Nấm da đầu gây ra tình trạng ngứa, nổi nhiều gàu, rụng tóc, da đầu tróc vảy,… không những gây khó chịu cho người bệnh mà còn khiến họ mất tự tin, e ngại trong giao tiếp và cuộc sống. Thực tế có rất nhiều tác nhân gây nấm da đầu, cần tìm hiểu chính xác nguyên nhân để có cách điều trị nấm da đầu triệt để hiệu quả.
1. Nấm da đầu do nguyên nhân nào?
Nấm da đầu là bệnh nhiễm trùng da đầu do nấm gây ra, phổ biến là nấm loài Trichophyton và Microsporum. Bệnh xảy ra ở bất cứ lứa tuổi này, khi người lành nhiễm nấm từ người bệnh hoặc từ môi trường. Đặc điểm của bệnh là cảm giác ngứa ngáy, khó chịu vùng da đầu, nặng hơn sẽ gây viêm nặng, nhiễm trùng, rụng tóc,… Vùng da nhiễm trùng do nấm có thể để lại sẹo vĩnh viễn ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Nấm da đầu là bệnh lý khá phổ biến
Mỗi loại nấm gây nấm da đầu và cách điều trị khác nhau. Do đó cần phân biệt từng loại để có cách chữa hiệu quả:
1.1. Nấm da đầu do Trichophyton
Ban đầu, vùng da đầu người bệnh sẽ xuất hiện những nốt sần nhỏ, nằm rải rác. Những mảng da đầu tổn thương, có vảy móc và tóc lành xen kẽ tóc gãy xuất hiện ngày càng nhiều.
Khi tổn thương lành, vảy bong ra trở thành mảng hói tạm thời.
1.2. Nấm da đầu do Trichosporon và Pierdraiahortai
Nấm da đầu do 2 loại nấm này gây ra còn gọi là bệnh tóc hột, nguyên nhân do triệu chứng đặc trưng là trên các thân tóc [cách gốc khoảng 2 - 3 cm] có những hạt tròn mềm, màu nâu hoặc đen giống như trứng chấy. Khác với nấm da đầu do Trichophyton, người bệnh không rụng tóc do nấm chỉ phát triển ở thân tóc, tình trạng ngứa cũng không nhiều.
Người bệnh có thể nhiễm nấm từ vật nuôi
Không chỉ người, chó, mèo, các loại súc vật cũng có thể mắc chủng nấm này và dễ dàng lây nhiễm chéo qua da và tiếp xúc gần. Bệnh tóc hột thường xuất hiện ở những người vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, thường xuyên tiếp xúc với chó mèo mắc bệnh.
Dựa trên triệu chứng và thực hiện các xét nghiệm như soi mảng vảy da đầu hoặc chấn bám trên tóc, bác sĩ có thể phân biệt được chủng nấm gây bệnh, từ đó có cách điều trị nấm da đầu phù hợp.
2. Cách điều trị nấm da đầu hiệu quả
Hầu hết các trường hợp nấm da đầu đều nhẹ và dễ điều trị, người bệnh chỉ cần sử dụng dầu gội chứa Nizoral hoặc Sulfide Selenium sẽ mang lại kết quả tốt.
Gội đầu hàng ngày sẽ giảm tình trạng rụng tóc. Vùng tóc bị nấm nên được cắt bỏ để bôi thuốc được thuận tiện hơn.
Nặng hơn nếu nấm da đầu xuất hiện bội nhiễm, cần bôi thuốc sát khuẩn tại chỗ kết hợp với kháng sinh toàn thân nếu cần thiết.
Nhiễm nấm nặng cần dùng thuốc sát khuẩn trị nấm kết hợp với kháng sinh
Sử dụng thuốc trị nấm
Với trị nấm da đầu, thuốc uống chống nấm được ưu tiên hơn bởi bệnh nhân phải cắt bỏ tóc vùng da đầu mắc bệnh mới dùng được thuốc bôi trị nấm da đầu tại chỗ, hơn nữa hiệu quả cũng không cao. Thuốc uống chống nấm da đầu thường được sử dụng như: Griseofulvin, Fluconazole, Itraconazole, Terbinafine,…
Griseofulvin được chỉ định điều trị trong 6 - 8 tuần, bệnh nhân có thể gặp phải tác dụng phụ như buồn nôn, đau bụng, nên dùng trong bữa ăn nhiều chất béo để cơ thể hấp thụ tốt hơn.
Thời gian sử dụng thuốc Fluconazole, Itraconazole, Terbinafine ngắn hơn, chỉ từ 2 - 4 tuần và cũng có thể gây đau bụng cho trẻ em. Người bệnh nấm da đầu do Microsporum điều trị bằng Griseofulvin sẽ hiệu quả hơn, còn nấm Trichophyton sẽ được loại bỏ tốt hơn bằng Terbinafine. Nặng hơn nếu nấm da đầu xuất hiện bội nhiễm, cần bôi thuốc sát khuẩn tại chỗ kết hợp với kháng sinh toàn thân nếu cần thiết.
Ngoài ra, để hạn chế bệnh phát triển, ngoài nấm da đầu và cách chữa, dưới đây là một số biện pháp bạn nên áp dụng:
Giữ vệ sinh sạch sẽ da đầu
Đặc biệt trong thời tiết nóng bức, người bệnh cần lưu ý giữ vệ sinh da đầu sạch sẽ, nhất là trong môi trường ký túc xá, trường học, nhà trẻ,… để tránh lây lan. Gội đầu sạch hàng ngày sẽ giúp hạn chế rụng tóc, lưu ý xả nước sạch nhiều lần, không cào gãi mạnh làm xước da đầu. Giữ tóc luôn sạch sẽ, khô ráo, làm khô tóc ngay sau khi gội hoặc đi mưa sẽ ngăn ngừa nấm phát triển.
Tóc ẩm là môi trường để nấm da đầu phát triển
Không đội mũ quá chật
Việc đội mũ, nhất là mũ chật trong thời gian dài sẽ tạo môi trường ẩm thuận lợi cho nấm phát triển, vì thế người mắc bệnh không nên có thói quen này.
Khám và điều trị sớm
Nấm da đầu không phải là bệnh nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên cần đi khám sớm và điều trị để tránh bệnh lây lan rộng rãi và chữa triệt để.
Hạn chế tiếp xúc với vật nuôi nhiễm bệnh
Vật nuôi có thể nguồn nhiễm nấm da đầu của bạn, nên nếu thấy trên da, lông vật nuôi xuất hiện các triệu chứng bong vảy, rụng lông, viêm đỏ,… thì cần sớm đưa vật nuôi đi bác sĩ thú y kiểm tra. Vật nuôi nhiễm bệnh cần được điều trị và cách ly xa, tránh truyền nhiễm cho bạn và những người khác trong gia đình.
Không dùng chung vật dụng cá nhân
Không nên dùng chung khăn lau, mũ đội đầu, lược chải tóc với người khác, nhất là người nhiễm nấm hoặc có biểu hiện nhiễm nấm.
Tuyệt đối không cào, gãi mạnh da đầu
Đặc trưng của nấm da đầu là gây cảm giác ngứa, khó chịu nên người bệnh khó kiềm chế muốn gãi, cào. Song hành động này càng khiến gàu xuất hiện nhiều hơn, nấm theo tay lan rộng ra các vùng da khác. Hơn nữa vùng da đầu bị tổn thương có thể viêm nhiễm nặng gây đau đớn, cần điều trị lâu hơn.
Gãi càng làm da đầu tổn thương nặng hơn
Để phòng ngừa nấm da đầu cũng như các bệnh lý khác, bạn nên thực hiện chế độ tập luyện thể dục thể thao đều đặn, chế độ dinh dưỡng khoa học để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
Như vậy, cách điều trị nấm da đầu không quá phức tạp, tuy nhiên cần điều trị sớm và tích cực để hạn chế lây lan bệnh. Rất nhiều bệnh nhân bị nấm da đầu kéo dài rất lâu và tái phát nhiều lần do không điều trị dứt điểm, để bệnh kéo dài gây khó chịu và mất thẩm mỹ.
