16 phương pháp và kĩ thuật giải nhanh hóa học năm 2024

[downloadsachmienphi.com] 16 Phương Pháp Và Kĩ Thuật Giải Nhanh Bài Tập Trắc Nghiệm Môn Hóa Học - Phạm Ngọc Bằng

Ryan Nguyen

Sách dành tặng học sinh phổ thông 16 Phương pháp và kĩ thuật giải nhanh hóa học Các công thức giải nhanh trắc nghiệm hóa học

16 Phương Pháp Và Kĩ Thuật Giải Nhanh Bài Tập Trắc Nghiệm Môn Hóa Học

Cuốn sách 16 Phương Pháp Và Kĩ Thuật Giải Nhanh Các Bài Tập Trắc Nghiệm Hóa Học là một tài liệu vô cùng hữu ích. Nó giúp các em học sinh có một tư duy mới, một cái nhìn mới thay thế cái nhìn cũ kĩ. Giải theo phương pháp tự luận trước đây cách giải rất dài dòng và phức tạp thì giờ đây với những phương pháp mới, các bài tập đó được giải một cách ngắn gọn nhất, nhanh nhất. Hi vọng rằng cuốn sách là cánh tay đắc lực cho các em học sinh ôn thi THPT Quốc Gia và các kỳ thi khác.

Related

Leave a comment

You Might Also Like

Th.S Ngô Xuân Quỳnh 6 April, 2016 6 April, 2016

• 1. VÀ KĨ THUẬT GIẢI NHANH BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM HÓA HỌC
• 2. C 16 PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THU T GI I NHANH BÀI T P TR C NGHI M HÓA H C 3 Ph−¬ng ph¸p 1: Ph−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îng 4 Ph−¬ng ph¸p 2: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn nguyªn tè 16 Ph−¬ng ph¸p 3: Ph−¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l−îng 24 Ph−¬ng ph¸p 4: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn ®iÖn tÝch 40 Ph−¬ng ph¸p 5: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn electron 46 Ph−¬ng ph¸p 6: Ph−¬ng ph¸p trung b×nh 62 Ph−¬ng ph¸p 7: Ph−¬ng ph¸p quy ®æi 77 Ph−¬ng ph¸p 8: Ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo 89 Ph−¬ng ph¸p 9: Ph−¬ng ph¸p hÖ sè 105 Ph−¬ng ph¸p 10: Ph−¬ng ph¸p sö dông ph−¬ng tr×nh ion thu gän 114 Ph−¬ng ph¸p 11: Kh¶o s¸t ®å thÞ 125 Ph−¬ng ph¸p 12: Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t tû lÖ sè mol CO2 vµ H2O 133 Ph−¬ng ph¸p 13: Ph−¬ng ph¸p chia hçn hîp thµnh hai phÇn kh«ng ®Òu nhau 145 Ph−¬ng ph¸p 14: Ph−¬ng ph¸p mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i l−îng 150 Ph−¬ng ph¸p 15: Ph−¬ng ph¸p chän ®¹i l−îng thÝch hîp 160 Ph−¬ng ph¸p 16: Ph−¬ng ph¸p chän ®¹i l−îng thÝch hîp 170 Ph−¬ng ph¸p 16+: Ph−¬ng ph¸p sö dông c«ng thøc kinh nghiÖm 178
• 3. VÀ KĨ THU T GI I NHANH BÀI T P TR C NGHI M HÓA HC
• 4. ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îng 1. N i dung phương pháp - Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng [BTKL]: “ T ng kh i lư ng các ch t tham gia ph n ng b ng t ng kh i lư ng các ch t s n ph m” i u này giúp ta gi i bài toán hóa h c m t cách ơn gi n, nhanh chóng Xét ph n ng: A + B → C + D Ta luôn có: mA + mB = mC + mD [1] * Lưu ý: i u quan tr ng nh t khi áp d ng phương pháp này ó là vi c ph i xác nh úng lư ng ch t [kh i lư ng] tham gia ph n ng và t o thành [có chú ý n các ch t k t t a, bay hơi, c bi t là kh i lư ng dung d ch]. 2. Các d ng bài toán thư ng g p H qu 1: Bi t t ng kh i lư ng ch t ban u ↔ kh i lư ng ch t s n ph m Phương pháp gi i: m[ u] = m[sau] [không ph thu c hi u su t ph n ng] H qu 2: Trong ph n ng có n ch t tham gia, n u bi t kh i lư ng c a [n – 1] ch t thì ta d dàng tính kh i lư ng c a ch t còn l i. H qu 3: Bài toán: Kim lo i + axit → mu i + khí m = m + m - Bi t kh i lư ng kim lo i, kh i lư ng anion t o mu i [tính qua s n ph m khí] → kh i lư ng mu i - Bi t kh i lư ng mu i và kh i lư ng anion t o mu i → kh i lư ng kim lo i - Kh i lư ng anion t o mu i thư ng ư c tính theo s mol khí thoát ra: • V i axit HCl và H2SO4 loãng + 2HCl → H2 nên 2Cl− ↔ H2 + H2SO4 → H2 nên SO4 2− ↔ H2 • V i axit H2SO4 c, nóng và HNO3: S d ng phương pháp ion – electron [xem thêm phương pháp b o toàn electron ho c phương pháp b o toàn nguyên t ] H qu 3: Bài toán kh h n h p oxit kim lo i b i các ch t khí [H2, CO] Sơ : Oxit kim lo i + [CO, H2] → r n + h n h p khí [CO2, H2O, H2, CO] B n ch t là các ph n ng: CO + [O] → CO2 H2 + [O] → H2O ⇒ n[O] = n[CO2] = n[H2O] → m = m - m[O] mu i kim lo i anion t o mu i r n oxit
• 5. phương pháp b o toàn kh i lư ng. Phương pháp b o toàn kh i lư ng cho phép gi i nhanh ư c nhi u bài toán khi bi t quan h v kh i lư ng c a các ch t trư c và sau ph n ng. c bi t, khi chưa bi t rõ ph n ng x y ra hoàn toàn hay không hoàn toàn thì vi c s d ng phương pháp này càng giúp ơn gi n hóa bài toán hơn. Phương pháp b o toàn kh i lư ng thư ng ư c s d ng trong các bài toán nhi u ch t. 4. Các bư c gi i. - l p sơ bi n i các ch t trư c và sau ph n ng. - T gi thi t c a bài toán tìm m ∑ = m ∑ [không c n bi t ph n ng là hoàn toàn hay không hoàn toàn] - V n d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng l p phương trình toán h c, k t h p d ki n khác l p h phương trình toán. - Gi i h phương trình. THÍ D MINH H A Ví d 1: Hoà tan hoàn toàn 3,9 gam kali vào 36,2 gam nư c thu ư c dung d ch có n ng A. 15,47%. B. 13,97%. C. 14,0% D. 4,04%. Gi i: 2K + 2H2O 2KOH + H2 ↑ 0,1 0,10 0,05[mol] mdung d ch = mK + OH2 m - 2Hm = 3,9 + 36,2 - 0,05 ×2 = 40 gam C%KOH = 40 560,1× 100× % = 14% ⇒ áp án C Ví d 2: i n phân dung d ch ch a h n h p CuSO4 và KCl v i i n c c trơ n khi th y khí b t u thoát ra c hai i n c c thì d ng l i th y có 448 ml khí [ ktc] thoát ra anot. Dung d ch sau i n phân có th hoà tan t i a 0,8 gam MgO. Kh i lư ng dung d ch sau i n phân ã gi m bao nhiêu gam [coi lư ng H2O bay hơi là không áng k ] ? A. 2,7 B. 1,03 C. 2,95. D. 2,89. Gi i: CuSO4 + 2KCl → Cu↓ + Cl2 ↑ + K2SO4 [1] 0,01←0,01 Dung d ch sau i n phân hoà tan ư c MgO ⇒ Là dung d ch axit, ch ng t sau ph n ng [1] CuSO4 dư 2CuSO4 + 2H2O → 2Cu↓ + O2 ↑ + H2SO4 [2] trư c sau 0,02 ← 0,01 ← 0,02 [mol]
• 6. = 22400 480 = 0,02 [mol] H2SO4 + MgO → MgSO4 + H2O [3] 0,02 ←0,02 [mol] mdung d ch gi m = mCu + 2Clm + 2Om = 0,03 64× + 0,01x71 + 0,01x32 = 2,95 gam ⇒ áp án C Ví d 3: Cho 50 gam dung d ch BaCl2 20,8 % vào 100 gam dung d ch Na2CO3, l c b k t t a ư c dung d ch X. Ti p t c cho 50 gam dung d ch H2SO4 9,8% vào dung d ch X th y ra 0,448 lít khí [ ktc]. Bi t các ph n ng x y ra hoàn toàn. N ng % c a dung d ch Na2CO3 và kh i lư ng dung d ch thu ư c sau cùng là: A. 8,15% và 198,27 gam. B. 7,42% và 189,27 gam. C. 6,65% và 212,5 gam. D. 7,42% và 286,72 gam. Gi i: n = 0,05 mol; n = 0,05 mol BaCl2 + Na2CO3 → BaCO3 ↓ + 2NaCl 0,05 0,05 0,05 0,1 Dung d ch B + H2SO4 → khí ⇒ dung d ch B có Na2CO3 dư Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O 0,02 0,02 ⇒n ban u = 0,05 + 0,02 = 0,07 mol ⇒C% = 100 10607,0 × %100× = 7,42% LBTKL: mdd sau cùng = 50 + 100 + 50 - m↓ - m = 50 + 100 + 50 - 0,05.197 - 0,02.44 = 189,27 gam ⇒ áp án B Ví d 4: X là m t α - aminoaxit, phân t ch a m t nhóm -NH2 và m t nhóm -COOH. Cho 0,89 gam X ph n ng v a v i HCl thu ư c 1,255 gam mu i. Công th c t o ra c a X là: A. CH2 =C[NH2]-COOH. B. H2N-CH=CH-COOH. C. CH3-CH[NH2]-COOH. D. H2N-CH2-CH2-COOH. Gi i: HOOC - R - NH2 + HCl →HOOC -R-NH3Cl ⇒ mHCl = m mu i - maminoaxit = 0,365 gam ⇒mHCl = 0,01 [mol] Cl2 H2SO4BaCl2 Na2CO3 Na2CO3 CO2
• 7. t khác X là α -aminoaxit⇒ áp án C Ví d 5: Cho 15,6 gam h n h p hai ancol ơn ch c, k ti p nhau trong dãy ng ng tác d ng h t v i 9,2 gam Na, thu ư c 24,5 gam ch t r n. Hai ancol ó là: A. CH3OH và C2H5OH. B. C2H5OH và C3H7OH. C. C3H5OH và C4H7OH. D. C3H7OH và C4H9OH. Gi i: 2 OHR + 2Na→2 ONaR + H2 Theo bài h n h p rư u tác d ng v i h t Na ⇒H c sinh thư ng nh m là: Na v a , do ó thư ng gi i sai theo hai tình hu ng sau: Tình hu ng sai 1: nNa= 23 2,9 = 0,4⇒nrư u = 0,4 ⇒ rư u = 4,0 6,15 = 39 ⇒ áp án A ⇒ Sai. Tình hu ng sai 2: Áp d ng phương pháp tăng gi m kh i lư ng: nrư u = 22 6,155,24 − = 0,405 ⇒ rư u = 405,0 6,15 = 38,52 ⇒ áp án A ⇒ Sai Áp d ng phương pháp b o toàn kh i lư ng ta có: m = mrư u + mNa - mr n = 15,6 + 9,2 - 24,5 = 0,3 gam ⇒nrư u= 2n = 0,3 [mol] ⇒ rư u = 3,0 6,15 = 52 ⇒ áp án B Ví d 6: Trùng h p 1,680 lít propilen [ ktc] v i hi u su t 70%, kh i lư ng polime thu ư c là: A. 3,150 gam. B. 2,205 gam. C. 4,550 gam. D.1,850 gam. Gi i: LBTKL: mpropilen = mpolime = 4,22 680,1 .42. %100 %70 = 2,205 gam ⇒ áp án B Ví d 7: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam ch t béo c n v a 0,06 mol NaOH, cô c n dung d ch sau ph n ng thu ư c kh i lư ng xà phòng là: A. 17,80 gam. B.18,24 gam. C. 16,68 gam. D.13,38 gam. [Trích thi tuy n sinh vào các trư ng i h c, Cao ng kh i B, 2008] Gi i: [RCOO]3C3H5 + 3NaOH→3RCOONa + C3H5[OH]3 H2 H2 M M M 0,06 → 0,02 [mol]
• 8. t b o toàn kh i lư ng: 17,24 + 0,06.40= mxà phòng + 0,02.92⇒ mxà phòng =17,80 gam ⇒ áp án: A Ví d 8: Cho 3,60 gam axit cacboxylic no, ơn ch c X tác d ng hoàn toàn v i 500ml dung d ch g m KOH 0,12M và NaOH 0,12M. Cô c n dung d ch thu ư c 8,28 gam h n h p ch t r n khan. Công th c phân t c a X là: A. C2H5COOH. B. CH3COOH. C. HCOOH. D. C3H7COOH. [Trích thi tuy n sinh vào các trư ng i h c, Cao ng kh i B, 2008] Gi i: RCOOH + KOH → RCOOK + H2O RCOOH + NaOH → RCOONa + H2O nNaOH = nKOH = 0,5.0,12 = 0,06 mol LBTKL: mX + mNaOH + mKOH = mr n + m ⇒m = 1,08 gam ⇒n = 0,06 mol ⇒nRCOOH = n = 0,06 mol ⇒MX = R + 45 = 06,0 60,3 = 60 ⇒R = 15 ⇒X: CH3COOH ⇒ áp án B Ví d 9: Nung 14,2 gam h n h p 2 mu i cacbonat c a 2 kim lo i hoá tr 2 ư c 7,6 gam ch t r n và khí X. D n toàn b lư ng khí X vào 100ml dung d ch KOH 1M thì kh i lư ng mu i thu ư c sau ph n ng là: A. 15 gam B. 10 gam C. 6,9 gam D. 5 gam Gi i: X là CO2 LBTKL: 14,2 = 7,6 + mX ⇒ mX = 6,6 gam⇒nX = 0,15 mol Vì: 2CO KOH n m = 15,0 1,0 < 1⇒mu i thu ư c là KHCO3 CO2 + KOH → KHCO3 0,1 0,1 0,1 ⇒m = 0,1.100 = 10 gam ⇒ áp án B Ví d 10: Nhi t phân hoàn toàn M gam h n h p X g m CaCO3 và Na2CO3 thu ư c 11,6 gam ch t r n và 2,24 lít khí i u ki n tiêu chu n. Hàm lư ng % c a CaCO3 trong X là: A. 6,25% B. 8,62% C. 50,2% D. 62,5% H2O H2O H2O H2O KHCO3
• 9. + CO2 nCaCO 3 = nCO 2 = 0,1 [mol]⇒ mCaCO 3 = 10 gam Theo LBTKL: mX = mch t r n = mkhí = 11,6 + 0,1×44=16 gam ⇒%CaCO3= 16 10 ×100% = 62,5% ⇒ áp án: D Ví d 11: un 27,6 gam h n h p 3 ancol ơn ch c v i H2SO4 c 140o C [H=100%] ư c 22,2 gam h n h p các ete có s mol b ng nhau. S mol m i ete trong h n h p là: A. 0,3. B. 0,1 C. 0,2 D.0,05 Gi i: S ete thu ư c là: 2 ]13[3 + = 6 LBTKL: 27,6= 22,2 + OH2 m ⇒ OH2 m = 5,4 gam⇒ OH2 n = 0,3 mol ∑ OH2 n = ∑ eten = 6nete ⇒nm i ete = 0,3: 6 = 0,5 mol ⇒ áp án: D Ví d 12: t cháy hoàn toàn 0,025 mol ch t h u cơ X c n 1,12 lít O2 [ ktc], d n toàn b s n ph m thu ư c qua bình 1 ng P2O5 khan và bình 2 ng Ca[OH]2 dư th y kh i lư ng bình 1 tăng 0,9 gam, bình 2 tăng 2,2 gam. Công th c phân t c a X là: A. C2H4O. B. C3H6O. C. C3H6O2. D. C2H4O2. Gi i mbình 2 tăng = 2COm , mbình 1 tăng = OH2 m LBTKL: mx + 2Om = 2COm + OH2 m ⇔ mx + 32.0,05 = 0,9 + 2,2 ⇒mx = 1,5 gam ⇒Mx = 1,5:0,025=60 ⇒ áp án: D Ví d 13: Cho 20,2 gam h n h p 2 ancol tác d ng v a v i K th y thoát ra 5,6 lít H2[ ktc] và kh i lư ng mu i thu ư c là: A. 3,92 gam B. 29,4 gam C. 32,9 gam D. 31,6 gam Gi i: R [OH]a + aK→ R [OK]a + a 2 H2 x xa 0,5 ax ⇒ 2Hn = 0,5 ax = 0,25 ⇒ ax = 0,5 mol LBTKL: 20,2 + 39.0,5 = mmu i + 2.0,25 ⇒mmu i = 39,2 gam ⇒ áp án A
• 10. Xà phòng hoá ch t h u cơ X ơn ch c ư c 1 mu i Y và ancol Z. t cháy hoàn toàn 4,8 gam Z c n 5,04 lít O2 [ ktc] thu ư c lư ng CO2 sinh ra nhi u hơn lư ng nư c là 1,2 gam. Nung mu i Y v i vôi tôi xút thu ư c khí T có t kh i hơi i v i H2 là 8. Công th c c u t o c a X là: A. C2H5COOCH3 B. CH3COOCH3 C. HCOOCH3. D. CH3COOC2H5 Gi i: X + NaOH →mu i Y + ancol Z⇒X: este ơn ch c RCOOR’ + NaOH → o t RCOONa + R’OH RCOONa + NaOH RH + Na2CO3 MRH = 8.2 =16⇒RH: CH4 ⇒RCOONa : CH3COONa CxHyO[Z] + O2 →CO2 + H2O LBTKL: 4,8 + 0,225.32 = 2COm + OH2 m = 12 2COm = OH2 m + 1,2 ⇒ 2COm = 6,6 gam, OH2 m = 5,4 gam mC = 12. 2COn =1,8 gam; mH = 2. 2H On = 0,6 gam; mO = 2,4 gam x: y: z = 12 8,1 : 1 6,0 : 16 4,2 = 0,15: 0,6: 0,15 = 1: 4: 1 ⇒ Z: CH3OH ⇒ X : CH3COOCH3 ⇒ áp án B Ví d 15: t cháy hoàn toàn 4,3 gam m t axit cacboxylic X ơn ch c thu ư c 4,48lít CO2 [ ktc] và 2,7 gam H2O. S mol c a X là: A. 0,01mol B. 0,02 mol C. 0,04 mol D. 0,05 mol Gi i: Theo LBTKL: mX + 2Om = 2COm + O2Hm ⇒ 2Om = 2,7 + 0,2 × 44 – 4,3 = 10,3 gam ⇒ 2On = 0,225 [mol] Áp d ng b o toàn nguyên t i v i oxi: nX + 2On = 2COn + 2 n OH2 ⇒nX = 2COn + 2 n OH2 - 2On = 0,05[mol] ⇒ áp án D Ví d 16: t cháy hoàn toàn x gam h n h p X g m propan, buten-2, axetilen thu ư c 47,96 gam CO2 và 21,42 gam H2O. Giá tr X là: A. 15,46. B. 12,46. C. 11,52. D. 20,15. CaO/t0
• 11. 1,09 mol ; 2H On = 1,19 mol ⇒x = mC + mH = 12. 2COn + oH2 2.n = 15,46 gam ⇒ áp án A Ví d 17: un nóng 5,14 gam h n h p khí X g m metan, hi ro và m t ankin v i xúc tác Ni, thu ư c h n h p khí Y. Cho h n h p Y tác d ng v i dung d ch brom dư thu ư c 6,048 lít h n h p khí Z [ ktc] có t kh i i v i hi ro b ng 8. tăng kh i lư ng dung d ch brom là: A. 0,82 gam. B. 1,62 gam C. 4,6 gam D. 2,98 gam. Gi i: X  → o tNi, Y  →+ 2Br Z Nh n th y: mkhí tác d ng v i dung d ch brom = mkh i lư ng bình brom tăng mX = mY = mZ + mkh i lư ng bình brom tăng mkh i lư ng bình brom tăng = mX - mZ = 5,14 - 4,22 048,6 28×× = 0,82 gam ⇒ áp án A Ví d 18: Hoà tan hoàn toàn 8,9 gam h n h p 2 kim lo i b ng dung d ch HCl dư ư c 4,48 lít [ ktc]. Cô c n dung d ch thu ư c sau ph n ng thì lư ng mu i khan thu ư c là: A. 23,1 gam B. 46,2 gam C. 70,4 gam D. 32,1 gam Gi i: Cách 1: G i công th c chung c a hai kim lo i M, hóa tr n 2M + 2nHCl→2MCln + nH2 0,4 ← 0,2 [mol] Theo LBTKL: mkim lo i + mHCl = mmu i + 2Hm ⇒ mmu i = 8,9 + 0,4 × 36,5 – 0,2 2× =23,1 gam ⇒ áp án A Cách 2: mCl-mu i = nH + = 2H2.n = 0,4 [mol] mmu i = mkim lo i + mCl-[mu i] = 8,9 + 0,4×35,5 = 23,1 gam ⇒ áp án A Ví d 19. Hoà tan hoàn toàn 15,9 gam h n h p g m 3 kim lo i Al, Mg và Cu b ng dung d ch HNO3 thu ư c 6,72 lít khí NO [s n ph m kh duy nh t] và dung d ch X. Cô c n c n th n dung d ch X thì lư ng mu i khan thu ư c là bao nhiêu? A. 77,1 gam B. 71,7 gam C. 17,7 gam D. 53,1 gam Gi i: 5+ N + 3e → 2+ N [NO] 0,9← 0,3[mol]
• 12. ph m kh duy nh t là NO ⇒ 3ONn − [trong mu i] = ∑n e như ng [ho c nh n] = 0,9 mol [Xem thêm phương pháp b o toàn e] ⇒mmu i = mcation kim lo i + mNO − 3 [trong mu i] 15,9 + 0,9×62 = 71,7 gam ⇒ áp án B BÀI T P T LUY N Câu 1 : Tr n 5,4 gam Al v i 6,0 gam Fe2O3 r i nung nóng th c hi n ph n ng nhi t nhôm. Sau ph n ng ta thu ư c h n h p r n có kh i lư ng là A.11,40 gam. B. 9,40 gam. C. 22,40 gam. D. 9,45 gam. Câu 2 : Trong bình kín ch a 0,5 mol CO và m gam Fe3O4. un nóng bình cho t i khi ph n ng x y ra hoàn toàn, thì khí trong bình có t kh i so v i khí CO ban u là 1,457. Giá tr c a m là. A. 16,8 B. 21,5 C. 22,8 D. 23,2 Câu 3: i n phân 100 ml dung d ch CuSO4 v i n c c, sau m t th i gian máy kh i lư ng dung d ch gi m 12 gam. Dung d ch sau i n phân tác d ng v a v i 100ml dung d ch H2S 1M. N ng m i c a dung d ch CuSO4 trư c khi i n phân là A. 1M. B. 1,5 M. C. 2M. D. 2,5M. Câu 4 : Cho m t lu ng CO i qua ng s ng 0,04 mol h n h p A g m FeO và Fe2O3 t nóng sau khi k t thúc thí nghi m thu ư c ch t r n B g m 4 ch t n ng 4,784 gam. Khí i ra kh i ng s h p th vào dung d ch Ca[OH]2 dư, thì thu ư c 4,6 gam k t t a. Ph n trăm kh i lư ng FeO trong h n h p A là A. 13,03%. B. 31,03%. C. 68,03%. D. 68,97%. Câu 5 : D n khí CO t t qua ng s ng 14 gam CuO, Fe2O3, FeO nung nóng m t th i gian thu ư c m gam ch t r n X. Toàn b khí thu ư c sau ph n ng ư c d n ch m qua dung d ch Ca[OH]2 dư, k t t a thu ư c cho tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c 2,8 lít khí [ ktc]. Giá tr c a m là A. 6 gam. B. 12 gam. C. 8 gam. D. 10 gam. Câu 6 : Nung hoàn toàn 10,0 gam h n h p X g m CaCO3 và NaCl. K t thúc thí nghi m thu ư c 7,8 gam ch t r n khan. Kh i lư ng CaCO3 có trong X là A. 5,0 gam. B. 6,0 gam. C. 7,0 gam. D. 8,0 gam. Câu 7 : Nung nóng 34,8 gam h n h p X g m MCO3 và NCO3 ư c m gam ch t r n Y và 4,48 lít CO2 [ ktc]. Nung Y cho n kh i lư ng không i ư c h n h p r n Z và khí CO2 d n toàn b CO2 thu ư c qua dung d ch KOH dư, ti p t c cho thêm CaCl2 d thì ư c 10 gam k t t a. Hoà
• 13. Z trong V lít dung d ch HCl 0,4M v a ư c dung d ch T. Giá tr m gam và V lít l n lư t là : A. 26 và 1,5. B. 21,6 và 1,5. C. 26 và 0,6. D. 21,6 và 0,6. Câu 8 : Hoà tan 9,14 gam h p kim Cu, Mg, Al b ng m t lư ng v a dung d ch HCl thu ư c 7,84 lít khí X [ ktc], 2,54 gam ch t r n Y và dung d ch Z. L c b ch t r n Y, cô c n c n th n dung d ch Z thu ư c lư ng mu i khan là A. 31,45 gam. B. 33,99 gam. C. 19,025 gam. D. 56,3 gam. Câu 9 : Cho 11,0 gam h n h p X g m Al và Fe vào dung d ch HNO3 loãng dư. thu ư c dung d ch Y [không ch a mu i amoni], h n h p khí Y g m 0,2 mol NO và 0,3 mol NO2. Cô c n dung d ch Y thì lư ng mu i khan thu ư c là: A. 33,4 gam. B. 66,8 gam. C. 29,6 gam. D. 60,6 gam. Câu 10 : Hoà tan h t 7,8 gam h n h p Mg, Al trong dung d ch HCl dư. Sau ph n ng th y kh i lư ng dung d ch tăng 7,0 gam so v i ban u. S mol axit ã ph n ng là A. 0,08 mol B. 0,04 mol C. 0,4 mol D. 0,8 mol Câu 11 : Cho x gam Fe hoà tan trong dung d ch HCl, sau khi cô c n dung d ch thu ư c 2,465 gam ch t r n. N u cho x gam Fe và y gam Zn vào lư ng dung d ch HCl như trên thu ư c 8,965 gam ch t r n và 0,336 lít H2 [ ktc]. Giá tr c a x, y l n lư t là: A. 5,6 và 3,25 B. 0,56 và 6,5 C. 1,4 và 6,5. D. 7,06 và 0,84 Câu 12 : Hoà tan hoàn toàn 11,4 gam h n h p X g m kim lo i M [hoá tr I] và kim lo i N [hoá tr II] vào dung d ch ch a ng th i H2SO4 và HNO3 c nóng thu ư c 4,48 lít [ ktc] h n h p Y g m NO2 và SO2 có t kh i hơi so v i hi ro là 28,625 và mu i khan có kh i lư ng là: A. 44,7 gam B. 35,4 gam C. 16,05 gam D. 28,05 gam. Câu 13: L y 35,1 gam NaCl hoà tan vào 244,9 gam H2O. Sau ó i n phân dung d nh v i i n c c trơ có màng ngăn cho t i khi catot thoát ra 1,5 gam khí thì d ng l i. N ng ch t tan có trong dung d ch sau i n phân là: A. 9,2% B. 9,6% C. 10% D. 10,2%. Câu 14: un a gam 1 ancol X v i H2SO4 c 1700 C ư c 1 olefin. Cho a gam X qua bình ng CuO dư, nung nóng [H = l00%] th y kh i lư ng ch t r n gi m 0,4 gam và h n h p hơi thu ư c có t kh i hơi i v i H2 là l5,5. Giá tr a gam là: A. 23 B. 12,5 C. 1,15 D. 16,5.
• 14. D n V lít [ ktc] h n h p X g m axetilen và H2 i qua ng s ng Ni nung nóng thu ư c khi Y. D n Y vào lư ng dư dung d ch AgNO3/NH3 ư c 12 gam k t t a. Khí ra kh i dung d ch ph n ng v a v i dung d ch ch a 16 gam Br2 và còn l i khí Z. t cháy hoàn toàn Z thu ư c 0,1 mol CO2 và 0,25 mol nư c. A. 11,2 B. 13,44 C. 5,6 D. 8,96. Câu 16 : un nóng 7,6 gam h n h p X g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu ư c h n h p khí B. t cháy hoàn toàn h n h p Y, d n s n ph m cháy thu ư c l n lư t qua bình 1 ng H2SO4 c, bình 2 ng Ca[OH]2 dư th y kh i lư ng bình 1 tăng 14,4 gam. Kh i lư ng tăng lên bình 2 là A. 6,0 gam B. 9,6 gam C. 22,0 gam D. 35,2 gam Câu 17: t cháy h t m gam h n h p X g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3 r i cho s n ph m cháy h p th vào dung nh nư c vôi dư, thu ư c 100 gam k t t a. Kh i lư ng dung d ch nư c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là: A. 58,75 gam B. 13,8 gam C. 37,4 gam D. 60,2 gam. Câu 18 : t cháy hoàn toàn m gam h n h p X g m C2H2, CH4, C3H6 và C4H10 thu ư c 4,4 gam CO2 và 2,52 gam H2O. m có giá tri là: A. 1,48 gam B. 2,48 gam C. 14,8 gam D. 24,8 gam. Câu 19: Th c hi n ph n ng ete hoá hoàn toàn 11,8 gam h n h p hai rư u no ơn ch c, m ch h , ng ng k ti p thu ư c h n h p g m ba ete và l,98 gam nư c. Công th c hai rư u ó là: A. CH3OH, C2H5OH B. C4H9OH, C5H11OH. C. C2H5OH, C3H7OH D. C3H7OH, C4H9OH. Câu 20 : Cho 10,1 gam h n h p 2 ancol ơn ch c, k ti p nhau trong dãy ng ng tác d ng h t v i 5,75 gam Na ư c 15,6 gam ch t r n. Hai ancol c n tìm là A. C2H5OH và C3H7OH. B. CH3OH và C2H5OH. C. C3H7OH và C4H9OH. D. C3H5OH và C4H9OH . Câu 21: Hoà tan 25,2 gam tinh th R[COOH]n.2H2O vào 17,25ml etanol [D = 0,8g/ml] ư c dung d ch X. L y 7,8 gam dung d nh X cho tác ng h t v i Na v a thu ư c ch t r n Y và 2,464 lít khí H2 [ ktc]. Kh i lư ng c a Y là: A. 12,64 gam B. 10,11 gam C. 12,86 gam D. 10,22 gam. Câu 22 : t cháy hoàn toàn a gam 1 este ơn ch c c a rư u metylic c n 1,68 lít khí O2 [ ktc] thu ư c 2,64 gam CO2; 1,26 gam H2O và 0,224 lít N2 [ ktc]. Công th c c u t o thu g n c a este là: A. CH3COOCH2NH2 B. CH3CH[NH2]COOCH3 C. H2NCH2CH2COOCH3 D. H2NCH2COOCH3
• 15. Cho 14,8 gam h n h p b n axit h u cơ ơn ch c tác d ng v i lư ng v a Na2CO3 t o thành 2,24 lít khí CO2 [ ktc]. Kh i lư ng mu i thu ư c là: A. 15,9 gam B. 17,0 gam C. 19,3 gam D. 19,2 gam. Câu 24 : t hoàn toàn 34 gam este X c n 50,4 lít O2 [ ktc] thu ư c OHCO 22 n:n = 2 . un nóng 1 mol X c n 2 mol NaOH. Công th c c u t o c a X là A. CH3COOC6H5 B. C6H5COOCH3 C. C2H5COOC6H5 D. C6H5COOC2H5 Câu 25 : Xà phòng hoá hoàn toàn m gam lipit X b ng 200 gam dung d ch NaOH 8%. Sau ph n ng ư c 9,2 gam glixerol và 94,6 gam ch t r n khan. Công th c c u t o c a X là A. [C17H35COO]3C3H5 B. [C15H31COO]3C3H5 C. [C17H33COO]3C3H5 D. [C17H31COO]3C3H5 Câu 26 : un nóng 15 gam ch t béo trung tính v i 150ml dung d ch NaOH 1M. Ph i dành 50ml dung d ch H2SO4 1M trung hoà NaOH dư. Kh i lư ng xà phòng [ch a 70% kh i lư ng mu i n m c a axit béo] thu ư c t 2 t n ch t béo trên là A. 2062 kg B. 3238 kg. C. 2946 kg. D. 2266 kg. Câu 27 : xà phòng hoá hoàn toàn 1 kg ch t béo [có l n 1 lư ng nh axit béo t do] có ch s axit b ng 8,4 ph i dùng 450ml dung d ch NaOH 1M. Kh i lư ng xà phòng thu ư c là A. 1001,6 kg. B. 978,7 gam. C. 987,7 kg D. 1006,1 gam. Câu 28 : Cho 15 gam h n h p 3 amin ơn ch c b c m t tác d ng v a v i dung d ch HCl 1,2M thì thu ư c 18,504 gam mu i. Th tích ung d ch HCl ph i dùng là A. 0,8 lít. B. 0,08 lít. C. 0,4 lít. D. 0,04 lít Câu 29 : Cho 0,01 mol amino axit X ph n ng v a v i 100ml dung d ch HCl 0,1M thu ư c 1,695 gam mu i. M t khác 19,95 gam X tác d ng v i 350ml dung d ch NaOH 1M. Cô c n dung d ch thu ư c 28,55 gam ch t r n. Công th c c u t o c a X là A. HOOCCH[NH2]CH2NH2 B. NH2[CH2]3COOH. C. HOOCCH2CH[NH2]COOH. D. HOOC[CH2]2CH[NH2]COOH. ÁP ÁN 1A 2D 3D 4A 5B 6A 7A 8A 9B 10D 11C 12D 13B 14C 15A 16C 17B 18A 19C 20B 21A 22D 23D 24A 25D 26C 27D 28B 29C
• 16. ph¸p B¶o toµn nguyªn tè I. PHƯƠNG PHÁP GI I - Nguyên t c chung c a phương pháp là d a vào nh lu t b o toàn nguyên t [BTNT]; “ Trong các ph n ng hóa h c thông thư ng, các nguyên t luôn ư c b o toàn” i u này có nghĩa là: “T ng s mol nguyên t c a m t nguyên t X b t kỳ trư c và sau ph n ng là luôn b ng nhau” - i m m u ch t c a phương pháp là ph i xác nh ư c úng các h p ph n có ch a nguyên t X trư c và sau ph n ng, áp d ng LBT nguyên t v i X rút ra m i quan h gi a các h p ph n t ó ưa ra k t lu n chính. II. CÁC D NG BÀI T P THƯ NG G P Phương pháp b o toàn nguyên t có th áp d ng cho h u h t các d ng bài t p, c bi t là các d ng bài h n h p nhi u ch t, x y ra nhi u bi n i ph c t p. Dư i ây là m t s d ng bài t p i n hình. D ng 1. T nhi u ch t ban u t o thành m t s n ph m. T d ki n bài → s mol c a nguyên t X trong các ch t u → t ng s mol trong s n ph m t o thành → s mol s n ph m. - H n h p kim lo i và oxit kim lo i → hy roxit kim lo i → oxit - Al và Al2O3 + các oxit s t h n h p r n → hy roxit → Al2O3 + Fe2O3 ⇒ 2 3Al On [cu i] = Aln 2 + 2 3Al On [ u] ; 2 3Fe On [cu i] = Fen 2 ∑ D ng 2. T m t ch t ban u t o thành h n h p nhi u s n ph m T d ki n bài → t ng s mol ban u, s mol c a các h p ph n ã cho → s mol c a ch t c n xác nh. - Axit có tính oxi hóa [HNO3, H2SO4 c, nóng] Mu i + khí ⇒ nX [axit] = nX [mu i] + nX [khí] [X: N ho c S] - Khí CO2 [ho c SO2] h p th vào dung d ch ki m: CO2 → CO3 2− + HCO3 − SO2 → SO3 2− + HSO3 − ⇒ 2COn = 2 3CO n − + 3HCO n − ⇒ 2SOn = 2 3SO n − + 3HSO n − t0 [ u] Kim lo i
• 17. ng tính c a Al[OH]3 Trư ng h p 1 Trư ng h p 2 Al3+ OH− → Al[OH]3 + [Al[OH]4]− [Al[OH]4] − H+ → Al[OH]3 + Al3+ ⇒ 3 Al n +∑ = 3Al[OH] n[ ]− + 3Al[OH]n ⇒ 4Al[OH] n[ ]−∑ = 3 Al n + + 3Al[OH]n - H n h p các oxit kim lo i + CO [H2] 0 t → h n h p ch t r n + CO2 [H2O] Theo nh lu t b o toàn nguyên t v i O: * Khi H = 100%: nO [oxit] = nO [r n] + nh n h p khí sau = nO [r n] + nh n h p khí trư c * Khi H < 100%: nO [oxit] = nO [r n] + - Bài toán cracking ankan: Ankan X h n h p Y M c dù có nh ng bi n i hóa h c x y ra trong quá trình cracking, và Y thư ng là h n h p ph c t p [có th có H2], do ph n ng cracking x y ra theo nhi u hư ng, v i hi u su t H < 100%. Nhưng ta ch quan tâm n s b o toàn nguyên t i v i C, H t ó d dàng xác nh ư c t ng lư ng c a 2 nguyên t này. Thông thư ng bài cho s mol ankan X → C[Y] C[X] H[Y] H[X] n n n n  =  = ∑ ∑ ∑ ∑ D ng 3. T nhi u ch t ban u t o thành h n h p nhi u s n ph m Trong trư ng h p này không c n thi t ph i tìm chính xác s mol c a t ng ch t, mà ch quan tâm n h th c: X[n∑ = X[n∑ T c là ch quan tâm n t ng s mol c a nguyên t trư c và sau ph n ng. N u bi t X[n∑ ⇒ X[n∑ và ngư c l i. V i d ng này, bài thư ng yêu c u thi t l p m t h th c dư i d ng t ng quát v s mol các ch t. D ng 4. Bài toán i t cháy trong hóa h u cơ Xét bài t cháy t ng quát: CxHyOzNt + O2 → CO2 + H2O + N2 nC = 2COn Theo LBT nguyên t : nH = 2. 2H On ⇒ x y z tO[C H O N ]n = 2. 2COn + 2H On - 2. 2On nN = 2. 2Nn mh n h p khí sau - mh n h p khí trư c 16 cracking u] cu i] u] cu i] t0
• 18. o toàn kh i lư ng nguyên t v i O ư c s d ng r t ph bi n trong các bài toán hóa h u cơ. * Chú ý: i v i trư ng h p t cháy h p ch t h u cơ ch a Nitơ b ng không khí, lư ng nitơ thu ư c sau ph n ng là: 2Nn [sau ph n ng] = 2Nn [t ph n ng t cháy] + 2Nn [t không khí] áp d ng t t phương pháp BTNT, c n chú ý m t s i m sau: * H n ch vi t phương trình ph n ng mà thay vào ó nên vi t sơ ph n ng [sơ h p th c, có chú ý h s ] bi u di n các bi n i cơ b n c a các nguyên t quan tâm. * bài thư ng cho [ho c qua d ki n bài toán s tính ư c] s mol c a nguyên t quan tâm, t ó xác nh ư c lư ng [mol, kh i lư ng] c a các ch t. III. CÁC VÍ D Ví d 1: Hoà tan h n h p X g m 0,2 mol Fe và 0,1 mol Fe2O3 vào dung d ch HCl dư ư c dung d ch D. Cho dung d ch D tác d ng v i NaOH dư thu ư c k t t a. L c k t t a, r a s ch em nung trong không khí n kh i lư ng không i thu ư c m gam ch t r n Y. Giá tri c a m là A. 16,0. B. 30,4. C. 32,0. D. 48,0. Gi i: Sơ : }{ 32 t 3 2NaOH 3 2HCl 32 OFeY Fe[OH] Fe[OH] FeCl FeCl OFe Fe X 0 →        →       →       Theo BTNT v i Fe: nFe2O3[Y] = mol0,20,1 2 0,2 n 2 n [X]OFe Fe 32 =+=+ ⇒ m = 0,2.160 = 32,0 ⇒ áp án C Ví d 2: un nóng h n h p b t X g m 0,06 mol Al, 0,01 mol Fe3O4, 0,015 mol Fe2O3 và 0,02 mol FeO m t th i gian. H n h p Y thu ư c sau ph n ng ư c hoà tan hoàn toàn vào dung d ch HCl dư, thu ư c dung d ch Z. Thêm NH3 vào Z cho n dư, l c k t t a T, em nung ngoài không khí n kh i lư ng không i thu ư c m gam ch t r n. Giá tr c a m là A. 6,16. B. 6,40. C. 7,78. D. 9.46 Gi i: Theo BTNT v i Al: 32OAln = 2 nAl = 0,03 mol
• 19. i Fe: ∑ 32OFen = mol0,04n 2 3n 2 n [X]OFe [X]OFeFe 32 43 = ⇒ m = ⇒=+=+ 9,460,04.1600,06.102nn 3232 OFeOAl áp án D Ví d 3: t cháy 9,8 gam b t Fe trong không khí thu ư c h n h p r n X g m FeO, Fe3O4 và Fe2O3. hoà tan X c n dùng v a h t 500ml dung d ch HNO3 1,6M, thu ư c V lít khí NO [s n ph m kh duy nh t, do ktc]. Giá tr c a V là A. 6,16. B. 10,08. C. 11,76. D. 14,0. Gi i: Sơ ph n ng : Fe ↑+ → → NO]Fe[NOX 33 HNOtO 3 0 2, Theo BNTN v i Fe: 33 ]Fe[NOn = nFe = 0,175mol Theo BNTN v i N: nNO = 3HNOn – 3 33 ]Fe[NOn = 0,5.1,6 – 3.0,175 = 0,275 mol ⇒ V = 0,275. 22,4 = 6,16 ⇒ áp án A Ví d 4: L y a mol NaOH h p th hoàn toàn 2,64 gam khí CO2, thu ư c úng 200ml dung d ch X. Trong dung d ch X không còn NaOH và n ng c a ion −2 3CO là 0,2M. a có giá tr là : A. 0,06. B. 0,08. C. 0,10. D. 0,12. Gi i: Sơ ph n ng : CO2 + NaOH → Na2CO3 + NaHCO3 Theo BNTN v i C : 0,02mol0,2.0,2 44 2,64 nnn 3223 CONaCONaHCO =−=−= Theo BNTN v i Na: a = 2 32CONan + 3NaHCOn = 2. 0,04 + 0,02 = 0,1 ⇒ áp án C Ví d 5: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m x mol FeS2 và y mol Cu2S vào axit HNO3 [v a ], thu ư c dung d ch X [ch ch a hai mu i sunfat] và khí duy nh t NO. T s x/y là A. 6/5. B. 2/1. C. 1/2. D. 5/6. Gi i: X ch ch a 2 mu i sunfat, khí NO là duy nh t ⇒ S ã chuy n h t thành −2 4SO Sơ bi n i:    →→ 2yy0,5xx 2CuSOSCu;][SOFe2FeS 423422 Theo BTNT v i S: 2x + y = 3.0,5x + 2y ⇒ 0,5x = y ⇒ x/y = 2/1 ⇒ áp án B
• 20. t cháy hoàn toàn m gam h n h p X g m C3H8, C4H6, C5H10 và C6H6 thu ư c 7,92 gam CO2 và 2,7 gam H2O, m có giá tr là A. 2,82. B. 2,67. C. 2,46. D. 2,31. Gi i: Sơ ph n ng: X {C3H8 , C4H6 , C5H10 , C6H6}  →+ 0 2 ,tO    OH CO 2 2 Theo BTNT v i C và H: m = mc + mH = ⇒=+ 2,46 9 2,7 x12 44 7,92 áp án C Ví d 7: Ti n hành cracking nhi t cao 5,8 gam butan. Sau m t th i gian thu ư c h n h p khí X g m CH4 , C2H6, C2H4, C3H6 và C4H10. t cháy hoàn toàn X trong khí oxi dư, r i d n toàn b s n ph m sinh ra qua bình ng H2SO4 c. tăng kh i lư ng c a bình H2SO4 c là A. 9,0 gam. B. 4,5 gam. C. 18,0 gam. D. 13,5 gam. Gi i: Sơ ph n ng : C4H10 0 2,O tcracking X + → → H2O Kh i lư ng bình H2SO4 c tăng lên là kh i lư ng c a H2O b h p th Theo BTNT v i H: mol0,5 58 5,8 5. 2 10n 2 n n 104 2 HCH OH ==== ⇒ OH2 n = 0,5.18 = 9,0 gam ⇒ áp án A Ví d 8: t cháy hoàn to n 0,1 mol an ehit ơn ch c X c n dùng v a 12,32 lít khí O2 [ ktc], thu ư c 17,6 gam CO2, X là an ehit nào dư i ây? A. CH=C-CH2-CHO. B. CH3-CH2-CH2-CHO. C. CH2=CH-CH2-CHO. D. CH2=C=CH-CHO. Gi i: 2On = 0,55 mol; 2COn = 0,4 mol Nh n xét: X là an ehit ơn ch c⇒ nO[X] = nX = 0,1 mol Theo LBT nguyên t v i O : OH2 n = O]O[H2 n = nX + 2 2On - 2 2COn = 0,1+2.0,55-2.0,4 = 0,4 mol Nh n th y:     = == XCO COOH 4nn 0,4molnn 2 22 ⇒ X là CH3 – CH2 – CH2 – CHO ⇒ áp án B
• 21. X là m t ancol no, m ch h . t cháy hoàn toàn 0,05 mol X c n 5,6 gam oxi, thu ư c hơi nư c và 6,6 gam CO2. Công th c c a X là A. C2H4[OH]2 B. C3H7OH. C. C3H6[OH]2 D. C3H5[OH]3 Gi i: 2On = 0,175mol; 2COn = 0,15mol Sơ cháy: X + O2 → CO2 + H2O Vì X là ancol no, m nh h ⇒ 22 COXOH nnn += = 0,05+0,15 = 0,2 mol Theo LBT nguyên t v i O : nO[X] = 222 OOHCO n2nn2 −+ = 2.0,15 + 0,2 – 2.0,175 = 0,15mol Nh n th y ⇒     = = XO[X] XCO 3nn 3nn 2 X là C3H5[OH]3 ⇒ áp án D Ví d 10: t cháy hoàn toàn m gam m t amin ơn ch c X b ng lư ng không khí v a thu ư c 1,76 gam CO2; 1,26 gam H2O và V lít N2 [ ktc]. Gi thi t không khí ch g m N2 Và O2 trong ó oxi chi m 20% v th tích. Công th c phân t c a X và th tích V l n lư t là A. X là C2H5NH2 ; V = 6,72 1ít. B. X là C3H7NH2 ; V = 6,944 1ít. C. X là C3H7NH2 ; V = 6,72 1ít. D. X là C2H5NH2 ; V = 6,944 1ít. Gi i: 2COn = 0,04 mol; OH2 n = 0,07 mol Nh n th y: ⇒== 2 7 0,04 0,07.2 n n C H X là C2H5NH2 Sơ cháy: 2C2H5NH2 + O2 → 4CO2 + 7H2O + N2 Theo LBT nguyên t v i N: 2Nn [t ph n ng t cháy] = 0,01mol 2 0,02 2 nX == Theo LBT nguyên t v i O: CO2 n + 0,075mol 2 0,07 0,04 2 n OH2 =+= ⇒ 2Nn [t không khí] = 2O4n = 4. 0,075 = 0,3 mol ⇒ ∑ 2Nn [thu ư c] = 2Nn [t ph n ng t cháy] + 2Nn [t không khí]= 0,01 + 0,3 = 0,31 mol ⇒ V= 22,4.0,31 = 6,944 lít ⇒ áp án D
• 22. P T LUY N Câu 1 : H n h p ch t r n X g m 0,1 mol Fe2O3 và 0,1 mol Fe3O4. Hoà tan hoàn toàn X b ng dung d ch HCl dư, thu ư c dung d ch Y. Cho NaOH dư vào Y, thu ư c k t t a Z. L c l y k t t a, r a s ch r i em nung trong không khí n kh i lư ng không i thì thu ư c ch t r n có kh i lư ng là A. 32,0 gam. B. 16,0 gam. C. 39,2 gam. D. 40,0 gam. Câu 2 : Cho 4,48 lít khí CO [ ktc] t t i qua ng s nung nóng ng 8 gam m t oxit s t n khi ph n ng x y ra hoàn toàn. Khí thu ư c sau ph n ng có t kh i so v i hi ro b ng 20. Công th c c a oxit s t và ph n trăm th tích c a khí CO2 trong h n h p khí sau ph n ng l n lư t là: A. FeO; 75%. B. Fe2O3; 75%. C. Fe2O3; 65%. D. Fe3O4; 75%. Câu 3 : H n h p A g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3. t cháy h t m gam h n h p A. Cho s n ph m cháy h p th vào dung d ch nư c vôi dư, thu ư c 100 gam k t t a và kh i lư ng dung d ch nư c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là A. 13,8 gam. B. 37,4 gam. C. 58,75 gam. D. 60,2 gam. Câu 4 : Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,12 mol FeS2 và a mol Cu2S vào axit HNO3 [v a ], thu ư c dung d ch X [ch ch a hai mu i sunfat] và khí duy nh t NO. Giá tr c a m là A. 0,06. B. 0,04. C. 0,12. D. 0,075. Câu 5 : t cháy hoàn toàn m t th tích khí thiên nhiên g m metan, etan, propan b ng oxi không khí [trong không khí, oxi chi m 20% th tích], thu ư c 7,84 lít khí CO2 [ ktc] và 9,9 gam nư c. Th tích không khí [ ktc] nh nh t c n dùng t cháy hoàn toàn lư ng khí thiên nhiên trên là A. 70,0 lít B. 78,4 lít. C. 84,0 lít. D. 56,0 lít. Câu 6 : D n V lít [ ktc] h n h p X g m axetilen và hi ro i qua ng s ng b t niken nung nóng, thu ư c khí Y. D n Y vào lư ng dư AgNO3 [ho c Ag2O] trong dung d ch NH3 thu ư c 12 gam k t t a. Khí i ra kh i dung d ch ph n ng v a v i 16 gam brom và còn l i khí Z. t cháy hoàn toàn khí Z thu ư c 2,24 lít khí CO2 [ ktc] và 4,5 gam nư c. Giá tr c a V b ng A. 5,6. B. 13,44. C. 11,2. D. 8,96. Câu 7: Hoà tan hoàn toàn 0,3 mol h n h p g m Al và Al4C3 vào dung d ch KOH [dư], thu ư c x mol h n h p khí và dung d ch X. S c khí CO2 [dư] vào dung d ch X, lư ng k t t a thu ư c là 46,8 gam. Giá tr c a x là A. 0,55. B. 0,60. C. 0,40. D. 0,45.
• 23. Hoà tan hoàn toàn m gam oxit FexOy b ng dung d ch H2SO4 c nóng v a , có ch a 0,075 mol H2SO4, thu ư c z gam mu i và thoát ra 168ml khí SO2 [s n ph m kh duy nh t, o ktc]. Oxit FexOy là A. FeO. B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. FeO ho c Fe3O4 Câu 9: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,27 gam b t nhôm và 2,04 gam b t Al2O3 trong dung d ch NaOH dư thu ư c dung d ch X. Cho CO2 dư tác d ng v i dung d ch X thu ư c k t t a Y, nung Y nhi t cao n kh i lư ng không i thu ư c ch t r n Z. Bi t hi u su t các ph n ng u t 100%. Kh i lư ng c a Z là A. 2,04 gam B. 2,31 gam. C. 3,06 gam. D. 2,55 gam. Câu 10 : un nóng 7,6 gam h n h p A g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu ư c h n h p khí B. t cháy hoàn toàn h n h p B, d n s n ph m cháy thu ư c l n lư t qua bình 1 ng H2SO4 c, bình 2 ng Ca[OH]2 dư th y kh i lư ng bình 1 tăng 14,4 gam. Kh i lư ng tăng lên bình 2 là A. 6,0 gam B. 9,6 gam. C. 35,2 gam. D. 22,0 gam. Câu 11 : t cháy hoàn toàn m gam h n h p hai ancol ơn ch c cùng dãy ng ng dùng v a V lít khí O2 [ ktc], thu ư c 10,08 lít CO2 [ ktc] và 12,6 gam H2O. Giá tr c a V là A. 17,92 lít. B. 4,48 lít. C. 15,12 lít. D. 25,76 lít. Câu 12 : t cháy m t h n h p hidrocacbon X thu ư c 2,24 lít CO2 [ ktc] và 2,7 gam H2O. Th tích O2 ã tham gia ph n ng cháy [ ktc] là A. 2,80 lít B. 3,92 lít. C. 4,48 lít. D. 5,60 lít. Câu 13 : Dung d ch X g m Na2CO3, K2CO3, NaHCO3. Chia X thành hai ph n b ng nhau : - Ph n 1: tác d ng v i nư c vôi trong dư ư c 20 gam k t t a. - Ph n 2: tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c V lít khí CO2 [ ktc]. Giá tr c a V là: A. 2,24. B. 4,48. C. 6,72. D. 3,36. Câu 14 : Chia h n h p g m : C3H6, C2H4, C2H2 thành 2 ph n b ng nhau: - t cháy ph n 1 thu ư c 2,24 lít khí CO2 [ ktc]. - Hi ro hoá ph n 2 r i t cháy h t s n ph m thì th tích CO2 [ ktc] thu ư c là: A. 2,24 lít. B. 1,12 lít. C. 3,36 lít. D. 4,48 lít. ÁP ÁN 1D 2B 3A 4A 5A 6C 7B 8C 9D 10D 11C 12B 13B 14A
• 24. ph¸p t¨ng gi¶m khèi l−îng I. PHƯƠNG PHÁP GI I 1. N i dung phương pháp - M i s bi n i hóa h c [ ư c mô t b ng phương trình ph n ng] u có liên quan n s tăng ho c gi m kh i lư ng c a các ch t. + D a vào s tăng ho c gi m kh i lư ng khi chuy n 1 mol ch t X thành 1 ho c nhi u mol ch t Y [có th qua các giai o n trung gian] ta d dàng tính ư c s mol c a các ch t và ngư c l i, t s mol ho c quan h v s mol c a 1 các ch t mà ta s bi t ư c s tăng hay gi m kh i lư ng c a các ch t X, Y. + M u ch t c a phương pháp là: * Xác nh úng m i liên h t l m i gi a các ch t ã bi t [ch t X] v i ch t c n xác nh [ch t Y] [có th không c n thi t ph i vi t phương trình ph n ng, mà ch c n l p sơ chuy n hóa gi a 2 ch t này, nhưng ph i d a vào LBT nguyên t xác nh t l m i gi a chúng]. * Xem xét khi chuy n t ch t X thành Y [ho c ngư c l i] thì kh i lư ng tăng lên hay gi m i theo t l ph n ng và theo cho. * Sau cùng, d a vào quy t c tam su t, l p phương trình toán h c gi i. 2. Các d ng bài toán thư ng g p Bài toán 1: Bài toán kim lo i + axit [ho c h p ch t có nhóm OH linh ng] → mu i + H2 2M + 2nHX → 2MXn + nH2 [l] 2M + nH2SO4 → M2[SO4]n + nH2 [2] 2R[OH]n + 2nNa → 2R[ONa]n + nH2 [3] T [l], [2] ta th y: kh i lư ng kim lo i gi m vì ã tan vào dung d ch dư i d ng ion, nhưng n u cô c n dung d ch sau ph n ng thì kh i lư ng ch t r n thu ư c s tăng lên so v i kh i lư ng kim lo i ban u, nguyên nhân là do có anion g c axit thêm vào. T [3] ta th y: khi chuy n 1 m t Na vào trong mu i s gi i phóng 0,5 mol H2 tương ng v i s tăng kh i lư ng là ∆m↑ = MRO. Do ó, khi bi t s mol H2 và ∆m↑ => R. Thí d : Cho m gam ancol ơn ch c X vào bình ng Na dư, sau ph n ng có 0,1 mol H2 và kh i lư ng bình tăng 6,2gam. Xác nh CTPT c a X.
• 25. ⇒ R = 15 [CH3] ⇒ X là CH3OH Hư ng d n gi i Theo [3], v i n = 1 : 1 mol Na → 1 mol R- ONa → 0,5 mol H2: ∆m↑ = MRO 0,1 mol H2: ∆m↑ = 6,2gam Bài toán 2: Bài toán nhi t luy n Oxit [X] + CO [ho c H2] → r n [Y] + CO2 [ho c H2O] Ta th y: dù không xác nh ư c Y g m nh ng ch t gì nhưng ta luôn có vì oxi b tách ra kh i oxit và thêm vào CO [ho c H2] t o CO2 ho c H2O ⇒ ∆m↓ = mX - mY = mO ⇒ nO = 16 m↓ = nCO = n 2CO [ho c = 2Hn = n 2H ] Bài toán 3: Bài toán kim lo i + dung d ch mu i: nA + mBn+ → nAm+ + mB↓ Ta th y: tăng [gi m] kh i lư ng c a kim lo i chính là gi m [tăng] kh i lư ng c a mu i [vì manion = const] . * Chú ý: Coi như toàn b kim lo i thoát ra là bám h t lên thanh kim lo i nhúng vào dung d ch mu i. Bài toán 4: Bài toán chuy n hóa mu i này thành mu i khác. Kh i lư ng mu i thu ư c có th tăng ho c gi m, do s thay th anion g c axit này b ng anion g c axit khác, s thay th này luôn tuân theo quy t c hóa tr [n u hóa tr c a nguyên t kim lo i không thay i]. * T 1 mol CaCO3 → CaCl2: ∆m↑ = 71 - 60 = 11 [ c 1 mol CO3 2− hóa tr 2 ph i ư c thay th b ng 2 mol Cl− hóa tr 1] * T 1 mol CaBr2 → 2 mol AgBr: ∆m↑ = 2. 108 - 40 = 176 [ c 1 mol Ca2+ hóa tr 2 ph i ư c thay th b ng 2 mol Ag+ hóa tr 1] Bài toán 5: Bài toán chuy n oxit thành mu i: MxOy → MxCl2y [c 1 mol O-2 ư c thay th b ng 2 mol Cl− ] MxOy → Mx[SO4]y [c 1 mol O-2 ư c thay th b ng 1 mol SO4 2− ] * Chú ý: Các i u này ch úng khi kim lo i không thay i hóa tr . Bài toán 6: Bài toán ph n ng este hóa: RCOOH + HO – R’ ↔ RCOOR’ + H2O
• 26. m : ∆m tăng = m - meste - meste > m : ∆m gi m = meste – m Bài toán 7: Bài toán ph n ng trung hòa: - OHaxit, phenol + ki m - OH[axit, phenol] + NaOH → - ONa + H2O [c 1 mol axit [phenol] → mu i: ∆m↑ = 23 – 1 = 22] 3. ánh giá phương pháp tăng gi m kh i lư ng - Phương pháp tăng gi m kh i lư ng cho phép gi i nhanh ư c nhi u bài toán khi bi t quan h v kh i lư ng và t l m i c a các ch t trư c và sau ph n ng. - c bi t, khi chưa bi t rõ ph n ng x y ra là hoàn toàn hay không hoàn toàn thì vi c s d ng phương pháp này càng giúp ơn gi n hóa bài toán hơn. - Các bài toán gi i b ng phương pháp tăng gi m kh i lư ng u có th gi i ư c theo phương pháp b o toàn kh i lư ng, vì v y có th nói phương pháp tăng gi m kh i lư ng và b o toàn kh i lư ng là 2 anh em sinh ôi. Tuy nhiên, tùy t ng bài t p mà phương pháp này hay phương pháp kia s là ưu vi t hơn. - Phương pháp tăng gi m kh i lư ng thư ng ư c s d ng trong các bài toán h n h p nhi u ch t. 4. Các bư c gi i. - Xác nh úng m t quan h t l m i gi a ch t c n tìm và ch t ã bi t [nh v n d ng LBTNL]. - L p sơ chuy n hoá c a 2 ch t này. - Xem xét s tăng ho c gi m c a ∆M và ∆m theo phương trình ph n ng và theo d ki n bài toán - L p phương trình toán h c gi i. II. THÍ D MINH H A Ví d 1: Khi oxi hoá hoàn toàn 2,2 gam m t an ehit ơn ch c thu ư c 3 gam axit tương ng. Công th c an ehit là A. HCHO. B. C2H3CHO. C. C2H5CHO. D. CH3CHO. Gi i: RCHO →[O] RCOOH x mol x mol ∆m tăng= 16x = 3 – 2,2 ⇒ x = 0,05 mu i mu i mu i mu i
• 27. [R+29] = ⇒⇒=⇒= CHOCH15R44 0,05 2,2 3 áp án D Ví d 2 : Oxi hoá m gam X g m CH3CHO, C2H3CHO, C2H5CHO b ng oxi có xúc tác, s n ph m thu ư c sau ph n ng g m 3 axit có kh i lư ng [m + 3,2] gam. Cho m gam X tác d ng v i lư ng dư dung d ch AgNO3/NH3 thì thu ư c x gam k t t a. Giá tr c a x là A. 10,8 gam B. 21,6 gam C. 32,4 gam D. 43,2 gam Gi i 2 →+ 0 txt, 2OCHOR 2 COOOHR ⇒ Kh i lư ng tăng 3,2 gam là kh i lư ng c a oxi ã tham gia ph n ng ⇒ nx = 2 2On = 2 x 0,2[mol] 32 3,2 = Vì các an ehit là ơn ch c [không có HCHO] ⇒ nAg= 2nx= 2.0,2 = 0,4 [mol] ⇒mAg = x = 0,4.108 = 43,2 gam ⇒ áp án D Ví d 3 : Cho 3,74 gam h n h p 4 axit, ơn ch c tác d ng v i dung d ch Na2CO3 thu ư c V lít khí CO2 [ ktc] và dung d ch mu i. Cô c n dung d ch thì thu ư c 5,06 gam mu i. Giá tr c a V lít là: A. 0,224 B. 0,448. C. 1,344. D. 0,672 Gi i: OHCOCOONaR2NaCOCOOHR 223 +↑+→+ a mol a mol 0,5a mol ∆ m tăng = [23 - 1]a = 5,06 – 3,74 ⇒ a = 0,06 mol ⇒ 2COV = 0,06. 0,5. 22,4 = 0,672 lít ⇒ áp án D Ví d 4: Cho 2,02 gam h n h p hai ancol ơn ch c, ng ng k ti p tác d ng v a v i Na ư c 3,12 gam mu i khan. Công th c phân t c a hai ancol là : A. CH3OH, C2H5OH. B. C2H5OH, C3H7OH. C. C3H7OH, C4H9OH. D. C4H9OH, C5H11OH. Gi i: 2 1 ROH Na RONa H 2 + → + ↑ a mol a mol ∆ mtăng = 22a = 3,12 – 2,02 ⇒ a = 0,05 mol M 2 rư u = M R +17 = nS = 30 32 nên Fe dư và S h t Khí C là h n h p H2S và H2. t Z thu ư c SO2 và H2O. K t qu cu i cùng c a quá trình ph n ng là Fe và S như ng e, còn O2 thu e Fe - 2e → Fe2+ O2 + 4e → 2O-2 mol 56 60 2. 56 60 → x → 4x S – 4e → S+4 mol 32 30 4. 32 30 → ⇒2. 60 30 4. 4x x 1,4732 mol 56 32 + = ⇒ = ⇒ 2OV = 22,4. 1,4732 = 33 lít ⇒ áp án C Ví d 17 : Hoà tan hoàn toàn 1,08 gam Al b ng dung d ch HNO3 dư, s n ph m ng thu ư c 0,336 lít khí X [s n ph m kh duy nh t ktc]. Công th c phân t c a X là A. NO2 B. N2O C. N2 D. NO Gi i: nAl = 0,04 ; nX = 0,015 Al – 3e → Al3+ N+5 + ne → X5-n 0,04 → 0,12 mol 0,12 → mol n 0,12 8n0,015 n 0,12 =⇒= ng v i 2N+5 + 8e →2N+1 [N2O] ⇒ áp án B Ví d 18 : Khi cho 9,6 gam Mg tác d ng h t v i dung d ch H2SO4 m c, th y có 49 gam H2SO4 tham gia ph n ng t o mu i MgSO4, H2O và s n ph m kh X là : A. SO2 B. S. C. H2S. D. H2
• 58. ch H2SO4 m c v a là ch t oxi hoá v a là môi trư ng G i a là s oxi hoá c a S trong X Mg → Mg2+ + 2e S+6 + [6-a]e → Sa 0,4 mol 0,8mol 0,1 mol 0,1[6-a]mol T ng s mol H2SO4 ã dùng là: 0,5[mol] 98 49 = S mol H2SO4 ã dùng t o mu i b ng s mol Mg = 9,6: 24 = 0,4mol S mol H2SO4 ã dùng oxi hoá Mg = 0,5 – 0,4 = 0,1mol Ta có: 0,1.[6 - a] = 0,8 → x = - 2. V y Z là H2S ⇒ áp án C Ví d 19 : Cho 13,92 gam Fe3O4 tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 sau ph n ng thu ư c dung d ch X và 0,448 lít khí NxOy [S n ph m kh duy nh t [ ktc]. Kh i lư ng HNO3 nguyên ch t ã tham ra ph n ng là A. 35,28 gam. B. 33,48 gam. C. 12,6 gam. D. 17,64 gam. Gi i: Cách 1: Vi t và cân b ng phương trình hoá h c: [5x – 2y ]Fe3O4 + [46x-18y] HNO3 → [15x -6y]Fe[NO3]3 +NxOy +[23x-9y]H2O 0,06 0,02[mol] Cách 2: 3Fe+ 8 3 – e → 3Fe+3 xN+5 + [5x-2y]e → xN+2y/x 0,06 → 0,06 0,02 [5x- 2y] ← 0,02x i u ki n : x ≤ 2; y ≤ 5 [x,y ∈ N] 0,02[5x-2y] = 0,06 ⇒ x =1; y = 1 [h p lý] 3HNOn [ph n ng] = − 3NO n [mu i] + Nn [trong khí] = 3. 0,06. 3 + 0,02 = 0,56 mol ⇒ 3HNOm [ph n ng] = 0,56. 63 = 35,28 gam ⇒ áp án A Ví d 20 : Cho 18,56 gam s t oxit tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 sau ph n ng thu ư c dung d ch X và 0,224 lít khí m t oxit c a nitơ [s n ph m kh duy nh t ktc]. Công th c c a hai oxit l n lư t là A. FeO và NO. B. Fe3O4 và NO2 C. FeO và N2O. D. Fe3O4 và N2O. Gi i: t công th c t ng quát c a 2 oxit là: Fe2On; N2Om[n