Bộ xương là gì
1. Các phần chính của bộ xương - Chức năng của bộ xương: + Tạo khung \(\rightarrow\) hình dạng nhất định. + Chỗ bám cho cơ \(\rightarrow\) vận động dễ dàng. + Tạo thành các khoang chứa đựng và bảo vệ các nội quan trong cơ thể. - Cấu tạo của bộ xương: gồm 3 phần chính là + Xương đầu: gồm xương sọ và xương mặt - Xương sọ: gồm 8 xương ghép lại thành hộp sọ lớn chứa não. - Xương mặt: nhỏ, có xương hàm bớt thô hơn so với động vật + Xương thân gồm: xương ức, xương sườn và xương sống - Xương sống (cột sống) gồm nhiều đốt sống khớp với nhau và cong ở 4 chỗ thành 2 chữ S tiếp nhau giúp cơ thể đứng thẳng. - Xương sườn: gắn với cột sống và xương ức tạo thành lồng ngực. + Xương chi (xương tay và xương chân) Giống nhau: Đều có những phần tương tự nhau Khác nhau: Về kích thước Về cấu tạo đai vai, đai hông Về sự sắp xếp của xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn chân.
- Tóm lại bộ xương của cơ thể người gồm: 2. Phân biệt các loại xương - Căn cứ vào hình dạng và cấu tạo người ta chia làm 3 loại xương
3. Các khớp xương - Nơi tiếp giáp giữa các đầu xương gọi là khớp. - Có 3 loại khớp là: khớp động, khớp bán động và khớp bất động
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGKCâu 1: Bộ xương người gồm mấy phần? Mỗi phần gồm những xương nào? Hướng dẫn trả lời : Bộ xương người gồm 3 phần : xương đầu, xương thân và xương chi. * Xương đầu gồm : - Xương sọ gồm : xương trán, xương đỉnh, xương chẩm, xương thái dương - Xương mặt gồm : xương gò má, xương mũi, xương hàm trên, xương hàm dưới. * Xương thân : gồm xương sống và lồng ngực - Cột sống gồm các đốt sống khớp với nhau. Mỗi đốt sống gồm : thân đốt, cung đốt sống, gai đốt sống, diện khớp sườn ở mõm ngang. - Lồng ngực gồm : 12 đốt sống ngực, mỗi đốt nối với 1 đôi xương sườn, 10 đôi xương sườn trên nối với xương ức ở phía trước. * Xương chi gồm : xương tay và xương chân - Xương tay gồm : xương đòn và xương bả + Xương đai vai gồm : xương đòn và xương bả vai + Xương tay gồm : xương cánh tay, xương cẳng tay (xương trụ, xương xoay), xương cổ tay, xương bàn tay vag xương ngón tay - Xương chân gồm : xương đai hông và xương chân + Xương đai hông gồm : xương cánh chậu và xương cùng + Xương chân gồm : xương đùi, xương cẳng chân (xương chày, xương mác), xương cổ chân, xương bàn chân, xương ngón chân và xương gót chân. Câu 2: Sự khác nhau của xương tay và xương chân có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con người. Hướng dẫn trả lời : - Những đặc điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân : + Xương chân to, khỏe hơn xương tay, có xương bánh chè, phù hợp với chức năng nâng đỡ cơ thể, đứng thẳng, lao động + Xương tay có cấu tạo phù hợp chức năng lao động - Sự khác nhau giữa xương tay và xương chân giúp con người lao động năng suất cao và di chuyển dễ dàng Câu 3: Nêu vai trò của từng loại khớp ? Hướng dẫn trả lời : - Vai trò của khớp động giúp cơ thể cử động dễ dàng, linh hoạt trong hoạt động lao động (tay, chân) - Vai trò của khớp bán động giúp cơ thể cử động có hạn chế, tạo dáng đứng thẳng (cột sống) - Vai trò của khớp bất động : cố định tạo khung bảo vệ bên trong (hộp sọ) III. Câu hỏi ôn tậpCâu 1: Khớp xương là gì ? Cấu tạo của các loại khớp và ý nghĩa? Bộ xương người là một trong những bộ phận không thể tách rời khỏi cơ thể. Xương đảm đương nhiều chức năng quan trọng và cấu tạo của chúng cũng khá phức tạp. Để hiểu rõ hơn về cấu tạo và chức năng của xương người, các bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn thông qua bài viết dưới đây của Vn Medipharm. Bộ xương người là hệ thống trung tâm của cơ thể, bao gồm các xương, sụn, mô liên kết, gân và dây chằng. Hệ thống xương người trưởng thành có chứa khoảng 206 xương và hơn 300 xương ở trẻ em. Khung xương ở cả nam và nữ sẽ có sự khác biệt nhất định. Với nam giới, xương thường có chiều dài và khối lượng cao hơn. Trong khi đó, hệ thống xương của nữ giới lại có xu hướng phát triển lớn hơn tại vùng xương chậu để phù hợp cho việc mang thai và sinh con cái. Vậy bộ xương người gồm mấy phần? Tính chất xương người cũng tương tự như xương ở một số loại động vật khác, bao gồm 2 phần chính được gọi là xương trục và xương phần phụ. Tùy thuộc vào hai bộ phận chính, cấu tạo của xương người sẽ được chia thành các phần như sau:
Xương người là một mạng lưới bao gồm nhiều bộ phận khác nhau và được phối hợp để di chuyển. Phần chính khung xương ở người trưởng thành gồm có 206 chiếc. Xương được cấu tạo từ 3 lớp chính, cụ thể như:
Ngoài ra, xương người cũng có một số thành phần khác, giúp xương được gắn kết và di chuyển thuận tiện hơn như:
Như đã chia sẻ, bộ xương người là bộ phận cứng nhất của cơ thể nên chúng có thể giữ được hình dáng nhất định, Bộ xương giúp chống đỡ cơ thể cũng như là chỗ bám cho nhiều bộ phận khác trong cơ thể mỗi người. Cụ thể, xương người mang những chức năng chính như sau:
Từ đó có thể nhận thấy, xương người là bộ phận cực kỳ quan trọng, chúng tham gia vào hầu hết các chức năng chính của cơ thể. Vậy nên bạn cần phải bảo vệ hệ thống xương của mình, tránh các tác nhân bên ngoài tác động vào làm xương bị tổn thương. Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề bộ xương người được chia làm mấy phần. Cụ thể, bộ xương người được chia thành 2 phần chính là bộ xương trục và bộ xương phần phụ như đã đề cập trước đó. Chi tiết như sau: Bộ xương trục ở người trưởng thành có 80 xương, chúng được tạo thành từ các xương trục dọc của cơ thể. Chẳng hạn như xương sọ, cổ, ngực và cột sống. Xương sọ Hộp sọ bao quanh não còn được gọi là vỏ não. Bộ phận này có quan hệ mật thiết với các cơ quan về thị giác, khứu giác, vị giác và âm thanh. Hộp sọ người lớn sẽ gồm 22 xương, các xương được phân loại theo vị trí như sau:
Xem thêm Xương tai nhỏ Xương nhỏ ở tai có tất cả 6 chiếc, tạo thành tổ chức thính giác, trong đó mỗi bên sẽ bao gồm 3 xương thính giác nhỏ, cụ thể:
Những xương này hoạt động cùng nhau, sau đó chúng truyền sóng âm thanh từ môi trường xung quanh tới cấu trúc bên trong tai để xử lý. Xương móng The hyoid – Xương móng là xương hình chữ U nằm dưới góc lưỡi, phía trước cổ, ở giữa hàm dưới và là sụn lớn nhất của thanh quản. Chiếc xương này không liên kết với các xương khác nên đây là một xương có chức năng đơn thuần. Thay vào đó, chúng đóng vai trò như một điểm bám của các cơ và dây chằng ở cổ. Xương móng gồm 3 phần chính là:
Xương mặt Xương mặt được cấu tạo từ hệ thống xương hàm và da không thuộc não bộ. Xương mặt được cấu tạo từ 14 chiếc xương khác nhau. Gồm có:
Phần lớn cấu trúc xương mặt được hình thành ở xương hàm trên, tạo thành phần giữa và hốc mắt. Xương hàm trên chứa một số bộ phận như lỗ thông mũi và lỗ mở cho mũi, hốc mắt và các răng ở hàm trên. Hàm dưới ban đầu là 2 chiếc xương riêng biệt, nửa bên trái và nửa bên phải. Tuy nhiên, khi lên 2 tuổi, hai xương này sẽ hợp nhất thành một. Xương hàm dưới là xương lớn nhất, khỏe nhất và nằm ở vị trí thấp nhất của khuôn mặt. Bên cạnh đó, đây cũng là khối xương duy nhất của hộp sọ cử động được. Cột sống Cột sống được tạo thành từ 26 xương với 24 xương đầu tiên là đốt sống, tiếp theo là xương cụt hay xương cùng. 24 xương đốt sống này có thể được chia thành:
Trong khi đó, xương cụt – xương cùng được tạo thành từ một số đốt sống hợp nhất. Chúng hỗ trợ cơ thể khi ngồi và đóng vai trò như một điểm kết nối giữa các dây chằng trong cơ thể. Xương cột sống bao gồm cả khung xương sườn, gồm có 12 đốt xương ngực, 24 chiếc xương sườn và xương ức. Xương sườn là những thanh xương cong, nén với mỗi xương tiếp theo tính từ trên xuống có độ cong lớn hơn. Xương sườn có 12 đôi, 7 đôi xương sườn đầu tiên được gọi là xương sườn thật và 5 đôi còn lại ở phần dưới được gọi là xương sườn giả. Bộ xương người có tổng cộng 126 xương phần phụ, các xương tạo nên cánh tay, chân hoặc gắn vào khung xương trục. Cụ thể khung xương phần phụ gồm có: Xương ức Xương ức – Pectoral girdle được tạo thành từ xương đòn và xương bả vai, là nơi cánh tay kết nối với xương trục. Xương chi trên Các chi trên là tên gọi khác về hai cánh tay, mỗi cánh tay có tổng cộng 30 chiếc xương, bao gồm:
Xương chậu – Pelvic girdle Xương chậu hay xương hông là nơi gắn vào khung xương trục, chúng bao gồm 2 xương chính cho mỗi chân. Trong đó, mỗi xương chậu bao gồm 3 phần chính như sau:
Xương chân Cũng như xương cánh tay, mỗi xương chân có 30 xương, cụ thể như sau:
Có rất nhiều yếu tố làm ảnh hưởng tới xương, khớp và các mô tạo nên bộ xương người. Những tình trạng này có thể xảy ra do chấn thương, bệnh lý hoặc do lão hóa. Chi tiết như sau:
Xương sẽ mất dần độ dẻo dai, sức chịu đựng theo thời gian và lão hóa khi cơ thể già đi. Tuy nhiên, để đảm bảo xương khỏe mạnh, các bạn có thể tăng cường các loại thực phẩm giàu canxi. Ngoài ra, việc tập luyện thể dục thường xuyên cũng có thể giúp xương chắc, khỏe và hạn chế nguy cơ viêm khớp hay thoái hóa khớp. Bộ xương người tiến hóa hơn bộ xương thú ở điểm nào? Theo đó, bộ xương người tiến hóa hơn xương ở thú ở những điểm sau:
Do đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong quá trình vận động cũng như bảo vệ các cơ quan trong cơ thể nên bộ xương người cần được chăm sóc khỏe mạnh. Dưới đây là những bí quyết giúp bạn có được bộ xương chắc khỏe nhất. Muốn giữ cho hệ xương chắc và khỏe, bạn có thể tham khảo một số biện pháp chăm sóc sau đây:
Qua đây chúng ta có thể thấy, bộ xương người sẽ hỗ trợ vận động suốt đời nếu bạn biết cách chăm sóc cũng như hạn chế các chấn thương gây ảnh hưởng xấu tới xương. Xương có nhiều vai trò quan trọng, do đó bạn cần có hiểu biết về cấu tạo của xương và đừng quên cung cấp cho hệ xương những dưỡng chất thiết yếu để giúp xương có thể phát triển ổn định và lâu dài. |