Mục đích chính của chính sách ngụ binh ư nông là gì

Ngụ binh ư nông là một trong những chính sách xây dựng lực lượng quân sự thời phong kiến ở Việt Nam, áp dụng từ thời nhà Đinh đến thời Lê sơ. Vậy chính sách ngụ binh ư nông là gì là câu hỏi được nhiều độc giả quan tâm.

Theo bách khoa mở toàn thư giải đáp về chính sách ngự binh ư nông là gì như sau:”Ngụ binh ư nông (chữ Hán: 寓兵於農), theo nghĩa tiếng Việt là “gửi binh ở nông: gửi quân vào nông nghiệp, cho binh lính lao động, sản xuất tại địa phương trong một khoảng thời gian xác định”, là chính sách xây dựng lực lượng quân sự thời phong kiến ở Việt Nam”.

Xem thêm: Nên ăn gì để tránh thai sau khi quan hệ?

Chính sách “ Ngụ binh ư nông ” hay còn được biết đến là chính sách kiến thiết xây dựng quân đội gắn liền với nông dân, nông nghiệp và nông thôn. Chính sách “ Ngụ binh ư nông ” phản ánh tư duy nông binh bất phân, đâu có dân là có quân, tương thích với nền thiết kế xây dựng quốc phòng của một đất không rộng, người không đông, cần phải kêu gọi tiềm lực cả nước vừa sản xuất, vừa đánh giặc .

Lịch sử sinh ra chính sách ngự binh ư nông ?

Chính sách “Ngụ binh ư nông” cho binh lính lao động, sản xuất tại địa phương trong một khoảng thời gian xác định, là chính sách xây dựng lực lượng quân sự thời phong kiến ở Việt Nam, áp dụng từ thời nhà Đinh đến thời Lê sơ.

Bạn đang đọc: Chính sách ngự binh ư nông là gì?

Nhà Đinh là triều đại phong kiến tiên phong ở Nước Ta vận dụng chính sách này . Bắt đầu từ thời Lý, quân đội được kiến thiết xây dựng mang tính chính quy và phân cấp thành quân triều đình và quân địa phương. Cấm quân tuyển chọn những người trẻ tuổi khỏe trong cả nước và bảo vệ vua và kinh thành. Quân địa phương tuyển chọn những người trẻ tuổi trai tráng ở những làng xã đến tuổi thành đinh 18 tuổi và canh phòng ở những lộ, phủ. Triều nhà Lý thi hành chính sách “ ngụ binh ư nông ” : cho quân sĩ luân phiên về cày ruộng và người trẻ tuổi đăng kí tên vào sổ nhưng vẫn ở nhà phân phối, khi cần triều đình sẽ điều động. Quân đội kỉ luật nghiêm minh, được huấn luyện và đào tạo chu đáo ; vũ khí trang bị cho quân đội gồm giáo mác, đao kiếm, cung nỏ, máy bắn đá … Sang thời Trần có thêm quân của những vương hầu nhưng số lượng không đáng kể. Sang thời Hậu Lê thì lực lượng này bị xoá bỏ, chính sách ngụ binh ư nông vận dụng cả với cấm quân ở kinh thành .

Từ thời Mạc, vận dụng chính sách “ lộc điền ” ( hay còn gọi là “ binh điền ” ) nhằm mục đích tặng thêm cho lực lượng quân đội, chính sách ngụ binh ư nông không còn được vận dụng .

Tới khoảng năm 1790, một dạng của phép ngụ binh ư nông được Nguyễn Ánh thi hành ở khu vực Gia Định, miền cực nam Đại Việt, theo đó binh lính cũng được huy động vào việc sản xuất nông nghiệp. Họ vừa tham gia chiến đấu vừa được khuyến khích lẫn bị bắt buộc cầy cấy để tận dụng các mảnh đất bị bỏ hoang vì chiến tranh.

Xem thêm: Ngày 9/3 là ngày gì? Nguồn gốc và ý nghĩa ngày 9 tháng 3

Tác dụng của chính sách ngụ binh ư nông

Chính sách “ ngụ binh ư nông ” – gửi binh ở nhà nông có tính năng bảo vệ lực lượng tham gia sản xuất trong thời bình nhưng khi có cuộc chiến tranh hay bất kể khi nào triều đình cần đều hoàn toàn có thể cung ứng ngay .
Ngụ binh ư nông là việc link hài hòa giữa việc quân sự chiến lược và nông nghiệp, giữa kinh tế tài chính và quân sự chiến lược, chuyển hóa nhanh từ thời bình và sang thời chiến khi cần. Có thể thấy nhu yếu bảo vệ quốc gia và bảo vệ chính quyền sở tại quản lý cần một lực lượng quân đội hùng hậu. Tuy nhiên, nhu yếu nhân lực để sản xuất nông nghiệp cho đời sống cũng rất lớn. Vì vậy việc đưa quân về địa phương luân phiên cày cấy giúp lực lượng này tự cung tự túc được về lương thực, bớt gánh nặng về lương thực nuôi quân cho triều đình .

Ưu điểm của chính sách ngụ binh ư nông (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

– Thể hiện quan điểm nông binh bất phân không phân biệt quân đội và nhân dân, ở đâu có dân là ở đó có quân, phù hợp với điều kiện xây dựng nền quốc phòng của một đất nước không rộng, người không đông, cần phải huy động tiềm lực cả nước vừa sản xuất vừa đánh giặc.

Xem thêm: Năm 2022 là năm con gì, mệnh gì, tuổi nào sẽ may mắn nhất?

– Chính sách ngụ binh ư nông biểu lộ tình quân dân thắm thiết, đây cũng chính là yếu tố quan trọng giúp quân đội Nước Ta thắng lợi những trận đánh lớn .
– Ngoài ra chính sách này là nước đi mưu trí, vừa bảo vệ quân số vừa bảo vệ lương thực thiết yếu để duy trì quân số, duy trì cho những cuộc đánh lâu bền hơn. Giúp bộ đội rèn luyện niềm tin thích ứng với mọi điều kiện kèm theo khó khăn vất vả

Với những thông tin trên đây, chúng tôi tin rằng Quý khách hàng đã phần nào nắm được nội dung chính sách ngự binh ư nông là gì. Trong trường hợp Quý khách hàng có bất cứ thắc mắc gì về bài viết cũng như vấn đề có liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ thực hiện.

“Ngụ binh ư nông là chính sách thời phong kiến ở nước ta (thời Lý, Trần, Lê) cho một số binh lính luân phiên nhau về làm ruộng ở làng xã lúc bình thường, nếu có chiến tranh sẽ huy động tất cả đi chiến đấu” (Thuật ngữ và khái niệm lịch sử, tr 109, NXB ĐHQG, Hà Nội, 1996). Chính sách “ngụ binh ư nông” với nội dung kết hợp chặt chẽ “binh” với “nông” như trên là một chính sách rất hay của tổ tiên ta các thời Lý, Trần, Lê. “Đời Lý, ngoại binh thì không cứ luân đến canh, hết phiên canh cho về nhà cày cấy, trồng trọt để tự cấp. Nhà Trần theo phép nhà Lý, binh các đạo đều chia nhau về làm ruộng cho đỡ tốn lương. Phép nuôi binh đời Lê đại để theo phép “ngụ binh ư nông” của thời Lý, Trần, không phải cấp lương bổng. Thời Hồng Đức trở về sau cứ theo phép ấy không đổi. Đó cũng là phép hay của đời vạn cổ” (Phan Huy Chú, Lịch triều hiến chương loại chí, tập 4, tr 3, 5, 6, 8, 20, NXB Sử học, Hà Nội, 1961).

Quân đội nhà nước có quân triều đình thường gọi là quân trong kinh hoặc cấm quân và các quân địa phương, quân các lộ (hoặc còn gọi là ngoại binh), quân các đạo, quân các châu. Ngoài ra, còn có các lực lượng dân binh (hương binh ở vùng đồng bằng và thổ binh ở vùng núi). Đây là lực lượng dân chúng vũ trang đông đảo được động viên chủ yếu trong thời chiến, để chiến đấu ngay tại địa phương, nhưng cũng có khi tác chiến cơ động theo sự điều động của triều đình. Thổ binh thời chiến được huy động nhiều, còn thời bình số lượng rất ít vì đó là quân bản bộ canh phòng của các tù trưởng. Trong các thời Lý, Trần, Lê đều duy trì như vậy. Và Tuyên Quang cũng duy trì lực lượng quân sự bao gồm ngoại binh và thổ binh.

Thời nhà Lý, Tuyên Quang được biết đến là châu Vị Long với dòng họ Hà có tới 15 đời làm châu mục. Trước nguy cơ xâm lăng của nhà Tống, Lý Thường Kiệt với phương châm “tiên phát chế nhân”, thống lĩnh 10 vạn quân chia làm hai đạo thủy bộ đánh chiếm Ung châu, Khâm châu trên đất Tống. 

Dưới thời Lý, Trần, Lê, chính sách "ngự binh ư nông" tạo nên sức mạnh để giữ nước. 
Trong ảnh: Cánh đồng thôn Cao Đường, xã Yên Thuận (Hàm Yên). 

Thân phụ Hà Hưng Tông cùng binh mã châu Vị Long (ngoại binh và thổ binh) giữ vai trò quan trọng, góp công vào chiến thắng này. Văn bia Chùa Bảo Ninh Sùng Phúc (hiện ở tại Chùa Bảo Ninh Sùng Phúc, xã Yên Nguyên, huyện Chiêm Hóa) đã ghi rõ: “Ngày qua tháng lại, năm Ất Mão, niên hiệu Thái Ninh 1074, thân phụ Thái phó (cha của Hà Hưng Tông) chỉnh đốn vương sư, đánh sang ải bắc, vây thành Ung cho bõ giận; bắt tướng võ dâng tù binh. Do đó, thân phụ Thái phó được nhà vua ban chức Hữu đại liêu ban đoàn luyện sứ” (Thơ văn Lý - Trần, tập 1, tr 329, NXBKHXH, Hà Nội, 1977).

Thời nhà Trần nổi tiếng với ba lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Năm 1285, trong cuộc kháng chiến lần thứ hai, trong khi đại quân theo vua và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn rút khỏi kinh đô Thăng Long thì Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật cùng lực lượng ngoại binh và thổ binh ở Tuyên Quang đã chiến đấu với cánh quân Nguyên từ Vân Nam xuống (để phối hợp với cánh quân của Thoát Hoan), trước đó Nhật Duật được lệnh trấn thủ Tuyên Quang “Cuối niên hiệu Thiệu Bảo, ông (Trần Nhật Duật) giữ trại Thu Vật ở Tuyên Quang” (Đại Việt sử ký toàn thư, tập 2, tr 150, NXBKHXH, 2009). Sau khi giao chiến với giặc, Trần Nhật Duật đã rút lui để bảo toàn lực lượng và hội với đại quân của nhà Trần.

Thế kỷ XVI đầy biến động với sự kiện Mạc Đăng Dung thoán ngôi nhà Lê, lập nên nhà Mạc tồn tại hơn 60 năm (từ 1527-1592). Dưới thời vua Lê Chiêu Tông (1516 - 1522), Vũ Văn Mật được trao cho giữ chức Tổng binh ở Tuyên Quang. Hồi đầu niên hiệu Nguyên Hòa, Vũ Văn Mật giữ trọn được cảnh thổ, ra sức chống cự với nhà Mạc, tự đóng quân ở Đại Đồng, chia làm 11 doanh: huyện Phú Yên có doanh Phú Yên, châu Thu Vật có doanh Yên Thắng, châu Lục Yên có doanh Yên Bắc, châu Vị Xuyên có các doanh Bình Di, Bình Man, Trấn Uy, Yên Biên và Nam Dương, châu Đại Man có doanh Nghi, châu Bảo Lạc có doanh Bắc Kiệm và Trung Mang (Lê Quý Đôn toàn tập, tập 2, Kiến văn tiểu lục, tr 354, NXBKHXH, Hà Nội, 1977). Như vậy, anh em con cháu họ Vũ 5 đời chiếm giữ vùng đất Tuyên Quang dốc sức xây dựng lực lượng ngoại binh và thổ binh tương đối mạnh để chống lại nhà Mạc. Nhà Mạc đã bốn lần đánh họ Vũ ở Tuyên Quang vào các năm 1537, 1538, 1578 và 1560 nhưng đều bị họ Vũ đánh bại, vì vậy, nhà Mạc không chiếm được Tuyên Quang.

Năm 1789, các thủ lĩnh họ Ma tập hợp thổ binh ở châu Đại Man (Chiêm Hóa) chặn đánh một cánh quân của nhà Thanh trên đường rút chạy qua Đại Man, Bảo Lạc về nước, tiêu diệt nhiều tên địch.

Việc xây dựng lực lượng vũ trang phòng giữ đất nước nằm trong nhân dân gắn liền với sản xuất trong chính sách “ngụ binh ư nông” dưới thời Lý, Trần, Lê là bài học kinh nghiệm quý báu của việc tiến hành chiến tranh giữ nước mang tính chất nhân dân rộng rãi, kết hợp quân sự với kinh tế trong sự nghiệp đấu tranh và giữ nước của dân tộc ta trước đây, là vấn đề có tính quy luật của việc xây dựng lực lượng quốc phòng toàn dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay.