Sinh sản là hình thức để duy trì nòi giống của mọi loại sinh vật trên Trái Đất. Mỗi loài sinh vật từ thực vật cho tới thực vật đều có những hình thức sinh sản đặc trưng riêng. Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết hôm nay, hãy cùng muahangdambao.com tìm hiểu sinh sản vô tính là gì cũng như có những hình thức sinh sản nào ở thực vật các bạn nhé!
Hình thức sinh sản vô tính là gì? Cho ví dụ
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà thế hệ con sẽ được sinh ra từ một cơ thể mẹ duy nhất và được thừa hưởng các gen chỉ có từ cơ thể mẹ đó mà thôi. Hình thức sinh sản này gần như không có sự liên quan đến số bộ nhiễm sắc thể hay sự giảm phân. Thế hệ con của phương pháp sinh sản này sẽ là bản sao di truyền chính xác nhất của cơ thể mẹ, ngoại trừ những trường hợp đặc biệt là do sự tự thụ phấn.
Một định nghĩa chính xác và cụ thể hơn: “Sinh sản vô tính chính là dạng sinh sản mà không cần tới sự hợp nhất của giao tử. Đây cũng là hình thức sinh sản chính của các loài sinh vật đơn bào chẳng hạn như vi khuẩn cổ, vi khuẩn và các sinh vật nguyên sinh. Một số loại thực vật và nấm ngày nay cũng thuộc dạng sinh sản vô tính.
Cho ví dụ về sinh sản vô tính: Cây dương xỉ, con muỗi, cây rau má, cây thuốc bỏng,…
Phương pháp sinh sản vô tính ở thực vật là gì?
Như đã nói ở trên thì sinh sản vô tính chính là hình thức sinh sản mà con sẽ được sinh ra từ một cơ thể mẹ duy nhất. Các thế hệ con khi được sinh ra sẽ được thừa hưởng tất cả các gen chỉ xuất phát từ cơ thể mẹ đó. Với hình thức sinh sản này, cơ thể con sẽ không có liên quan đến sự giảm phân cũng như số bộ nhiễm sắc thể.
Các thế hệ con sẽ được di truyền 1 cách chính xác và trở thành bản sao chuẩn nhất của cơ thể mẹ. Tuy nhiên vẫn tồn tại những trường hợp ngoại lệ chính là trường hợp tự thụ phấn có tên automixer.
Hầu hết các sinh vật nhân sơ sẽ sinh sản theo hình thức sinh sản vô tính. Dạng sinh vật này được sinh ra do cơ chế của sự chuyển gen hàng ngang như là chuyển hóa, tải nạp, kết hợp. Đối với các sinh vật đa bào và các loại động vật thì cũng có thể có cả sinh sản hữu tính.
Xem thêm: Sinh sản hữu tính là gì? Có mấy hình thức sinh sản hữu tính?
Có những hình thức sinh sản vô tính nào ở loài thực vật?
Có 3 hình thức là sinh sản bào tử, sinh sản sinh dưỡng và phương pháp nhân giống. Cụ thể như sau:
– Sinh sản vô tính bằng bào tử: Là hình thức sinh sản mà cơ thể mới sẽ được phát triển từ bào tử, sau đó bào tử lại hình thành bên trong túi bào tử từ thể của bào tử. Thường xuất hiện ở các loại rêu, cây dương xỉ.
– Sinh sản sinh dưỡng: Là hình thức sinh sản bằng những bộ phận sinh dưỡng của cây như: thân, rễ, lá… của cơ thể mẹ. Hình thức sinh sản này thường thấy ở củ khoai tây, cây chuối, tre, củ khoai lang, cỏ tranh,…
– Phương pháp nhân giống vô tính: Về bản chất thì đây là hình thức sinh sản sinh dưỡng nhân tạo. Hình thức sinh sản này sẽ bao gồm quá trình ghép chồi, cành, giâm cành, chiết cành và nuôi cấy các tế bào cũng như mô thực vật. Trong đó, nuôi cấy tế bào hoặc mô thực vật là mang lại những hiệu quả kinh tế cao nhất.
Xem thêm: Hô hấp là gì? Tìm hiểu quá trình hô hấp ở động – thực vật
Sinh sản vô tính ở thực vật có vai trò quan trọng như thế nào?
Đối với đời sống của thực vật: Giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài được lâu dài hơn.
Đối với con người:
– Duy trì được các tính trạng tốt nhất để phục vụ các công cuộc nghiên cứu và sản xuất của con người.
– Hỗ trợ nhân nhanh giống cây trồng, tiết kiệm thời gian cho người làm nông nghiệp.
– Tạo ra những giống cây sạch bệnh, hạn chế những tác động xấu lên cây.
– Giúp tăng tối đa hiệu quả kinh tế nông nghiệp đồng thời làm giảm giá thành sản phẩm.
– Phục chế được các giống cây quý đang dần bị thoái hóa do ảnh hưởng của môi trường và con người.
Giá trị sinh học của sinh sản vô tính ở thực vật là gì?
– Thế giới của thực vật được phân chia có điều kiện thành bào tử với hạt giống. Đầu tiên sẽ bao gồm rêu, đuôi ngựa, cây dương xỉ và thứ hai là những thực vật hạt trần và thực vật hạt kín. Sinh sản vô tính của thực vật bào tử chủ yếu sẽ bao gồm sự hình thành của bào tử. Trong thực vật hạt trần và thực vật hạt kín thì bào tử vẫn là giai đoạn trung gian cho sự xuất hiện của giao tử [microspores và megaspores]. Sinh sản nhờ sự trợ giúp của các cơ quan của cơ thể – đây là ý nghĩa quan trọng của sinh học cũng như sinh sản vô tính ở thực vật.
– Sinh sản sinh dưỡng chỉ điển hình cho những đại diện phát triển cao của hệ thực vật và nó cũng là loại sinh sản vô tính duy nhất. Trong trường hợp sinh sản bào tử thì phương pháp này là cực kỳ hiếm. Trên thực tế, đây chỉ là một khía cạnh khác về ý nghĩa sinh học của sinh sản vô tính ở thực vật mà thôi.
Hy vọng những thông tin bổ ích trên đây đã giúp các bạn hiểu được thế nào là sinh sản vô tính ở thực vật cũng như vai trò của nó đối với cuộc sống hàng ngày của con người.
+ Hãy lấy 1 số ví dụ về sinh sản vô tính ở sinh vật mà em biết.
Cây rau má
Cây dương xỉ
Cây thuốc bỏng
Con muỗi
+ Vai trò của sinh sản vô tính ? Cho ví dụ.
- Đảm bảo cho số lượng loài sinh sản liên tục.
- Có thể sinh sản trong điều kiện khó khăn, không thuận lợi.
- Duy trì giống tốt cho loài.
+ Đặc điểm :
- Phân đôi : Từ một cá thể ban đầu sẽ phân đôi theo chiều dọc, tự cho ra hai cơ thể mới.
- Nảy chồi : Trên cơ thể mẹ, chồi tách ra khỏi cơ thể mẹ khi đủ chất dinh dưỡng.
- Tái sinh : Từ một cơ thể ban đầu, gặp tình huống bất lợi, bị phân cách ra làm hai thì chúng sẽ tự mọc ra cơ thể mới.
- Bào tử : Bào tử vỡ ra rơi xuống, gặp điều kiện thuận lợi sẽ nảy mầm thành cây.
- Sinh dưỡng : Hình thành cá thể mới từ cơ quan sinh dưỡng của cây.
Đề bài
- Cho ví dụ về một số động vật có sinh sản vô tính.
- Điền dấu × vào ô □ cho câu trả lời đúng nhất về khái niệm sinh sản vô tính ở động vật:
□ Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
□ Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra nhiều cá thể mới gần giống mình.
□ Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới có nhiều sai khác với mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
□ Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng, tạo ra các cá thể mới giống mình.
Lời giải chi tiết
- Một số động vật có sinh sản vô tính là: trùng roi, hải quỳ, trùng giày, thủy tức , giun dẹp
- Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
Đáp án A
Loigiaihay.com
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Sinh lớp 11 - Xem ngay
Câu trả lời đúng nhất: Ví dụ về sinh sản vô tính ở thực vật
- Cây bách:Chúng sinh sản bằng apomixis đực và hình thành phôi thai cho đến khi đạt đến nón cái nằm trong một cây bách khác.
- Khoai tây:Nó là loại củ được con người biết đến nhiều nhất. Nó có thể được sinh sản và hữu tính bằng các thân cây bị chôn vùi.
- Tảo lục:Đừng quên kiểu sinh sản của tảo. Chúng sinh sản bằng bào tử và làm phát sinh những cá thể mới hoàn toàn giống với những cá thể trước đó.
Cùng Top lời giải tìm hiểu về sinh sản vô tính ở thực vật qua bài viết dưới đây!
1. Sinh sản vô tính là gì?
Sinh sản vô tínhlà hình thứcsinh sảnmà thế hệ con được sinh ra từ một cơ thể mẹ duy nhất, và thừa hưởng các gen chỉ từ cơ thể mẹ đó. Hình thức sinh sản này gần như không liên quan đến số bộ nhiễm sắc thể haysự giảm phân. Thế hệ con sẽ là bản sao di truyền chính xác của cơ thể mẹ, ngoại trừ trường hợp đặc biệt là sự tự thụ phấn [automixis]. Một định nghĩa chính xác hơn làagamogenesis, là dạng sinh sản mà không cần sự hợp nhất củagiao tử. Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản chính của các sinh vậtđơn bàochẳng hạn như vi khuẩn cổ,vi khuẩn, vàsinh vật nguyên sinh. Nhiều loạithực vậtvànấmcũng thuộc dạng sinh sản vô tính.
- Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, bảo đảm sự phát triển liên tục của loài. Có hai kiểu sinh sản, đó là sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.
- Sinh sản vô tính ở thực vật là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cây mẹ.
2. Đặc điểm của sinh sản vô tính ở thực vật
-Sinh sản của thực vậtlà quá trình tạo ra những cá thể mới bảo đảm sự phát triển liên tục của loài.
-Sinh sản vô tínhlà hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cây mẹ.
3. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
a] Sinh sản bào tử
- Là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử lại hình thành trong túi bào tử từ thể bào tử.
- Ví dụ: Rêu, dương xỉ.
b] Sinh sản sinh dưỡng
- Sinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được hình thành từ một bộ phận [thân, lá, rễ] của cơ thể mẹ.
- Các hình thức sinh sản sinh dưỡng:
+ Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên [thân bò, thân rễ, thân củ, rễ củ, lá…].
+ Sinh sản sinh dưỡng nhân tạo [nhân giống vô tính].
⇒ Nhận xét cơ chế sinh sản vô tính:
- Ưu: Con giữ nguyên tính di truyền của mẹ nhờ cơ chế nguyên phân.
- Nhược: Con kém thích nghi khi môi trường thay đổi do không có sự tổ hợp các đặc tính di truyền của bố mẹ.
>>> Xem thêm: Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh các bộ phận cơ thể
4. Vai trò của sinh sản vô tính ở thực vật
- Đối với đời sống thực vật, sinh sản giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài trong điều kiện số lượng cá thể ít và môi trường sống ổn định.
- Đối với con người, sinh sản vô tính giúp duy trì và nhân nhanh các giống quý hiếm, có phẩm chất tốt đồng thời rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây con, khiến cây trồng mau cho thu hoạch.
>>> Xem thêm: So sánh sinh sản vô tính ở động vật và thực vật
5. Ví dụ về sinh sản vô tính ở thực vật
Một số ví dụ về sự sinh sản vô tính ở thực vật như sau:
– Kalanchoe: là một loại thực vật thuộc nhóm xương rồng và có thể sinh sản từ cây con. Nó cũng có thể sinh sản bằng một số mảnh lá còn sót lại của nó. Lợi thế tiến hóa này giúp nó có khả năng mở rộng vùng phân bố trên các vùng rộng lớn.
– Hoa tulip: chúng sinh sản vô tính bằng củ. Củ là những thân cây nhiều thịt mọc dưới đất và phát sinh những cây mới. Kiểu sinh sản này cũng làm cho việc phân chia cây khá dễ dàng.
- Răng sư tử: chúng sinh sản vô tính bằng apomixis hoặc bào tử.
– Cây bách:chúng sinh sản bằng apomixis đực và hình thành phôi thai cho đến khi đạt đến nón cái nằm trong một cây bách khác.
– Khoai tây:nó là loại củ được con người biết đến nhiều nhất. Nó có thể được sinh sản và hữu tính bằng các thân cây bị chôn vùi.
- Tảo lục:Đừng quên kiểu sinh sản của tảo. Chúng sinh sản bằng bào tử và làm phát sinh những cá thể mới hoàn toàn giống với những cá thể trước đó.
– Mía: nó khá phổ biến và việc tái tạo nó được thực hiện một cách nhanh chóng. Nhờ loại cây này mà chúng ta thu được đường và chúng sinh sản trong các đồn điền với các mảnh của trang trại riêng lẻ. Nhân giống dễ dàng của nó cho phép khai thác thương mại.
- Hành tây: một loại thực vật khác được khai thác nhiều nhất trên thế giới. Nó rất phổ biến về mặt thương mại và dinh dưỡng và một trong những lý do của nó là sự sinh sản dễ dàng nhờ phần còn lại của rễ.
------------------------------
Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn tìm hiểu một số ví dụ về sinh sản vô tính ở thực vật. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt.