Đêm đọc sách soi mình vào câu chữ đọc hiểu

           SỞ GD & ĐT CÀ MAU                                 ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I, NĂM HỌC 2021 – 2022

TRƯỜNG THPT PHAN NGỌC HIỂN                                  MÔN NGỮ VĂN KHỐI 12

                   THỜI GIAN: 90 PHÚT

              [Không kể thời gian giao đề]

I. PHẦN ĐỌC HIỂU [3.0 điểm]

  Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi ở bên dưới:

Nếu giờ đây ai viết một chiến ca

Việt Nam tôi là bài ca bất hủ

Đánh giặc này chưa từng trong lịch sử

Nhưng vẫn tự tin như tự thuở nào.

Khi chống dịch thấy đậm nghĩa đồng bào

Con cá, mớ rau gửi vào khóm phố

Chắc bị cách ly, đâu thể còn đi chợ

Gói đồ này gửi người chẳng hề quen.

Ngành Y ta lại hát bản quân hành

Chiến sỹ tuyến đầu trong bộ blouse trắng

Gian khó hiểm nguy hy sinh thầm lặng

Cứu sống mạng người đẹp nhất khúc vỹ thanh.

Tổ Quốc mình mãi là mảnh đất lành

Giang rộng cánh tay đón Con về với Mẹ

Bộ đội nhường Con nơi nằm tử tế

Còn các anh với lán trại phong sương.

Là chiến binh ở nơi chốn thương trường

Khó khăn bội phần khi kinh doanh tụt dốc

Anh vẫn sẻ chia vẫn góp công góp sức

Số tiền này đỡ gánh nặng tiền phương

[Trích Niềm tin ơi, Đỗ Minh Phú, Hà Nội, Nguồn //baodautu.vn]

Câu 1. Xác định phong cách chức năng ngôn ngữ của văn bản trên?

Câu 2. Tác giả nhắc đến “Đánh giặc này chưa từng trong lịch sử”. Vậy, đó là đánh giặc gì?

Câu 3. Trong đoạn trích, tác giả cho thấy nghành Y và Bộ đội có những phẩm chất tốt đẹp gì?

Câu 4. Thông điệp mà anh/chị tâm đắc nhất từ đoạn trích là gì? Vì sao?

II. PHẦN LÀM VĂN [7.0 điểm]

Câu 1 [2.0 điểm]

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn [khoảng 200 chữ] trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa niềm tin vào sức mạnh Việt Nam.

Câu 2 [5.0 điểm]

Trình bày cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích sau:

Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ sông Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh mà chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi lại bản tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy.

Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tinh không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.

[Trích Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân, SGK Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục, 2019, tr.191].

HẾT.

ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I

MÔN NGỮ VĂN – KHỐI 12

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3,0

1

Phong cách ngôn ngữ: Nghệ thuật

0,5

2

- Tác giả nhắc đến“Đánh giặc này chưa từng trong lịch sử”. Đó là giặc Covid-19.

0,5

3

Trong đoạn trich, tác giả cho thấy phẩm chất tốt đẹp của các y bác sĩ, bộ đội:

  - Các đội ngũ y bác sĩ là những người đề cao y đức, có tinh thần trách nhiệm cao, dù khó khăn vẫn tận tụy phục vụ, hết lòng yêu thương chăm sóc bệnh nhân

  - Các chiến sĩ bộ đội là những người có tinh thần nhường cơm sẻ áo, sắn sang hi sinh vì đất nước, góp công sức để vượt qua khó khắn

1,0

4

Học sinh căn cứ vào nội dung văn bản để rút ra một thông điệp tâm đắc nhất và có lí giải phù hợp

  - Thông điệp mà em tâm đắc nhất từ đoạn trích là lòng biết ơn, sự quên mình, lòng quả cảm, tinh thần kiên cường của các y bác sĩ và lực lượng bộ đội,

  - Hãy sống có trách nhiệm với cộng đồng

  - Luôn tự hào về tổ quốc Việt Nam

1,0

II

LÀM VĂN

7,0

1

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn [khoảng 200 chữ] trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa niềm tin vào sức mạnh Việt Nam.

2,0

a. Đảm bảo kỹ năng:

- Viết 01 đoạn văn khoảng 200 chữ.

- Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

- Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,25

b. Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải tôn trọng quan điểm của người khác

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.

1,0

Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải trình bày suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa vấn đề tình yêu thương con người trong cuộc sống.

 Có thể theo hướng sau:

- Niềm tin sức mạnh Việt Nam là sự tin tưởng dân tộc Việt nam sẽ vượt qua mọi khó khắn để làm nên thắng lợi

- Ý nghĩa niềm tin vào sức mạnh Việt Nam

   + Giúp ta đem lại niềm tin yêu cuộc sống, hi vọng vào những điều tốt đẹp

   + Là cầu nối gắn kết giữa người với người, giúp đất nước vượt qua nhiều khó khan, thử thách.

   + Đây cũng là điều kiện quan trọng cho đất nước hội nhập Quốc tế, góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước.

- Dẫn chứng thực tế

- Bài học về nhận thức và hành động:

   + Ý thức về giá trị sức mạnh VN trong mọi thời đại, mọi hoàn cảnh để bản thân có động lực phấn đấu.

   + Tích cực học tập và rèn luyện, có niềm tự hào về sức mạnh VN, đóng góp sức lực, tài năng và trí tuệ của bản thân xây dựng và bảo vệ đất nước.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận.

0,25

2

Trình bày cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích sau:

Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách ... Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.

       [Trích Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân, SGK Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục, 2019, tr.191]

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định vấn đề cần nghị luận

Trình bày cảm nhận về hình tượng Sông Đà qua đoạn trích …

0,5

c. Triển khai vấn đề cần nghị luận

Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.

* Giới thiệu tác giả - tác phẩm – vấn đề nghị luận

0,5

* Phân tích, cảm nhận

Học sinh có thể phân tích theo nhiều cách nhưng cần làm rõ các yêu cầu sau:

** Góc nhìn từ bờ bãi sông Đà, dòng sông mang vẻ đẹp của một “cố nhân”

      - Nước Sông Đà: Vẻ đẹp của nước Sông Đà gợi nhớ đến một trò chơi của con trẻ “trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy”, đẹp một cách hồn nhiên và trong sáng.

     - Vẻ đẹp của nắng sông Đà lại gợi nhớ đến thế giới Đường thì “tôi nhìn cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Màu nắng gợi sự ấm áp, tươi sáng mang vẻ đẹp thi vị gợi cảm.

     - Vẻ đẹp của bờ bãi sông Đà lại gợi nhớ đến thế giới thần tiên trong khu vườn cổ tích “bờ sông Đà, bãi sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên sông Đà”.

       + Nhịp ngắn liên tiếp như tiếng vui ngỡ ngàng trước khung cảnh bày ra trước mắt.

       + Khung cảnh: Chuồn chuồn bươm bướm bay rợp trên sông với những sắc màu sặc sỡ. Tạo cảm giác lạc vào thế giới thần tiên, khu vườn cổ tích. Tất cả đều thuộc về một cái gì đó từ quá khứ. Khi bất ngờ gặp lại Sông Đà tác giả bất ngờ cảm nhận được cái gì đó đằm đằm ấm ấm hết sức thân thuộc. Chính vì thế nên tác giả bật ra gọi Sông Đà là cố nhân. Vì vậy khi được gặp lại con sông tác giả vui vô cùng để rồi thốt lên “Chao ôi”. Tác giả dùng hai hình ảnh liên tưởng: Vui như thấy nắng giòn tan sau thời kì mưa dầm. Vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.

 ** Góc nhìn từ giữa lòng sông Đà, con sông mang vẻ đẹp của một người tình nhân: Tác giả dùng điểm nhìn của một du khách hải hồ du ngoạn trên sông nước. Từ đây tác giả cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ, đa dạng, phong phú của Sông Đà

   - Đó là vẻ đẹp tĩnh lặng, yên ả, thanh bình như còn lưu lại dấu tích của lịch sử cha ông.

      + Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ thời Lý, Trần, Lê cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Lặng tờ là sự im lặng tuyệt đối. Qua bao đời vẫn thế mà thôi.

      + Vắng vẻ đến mức tịnh không một bóng người.

      + Yên tĩnh đến mức tác giả thèm được giật mình bởi tiếng còi xe lửa của chuyến xe lửa đầu tiên đến với vùng đất này. Yên tĩnh đến mức tiếng cá đập nước sông, quẫy vọt lên mặt sông trở thành âm thanh chủ đạo và đủ sức làm cho đàn hươu giật mình chạy vụt biến. Biện pháp nghệ thuật lấy động tả tĩnh nhấn mạnh vẻ đẹp im lìm quãng hạ lưu này.

 ** Đánh giá

     - Ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông xứ sở và thành công trong việc tìm kiếm chất vàng trong thiên nhiên Tây Bắc.

        + Sông Đà hiện lên qua những trang văn của Nguyễn Tuân không chỉ thuần túy là thiên nhiên, mà còn là một sản phẩm nghệ thuật vô giá. Qua đây tác giả cũng kín đáo thể hiện tình cảm yêu nước tha thiết và niềm say mê, tự hào với thiên nhiên của quê hương xứ sở mình.

       + Hình tượng sông Đà còn có ý nghĩa là phông nền cho sự xuất hiện và tôn vinh vẻ đẹp của con người- người lái đò trên dòng sông.

   - Khẳng định bút pháp tài hoa độc đáo của Nguyễn Tuân trong nghệ thuật xây dựng hình tượng văn học.

* Kết thúc vấn đề.

3,0

 d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận.

0,5

TỔNG ĐIỂM: 10,0

------------------------HẾT----------------------------

Video liên quan

Chủ Đề