Phải mất từ 3 – 4 tuần, nấm da mới biến mất. Tuy nhiên, sau khi nấm biến mất, bạn vẫn tiếp tục bôi cho bé theo chỉ định của bác sĩ. Có một số bé rất nhạy cảm với thuốc này. Do đó, lúc đầu, bạn chỉ nên bôi một ít để xem da bé phản ứng thế nào. Nếu bé có những triệu chứng không bình thường sau khi bôi, hãy báo với bác sĩ để được tư vấn hoặc đổi thuốc. Trước khi bôi kem cho bé, bạn nhớ rửa tay cẩn thận nhé.
Nếu bé bị nặng, bác sĩ sẽ kê những loại thuốc mạnh hơn. Đôi lúc, bác sĩ cũng có thể cho bé uống thuốc.
Việc điều trị nấm da đầu thường khó khăn hơn. Bác sĩ sẽ kê toa thuốc bôi chống nấm và dầu gội có chứa thuốc. Phải mất ít nhất là 6 – 8 tuần, nấm da mới biến mất.
Hãy giặt chăn, drap giường và quần áo bé một cách kỹ lưỡng khi điều trị nấm da.
Nấm da có biến chứng không?
Bé có thể bị nhiễm trùng nếu gãi đến mức chảy máu ở khu vực bị ngứa. Vì vậy, bạn hãy cắt móng tay cho bé và quan sát bé cẩn thận. Nếu bé hay gãi, bạn hãy mang bao tay cho bé khi ngủ. Nếu sau một tuần điều trị, tình trạng nấm da của bé không cải thiện, hãy đưa bé tái khám.
Có nên cho bé đi nhà trẻ không?
Bạn hãy hỏi xem trường học có biện pháp chăm sóc đặc biệt đối với các bé bị nấm da không. Nêu bé đã bôi thuốc, bé vẫn có thể đi học bình thường.
Phòng ngừa bệnh nấm da
Bạn có thể thực hiện một số cách sau để giảm nguy cơ mắc bệnh nấm da:
Hạn chế cho bé đổ mồ hôi quá nhiều [ví dụ như không mặc quá nhiều quần áo cho bé].
- Cho bé mang dép khi đi ra ngoài.
- Đừng để bé dùng chung những vật dụng cá nhân như khăn tắm, lược, gối, quần áo với người khác.
- Kiểm tra vật nuôi thường xuyên để xem chúng có bị nấm da hay không. Nếu có, hãy đưa chúng đến bác sĩ thú y khám. Thậm chí, nếu vật nuôi của bạn không bị nấm nhưng bé lại bị, bạn vẫn nên đưa vật nuôi đến bác sĩ thú ý để kiểm tra.
- Nếu các thành viên trong gia đình bị nấm, hãy điều trị ngay lập tức.
Qua những chia sẻ trên, hy vọng bạn đã có thêm một số thông tin hữu ích về bệnh nấm da. Mặc dù bệnh này gây khó chịu cho trẻ nhỏ nhưng không quá nguy hiểm, nên bạn không cần lo lắng.
Bệnh nấm da đầu là một trong nhiều hình thức bệnh nấm, loại nhiễm nấm có ảnh hưởng đến làn da, móng tay và da đầu. Bệnh nấm da đầu thường gặp nhất ở trẻ nhỏ, và trẻ em tuổi đi học, gây đỏ, ngứa, hói - tìm kiếm các bản vá lỗi trên da đầu.
Còn được gọi là bệnh ghe da đầu, bệnh nấm da đầu liên quan chặt chẽ đến nhiễm nấm khác có tên tương tự:
Bệnh nấm cơ thể [ben corporis]. Hình thức này gây ra vảy, vòng tròn màu đỏ hoặc phát ban trên lớp trên cùng của da.
Vận động bàn chân [nấm bàn chân]. Điều này ảnh hưởng đến hình thức bệnh nấm các khu vực ẩm ướt giữa các ngón chân và đôi khi vào chân mình.
Jock ngứa [nấm đùi]. Mẫu này ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục, bên trong phía trên bắp đùi và mông.
Các triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nấm da đầu bao gồm:
Một hoặc nhiều vòng các bản vá lỗi của da có vảy nơi tóc đã rụng hoặc chỉ ở trên da đầu
Các bản vá lỗi từ từ mở rộng hoặc phóng to.
Vảy, màu xám hoặc khu vực đỏ.
Các bản vá lỗi có dấu chấm nhỏ màu đen nếu có mái tóc đen.
Tóc mỏng manh dễ rụng hoặc dễ dàng rút ra.
Sưng mềm hoặc các khu vực đau đớn trên da đầu.
Bệnh nấm da đầu kéo dài và lây nhiễm nếu không được điều trị. Nó lây lan dễ dàng qua người-đến-người liên hệ hoặc qua tiếp xúc với vật nuôi và các đối tượng chia sẻ.
Nếu bạn nghi ngờ có nấm da đầu, gặp bác sĩ. Một toa thuốc bác sĩ là cần thiết để chữa trị các nhiễm trùng.
Nguyên nhân
Nhiễm nấm, chẳng hạn như bệnh nấm, được gây ra bởi vi sinh vật trở thành ký sinh trùng trên cơ thể. Những loại nấm mốc [dermatophytes] tấn công các lớp ngoài của da trên da đầu và xâm nhập vào chân tóc, gây rụng.
Bệnh nấm là truyền nhiễm và có thể lây lan trong các cách sau:
Người sang người. Bệnh nấm thường lây lan qua tiếp xúc da-với-da trực tiếp với người bị nhiễm bệnh.
Vật dụng. Người bệnh nấm có thể lây lan qua tiếp xúc với các đối tượng hoặc các bề mặt mà một người bị bệnh hoặc động vật đã xúc động, chẳng hạn như quần áo, khăn tắm, khăn trải giường, lược hay bàn chải.
Động vật sang người. Chó, mèo, chồn, thỏ, dê, lợn, ngựa có thể lây lan bệnh nấm với con người. Có thể nhiễm nấm do chải chuốt hoặc vuốt ve một con vật với bệnh.
Yếu tố nguy cơ
Tiếp xúc với các trẻ khác. Mặc dù người lớn có thể nhận được bệnh nấm da đầu, nó thường xảy ra ở trẻ nhỏ, và tuổi đi học. Dịch nấm là phổ biến trong các trường học và các trung tâm chăm sóc trẻ em, nơi nhiễm trùng dễ dàng lây lan qua tiếp xúc cơ thể gần hoặc bằng cách chạm vào các mục phổ biến, chẳng hạn như tay nắm cửa.
Tiếp xúc với vật nuôi. Ngoài ra, trẻ em với những vật nuôi có nguy cơ cao của bệnh nấm. Một vật nuôi, như một con mèo hay chó, có thể có bệnh mà không thấy bất kỳ dấu hiệu. Trẻ em có thể nhận được sự lây nhiễm bằng cách chạm hoặc vuốt ve con vật.
Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ bệnh nấm da đầu bao gồm:
Vệ sinh nghèo nàn.
Điều kiện sống đông đúc.
Các biến chứng
Trong một số trường hợp, bệnh nấm da đầu gây ra kerion - một tình trạng viêm, gây đau đớn trầm trọng của da đầu. Kerion xuất hiện như mềm, sưng phồng lên, mủ chảy, màu vàng trên da đầu. Thay vì phá vỡ, mái tóc rơi ra hoặc có thể dễ dàng kéo ra. Kerion có thể được gây ra bởi một phản ứng quá mạnh với nấm và có thể dẫn đến sẹo vĩnh viễn và rụng tóc.
Các xét nghiệm và chẩn đoán
Bác sĩ sẽ xác định xem có bệnh nấm hoặc rối loạn da khác, chẳng hạn như viêm da tiết bã hoặc bệnh vẩy nến. Sẽ yêu cầu tiếp xúc có thể đến các khu vực bị ô nhiễm hoặc tiếp xúc với người hoặc động vật với bệnh nấm.
Bác sĩ của bạn có thể nạo da hoặc các mẫu của một vài sợi tóc ngắt từ khu vực bị nhiễm bệnh và kiểm tra chúng dưới kính hiển vi. Nếu mẫu thử cho thấy nấm, điều trị bao gồm thuốc chống nấm. Nếu xét nghiệm là âm tính nhưng bác sĩ vẫn nghi ngờ bệnh nấm, một mẫu có thể được gửi đến phòng thí nghiệm để thử nghiệm thêm. Bác sĩ cũng có thể tự kiểm tra xem tình trạng của trẻ không đáp ứng với điều trị.
Phương pháp điều trị và thuốc
Thuốc được chấp thuận cho điều trị bệnh nấm da đầu bao gồm:
Griseofulvin [Grifulvin V, Gris-Peg], được thực hiện bằng uống như là một chất lỏng hoặc viên thuốc.
Terbinafine hydrochloride [Lamisil], thuốc uống.
Có thể mất một trong những loại thuốc này cho đến sáu tuần hoặc nhiều hơn. Thuốc áp dụng trực tiếp vào đầu không có hiệu quả bởi vì chúng ít có khả năng xâm nhập vào da đầu và tóc.
Sau khi bắt đầu dùng thuốc, có thể không nhận thấy bất kỳ thay đổi trong điều kiện ngay lập tức. Vẫn cần phải tiếp tục uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, tuy nhiên.
Phong cách sống và biện pháp khắc phục
Bác sĩ có thể khuyên nên rửa tóc với một loại dầu gội thuốc có chứa selenium sulfide [Selsun, những loại khác]. Điều này có thể giết các bào tử nấm và ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng cho người khác hoặc đến các khu vực khác của da đầu hoặc cơ thể.
Để sử dụng tốt nhất:
Gội đầu thuốc. Hãy để cho dầu gội đầu trên da đầu của trong năm phút trước khi rửa.
Sử dụng dầu gội thuốc 2-3 lần một tuần trong khoảng một tháng, hoặc là có chỉ dẫn của bác sĩ. Sử dụng nhẹ nhàng, dầu gội đầu không thuốc vào những ngày khác.
Đội mũ hoặc khăn nếu người đó là tự ý thức về các bản vá lỗi. Không cần phải cạo da đầu.
Phòng chống
Bệnh nấm là khó khăn để ngăn chặn. Các loại nấm gây ra bệnh là phổ biến và lây nhiễm ngay cả trước khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện. Tuy nhiên, có thể giúp giảm nguy cơ bằng cách tham gia các bước sau:
Giáo dục chính mình và những người khác. Hãy nhận biết các nguy cơ bệnh nấm từ người bị nhiễm hoặc vật nuôi. Hãy cho trẻ em biết về bệnh, những gì để xem và làm thế nào để tránh nhiễm trùng.
Dầu gội đầu thường xuyên. Hãy chắc chắn để rửa da đầu của trẻ thường xuyên, đặc biệt là sau khi cắt tóc.
Giữ sạch sẽ. Hãy chắc chắn rửa tay thường xuyên để tránh sự lây lan nhiễm trùng. Giữ hoặc chia sẻ các khu vực chung sạch sẽ, đặc biệt là trong các trường học, trung tâm chăm sóc trẻ em, phòng tập thể dục và phòng thay quần áo.
Tránh nhiễm bệnh động vật. Nhiễm thường trông giống như một bản vá lỗi của da. Trong một số trường hợp, mặc dù, có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu của bệnh. Hãy hỏi bác sĩ thú y để kiểm tra vật nuôi và vật nuôi.
Không dùng chung vật dụng cá nhân. Đừng để người khác sử dụng khăn, quần áo, bàn chải tóc hoặc các cá nhân khác. Không được dùng các vật dụng này từ những người khác.