Người bị kiện trong vụ án dân sự là gì

Theo quy định tại khoản 1 Điều 68 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, đương sự trong vụ án dân sự bao gồm nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Câu hỏi:Xin chào Luật sư Công ty Luật Thái An, tôi có một thắc mắc muốn nhờ Luật sư tư vấn cho tôi như sau: Nhà tôi bên cạnh nhà ông H. Mới đây, nhà ông H xây dựng nhà tầng và có lấn chiếm 50m2 diện tích đất nhà tôi. Gia đình tôi có yêu cầu nhà ông H dỡ bỏ nhưng ông H vẫn bỏ ngoài tai và tiếp tục xây dựng và có thái độ thách thức gia đình tôi. Nay tôi làm đơn khởi kiện về hành vi lấn chiếm đất đai của ông H ra Tòa án. Luật sư cho tôi hỏi, tư cách pháp lý tại phiên tòa của tôi và ông H là gì? Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi về Công ty Luật Thái An. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin được giải đáp như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

• Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015.

2. Đương sự trong vụ án dân sự:

Theo quy định tại Điều 68 Bộ luậtTố tụng Dân sự năm 2015, đương sự trong vụ án dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Và đương sự trong vụ việc dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm người yêu cầu giải quyết việc dân sự và người có quyền, nghĩa vụ liên quan.

Như vậy, để xác định tư cách pháp lý của đương sự tại phiên tòa thì phải xác định được đó là vụ án dân sự hay vụ việc dân sự. Dấu hiệu pháp lý cơ bản nhất để phân biệt hai khái niệm này đó chính là có yếu tố tranh chấp xảy ra hay không. Nếu có tranh chấp xảy ra thì đây là vụ án dân sự và ngược lại, nếu không có tranh chấp xảy ra thì có thể xác định đây là vụ việc dân sự. Việc dân sự được hiểu là việc cá nhân, tổ chức không có tranh chấp nhưng yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý nào đó. Còn vụ án dân sự là trường hợp cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án tại tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.

Trong trường hợp trên, việc bạn tự mình khởi kiện ra Tòa để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp đất đai giữa gia đình bạn và ông H được xem là vụ án dân sự nên đương sự trong vụ án này bao gồm nguyên đơn, bị đơn và người có quyền và nghĩa vụ liên quan.

3.Tư cách pháp lý của đương sự trong vụ án dân sự:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 68 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, đương sự trong vụ án dân sự bao gồm nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Theo đó:

• Nguyên đơn trong vụ án dân sựlà người khởi kiện hoặc người được cơ quan, tổ chức cá nhân khác do Bộ luật này quy định khởi kiện nhằm yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình đang bị người khác xâm hại. Trong đó, cơ quan, tổ chức theo quy định của Bộ luật này khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước trong lĩnh vực do mình phụ trách cũng được xem là nguyên đơn dân sự.
• Bị đơn trong vụ án dân sựlà người bị nguyên đơn khởi kiện hoặc bị cơ quan, tổ chức, cá nhân khác khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn đang bị người này xâm phạm.
• Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sựmặc dù không phải là người trực tiếp khởi kiện hoặc bị người khác khởi kiện nhưng trong quá trình giải quyết vụ án dân sự đó có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị của các đương sự khác đề nghị và được Tòa án chấp nhận cho họ tham gia tố tụng tại phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Tuy nhiên, trong trường hợp, khi giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người khác mà người này không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng tại phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của họ và để phiên tòa xét xử được khách quan, công bằng.

Như vậy, trong trường hợp của bạn, bạn là người cho rằng quyền lợi của gia đình mình đang bị xâm phạm và khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp đất đai giữa gia đình bạn và gia đình ông H nên bạn sẽ tham gia tố tụng với tư cách là nguyên đơn. Còn gia đình ông H là người bị khởi kiện nên sẽ tham gia tố tụng với tư cách là bị đơn. Ngoài ra, nếu xuất hiện một người khác có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đếntranh chấp nhà đất giữa gia đình bạn và ông H thì sẽ tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Trên đây là một số ý kiến tư vấn của Công ty Luật Thái An về vấn đề tư cách pháp lý của đương sự khi tham gia tố tụng dân sự. Nếu còn bất kì thắc mắc nào liên quan đến vấn đề này, xin liên hệ với tổng đài 1900.6218 để được tư vấn trực tiếp.

CÔNG TY LUẬT THÁI AN

Đối tác pháp lý tin cậy