Phương pháp kể chuyện cho trẻ
Theo David Vale và Anne Feunteun trong quyển Dạy tiếng Anh cho trẻ: Một khóa đào tạo giáo viên tiếng Anh cho trẻ em, các bạn nhỏ bắt đầu phát triển bản thân như những người đọc và người nghe từ ba hoặc bốn tuổi; bởi vì trẻ bắt đầu xây dựng thế giới quan và trí tưởng tượng từ lần đầu tiếp xúc với những câu chuyện khác nhau trong cuộc sống.
Điều này rất quan trọng với người đóng vai trò giáo viên, là những người hỗ trợ sự phát triển của trẻ.
Sự lĩnh hội mang tính xây dựng và sáng tạo
Kể chuyện là một dạng đọc hiểu đòi hỏi trẻ em phải tham gia tích cực vào việc tạo dựng ý nghĩa. Trẻ hoàn toàn bị cuốn hút khi nghe kể một câu chuyện và các em cũng cảm thấy vui vẻ, hài lòng. Là giáo viên ngôn ngữ, chúng ta luôn bị cám dỗ chỉ coi việc dạy kỹ năng đọc và nghe là những hoạt động nhận thức. Nhưng khi làm như vậy, chúng ta đôi khi khiến trẻ em nản lòng trong việc đọc tiếng Anh tốt. Sử dụng chuyện kể trong lớp giúp các bé phát triển khả năng lĩnh hội mang tính xây dựng và sáng tạo.
Sự hiểu biết mang tính xây dựng và sáng tạo mang hàm ý gì?
Khi trẻ nghe một câu chuyện, về mặt phản ứng nhận thức, các bé tham gia vào nhiều quy trình suy luận khác nhau. Đầu tiên, trẻ hình dung trong đầu một bức tranh về những gì đang nghe. Sau đó, các bạn nhỏ sẽ tưởng tượng về những điều gì xảy ra tiếp theo. Trẻ cũng tự đồng nhất các nhân vật và tình huống trong câu chuyện với trải nghiệm của bản thân. Điều cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, trẻ sẽ áp dụng những giá trị riêng vào những gì lĩnh hội được qua câu chuyện. Do đó, phản ứng của mỗi bé sẽ là duy nhất vì nó thể hiện cách lý giải riêng, liên quan đến toàn bộ câu chuyện và có thể được thảo luận chia sẻ với các bạn khác trong lớp.
Từ lý thuyết đến thực tế
Hãy chọn một hoặc tự viết một câu chuyện của riêng bạn. Khi bạn lựa chọn, hãy nghĩ đến độ tuổi và trình độ của học sinh. Có thể sử dụng truyện cổ tích nổi tiếng, một câu chuyện rùng rợn hoặc bất kỳ chuyện nào phù hợp tìm thấy trong thư viện trường.
Đây là những gì tôi đã làm khi kể cho các học sinh lớp 5 một câu chuyện đáng sợ cách đây một thời gian.
- Yêu cầu học sinh mang theo đèn pin và gối đệm vào lớp.
- Cho học sinh ngồi thành vòng tròn trên sàn nhà.
- Tắt đèn, ra hiệu cho các bạn nhỏ bật đèn pin và đặt dưới sàn để chiếu sáng le lói gương mặt các bé.
- Kể câu chuyện một cách thật truyền cảm. Bạn có thể đọc nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn thuộc lòng, đừng ngại dùng từ ngữ của riêng mình.
- Sử dụng những hình ảnh rực rỡ sẽ hữu ích đấy. Điều quan trọng là bạn phải điều chỉnh giọng nói, cử chỉ, nét mặt, nhịp điệu và tốc độ phù hợp để giúp các bạn nhỏ hiểu câu chuyện và thu hút tất cả sự chú ý của trẻ. [Bạn còn có thể kết hợp với nhạc nền.]
- Khi bạn hoàn thành, hãy hỏi trẻ nhỏ một số câu hỏi để khơi gợi phản ứng sáng tạo và mang tính xây dựng.
Ví dụ:
- Ngôi nhà trên đồng hoang khác với ngôi nhà của con như thế nào?
- Con có thể mô tả các nhân vật không?
- Điều gì đã xảy ra khi?
- Con nghĩ chuyện gì đã xảy ra?
- Tại sao con nghĩ rằng ..?
- Con sẽ làm gì nếu ?
- Quan trọng nhất, hãy đưa trẻ em trở lại với tư cách là độc giả của toàn bộ câu chuyện mà không cần phải tập trung một cách máy móc vào các phần cụ thể trong quyển sách.
- Trong hoạt động tiếp theo, bạn có thể yêu cầu học sinh thay đổi phần kết, sau đó chia sẻ với các lớp khác hoặc nhập vai các nhân vật trong câu chuyện. Bạn cũng có thể thử thách các bạn nhỏ bằng cách yêu cầu các bé kể những câu chuyện riêng cho cả lớp và sử dụng tiếng Anh.
- Nếu bạn định kể lại một câu chuyện khác, bạn có thể hóa trang thành một trong các nhân vật trong câu chuyện hoặc trang trí lớp học với một số bối cảnh, đạo cụ. Hãy tự tin và thử tất cả những gì mà bạn nghĩ các bé sẽ thích thú.
Kết luận
Tôi hoàn toàn tin rằng việc giáo viên kể chuyện cho học sinh hoặc các bé tự kể chuyện cho nhau mang lại nhiều lợi ích. Học sinh có thể hóa thân thành các nhân vật và chìm đắm trong các tình huống của chuyện, các bé sẽ mức độ lo lắng và đồng thời tăng sự tự tin vào bản thân. Khi càng ngày càng tiến bộ, các bạn nhỏ có thể cải thiện khả năng lĩnh hội và phát triển trình độ tiếng Anh.
Quỳnh Anh lược dịch từ Teaching English
Tham khảo các khóa học TESOLtại đây.