1. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
+ Nguyễn Dữ là một nhà nho sống vào thế kỉ XVI, ông là học trò giỏi của Tuyết Giang Phu Tử Nguyễn Bỉnh Khiêm, được đánh giá là “cây bút kì tài của văn học cổ Việt Nam”.
+ Truyền kì mạn lục là tác phẩm văn xuôi đầu tiên của Việt Nam được viết bằng chữ Hán, gồm hai mươi truyện ngắn viết về những người phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh nhưng gặp nhiều oan trái, những trí thức sinh không gặp thời…
– Dẫn dắt vào vấn đề nghị luận
+ Bằng tài năng nghệ thuật đích thực và trái tim đầy cảm thông, xót thương với những kiếp người “hồng nhan bạc phận”, Nguyễn Dữ đã sáng tạo ra một tác phẩm không những có chiều sâu tư tưởng mà còn thể hiện giá trị hiện thực sâu sắc.
– Nêu nhiệm vụ nghị luận
+ Chuyện người con gái Nam Xương là thiên thứ mười sáu và là thiên tiêu biểu trong Truyền kì mạn lục. Truyện kể về Vũ Thị Thiết – người con gái đẹp người, đẹp nết nhưng có số phận bất hạnh, qua đó tác giả phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội của nước ta thế kỉ XVI.
2. Thân bài
a. Khái quát vấn đề
– Truyền kì mạn lục tập trung phản ánh hiện thực xã hội phong kiến Việt Nam với đầy rẫy những bất công, tăm tối, chiến tranh liên miên, gây đau khổ cho dân lành.
– Truyện Chuyện người con gái Nam Xương để cập tới số phận bi kịch, bất hạnh của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến thông qua hình tượng nhân vật Vũ Nương. Vũ Nương – một người phụ nữ xuất thân từ tầng lớp bình dân, thuỳ mị, nết na, tư dung tốt đẹp. Nàng là người con dâu hiếu thảo, người vợ chung thuỷ và là một người mẹ hiền. Vũ Nương mang đầy đủ những nét đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: “công, dung, ngôn, hạnh”. Nhưng chỉ vì một lời nói ngây thơ của con trẻ mà Trương Sinh đã nghi nàng thất tiết, khiến nàng phải tự vẫn để giải oan cho mình.
b. Khái niệm về giá trị hiện thực
- Nghệ thuật nói chung và văn chương nói riêng lấy chất liệu từ thực tại cuộc sống. Nói ngắn gọn, nghệ thuật hay văn chương đều phản ánh thực tại. Những gì diễn ra trong cuộc sống được các tác giả đưa vào tác phẩm của mình một cách chân thực, sinh động.
- Hiện thực phản ánh trong tác phẩm vô cùng đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, khi nói đến giá trị hiện thực trong một tác phẩm văn học, người ta thường để cập đến ba nét chính: phơi bày chân thực, sâu sắc cuộc sống cơ cực, nỗi khổ về vật chất hay tinh thần của những con người bé nhỏ, bất hạnh; chỉ ra nguyên nhân gây đau khổ cho con người; cảm thông và bênh vực những con người có số phận bất hạnh.
- Truyện phản ánh hiện thực về xã hội phong kiến Việt Nam với những biểu hiện bất công, vô lí. Đó là một xã hội dung túng cho quan điểm “trọng nam khinh nữ”, để cho Trương Sinh – một kẻ thất học, vũ phu ngang nhiên chà đạp lên nhân phẩm của người vợ. Xét về quan hệ gia đình thì hành động của Trương Sinh chỉ là sự ghen tuông mù quáng. Xét về quan hệ xã hội thì sự ghen tuông của Trương Sinh là hệ quả của một tính cách – sản phẩm của xã hội phong kiến đương thời. Xét về nguyên nhân sâu xa thì cái chết của Vũ Nương là do xã hội phong kiến bất công và do chiến tranh phi nghĩa.
c. Phân tích các biểu hiện của giá trị hiện thực
Truyện là bức tranh thu nhỏ về’ xã hội Việt Nam thế kỉ XVI mà trước hết là lời tố cáo mạnh mẽ, đanh thép chiến tranh phong kiến – nguyên nhân gây bao nỗi thống khổ cho người dân vô tội.
– trương sinh:
+ Bị bắt đi lính, chàng phải rời xa mái ấm gia đình, đối diện với gian lao, nguy hiểm.
+ Do phải đi lính nên không làm tròn bổn phận người con, người chồng, người cha.
+ Cũng vì xa nhà nên dẫn đến chuyện hiểu lầm, đẩy người vợ trẻ đến cái chết oan nghiệt.
– Bé Đản:
+ Gặp nhiều bất hạnh, sinh ra trong thời loạn lạc, khi vừa sinh ra đã không biết mặt cha, không có được niềm vui bình dị như bao đứa trẻ khác.
+ Bé chưa từng được cha ôm ấp, vỗ về. Không được hưởng sự chăm sóc từ tình phụ tử nên nhầm tưởng “cái bóng” là cha của mình, dẫn đến cái chết oan nghiệt cho người mẹ đức hạnh để rồi mãi mãi là đứa con mồ côi mẹ.
– Bà mẹ:
+ Con trai đi lính, vì quá lo lắng cho con nên bà sinh bệnh, ốm và qua đời.
+ Đến khi từ giã cuộc đời, bà cũng không được gặp mặt người con trai duy nhất.
+ Có lẽ, dù đã sang thế giới bên kia, người mẹ già ấy vẫn không yên lòng, không thể nhắm mắt vì lo lắng cho đứa con của mình.
-Vũ Nương:
+ Là nạn nhân đau khổ nhất, bất hạnh nhất của chiến tranh. Tuy “sum họp gia đình chưa thoả tình chăn gối” đã phải “chia phôi vì động việc lửa binh”. Chiến tranh đã khiến người phụ nữ ấy phải chịu cảnh “một mình chiếc bóng năm canh” [Truyện Kiều, Nguyễn Du], sống trong nỗi cô đơn vò võ, trong sự khắc khoải đợi chờ, trong niềm hi vọng mong manh. Không những thế, khi vắng chồng, nàng đã sống vô cùng vất vả. Một mình nàng chăm mẹ già và nuôi con nhỏ, quán xuyến công việc gia đình. Sự vất vả cùng nỗi mỏi mòn chờ đợi đã bào mòn tuổi xuân của Vũ Nương.
Hậu quả của chiến tranh còn khiến hạnh phúc gia đình tan vỡ và cướp đi mạng sống của con người. Do Trương Sinh phải xa nhà nên đã dẫn đến hiểu lầm. Kết cục, một Vũ Nương đức hạnh, thuỷ chung lại bị nghi ngờ là thất tiết, bị mắng nhiếc, đánh đập rồi bị đuổi ra khỏi nhà. Cuối cùng, nàng phải chọn cái chết để minh oan cho mình.
Có thể nói, chiến tranh đã kéo tất cả mọi người vào cuộc. Và tất cả họ đều chịu một kết cục bi thảm. Chiến tranh đã khiến gia đình li tán, mẹ xa con, vợ lìa chổng, hạnh phúc tan vỡ, người dân mất đi cả sự quý giá nhất: cuộc sống bình yên. Như vậy, viết về những đau khổ mà chiến tranh gây ra, Nguyễn Dữ đã lên án chiến tranh và bày tỏ khát vọng chính đáng của người dân: được sống trong yên bình, không có loạn binh đao.
Tố cáo xã hội phong kiến với chế độ nam quyền và luật lệ ngặt nghèo, hà khắc
– Tố cáo xã hội phong kiến với chế độ nam quyền:
+ Chiến tranh phong kiến đã gây ra “xiết bao thảm hoạ xương rừng máu sông” [Hai chữ nước nhà] Trần Tuấn Khải] cho bao gia đình vô tội, thì xã hội phong kiến lại tiếp tay để dìm họ xuống sâu hơn nữa trong vũng bùn đau khổ. Chính xã hội với chế độ nam quyền đã cướp đi của Vũ Nương nói riêng và những người phụ nữ nói chung quyển yêu, quyền sống, quyền định đoạt số phận.
