy $f\left[ x \right]$ là hàm số lẻ
Định nghĩa
Cho hàm số $y=f\left[ x \right]$ xác định trên miền D
$y=f\left[ x \right]$ là hàm số chẵn $\Leftrightarrow \left\{ \begin{align} & \forall x\in D\Rightarrow -x\in D \\ & f\left[ -x \right]=f\left[ x \right],\forall x\in D \\\end{align} \right.$$y=f\left[ x \right]$ là hàm số lẻ $\Leftrightarrow \left\{ \begin{align} & \forall x\in D\Rightarrow -x\in D \\ & f\left[ -x \right]=-f\left[ x \right],\forall x\in D \\\end{align} \right.$Chú ý
$y=\sin x$: TXĐ $D=\mathbb{R}$ và là hàm số lẻ$y=\cos x$: TXĐ $D=\mathbb{R}$ và là hàm số chẵn$y=\tan x$: TXĐ $D=\mathbb{R}\backslash \left\{ \dfrac{\pi }{2}+k\pi \right\},\left[ k\in \mathbb{Z} \right]$ và là hàm số lẻ$y=\cot x$: TXĐ $D=\mathbb{R}\backslash \left\{ k\pi \right\},\left[ k\in \mathbb{Z} \right]$ và là hàm số lẻĐồ thị của hàm số chẵn sẽ đối xứng qua trục tung, đồ thị của hàm số lẻ đối xứng qua tâm ONếu $D$ không là tập đối xứng [Tức là $\exists x\in D$ mà $-x\notin D$ ], thì ta có thể kết luận hàm số $y=f\left[ x \right]$ không chẵn, không lẻ.Nếu tồn tại $x\in D$ mà $f\left[ -x \right]\ne f\left[ x \right]$ và $f\left[ -x \right]\ne -f\left[ x \right]$ thì hàm số $y=f\left[ x \right]$ không chẵn, không lẻ.Hàm số chẵn [lẻ] $\pm $ Hàm số chẵn [lẻ] $=$ Hàm số chẵn [lẻ]Hàm số chẵn * Hàm số chẵn$=$ Hàm số lẻ* Hàm số lẻ$=$ Hàm số chẵnHàm số chẵn * Hàm số lẻ$=$ Hàm số lẻHàm số chẵn $\pm $ Hàm số lẻ $=$ Hàm số không chẵn, không lẻBạn tốn khá nhiều thời gian nhưng vẫn không xác định được hàm số trong bài tập về nhà là hàm số chẵn hay hàm số lẻ. Chính vì vậy, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách xét tính chẵn lẻ của hàm số chi tiết trong bài viết dưới đây để các bạn cùng tham khảo nhé
Hàm số chẵn lẻ là gì?
Cho hàm số y = f[x] có tập xác định D.
• Hàm số f được gọi là hàm số chẵn nếu với ∀x ∈ D thì −x ∈ D và f[x] =f[−x].
• Hàm số f được gọi là hàm số lẻ nếu với ∀x ∈ D thì −x ∈ D và f[x] = −f[−x]
Lưu ý:
Ví dụ 1: D = [-2;2] là tập đối xứng qua số 0, còn tập D’=[-2;3] là không đối xứng qua 0. Tập R=[−∞;+∞] là tập đối xứng.
Ví dụ 2: Hàm số y = 2x + 1 không là hàm số chẵn, cũng không là hàm số lẻ vì:
Tại x = 1 có f[1] = 2.1 + 1 = 3
Tại x = -1 có f[-1] = 2.[-1] + 1 = -1
⇒ Hai giá trị f[1] và f[-1] không bằng nhau và cũng không đối nhau
Đồ thị của hàm số chẵn lẻ
Hàm số chẵn có đồ thị nhận trục tung Oy làm trục đối xứng.
Hàm số lẻ có đồ thị nhận gốc toạ độ O làm tâm đối xứng.
Cách xét tính chẵn lẻ của hàm số, hàm số có trị tuyệt đối
Để xét tính chẵn lẻ của hàm số các bạn cần sử dụng định nghĩa và quy trình xét hàm số chẵn, lẻ cụ thể như sau:
Sử dụng định nghĩa
Hàm số y = f[x] xác định trên D
Lưu ý:
Các bước xét tính chẵn, lẻ của hàm số
Bước 1. Tìm tập xác định D của hàm số.
Bước 2. Kiểm tra:
Bước 3. Xác định f[−x]và so sánh với f[x]:
Tham khảo thêm:
Bài tập xét tính chẵn lẻ của hàm số
Ví dụ 1: Xét tính chẵn lẻ của các hàm số sau:
a] y = |x|;
b] y = [x + 2]2;
c] y = x3 + x;
d] y = x2 + x + 1.
Lời giải
a] Đặt y = f[x] = |x|.
TXĐ: D = R nên với ∀x ∈ D thì –x ∈ D.
f[–x] = |–x| = |x| = f[x].
Vậy hàm số y = |x| là hàm số chẵn.
b] Đặt y = f[x] = [x + 2]2.
TXĐ: D = R nên với ∀x ∈ D thì –x ∈ D.
f[–x] = [–x + 2]2 = [x – 2]2 ≠ [x + 2]2 = f[x]
f[–x] = [–x + 2]2 = [x – 2]2 ≠ – [x + 2]2 = –f[x].
Vậy hàm số y = [x + 2]2 làm hàm số không chẵn, không lẻ.
c] Đặt y = f[x] = x3 + x.
TXĐ: D = R nên với ∀x ∈ D thì –x ∈ D.
f[–x] = [–x]3 + [–x] = –x3 – x = – [x3 + x] = –f[x]
Vậy y = x3 + x là hàm số lẻ.
d] Đặt y = f[x] = x2 + x + 1.
TXĐ: D = R nên với ∀x ∈ D thì –x ∈ D.
f[–x] = [–x]2 + [–x] + 1 = x2 – x + 1 ≠ x2 + x + 1 = f[x]
f[–x] = [–x]2 + [–x] + 1 = x2 – x + 1 ≠ –[x2 + x + 1] = –f[x]
Vậy hàm số y = x2 + x + 1 là hàm số không chẵn, không lẻ.
Ví dụ 2: Xét tính chẵn lẻ của hàm số : y = f[x] = √2x + 8 – 5
TXĐ : 2x + 8 ≥ 0 x ≥ – 4
D = [-4; + ∞]
ta có : 5 ∈ D mà – 5 ∉ D => D không là tập đối xứng.
vậy : hàm số không chẵn, không lẻ.
Ví dụ 3: Tìm m để hàm số sau là hàm số chẵn.
Lời giải
Giả sử hàm số chẵn suy ra f[-x] = f[x] với mọi x thỏa mãn điều kiện [*]
với mọi x thỏa mãn [*]
⇒ 2[2m2 – 2]x = 0 với mọi x thỏa mãn [*]
⇔ 2m2 – 2 = 0 ⇔ m = ± 1
Với m = 1 ta có hàm số là
ĐKXĐ : √[x2+1] ≠ 1 ⇔ x ≠ 0
Suy ra TXĐ: D = R\{0}
Dễ thấy với mọi x ∈ R\{0} thì -x ∈ R\{0} và f[-x] = f[x]
Do đó
TXĐ: D = R
Dễ thấy với mọi x ∈ R thì -x ∈ R và f[-x] = f[x]
Do đó
Vậy m = ± 1 là giá trị cần tìm.
Ví dụ 3: Xét tính chẵn, lẻ của các hàm số sau:
a. y = f[x] =√1 – x + √1+x
b. y = f[x] = 3√2x−3 – 3√2x+3
Lời giải
a. Tập xác định D = [-1; 1] là tập đối xứng.
Xét: f[–x] = √1 – [-x] + √1+[-x] = =√1 – x + √1+x = f[x]
Vậy, hàm số chẵn.
b. Hàm số xác định trên D = R là tập đối xứng. Ta có:
f[-x] = 3√2[-x]−3 – 3√2[-x]+3 = 3√2x−3 – 3√2x+3 = f[x]
Vậy, hàm số là chẵn.
Sau khi đọc xong bài viết của chúng tôi các bạn có thể biết cách xét tính chẵn lẻ của hàm số để áp dụng vào làm các bài tập từ cơ bản đến nâng cao nhanh chóng và chính xác nhất
5/5 - [1 bình chọn]
XEM THÊM
Phương trình đường thẳng: Các dạng, cách viết, bài tập có lời giải từ A – Z
Các dạng viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số từ A – Z