Tại sao cần Tiến hành đào hố bón lót cho cây xoài trước khi trồng 1 tháng

Kính thưa quý bà con, xoài là loại cây ăn quả rất phổ biến ở nước ta hiện nay. Xoài dễ trồng, tuy nhiên, để chăm sóc sao cho đúng kỹ thuật và mang lại năng suất cao thì có lẽ nhiều bà con vẫn chưa nắm rõ. Hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu đến quý bà con quy trình trồng và chăm sóc cây xoài đạt hiệu quả cao.

Xoài có thể được trồng trên nhiều loại đất khác nhau: đất vàng, đất vàng đỏ, đất Feralit, đất phù sa mới ven sông,đất phù sa cổ, kể cả vùng đất cát ven biển, nhưng tốt nhất là bà con nên trồng trên đất cát hoặc cát pha thịt, thoát nước tốt, có tầng đất dầy ít nhất 1,5-2m, có thủy cấp nông không quá 2,5m. So với các loại cây ăn quả khác, xoài là cây chịu được úng tốt nhất. Với đất nhẹ kém màu mỡ giúp cho cây dễ có nhiều hoa và kết quả, đất quá màu mỡ đủ nước chỉ giúp cho cây phát triển tốt, nhưng ít quả. Xoài thích hợp ở đất có độ pH từ 5,5-7, với đất có pH nhỏ hơn 5, cây sẽ kém phát triển. Ở vùng đất thấp, trước khi trồng bà con cần phải lên líp cao sao cho mực nước ở thời điểm cao nhất cách gốc ít nhất là 1m.

Xoài được trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là nên trồng vào đầu mùa mưa. Tuy nhiên, với số lượng ít, bà con có thể trồng vào nhiều thời vụ, miễn là phải tránh thời điểm rét đậm và nắng nóng, sau khi trồng phải lưu ý cung cấp đủ nước tưới cho cây.

Hiện nay, giống xoài được trồng phổ biến nhất có 5 giống là xoài cát chu, xoài cát Hòa Lộc, xoài bưởi, xoài tứ quý và xoài khiêu xa vơi. Trong 5 giống này thì xoài cát Hòa Lộc và xoài tứ quý là 2 giống nổi tiếng nhất vì cho trái ngon, vị ngọt thanh, trái to, mang lại hiệu quả kinh tế cao, cho nên nhà vườn và người tiêu dùng cũng đều ưa thích. Ngoài 5 giống xoài trên, còn một số giống xoài truyền thống, bà con trồng bằng hột, nhưng do hiệu quả kinh tế không cao nên ít được trồng. Đó là xoài xiêm, xoài châu hạng võ, xoài thanh ca, xoài tượng, xoài thơm,…

Cây xoài được nhân giống bằng nhiều cách như gieo hạt, ghép, chiết cành,…nhưng phổ biến nhất là phương pháp ghép. Cụ thể là giống được bà con ghép trên gốc ghép là giống xoài hôi hoặc xoài bưởi, cây được ươm trong bầu nilon có chiều cao 20-22cm, đường kính 12cm. Bầu không dập, vỡ. Cây ghép cần đảm bảo sinh trưởng tốt, thân mập, chiều cao cành ghép khoảng 40-50cm, đường kính 1cm (đo phía trên vết ghép khoảng 2cm), có 2-3 đợt lộc. Lá cây xanh đậm, không sâu bệnh.

- Trồng bằng hạt: Cây có thể được trồng bằng hạt nhưng thường chậm cho quả (6 đến 8 năm, đôi khi đến 10 năm, ngoại trừ xoài bưởi cho trái ở 3 năm tuổi). Bà con lột lớp vỏ cứng, gieo ngay trên liếp ươm cách nhau 10 cm, tách ra để lấy nhiều cây (nếu tách trễ cây phát triển yếu ớt. Cây có 4 lá xanh bấng sang khu giâm (khoảng cách 30cm x 60cm) để trồng làm gốc ghép hoặc vô bầu dưỡng khoảng 1-2 tháng rồi trồng. Tuy nhiên, trồng xoài cây ghép sẽ đảm bảo thuần giống và mau cho quả.

- Phương pháp trồng bằng cây tháp: Tháp mắt và tháp cành được bà con sử dụng rộng rãi, thu hoạch quả sau 3 năm. Mầm tháp được chọn từ cây mẹ tốt, năng suất cao. Bà con chọn nhánh tốt, cắt bỏ lá, mang mắt 1 tuần trước khi lấy mầm để có mầm mạnh. Cành tháp có thể mang đi xa nhưng cần bảo quản, giữ ẩm tốt. Cành được tháp là cành mọc mạnh, gỗ còn xanh, để vỏ tróc tốt khi tách. Cây đã tháp dưỡng 4 tháng trước khi đem trồng.

