Trọn bộ câu hỏi ôn tập về bài Tức nước vỡ bờ Ngữ văn Lớp 8 chọn lọc, cực hay. Với bộ câu hỏi bài Tức nước vỡ bờ này, học sinh sẽ ôn tập, nắm vững kiến thức môn Ngữ văn 8 để đạt điểm cao trong các bài thi môn Ngữ văn 8.
Đề bài:Em hiểu như thế nào về nhan đề “Tức nước vỡ bờ” đặt cho đoạn trích? Theo em đặt tên như vậy có thỏa đáng không? Vì sao?
Trả lời:
- Nhan đề “Tức nước vỡ bờ” đặt cho đoạn trích này rất thoả đáng. Trước hết, đây là một thành ngữ dân gian; với đặc điểm súc tích, giàu ý nghĩa của những cụm từ cấu trúc kiểu này, nhan đề “Tức nước vỡ bờ” vừa thống nhất, vừa bổ sung, làm nổi bật ý nghĩa của đoạn trích.
- Thành ngữ “Tức nước vỡ bờ” là một kinh nghiệm mà ông cha ta đã đúc kết, nêu lên một chân lí khách quan: Một sự vật khi bị dồn nén đến một mức độ nhất định tất yếu sẽ phá vỡ khuôn khổ ấy.
- Có thể nói hành động của chị Dậu được thể hiện trong đoạn trích chính là điểm gặp gỡ giữa Ngô Tất Tô và tư tưởng người xưa khi cùng thể hiện logic cuộc sống: có áp bức tất có đấu tranh.
- Hành động đấu tranh của chị Dậu đã biểu hiện rõ được cái nhan đề. Khi con người bị áp bức bóc lột tới một giới hạn nhất định con người sẽ vùng lên đấu tranh để đòi lại công lý, “con giun xéo lắm cũng quằn”. Hành động của chị Dậu đã làm tăng lên ý nghĩa của hành động biết đấu tranh chống lại cái ác và cái xấu.
- Mặc dù tự phát, song hành động của chị cho thấy sức mạnh tiềm tàng của người nông dân. Sức mạnh ấy bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, từ tình yêu thương. Đây là đoạn văn sảng khoái nhất trong hơn một trăm trang “Tắt đèn”.
Đề bài: Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ
Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ
1. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ, mẫu số 1:
a. Tóm tắt nội dung đoạn trích Tức nước vỡ bờDo không đủ tiền nộp sưu thuế, anh Dậu bị bọn tay sai lôi ra đình đánh đập, cùm kẹp dã man, tưởng chết nên người ta cõng trả về. Được bà lão hàng xóm tốt bụng cho bát gạo, chị Dậu vội nấu cháo cho chồng nhưng chưa kịp ăn thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng đã tiến vào với roi song, tay thước, dây thừng đòi tiền. Anh Dậu hoảng hốt cộng thêm sức khỏe yếu ớt, lăn đùng ra phản. Chị Dậu ban đầu hết sức hạ mình van xin cho khất nhưng cai lệ và người nhà lí trưởng không nghe, chúng định xông vào đánh trói anh Dậu. Chị Dậu vẫn nhẫn nhịn hết lần này đến lần khác song chúng vẫn vô cảm, quay ra đánh chị và đòi trói anh Dậu. Đến lúc này, chị liều mạng chống cự. Đỉnh điểm là khi chị chống cự lại và bị tên người nhà lí trưởng tát, chúng vẫn cứ điềm nhiên xông vào đòi đánh trói anh Dậu, chị vùng lên đánh trả lại tên cai lệ và người nhà lí trưởng với thái độ quyết liệt.
b. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ
- Tức nước vỡ bờ là một đoạn trích trong chương XVIII của tiểu thuyết Tắt đèn của nhà văn Ngô Tất Tố, tên nhan đề Tức nước vỡ bờ là do người biên soạn sách đặt- Nghĩa đen:+ Bờ [bờ ruộng]: Là ranh giới, giới hạn giữa các mảnh ruộng với nhau được con người đắp thành trong quá trình canh tác nhằm giữ lại lượng nước cần thiết bên trong mảnh ruộng và ngăn cản sự thoát nước ra bên ngoài+ Tức nước: Tình trạng nước quá đầy sắp trào ra=> Tức nước vỡ bờ: Nếu nước bên trong quá nhiều, sẽ gây ra tình trạng vỡ bờ và tràn ra ngoài- Nghĩa bóng:+ Mỗi người đều có giới hạn chịu đựng khác nhau, khi mức độ chịu đựng vẫn còn trong phạm vi giới hạn, con người có thể nhẫn nhịn cho qua được. Tuy nhiên nếu sự việc xảy ra ngoài tầm kiểm soát, có nghĩa phá vỡ mức độ chịu đựng, con người sẽ phản kháng lại như sức mạnh của dòng nước đã quá đầy, trào ra phá vỡ bờ.=> Nhan đề tác phẩm Tức nước vỡ bờ phù hợp với nội dung đoạn trích và phù hợp với quy luật "có áp bức có đấu tranh", "con giun xéo lắm cùng quằn": Ban đầu chị Dậu còn nhẫn nhục chịu đựng van xin, tuy nhiên khi bị người nhà lí trưởng và tên cai lệ dồn ép, áp bức đẩy đến bước đường cùng buộc chị phải vùng lên đấu tranh để bảo vệ chồng mình.- Nhan đề tác phẩm khẳng định con đường đấu tranh giải phóng chính mình của tầng lớp nhân dân lao động nghèo khổ là con đường tất yếu và đúng đắn. Đó cũng chính là điều nhà văn Nguyễn Tất Tố muốn gửi gắm qua tác phẩm.
2. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ, mẫu số 2 [siêu ngắn]:
“Tức nước vỡ bờ” phản ánh rõ một quy luật trong cuộc sống “có áp bức thì có đấu tranh”. Xã hội phong kiến bạo tàn đã đẩy người dân vào bần cùng, lao khổ khiến họ phải vùng dậy phản kháng, đấu tranh chống lại thế lực hà khắc đó để bảo vệ những người thân yêu.
---------------HẾT-------------
Như vậy, thông qua phần Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ, chắc chẳn các em học sinh đã phần nào hiểu được nội dung tư tưởng tác phẩm, ngoài bài viết này, chúng tôi còn giới thiệu đến các em một số bài viết khác trong những bài văn hay lớp 8 có liên quan đến tác phẩm như: Soạn bài Tức nước vỡ bờ, Tóm tắt đoạn trích Tức nước vỡ bờ, Giới thiệu về tiểu thuyết Tắt đèn và đoạn trích Tức nước vỡ bờ, Phân tích nghệ thuật đoạn trích Tức nước vỡ bờ, Đóng vai chị Dậu kể lại đoạn trích Tức nước vỡ bờ... các em cùng tham khảo.
Nhan đề Tức nước vỡ bờ đã hé mở cho người đọc nội dung tư tưởng chủ đạo của đoạn trích, để việc phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ được hiệu quả, các em hãy cùng tham khảo những bài mẫu Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố dưới đây.
Bộ mặt tàn ác, bất nhân của lũ tôi tớ, tay sai thực dân phong kiến trong Tức nước vỡ bờ Dàn ý bộ mặt tàn ác, bất nhân của lũ tôi tớ, tay sai thực dân phong kiến trong Tức nước vỡ bờ Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ Cách xây dựng hình tượng người nông dân trong hai đoạn trích Lão Hạc và Tức nước vỡ bờ Sơ đồ tư duy bài Tức nước vỡ bờ Đóng vai chị Dậu kể lại đoạn trích Tức nước vỡ bờGiải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ lớp 8
Ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ
Tức nước vỡ bờ nghĩa là gì? Nhằm giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ được trích từ tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố, Hoatieu xin chia sẻ một số bài văn giải thích ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ hay chọn lọc. Mời các bạn cùng tham khảo.
- Top 7 mẫu đóng vai chị Dậu kể lại đoạn trích Tức nước vỡ bờ siêu hay
Sau đây là nội dung chi tiết bài văn giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ, giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ nghĩa đen nghĩa bóng hay chọn lọc sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các bạn học sinh.
1. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ nghĩa đen nghĩa bóng
Giải nghĩa câu thành ngữ “Tức nước vỡ bờ”:
“Tức nước” có nghĩa là nước rất đầy, như muốn trào ra. "Bờ" là nơi giới hạn của các con sông hay kênh đào. Hiện tượng "tức nước vỡ bờ" chỉ xảy ra khi nước quá lớn và sức nước quá mạnh và bờ không thể giữ được nên vỡ nước tuôn trào ra.
Nói theo nghĩa bóng là: Mỗi con người đều có mức giới hạn chịu đựng cả, vì vậy việc gì trong mức giới hạn thì người ta sẽ nhịn cho qua. Nhưng nếu chuyện xảy ra quá mức giới hạn cho phép của sức chịu đựng thì người ta sẽ phản kháng lại vô cùng mãnh liệt như chính sức mạnh dữ dội của nước làm cho vỡ bờ. Cũng như dân gian đã có câu: "Con giun xéo lắm cũng quằn". Đó là quy luật tất yếu trong cuộc sống.
Đoạn trích trong tác phẩm “Tắt đèn” đã lấy câu thành ngữ “Tức nước vỡ bờ” chính là muốn người đọc hình dung được tình thế của chị Dậu. Chị đã chạy vạy hết sức để có tiền nộp sưu, đến nỗi phải bán cả đứa con gái yêu quý mà vẫn không ddue tiền nộp sưu cho chồng. Khi bọn cai lệ đến, chị đã hết mực lạy lục van xin vậy mà chúng vẫn không chịu tha cho anh Dậu đang ốm yếu, nhất quyết bắt anh ra đình tra tấn. Như vậy chị đã bị dồn ép đến bước đường cùng, không còn chịu đựng được nữa, chị đã vùng lên chống lại bọn cai lệ để bảo vệ chồng mình.
Nhan đề cũng giúp người đọc hình dung tình thế xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng 8 - đặc biệt là người nông dân – bị bần cùng hóa đến kiệt quệ, chỉ chờ cơ hội là vùng lên chống lại áp bức cường quyền. Gợi sự đồng cảm của người đọc với thân phận người nông dân đồng thời gợi sự căm phẫn đối với ách thống trị của chế độ thực dân – phong kiến.
2. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ ngắn - mẫu 1
"Tức nước vỡ bờ" là nhan đề được Ngô Tất Tố chính tay đặt tên. Bởi vậy, nhan đề cũng đã thể hiện đầy đủ ý nghĩa của đoạn trích, sử dụng một thành ngữ trong dân gian mang ý nghĩa về đấu tranh để đặt tên của một đoạn trích.
Trước Cách mạng Tháng tám năm 1945, người nông dân lao động Việt Nam vốn hiền lành, tính tình chất phác, luôn nhẫn nhục và đặc biệt chịu thương chịu khó. Nhưng cũng không vì thế mà họ chịu áp bức, nếu bị đẩy đến con đường cùng họ sẽ vùng lên kháng cự, không chút lo sợ mà đánh quật bọn bè lũ áp bức.
Chính hành động vùng lên đánh lại cai lệ và người nhà lý trường của chị Dậu trong đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" đã phần nào phản ánh được quy luật tất yếu của cuộc sống. Ở đâu có áp bức thì ở đó có đấu tranh, chân lý này đến nay vẫn luôn tồn tại một cách khách quan.
3. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ ngắn - mẫu 2
"Tức nước vỡ bờ" mang sức gợi hình cao, đây là nhan đề được chính tay tác giả Ngô Tất Tố đặt tên. Tác giả sử dụng chính thành ngữ của người Việt Nam ta để nói lên một quy luật khách quan là ở đâu có áp bức thì ở đó có chiến tranh, có chống cự.
Đối tượng mà cực khổ nhất, bị áp bức nhiều nhất trước Cách mạng tháng Tám không ai khác là những người nông dân hiền lành, chất phác. Họ nghèo đói, khổ cực vậy mà còn phải chịu thêm sự áp bức, bóc lột của những kẻ cậy quyền cậy thế.
Khi bị dồn vào đường cùng, chính những người nông dân hiền lành, chất phác đó mà tiêu biểu là chị Dậu đã đúng lên đấu tranh, giành lại không chỉ sự sống mà còn là sự tự do của chính mình. Mọi thế lực áp bức dù lớn mạnh như thế nào chăng nữa thì rồi cũng sẽ bị đánh bại.
4. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ đoạn văn
Nhan đề "Tức nước vỡ bờ" một phần nào đã giúp cho người đọc, bạn học hinh dung ra được nội dung của đoạn trích. Chị Dậu đại diện cho giai cấp nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám, những còn người nghèo khó, đói khổ luôn chịu những áp bức, bóc lột của bọn bè lũ độc ác mà đại diện là lí trưởng và tay sai.
Chúng đẩy những người nông dân như chị Dậu vào cái chết, chúng đánh đập, bóc lột tàn bạo không thương tiếc. Nhưng chúng không biết rằng "Con giun xéo lắm cùng quằn", không chỉ chị Dậu mà toàn thể những người nông dân chất phác đó cũng nhau đồng lòng đứng dậy đấu tranh. Cuộc vùng lên đấu tranh này là một quy luật tất yếu của cuộc sống, khi con người đã bị dồn đến đường cùng thì sẽ vùng lên đấu tranh để giành lại những thứ thuộc về mình.
5. Giải thích nhan đề Tức nước vỡ bờ chi tiết
Trong giai đoạn văn học 1930-1945, đề tài người nông dân là một mảnh đất quen thuộc đã được các nhà văn thi nhau cày xới. Thế nhưng, cùng một đề tài, mỗi nhà văn lại có một cách quan tâm khác nhau, cách thể hiện khác nhau. Nếu như Nam Cao quan tâm tới nhân tính bị tha hóa của con người trước hoàn cảnh sống nghiệt ngã thì Ngô Tất Tố lại chú ý tới số phận cơ cực của những người nông dân trong cảnh bần cùng hóa. Dưới ngòi bút của Ngô Tất Tố, ta phần nào thấy được cả cái bức tranh nông thôn Việt Nam thuở ấy: ngột ngạt, tù túng bởi sưu cao thuế nặng, quan trên thi nhau ức hiếp, bóc lột, đè đầu cưỡi cổ. Phản ánh thực tại khắc nghiệt, nhà văn cũng không quên gửi gắm niềm cảm thương tới những phận đời cơ cực, bất hạnh, chịu nhiều đắng cay. Dưới đây, mình sẽ hướng dẫn các bạn giải thích ý nghĩa nhan đề “Tức nước vỡ bờ”. Nhan đề sẽ phần nào hé mở cho ta về nội dung của tác phẩm, là một trong những yếu tố tạo nên thành công của đoạn trích này.
Nhan đề là yếu tố đầu tiên, yếu tố thứ nhất khi người đọc tiếp cận với tác phẩm. Việc xây dựng một nhan đề vừa súc tích vừa độc đáo sẽ tóm gọn được nội dung tác phẩm, đồng thời khơi gợi trí tò mò của người đọc. Vậy, với “Tức nước vỡ bờ”, điều gì ẩn sau nhan đề ấy?
Nhan đề không chỉ đúc kết nội dung của tác phẩm mà còn được tác giả gửi gắm một bài học, một quan niệm, một tư tưởng nào đó, ý nghĩa nó truyền tải rộng hơn những gì câu chữ thể hiện. “Tức nước vỡ bờ” xuất phát là một thành ngữ của nhân dân ta, chỉ một hiện tượng tự nhiên trong cuộc sống: nếu nước quá đầy, quá lớn thì tất yếu bờ sẽ tràn, sẽ vỡ. Thế nhưng, đó mới chỉ là nghĩa đen của câu nói ấy. Trí tuệ của ông cha ta vốn thâm thúy, từ việc nói bờ tràn mà ta có thể liên hệ đến sự phản ứng của con người trước hoàn cảnh: nếu một người đến quá giới hạn chịu đựng của họ thì họ sẽ đứng lên đấu tranh, phản kháng, không chịu nhẫn nhục nữa.
Trở lại với đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”, thông qua nhân vật chị Dậu, ta càng hiểu sâu sắc hơn về câu thành ngữ. Ở đầu đoạn trích, ta thấy chị Dậu hết lời van xin cai lệ và lý trưởng, giọng điệu khẩn khoản, cách xưng hô của một kẻ bề dưới: “Cháu van ông”, “xin ông tha cho”, “nhà ông làm phúc”. Tính dịu dàng, mộc mạc, quen chịu đựng, nhẫn nhục vốn là bản chất của người phụ nữ nông dân thời xưa, đối với chị Dậu, đặc điểm này cũng không là ngoại lệ. Thế nhưng, càng được nước, bọn chúng lại càng lấn tới. Mặc cho lời van xin của chị, tên cai lệ không thèm nghe, tiếp tục xông vào đánh anh Dậu và còn đánh cả chị, hỏi chị liệu có thể tiếp tục nhẫn nhịn, kìm nén được nữa không? Đọc đến đây, chắc không ít mọi người sẽ phải lên tiếng phẫn nộ. Và, quả là không phụ lòng mong đợi, phản ứng của chị Dậu đột ngột thay đổi, tức quá không thể chịu được nữa, chị đã liều mạng cự lại. Cách xưng hô “ông - cháu” đã được thay bằng “ông - tôi” ngang hàng với nhau, đi kèm là lí lẽ: “Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ”. Đỉnh điểm hơn, khi tên kia tát vào mặt chị và cứ nhảy vào cạnh anh Dậu thì chị nghiến hai hàm răng: “Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem”.
Với lòng căm giận và khinh bỉ cao độ, chị Dậu vụt đứng dậy, chuyển hẳn cách xưng hô đanh đá “mày - bà” và tỏ ra không hề sợ hãi, quật ngã hai tên tay sai bằng sức mạnh ghê gớm và tư thế ngang tàng. Hai tên tay sai hung hãn bỗng trở thành những kẻ thảm bại, xấu xí và hài hước. Chị Dậu vốn cam chịu lại vùng dậy mạnh mẽ với tinh thần phản kháng quyết liệt. Điều này đã thể hiện một quy luật, một chân lý muôn đời: con giun xéo lắm cũng quằn và ở đâu có áp bức, ở đó có đấu tranh. Hành động của chị Dậu không chỉ là tự vệ đơn thuần mà còn làm sáng ngời phẩm chất của chị và cũng là của những người phụ nữ thời xưa: dịu dàng, nhẫn nhục, giàu tinh thần yêu thương và ẩn chứa một tinh thần phản kháng tiềm tàng mạnh mẽ. Với nhan đề “Tức nước vỡ bờ”, Ngô Tất Tố còn như “xui người nông dân nổi loạn”, kêu gọi tinh thần đấu tranh của họ chống lại áp bức bóc lột vì một cuộc sống công bằng, một tương lai tươi sáng hơn.
“Tức nước vỡ bờ” thực sự đã để lại một ấn tượng khó phai trong lòng người đọc. Qua nhan đề này, Ngô Tất Tố đã gửi gắm được phần nào những suy nghĩ cùng tình cảm của mình đối với người nông dân trong xã hội xưa.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn.