PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 – 1939
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Hiểu được thời kì thứ hai trong cuộc đấu tranh giành chính quyền do Đảng ta lãnh đạo [1936 – 1939]. Đây là phong trào đấu tranh khác hẳn thời kì 1930 – 1931 về mục tiêu, khẩu hiệu, hình thức và phương pháp đấu tranh.
- Biết được những nét chính về tình hình Việt Nam trong những năm 1936 – 1939 có nhiều thay đổi đã ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung và tính chất của phong trào cách mạng Việt Nam trong thời kì này.
- Hiểu rõ những hình thức đấu tranh mới mẻ, phong phú được Đảng tiến hành trong phong trào dân chủ 1936 – 1939.
- Thấy được kết quả phong trào đạt được là rất to lớn, chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách của quần chúng.
B. NỘI DUNG
I. Tình hình thế giới và trong nước
1. Tình hình thế giới
- Từ đầu những năm 30 của thế kỉ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, Italia, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.
- Tháng 7-1935, Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VII xác định nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh, bảo vệ hoà bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi. [Tổ chức tại Matxcova - Liên Xô]
- Tháng 6-1936, Mặt trận Nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành một số chính sách tiến bộ ở thuộc địa trong đó có Đông Dương.
2. Tình hình trong nước
- Chính trị:
+ Chính phủ Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình Đông Dương, nới lỏng một số quyền tự do báo chí.
+ Trong nước có nhiều đản phái với xu hướng chính trị khác nhau cùng hoạt động, trong đó có Đảng Cộng sản Đông Dương là mạnh nhất, có chủ trương rõ ràng, tổ chức chặt chẽ.
- Kinh tế: Thực dân Pháp đã tăng cường bóc lột thuộc địa để bù đắp cho chính quốc. Nhìn chung những năm 1936 – 1939 là giai đoạn phục hồi và phát triển của kinh tế Việt Nam, tạo ra những thay đổi kinh tế nhưng kinh tế nước ta vẫn lạc hậu và lệ thuộc vào kinh tế Pháp.
- Xã hội: Đời sống của đa số nhân dân khó khăn, cực khổ. Chính vì vậy họ rất hăng hái đứng dậy đấu tranh đòi tự do, cơm áo, hoà bình dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương
=> Vào những năm 1936 – 1939, tình hình thế giới và trong nước có những chuyển biến lớn.
II. Phong trào dân chủ 1936 – 1939
1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 7 – 1936.
- Thời gian: Tháng 7/1936, Hội nghị họp tại Thượng Hải, Trung Quốc do đồng chí Lê Hồng Phong chủ trì.
- Nội dung Hội nghị:
+ Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền là chống đế quốc, chống phong kiến.
+ Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống bọn phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hoà bình.
+ Phương pháp đấu tranh là công khai, nửa công khai kết hợp bí mật.
+ Chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất Nhân dân phản đế Đông Dương [Tháng 3/1938 đổi thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương].
2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu.
a] Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ
- Quần chúng đã biến cuộc đón rước phái viên Chính phủ Pháp “Gôđa” thành cuộc biểu tình, thị uy lực lượng.
- Phong trào biểu tình, mít tinh của quần chúng phát triển mạnh từ 1937 – 1939, tiêu biểu là cuộc tổng bãi công của Công ti than Hòn Gai [11/1936]; cuộc mít tinh khổng lồ tại quảng trường Nhà Đấu Xảo Hà Nội [1/5/1938] thu hút hơn 2,5 vạn người.
b] Đấu tranh nghị trường
- Trong cuộc bầu cử vào các cơ quan như: Viện Dân biểu Bắc Kì, Viện Dân biểu Trung Kì,… Đảng vận động để đưa người của Đảng và Mặt trận Dân chủ Đông Dương ra ứng cử/
- Mục đích: Mở rộng lực lượng của Mặt trận Dân chủ và vạch trần chính sách phản động của bọn thực dân và tay sai, bênh vực quyền lợi của nhân dân lao động
c] Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
- Đảng xuất bản nhiều tờ báo công khai: Tiền Phong, Dân Chúng, Lao động, Tin tức…
- Báo chí cách mạng trở thành mũi nhọn xung kích.
- Nhiều sách chính trị-lí luận, các tác phẩm văn học hiện thực phê phán, thơ ca cách mạng được xuất bản
=> Thu được những kết quả to lớn, đông đảo các tầng lớp nhân dân được giác ngộ về con người, con đường cách mạng của Đảng
3. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936 – 1939
- Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh dân chủ. Quần chúng được giác ngộ và tham gia vào lực lượng chính trị hùng hậu.
- Là cuộc tập dượt lần thứ hai của Đảng ta chuẩn bị lực lượng cho Cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Kinh nghiệm xây dựng mặt trận dâ tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng, đấu tranh công khai, hợp pháp, đấu tranh nội bộ và Đảng cũng nhận ra hạn chế của mình trong công tác mặt trận, vấn đề dân tộc.
C. CỦNG CỐ
1. Đảng ta chuyển hướng chỉ đạo sách lược trong thời kì 1936 -1939 dựa trên cơ sở:
A. đường lối nghị quyết của Quốc tế cộng sản, và tính hình thực tiễn Việt Nam.
B. Đã có sự chuẩn bị kĩ càng
C. tình hình thế giới và trong nước có sự thay đổi.
D. Đảng Cộng sản Đông Dương được phục hồi và hoạt động mạnh
2. Phương pháp đấu tranh của Đảng trong những năm 1936 – 1939 được Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương [7 – 1936] xác định là.
A. Bí mật, bất hợp pháp.
B. Kết hợp các hình thức công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp.
C. Công khai và bán công khai.
D. Kết hợp giữa bí mật và công khai
3. Năm 1936, Đảng chủ trương thành lập mặt trận nào dưới đây?
A. Mặt trận Thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương.
B. Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh.
C. Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
D. Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương.
4. Vì sao phong trào dân chủ 1936 – 1939 được xem là cuộc diễn tập thứ hai chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945?
A. Qua phong trào, quần chúng được giác ngộ về chính trị, tham gia vào mặt trận thống nhất và trở thành lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng, đội ngũ cán bộ, Đảng viên được rèn luyện và ngày càng trưởng thành
B. Đảng Cộng sản Đông Dương đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu
C. Phong trào đấu tranh lần này có ý nghĩa là cuộc khởi nghĩa từng phần, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945
D. Phong trào đã lật đổ chính quyền thực dân, phong kiến ở nhiều thôn xã.
5. Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền ở Đông Dương trong thời kỳ 1936 – 1939 là gì?
A. Tịch thu ruộng đất của địa chủ phong kiến chia cho dân cày
B. Chống đế quốc và phong kiến
C. Chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình
D. Chống đế quốc và tư sản phản bội quyền lợi dân tộc.
6. Sắp xếp các sự kiện sau theo trình tự thời gian:
1. Đại hội Quốc tế cộng sản lần thứ VII
2. Hộ nghị BCHTW Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải [7/1936]
3. Mặt trận nhân dân Pháp lên cầm quyền ở Pháp
A. 2; 3; 1 B. 1; 2; 3 C.1 ;3; 2 D.3; 2; 1
HẾT
Thực hiện: Bùi Thị Thu Hoài
Ban chuyên môn Tuyensinh247.com
Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:
Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Lịch Sử 12 - Xem ngay
Nửa thập kỉ 30 của thế kỉ 20, Đảng Cộng sản Đông Dương chuyển sang đấu tranh công khai với mục tiêu đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hòa bình.
I. Tình hình thế giới và trong nước
1. Tình hình thế giới
Những năm 30 của thế kỷ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, Italia, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.
Tháng 7/1935, tại Đại hội lần VII, Quốc tế Cộng sản xác định: kẻ thù là chủ nghĩa phát xít; nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít; mục tiêu là đấu tranh giành dân chủ, bảo vệ hòa bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi. Lê Hồng Phong, đại diện cho Đảng Cộng Sản Đông Dương tham dự đại hội.
Tháng 6/1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành cải cách tiến bộ ở thuộc địa.
2. Tình hình trong nước
- Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, ân xá tù chính trị, nới rộng quyền tự do báo chí…
- Ở Việt Nam có nhiều đảng phái chính trị hoạt động như đảng cách mạng, đảng theo xu hướng cải lương, đảng phản động… nhưng Đảng Cộng sản Đông Dương là Đảng mạnh nhất, có tổ chức chặt chẽ, chủ trương rõ ràng.
Sau khủng hoảng kinh tế thế giới, Pháp tập trung đầu tư, khai thác thuộc địa để bù đắp sự thiếu hụt cho kinh tế Pháp.
+ Về nông nghiệp, tư bản Pháp chiếm đoạt ruộng đất, độc canh cây lúa, trồng cao su, đay, gai, bông…
+ Về công nghiệp, đẩy mạnh khai mỏ. Sản lượng ngành dệt, xi măng, chế cất rượu tăng. Các ngành ít phát triển là điện, nước, cơ khí, đường, giấy, diêm...
+ Về thương nghiệp, thực dân độc quyền bán thuốc phiện, rượu, muối và xuất nhập khẩu, thu lợi nhuận rất cao, nhập máy móc và hàng tiêu dùng, xuất khẩu khoáng sản và nông sản.
Những năm 1936 - 1939 là thời kỳ phục hồi và phát triển kinh tế Việt Nam nhưng kinh tế Việt Nam vẫn lạc hậu và lệ thuộc kinh tế Pháp.
Đời sống nhân dân khó khăn do chính sách tăng thuế của Pháp; công nhân bị thất nghiệp, lương giảm; nông dân không đủ ruộng cày, chịu mức địa tô cao và bóc lột của địa chủ, cường hào…; tư sản dân tộc ít vốn, chịu thuế cao, bị tư bản Pháp chèn ép; tiểu tư sản trí thức bị thất nghiệp, lương thấp; còn các tầng lớp lao động khác phải chịu thuế khóa nặng nề, sinh hoạt đắt đỏ.
Do đời sống đa số nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia đấu tranh đòi tự do, cơm áo dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
II. Phong trào dân chủ 1936 - 1939
1. Hội nghị Ban Chấp hànhTrung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 7/1936
Tháng 7/1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải [Trung Quốc], dựa trên Nghị quyết Đại hội 7 của Quốc tế cộng sản, đề ra đường lối và phương pháp đấu tranh. Hội nghị xác định:
+ Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền Đông Dương là chống đế quốc và phong kiến.
+ Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hòa bình.
+ Phương pháp đấu tranh là kết hợp các hình thức công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp. Thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương. Tháng 3/1938, đổi thành Mặt trận thống nhất dân chủ Đông Dương [Mặt trận dân chủ Đông Dương].
2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu
a]. Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ
- Năm 1936, Đảng vận động và tổ chức nhân dân thảo ra bản dân nguyện gửi tới phái đoàn chính phủ Pháp, tiến tới triệu tập Đông Dương Đại hội [8/1936].
- Các ủy ban hành động thành lập khắp nơi, quần chúng sôi nổi tham gia mít tinh, hội họp.
- Tháng 09/1936, Pháp giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp, tịch thu các báo. Qua phong trào, đông đảo quần chúng được giác ngộ, đoàn kết đấu tranh đòi quyền sống. Đảng thu được một số kinh nghiệm về phát động và lãnh đạo đấu tranh công khai, hợp pháp.
- Năm 1937, lợi dụng sự kiện đón Gô đa và Toàn quyền mới sang Đông Dương, Đảng tổ chức quần chúng mít tinh, biểu dương lực lượng đưa yêu sách về dân sinh, dân chủ.
- Từ 1937 – 1939, nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đòi quyền sống tiếp tục diễn ra, nhân ngày Quốc tế lao động 01/05/1938, lần đầu tiên nhiều cuộc mít tinh tổ chức công khai ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi khác có đông đảo quần chúng tham gia.
b]. Đấu tranh nghị trường
- Đảng đưa người của Mặt trận Dân Chủ Đông Dương ra ứng cử vào Viện dân biểu Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam kỳ….
- Mục tiêu mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ và vạch trần chính sách phản động của thực dân, tay sai, bênh vực quyền lợi của nhân dân.
c]. Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
- Xuất bản nhiều tờ báo công khai như: Tiền phong, Tin tức, Dân chúng, Lao động…trở thành mũi xung kích trong cuộc vận động dân chủ, dân sinh thời kì 1936 - 1939.
- Xuất bản nhiều sách chính trị – lý luận, tác phẩm văn học hiện thực phê phán, thơ cách mạng…
- Cuộc đấu tranh trên lãnh vực báo chí đã thu kết quả to lớn về văn hóa - tư tưởng. Đông đảo các tầng lớp nhân dân được giác ngộ về con đường cách mạng.
3. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936 - 1939
- Là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Buộc Pháp phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ. Quần chúng được giác ngộ về chính trị, trở thành lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng. Cán bộ đựợc tập hợp và trưởng thành và tích lũy bài học kinh nghiệm.
- Là một cuộc tổng diễn tập, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
Page 2
SureLRN