+ Cũng giống như bao người phụ nữ khác, Vũ Nương là nạn nhân của chế độ nam quyền, của sự phân biệt giàu – nghèo. Biết nàng “tính đã thuỳ mị nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp” cho nên Trương Sinh bèn nói với mẹ đem trăm lạng vàng cưới nàng về. Đây là cuộc hôn nhân có sự sắp đặt mang tính chất mua bán. Sự sắp đặt của con nhà giàu, lắm tiền nhiểu của, muốn gì được nấy. Cuộc hôn nhân có sự cách bức giàu nghèo khiến Vũ Nương luôn mặc cảm “thiếp vốn con kẻ khó được nương tựa nhà giàu”. Dù Vũ Nương có luôn giữ gìn khuôn phép thì cuộc sống vợ chồng ấy luôn tiềm ẩn nguy cơ tan vỡ và sau này củng là cái thế để Trương Sinh độc đoán, gia trưởng, đối xử với vợ một cách vũ phu, thô bạo.
+ Hơn nữa, chính trong xã hội ấy, người đàn ông có quyền coi thường, rẻ rúng, nghi ngờ và đối xử thô bạo với người phụ nữ. Thương nhớ chồng là thế, lại bị chồng ruồng rẫy, gạt bỏ. Giữ gìn khuôn phép, rất mực thuỷ chung lại bị coi là thất tiết, chịu tiếng nhuốc nhơ… Vũ Nương không hiểu vì sao mình lại bị đối xử bất công, bị mắng nhiếc đuổi đi, không có quyền được tự bảo vệ cả khi có họ hàng, làng xóm biện bạch cho mình. Có thể nói, Trương Sinh là sản phẩm, là con đẻ của chế độ phong kiến mục nát ấy.
– Tố cáo xã hội phong kiến với quan niệm ngặt nghèo, hà khắc:
Xã hội phong kiến với quan niệm ngặt nghèo, hà khắc, người phụ nữ bị trói buộc vào lễ giáo “tam tòng tứ đức”, trở thành nô lệ cho người đàn ông trong gia đình. Vì vậy, họ không có tiếng nói riêng, không thể tự minh oan cho mình ngay cả khi bị oan. Hơn nữa, xã hội phong kiến không cho phép người phụ nữ có cơ hội sửa chữa lỗi lầm, nên đã đẩy họ đến cái chết oan ức.
d. Đánh giá về giá trị hiện thực
Qua câu chuyện về cuộc đời và cái chết thương tâm của Vũ Nương, chuyện người con gái Nam Xương thể hiện niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời khẳng định vẻ đẹp truyền thống của họ.
Nếu sự ghen tuông mù quáng và hành động vô học của Trương Sinh đã trực tiếp đẩy Vũ Nương đến cái chết, thì chiến tranh và xã hội phong kiến với chế độ nam quyền và những quan niệm ngặt nghèo là nguyên nhân chính và nguyên nhân sâu xa khiến người phụ nữ đức hạnh ấy phải chịu kết cục bi thảm.
Chuyện người con gái Nam Xương có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. Thông qua câu chuyện ngang trái và nỗi oan khuất của Vũ Nương, nhà văn lên án chế độ phong kiến tàn bạo, bất công đã gây bao đau khổ cho con người, nhất là đối với người phụ nữ.
3. Kết bài
– Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
+ Nguyễn Dữ là một tên tuổi lớn trong nền văn học nước nhà. Nhà văn hiểu rằng, văn học không chỉ là ghi chép, miêu tả hiện thực cuộc sống mà còn là hành động tự nhận thức của người sáng tác.
– Cảm nhận của bản thân
+ Tác phẩm là một bài học nhân sinh sâu sắc về quan hệ gia đình, vợ chổng và ca ngợi phẩm chất cao đẹp của người vợ hiền, đảm đang, chung thuỳ.
+ Nghĩ về Vũ Nương và biết bao thân phận người phụ nữ khác trong xã hội phong kiến được phản ánh trong các tác phẩm văn học cổ, chúng ta càng thấy rõ giá trị cuộc sống của những người phụ nữ Việt Nam trong một xã hội tốt đẹp hôm nay. Họ đang vươn lên làm chủ cuộc đời, sống bình đẳng, hạnh phúc với chồng con và được đề cao nhân phẩm trong xã hội.
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Đề bài: Phân tích Giá trị hiện thực và nhân đạo trong Chuyện người con gái Nam Xương
Bài giảng: Chuyện người con gái Nam Xương - Cô Nguyễn Dung [Giáo viên VietJack]
Quảng cáo
Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỉ XVI, ông là người tài giỏi, ra làm quan một thời gian, sau đó lui về ở ẩn. Cũng trong chính thời gian này ông bắt đầu sưu tầm truyện dân gian và sáng tác lại. Chuyện người con gái Nam Xương là một trong những truyện xuất sắc nhất của Nguyễn Dữ thể hiện sự sáng tạo mới mẻ, đặc biệt thể hiện sâu sắc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo.
Trước hết tác phẩm thể hiện giá trị hiện thực sâu sắc. Tác phẩm phản ánh số phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến. Trong xã hội phong kiến xưa, số phận người phụ nữ hết sức bấp bênh, luôn phải phụ thuộc vào người đàn ông, khi ở nhà thì theo ý cha, lấy chồng theo lệnh chồng và kể cả khi chồng mất cũng phải theo con. Số phận họ bị trói buộc, không có cơ hội tìm hạnh phúc riêng cho mình.
Quảng cáo
“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”
Nàng Vũ Nương trong tác phẩm cũng là một người phụ nữ chịu chung số phận như vậy. Lấy Trương Sinh vốn không phải do nàng chọn lựa, mà bởi cha mẹ quyết định “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”, Trương Sinh mến vì dung hạnh nên đã đem trăm lạng vàng cưới về. Cuộc hôn nhân của nàng cũng là cuộc hôn nhân bất bình đẳng, có sự phân biệt giàu nghèo. Ngay từ những dấu hiệu đầu tiên đã dự báo số phận bất hạnh của Vũ Nương. Và quả thật tất cả những gì xảy ra phía sau đó đã chứng minh cho những tiên báo kia. Chồng đi lính về Vũ Nương phải chịu nỗi oan lạ lùng: thất tiết với chồng. Một người đoan trang, chính trực như Vũ Nương bỗng phải nhận nỗi oan như vậy tất yếu nàng sẽ lựa chọn cái chết để minh chứng cho sự trong sạch của bản thân. Cái chết của Vũ Nương là sự phản ứng quyết liệt, mạnh mẽ để bảo toàn danh dự, nhân phẩm của mình. Đồng thời cái chết của nàng cũng phản ánh số phận bi kịch bị dồn đến bước đường cùng của người phụ nữ.
Quảng cáo
Truyện còn phản ánh sự độc đoán, gia trưởng của người đàn ông trong xã hội phong kiến. Như giới thiệu của Nguyễn Dữ, Trương Sinh là kẻ ít học, tính tình lại hay ghen tuông mù quáng. Lấy được Vũ Nương là người vợ thảo hiền, chung thủy nhưng vẫn luôn đề phòng quá mức. Biểu hiện rõ nhất của tính gia trưởng trong Trương Sinh ấy chính là tin lời một đứa trẻ, ruồng rẫy vợ, đẩy vợ đến cái chết. Trương Sinh không hề suy xét, không cho Vũ Nương giải thích, chỉ một mực mắng chửi và nhất quyết đuổi nàng đi. Nếu Trương Sinh có thể bình tĩnh hơn, nghe lời vợ trình bày, nói rõ nguyên do thì có lẽ gia đình đã không xảy ra thảm cảnh như vậy, sẽ không dẫn đến cái chết oan nghiệt của Vũ Nương. Trương Sinh là kẻ hồ đồ, độc đoán, gia trưởng, là đại diện tiêu biểu cho xã hội phong kiến nam quyền.
Ngoài ra, giá trị hiện thực của tác phẩm còn thể hiện trong việc lên án chiến tranh phi nghĩa xảy ra liên miên khiến gia đình phải li tán. Hai vợ chồng lấy nhau chưa được bao lâu thì Trương Sinh phải lên đường đi lính. Chính cuộc chiến tranh này khiến mẹ phải xa con, chồng phải xa vợ, con không được hưởng tình yêu thương của bố. Chính chiến tranh phi nghĩa là đầu mối đầu tiên đẩy Vũ Nương và gia đình nàng đến bi kịch sau này. Nếu chiến tranh không xảy ra có lẽ gia đình nàng đã được hưởng cuộc sống yên ấm, hạnh phúc.
Đằng sau bức tranh hiện thức đau lòng về số phận bất hạnh của người phụ nữ, chế độ phong kiến nam quyền và chiến tranh phong kiến, tác phẩm còn thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc. Trước hết tác phẩm đã khám phá, phát hiện và trân trọng vẻ đẹp người phụ nữ, mà đại diện ở đây là Vũ Nương. Vũ Nương là người con gái hiền dịu, nết na, thủy chung nàng hết sức giữ gìn khuôn phép để gia đình không chịu cảnh bất hòa. Ngày tiễn chồng ra trận điều nàng mong muốn không phải những bổng lộc, chức tước mà chỉ mong chồng mang hai chữ bình yên trở về. Ngay cả lúc bị Trương Sinh nghi ngờ, ruồng bỏ Vũ Nương cũng chỉ một mực dùng những lời lẽ tha thiết để hàn gắn tình yêu. Không chỉ vậy, nàng còn là người con dâu hiếu thảo, với mẹ chồng luôn luôn hết lòng chăm sóc, khi mẹ ốm nàng cầu khấn thần phật, dùng những lời lẽ ngọt ngào mong cho mẹ mau chóng khỏi bệnh. Đến khi bà mất nàng lo tang ma chu đáo, chẳng khác gì cha mẹ đẻ. Ngoài ra nàng còn là người giàu lòng vị tha, bị chồng đánh mắng, đuổi đi khiến mình phải tự vẫn nhưng nàng không hề oán trách. Dưới thủy cung vẫn một lòng hướng về dương gian, hướng về hạnh phúc đời thường. Khoảnh khắc gặp lại chồng, Vũ Nương không trách móc mà còn hết lời cảm tạ Trương Sinh. Lời nói ấy cho thấy Vũ Nương hoàn toàn tha thứ cho chồng. Trương Sinh đã được giải thoát khỏi nỗi ân hận, day dứt vì sự hàm hồ, hẹp hòi, tàn nhẫn của mình. Vũ Nương chính là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam.
Qua những lời lẽ miêu tả, giọng điệu tha thiết ta thấy được sự cảm thương cho số phận bất hạnh của Vũ Nương. Niềm cảm thương đó được thể hiện rõ nhất ở chi tiết li kì sáng tạo cuối tác phẩm. Vũ Nương được Linh Phi cứu, sống cuộc đời bất tử. Chi tiết này trước hết hoàn chỉnh, đậm tô nét đẹp vốn có của Vũ Nương: nặng tình nghĩa, trọng nhân phẩm, bao dung, vị tha. Đồng thời đây cũng là chi tiết giúp khôi phục lại danh dự của nàng.
Ngoài ra tác phẩm cũng là tiếng nói lên án, tố cáo xã hội phong kiến đã đẩy người phụ nữ đến bước đường cùng. Tước đoạt hạnh phúc đời thường, bình dị của họ. Tước đoạt quyền được sống của con người. Đó là tiếng nói lên án mạnh mẽ nhất, đanh thép nhất thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Dữ đối với con người mà ở đây là người phụ nữ.
Chỉ bằng một câu chuyện ngắn ngủi, những Nguyễn Dữ đã gửi gắm, truyền tải biết bao thông điệp ý nghĩa đến với bạn đọc. Là tiếng nói cảm thương cho số phận người phụ nữ; là sự trân trọng, nâng niu những vẻ đẹp nhân cách, phẩm chất của họ. Không dừng lại ở đó tác phẩm còn lên án xã hội phong kiến nam quyền, chiến tranh phi nghĩa. Tác phẩm thể hiện giá trị nhân đạo và hiện thực sâu sắc, thể hiện tấm lòng nhân văn cao cả của tác giả.
Bài giảng: Chuyện người con gái Nam Xương - Cô Nguyễn Ngọc Anh [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các bài Văn mẫu phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 9 khác:
Mục lục Văn mẫu | Văn hay 9 theo từng phần:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 9 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 9 và Những bài văn hay lớp 9 đạt điểm cao.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
chuyen-nguoi-con-gai-nam-xuong.jsp