Tác giả của những bài ca dao là ai
1. Tác giả Show
Hoàng Tiến Tựu (1933 - 1998) - Quê quán: Thanh Hóa. - Vị trí: Là nhà nghiên cứu hàng đầu về chuyên ngành Văn học dân gian. 2. Tác phẩm - Thể loại: Nghị luận văn học. - Phương thức biểu đạt: Nghị luận. - Xuất xứ: Trích Bình giảng ca dao (1992). - Bố cục: 4 phần như trong sách. II. Đọc hiểu văn bản1. Nêu ý kiến về bài ca dao - Tác giả mở đầu bằng việc trích bài ca dao. → Cách vào đề trực tiếp. @234095@ - Nêu ra cái đẹp, cái hay của bài ca dao: + Hai cái đẹp: cánh đồng và cô gái thăm đồng. → Đều được miêu tả rất hay. + Cái hay: cái hay riêng, không thấy ở bất kì bài ca dao khác. ➩ Khẳng định bài ca dao đẹp, hay riêng biệt. 2. Phân tích bố cục bài ca dao @234164@ - Ý kiến của nhiều người: chia 2 phần (2 câu đầu - 2 câu cuối, hình ảnh cánh đồng - hình ảnh cô gái thăm đồng) - Ý kiến tác giả: Không hoàn toàn như vậy. + Ngay 2 câu đầu, cô gái đã xuất hiện: cô gái đã miêu tả, giới thiệu rất cụ thể chỗ đứng cũng như cách quan sát cánh đồng. + Cụm từ "mênh mông bát ngát" được đặt vị trí cuối 2 câu đầu và có sự đảo vị trí. → Cô gái hiện lên năng động, tích cực: đứng bên ni đồng rồi lại đứng bên tê đồng, ngắm nhìn cảnh vật từ nhiều phía như muốn thâu tóm, cảm nhận cả cánh đồng bát ngát. ➩ Khẳng định ý kiến không nên chia 2 phần để phân tích. 3. Phân tích hai câu đầu bài ca dao - Cả 2 câu đều không có chủ ngữ. → Người nghe đồng cảm, như cùng cô gái đi thăm đồng, cùng vị trí đứng và ngắm nhìn. - Cảm giác về sự mênh mông, bát ngát cũng lan truyền sang người đọc một cách tự nhiên. → Cảm giác như chính bản thân cảm nhận và nói lên. ➩ Cái nhìn khái quát cảnh vật. - Nghệ thuật: + Điệp từ, điệp cấu trúc "đứng bên ni đồng", "đứng bên tê đồng", "ngó", "bát ngát", "mênh mông". + Đảo ngữ. 4. Phân tích hai câu cuối bài ca dao - Tập trung ngắm nhìn, quan dát, đặc tả "chẽn lúa đòng đòng" đang phất phơ dưới "ngọn nắng hồng ban mai". Ngọn nắng cũng được coi là một hoán dụ của Mặt Trời. → Miêu tả cảnh vật tươi đẹp của thiên nhiên, đất nước. - Tả "chẽn lúa đòng đòng" trong mối liên hệ so sánh với bản thân. @234226@ → Cô gái đến tuổi dậy thì, căng đầy sức sống. - Cuối cùng khẳng định lại "Bài ca dao quả là bức tranh tuyệt đẹp và giàu ý tưởng". ➩ Cái nhìn chi tiết, bộ phận. - Nghệ thuật: + So sánh: như. + Hoán dụ: nắng hồng - Mặt Trời. + Ẩn dụ: chẽ lúa - người con gái đầy sức sống. III. Tổng kết
IV. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài1. Nội dung chính của văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao là gì? Nhan đề đã khái quát được nội dung chính của văn bản chưa? Nội dung chính của văn bản là phân tích vẻ đẹp và bố cục của một bài cao dao. Nhan đề đã khái quát được nội dung chính của văn bản. 2. Theo tác giả, bài ca dao trên có những vẻ đẹp gì? Vẻ đẹp ấy được nêu khái quát ở phần nào của văn bản? Vẻ đẹp nào được tác giả chú ý phân tích nhiều hơn? - Theo tác giả, bài ca dao trên có 2 vẻ đẹp: vẻ đẹp cánh đồng và vẻ đẹp của cô gái ngắm cánh đồng. - Vẻ đẹp ấy được nêu khái quát ở phần 1 của văn bản. - Vẻ đẹp của chẽn lúa trên cánh đồng được tác giả chú ý phân tích hơn. 3. Để làm rõ vẻ đẹp của bài ca dao, tác giả Hoàng Tiến Tựu đã dựa vào những từ ngữ, hình ảnh nào? Em hãy chỉ ra một số ví dụ cụ thể trong văn bản. - Để làm rõ vẻ đẹp của bài ca dao, tác giả Hoàng Tiến Tựu đã dựa vào những từ ngữ, hình ảnh: chẽn lúa, nắng hồng ban mai. - Ví dụ: Hình ảnh "chẽn lúa đòng đòng" đang phất phơ trước làn gió nhẹ và "dưới ngọn nắng hồng ban mai" mới đẹp làm sao. 4. Hãy tóm tắt nội dung chính của phần 2, 3, 4 trong văn bản Vẻ đẹp của một bài ca dao theo mẫu sau:
5. So với những gì em biết về ca dao ở Bài 2, văn bản của tác giả Hoàng Tiến Tựu cho em hiểu thêm được những gì về nội dung và hình thức của bài ca dao? Em thích nhất câu, đoạn nào trong văn bản nghị luận này? - So với những gì em biết về ca dao ở Bài 2, văn bản của tác giả Hoàng Tiến Tựu cho em hiểu thêm được về nội dung và hình thức của bài ca dao: + Nội dung: Ca dao, dân ca là những bài thơ dân gian do nhân dân lao động sáng tác và thuộc thể loại trữ tình đã diễn tả một cách sinh động và sâu sắc đời sống tâm hồn, tình cảm, tư tưởng của người lao động. + Hình thức: Thể thơ gồm những loại chính như: các thể vãn, thể lục bát, thể song thất và song thất lục bát, thể hỗn hợp (hợp thể). - Em thích nhất câu: "Thân em như chẽn lúa đòng đòng".
1. Tìm hiểu chung a. Khái niệm - Ca dao dân ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian kết hợp giữa lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người. + Ca dao là lời thơ của dân ca và những bài thơ của dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca. + Dân ca là những sáng tác dân gian kết hợp giữa lời và nhạc. b. Ví dụ - Ca dao: "Trống cơm khéo vỗ nên vông Một bầy con xít lội sông đi tìm Thương ai con mắt lim dim Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ" - Dân ca: "Tình bằng có cái trống cơm, khen ai khéo vỗ ấy mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con xít, ấy mấy lội, lội sông, ấy mấy đi tìm. Em nhớ thương ai, đôi con mắt ấy mấy lim dim. Một bầy tang tình con nhện ới a, ấy mấy giăng tơ, giăng tơ ấy mấy đi tìm, em nhớ thương ai duyên nợ khách tang bồng". 2. Giá trị nội dung và nghệ thuật a. Giá trị nội dung - Tình cảm gia đình là một trong những chủ đề tiêu biểu của ca dao, dân ca. Những câu hát thuộc chủ đề này thường là lời ru của mẹ, lời của cha mẹ, ông bà nói với con cháu, lời của con cháu nói về cha mẹ, ông bà. Những câu hát này thường dùng để bày tỏ tâm tình, nhắc nhở về công ơn sinh thành, về tình mẫu tử, tình cảm anh em ruột thịt. - Giáo dục con người về lòng biết ơn và tình cảm yêu thương trong gia đình. b. Giá trị nghệ thuật - Thể thơ lục bát gần gũi, trữ tình. - Hình ảnh ví von, so sánh quen thuộc, dễ liên tưởng. - Ngôn ngữ không theo hình thức đối đáp mà chỉ là lời nhắn nhủ, tâm tình. Sơ đồ tư duy "Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình": Loigiaihay.com
Kho tàng văn học dân gian Việt Nam rất đa dạng với nhiều bài ca dao hay và ý nghĩa, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Vậy ca dao là gì? Hãy cùng muahangdambao.com tham khảo và tìm hiểu qua những thông tin chia sẻ dưới đây nhé! Ca dao là gì?Ca dao là những lời thơ trữ tình dân gian; được sáng tác nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con người và kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng. Những câu ca dao Việt Nam được sáng tác và truyền miệng bởi người dân lao động. Do vậy mà không ai biết được nguồn gốc hay tác giả của ca dao là ai. Ngày nay, ca dao vẫn được sử dụng phổ biến trong giao tiếp và trong nhiều tác phẩm văn học. Đặc điểm của ca dao là gì?Về nội dung
Về nghệ thuật
Phân loại ca daoKho tàng ca dao Việt Nam rất đa dạng và chia thành nhiều loại khác nhau. Cụ thể như sau:
Ví dụ: Chi chi chành chành Cái đanh thổi lửa Con ngựa đứt cương Ba vương ngũ đế Bắt dế đi tìm….
Ví dụ: Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.
Ví dụ: Ru con, con ngủ cho say Để u dệt vải cho thầy nhuộm nâu.
Ví dụ: Dù ai đi ngược về xuôi, Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.
Ví dụ: Công anh chăn nghé đã lâu, Bây giờ nghé đã thành trâu ai cày.
Ví dụ: Ai làm cái nón quai thau Để cho anh thấy cô nào cũng xinh.
Ví dụ: Thân em như hạt mưa sa, Hạt vào giếng nước, hạt ra ruộng đồng. Ý nghĩa của ca dao là gì?Ca dao có ý nghĩa quan trọng trong đời sống sinh hoạt, sản xuất và văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Nó được ví như “món ăn tinh thần” giúp người dân giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi sau những giây phút làm việc vất vả, cực nhọc. Ca dao còn là nơi giãi bày sự uất ức, bất công, tủi nhục,… của những con người thấp cổ bé họng nhất trong xã hội. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, ca dao thể hiện nét đẹp truyền thống của người Việt Nam. Đó là sự mộc mạc, giản dị và tinh thần lạc quan vượt lên mọi hoàn cảnh của nhân dân ta. Ngoài ra, nhiều kinh nghiệm dân gian quý báu cũng được cha ông ta đúc kết và lưu giữ trong ca dao. Điển hình như những bài ca dao về hiện tượng tự nhiên, kinh nghiệm sản xuất. Ví dụ: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối. Tổng hợp những bài ca dao hay về tình yêu, tình cảm gia đình, thầy cô và bạn bèCa dao về cha mẹCha mẹ là người đã sinh thành và nuôi dưỡng ta khôn lớn. Tình cha mẹ dạt dào, bao la như biển cả, không gì có thể đong đếm được. Vì vậy, hãy dành thật nhiều thời gian để yêu thương, chăm sóc cho họ. Đừng để đến khi không còn đấng sinh thành trên đời nữa mới nhận ra sự thiếu sót của bản thân. Dưới đây là các câu ca dao hay về cha mẹ, mời các bạn cùng tham khảo: Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang
Con nuôi mẹ tính tháng tính ngày. Nuôi con mới biết công lao mẹ hiền.
Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn. Ba năm bú mớm biết bao thân tình Ca dao về thầy côThầy cô như những người cha, người mẹ thứ hai vậy. Họ không có công sinh thành nhưng có công giáo dục, dạy dỗ và khai sáng con đường tương lai cho biết bao thế hệ học trò. Vì vậy, dù bạn đang ngồi trên ghế nhà trường hay đang thành đạt ở một nơi nào đó, hãy luôn ghi nhớ công ơn này nhé! Dưới đây là những câu ca dao hay nhất về thầy cô nhân ngày 20/11: Cho con vững bước dặm trường tương lai.
Ơn cha nghĩa trọng công thầy cũng sâu.
Công danh gặp bước chớ quên ơn thầy.
Gắng công mà học có ngày thành danh.
Ra trường thầy dạy học hành cho hay. Ca dao về tình yêu đôi lứaTình yêu là món quà cuộc sống ban tặng cho con người. Tình yêu mang đến hạnh phúc nhưng kèm theo đó là không ít dằn vặt, đau khổ. Người ta thường nói, một người nếu trải qua tình yêu sâu đậm thì mới thực sự nếm đủ mùi vị của cuộc sống. Tình yêu là hàng loạt cảm xúc, buồn vui lẫn lộn. Tình yêu là sự pha trộn giữa đắng cay và ngọt ngào như hương vị của miếng socola. Dưới đây là những ca dao về tình yêu được cha ông ta đúc kết qua nhiều thế hệ:
Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua. Như đứng đống lửa, như ngồi đống than.
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
Đẹp duyên nhưng chẳng đẹp lòng mẹ cha.
Như mây với núi, biệt ly không đành. Ca dao dân ca về tình cảm gia đìnhGia đình là chốn duy nhất bao dung và tha thứ cho mọi lỗi lần của ta, là nơi để ta dựa vào sau mỗi thất bại, khó khăn của cuộc sống. Tình cảm gia đình là tình cảm trân quý nhất, thiêng liêng nhất mà ta có được. Dưới đây là những câu ca dao về tình cảm gia đình hay và ý nghĩa nhất:
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.
Chồng chan vợ húp gật gù khen ngon. Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đàn.
Rủi mà không mẹ cháu còn cậy trông. Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ Nuôi con khó nhọc đến giờ Trưởng thành con phải biết thờ song thân. Ca dao về tình yêu quê hương đất nướcTình yêu quê hương là thứ tình cảm chân chất nhất, mộc mạc nhất, giản dị nhất nhưng cũng sâu lắng nhất. Nó thấm sâu vào máu của mỗi con người. Dù không mãnh liệt như tình yêu đôi lứa, không bao la như tình cảm gia đình nhưng nó mang lại cho ta cảm giác bình yên và ấm áp đến lạ thường! Mời các bạn cùng thưởng thức những câu ca dao quê hương, đất nước:
Kinh dài xé đất, cây xanh rợp trời.
Làm ơn gặp khách thập phương hỏi giùm Mớ rau sắng, quả mơ non Mơ chua sắng ngọt, biết còn thương chăng?
Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về! Nhớ Hương Giang gió mát, nhớ Ngự Bình trăng thanh.
Phước Sơn chất ngất gọi là núi Ông Phải chi đây đó vợ chồng Gánh tương tư khỏi nặng lòng nước non. Ca dao về tình bạnTình bạn là tình cảm thiêng liêng và chân thành nhất. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu những câu ca hay nhất về tình bạn!
Sao cho sau trước một bờ mới nên. Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời. Tình bạn là mối duyên thừa trời cho. Năm thân áo vải ướt đầm cả năm.
Không bằng sống giữa tình thương bạn bè. Ca dao châm biếm hài hướcCa dao không chỉ là tiếng nói yêu thương tình nghĩa về tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa,… mà còn mang tính giải trí cao, châm biếm, phê phán những thói hư tật xấu của con người.
Gắp đi gắp lại, lại rơi vào mình.
Chồng em ngồi bếp rang ngô cháy quần Chồng người cưỡi ngựa bắn cung Chồng em ngồi bếp cầm thun bắn ruồi. Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng? Thầy bói gieo quẻ nói rằng, Lợi thì có lợi, nhưng răng chẳng còn. Thấy gái thì thèm như chửa thèm chua. Ngồi bên cửa sổ đưa thư kén chồng. Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ ca dao là gì. Đừng quên truy cập thường xuyên vào muahangdambao.com để update thêm nhiều câu ca dao chế, ca dao Nam Bộ hay nhé! |