Cây xoài là cây đại thụ, sống lâu, từ 30-50 năm, do đó có thể trồng thưa (8m x 8m, hoặc 10m x 10m), cũng có thể dày hơn (5m x 6m) sau đó tỉa thưa dần. Trước khi trồng 1-3 tháng, bà con đào hố vuông, rộng 70-80cm, sâu 50-70cm. Bón phân lót cho hố gồm 20-30kg phân chuồng mục + 0,1kg kali + 1-2kg super lân + 0,3-0,5kg vôi bột. Trộn đều phân với đất, sau đó lấp miệng hố (công việc này cần làm trước khi trồng khoảng 1 tháng).

Bà con đào một hốc nhỏ ở chính giữa hố, bỏ túi nilon và đặt bầu cây vào giữa, lấp đất sao cho vừa bằng cổ rễ, sau đó nén chặt xung quanh. Cắm 2 cọc chéo chữ X vào cây và buộc lại để tránh lay gốc, dẫn đến chết cây. Sau khi trồng, phủ rơm, rác mục xung quanh gốc và tưới nước giữ ẩm cho cây trong tháng đầu để tạo độ ẩm cho rễ phát triển. Sau khi trồng 1 tháng, cây ổn định, rạch túi nilon ở vết ghép để cây sinh trưởng và phát triển. Đến khi cây được 3 cơi lá thì nên bấm đọt. Khi cây ra chồi thứ cấp, bà con chọn 3 chồi phát triển mạnh nằm theo hình tam giác đều rồi bấm đọt như trên, đến khi chồi non của 3 chồi này mọc đủ 3 cơi lá nữa thì bà con bấm ngọn tiếp. Cứ thế bấm đọt 3 lần thì thôi, để cây phát triển tự nhiên. Khi cây đến giai đoạn cây trưởng thành, bà con nên cắt tỉa những cành mọc trong tán,cành bị sâu bệnh, cành quá gần mặt đất, cành không hiệu quả và cuống hoa, nhánh vụn của mùa trước.

Trong giai đoạn cây còn nhỏ, mới trồng 1-3 năm tuổi. Thời gian này cây sinh trưởng mạnh, hầu như quanh năm để hoàn thiện bộ khung tán. Vì vậy, việc cung cấp đủ phân, nước, diệt trừ cỏ dại thường xuyên nhằm tạo điều kiện thuận lợi để cây sinh trưởng là rất cần thiết.

- Tưới nước: Trong giai đoạn cây còn nhỏ, việc tưới nước cần tiến hành thường xuyên nhằm cung cấp đủ nước giúp các đợt lộc non hình thành và phát triển. Đặc biệt, trong thời gian đàu, việc tưới nước cần duy trì từ 3-4 ngày/lần. Càng về sau thì số lần tưới có thể càng ít đi nhưng vẫn phải duy trì được độ ẩm thường xuyên cho đất xung quanh gốc. Để hạn chế cỏ dại và ngăn cản quá trình bốc hơi nước, bà con nên dùng rơm rác mục, cỏ khô tủ lại xung quanh gốc, tủ cả phần tán cây có bán kính từ 0,8-1m, và cần để trống phần diện tích cách gốc 20cm để hạn chế sâu bọ, côn trùng làm tổ, phá hoại gốc cây.

- Làm cỏ: Trong thời kỳ đầu, do bộ tán còn nhỏ nên các loại cỏ dại có điềukiện thuận lợi để phát triển. Vì vậy, bà con cần tiến hành làm cỏ thường xuyên và là việc tốn khá nhiều công sức.

- Xử lý ra hoa sớm: mục đích là tránh tình trạng vào vụ thu hoạch chính thì bị rớt giá. Tất nhiên, bà con phải cân nhắc kỹ và có đủ trình độ kỹ thuật và điều kiện thì mới có thể thực hiện được. Đối với cây già thì có thể tưới thuốc vào lúc cây ra 1-2 cơi đọt, đối với cây tơ, bà con tưới lúc cây ra 2-3 cơi đọt. Tưới cây khi vừa ra đọt cuối khoảng 10cm hoặc ra lá lụa. Bà con có thể dùng một số loại thuốc ức chế tăng trưởng như Paclobutrazol 10%, liều lượng 10cc pha với 5-10 lít nước dùng cho 1m đường kính tán và tưới sát gốc, sau đó cần giữ ẩm 20 ngày. 2 tháng sau dùng KNO.

- Bảo vệ hoa và trái non: Việc bảo vệ hoa và trái non là rất quan trọng. Bà con có thể phun thuốc (Butyl, Pyrinex, Sago Super) bảo vệ hoa lần 1 khi phát hoa dài 2-3cm để ngăn rầy chích hút. Lần hai phun vào khi hoa đạt kích thước tối đa. Sau đó, bà con ngưng phun thuốc để bảo vệ côn trùng có ích giúp cho hoa thụ phấn. Trong giai đoạn này, nếu trời mưa nhiều, và nhất là mưa đêm, thì sáng hôm sau bà con rung cành cho rơi bớt hoa không thụ phấn, kết hợp với phun thuốc phòng trừ nấm gây bệnh thán thư (Bendazol, Carbenzim). Cứ mưa xong là phun thuốc. Khi trái non đạt tới kích thước đường kính 1-2mm, bà con phun thuốc ngăn bệnh tán thư. Dùng các loại thuốc như Viben-C, Antracol, và phun Fastac, Pyrinex để ngăn sâu, rầy. Sau khi xoài cho quả thường phải qua thời kỳ rụng sinh lý, kéo dài 35-45 ngày. Qua thời kỳ này xoài không rụng nữa. Giai đoạn này, bọc quả là hiệu quả nhất nhằm hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu mà vẫn bảo vệ được trái xoài khỏi sâu bệnh hại, vừa giúp cho vỏ xoài trắng đẹp. Xoài thường ra hoa lẻ tẻ, không đồng loạt. Để xoài ra hoa tập trung, bà con cần phải xử lý bằng ka-li-nitơ-rát (KNO3) nồng độ 1,25-1,5% phun ướt hết các lá xoài. Sau khi phun 3-7 ngày, xoài sẽ ra hoa.

- Ở giai đoạn cây tơ: Hàng năm nên bón mỗi gốc khoảng 200g phân urê, và 200-400g phân NPK 16-16-8, lượng phân này chia ra làm 2 lần bón, vào đầu và cuối mùa mưa. Có thể bón theo lỗ hoặc rải đều xung quanh gốc theo phạm vi của tán, cách gốc 0,3-0,5m. Ngoài ra, bà con nên bón bổ sung 1-3 kg phân KOMIX chuyên dùng cho cây ăn trái giúp bổ sung chất hữu cơ cho đất, giúp cây xoài phát triển ổn định.

- Ở giai đoạn cây trưởng thành: Bà con bón tối thiểu 3-4 kg phân KOMIX và 2-5kg/cây loại phân NPK 16-16-8, chia đều làm 2 lần bón vào đầu mùa mưa (lúc cây mang trái) và vào khoảng tháng 9-10 dương lịch (trước khi cây ra hoa). Lượng phân bón có thể tăng sau những năm trúng mùa để cây phục hồi sức cho quả năm sau.

- Bệnh thán thư: là bệnh làm thối đen hoa, rụng hoa, thối đen quả. Dùng Score 250 EC hoặc Benlat C phun từ khi hoa nở đến 2 tháng sau, 7 ngày phun 1 lần, sau đó 1 tháng phun 1 lần.

- Bệnh phấn trắng: là bệnh xâm nhiễm và gây hại lá, hoa, quả đặc biệt là hoa và chùm hoa. Dùng Anvil 5SC, Rhidomila MZ 72WP,...

- Bệnh muội đen: là bệnh do bài tiết của rệp gây nên, bà con có thể dùng Bassa 50 EC, Trebon 2,5 EC và phun các loại thuốc trừ nấm có gốc đồng,...

- Bệnh cháy lá: bệnh chủ yếu phát triển trong mùa mưa, gây hại trên lá. Bà con phòng trừ bằng cách cắt bỏ lá bệnh, phun thuốc Kasumin 2L, Rhidomil MZ 72 WP,...

- Ruồi đục quả: Ruồi đục vào quả lúc vỏ quả già, đẻ trứng dưới lớp vỏ, sâu non ăn thịt quả gây thối, rụng quả. Bà con dùng Sherpa 25 EC, Padan 95 SP, Lục Sơn 0,26 DD để xử lý.

- Sâu đục thân, đục cành: Bà con dùng bẫy đèn bắt sâu trưởng thành, tiêm vào lỗ những loại thuốc có tính xông hơi mạnh như: Padan 95SP, Actara 25 WG, bịt lỗ bằng đất sét để diệt sâu non.

- Rầy xanh: Rầy tiết dịch gây bệnh mùa nóng, làm xoài kém phát triển. Thời gian hại mạnh từ tháng 10 năm trước đến tháng 6 năm sau. Bà con dùng Supracide 40 EC, Bassa 50 EC, Supracide 40 EC, Song mã 24,5 EC,...

Khi quả già, vỏ quả có màu hồng sáng. Nên thu hái vào lúc trời râm mát, khô ráo. Quả thu hái về cần được phân loại. Nếu vận chuyển đi xa thì nên đóng vào sọt hoặc thùng không quá 5 lớp (đóng sọt phải có lót rơm hoặc giấy giữa các lớp quả).

Bà con có thể sử dụng dụng cụ hái trái cây 3A3m của công ty Cổ Phần Đầu Tư Tuấn Tú chế tạo để hái quả cho nhanh và an toàn hơn.

Sau khi thu hoạch, bà con dùng máy cắt tỉa cành trên cao 3A để cắt tỉa bớt các cành già, cành sâu bệnh vệ sinh xung quanh tán cây để đảm bảo an toàn cho sinh trưởng của cây về sau.