Nhiều người mới siêu âm cách đây vài tuần, nay đi khám lại được bác sĩ chỉ định siêu âm tiếp, nên thắc mắc liệu siêu âm nhiều có tốt không? Có gây ảnh hưởng gì tới sức khỏe hay không? Những thắc mắc xung quanh kỹ thuật siêu âm sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Nhiều người thắc mắc không biết việc siêu âm nhiều lần có tốt không?
1. Một tuần siêu âm 2 lần có sao không?
1.1 Nỗi lo lắng chung: siêu âm nhiều có tốt không?
Chị N.T.H [56 tuổi – Hà Nam] chia sẻ: “Tôi mới đi siêu âm ổ bụng ở bệnh viện tỉnh đầu tuần. Tôi bị đau bụng lúc thì đau quặn lúc thì đau âm ỉ, thỉnh thoảng có cảm giác buồn nôn, chán ăn nên tôi đi khám và bác sĩ có chỉ định siêu âm. Siêu âm xong bác sĩ kết luận tôi bị rối loạn tiêu hóa và cho thuốc về uống. Tôi uống thuốc được 3 ngày nhưng biểu hiện đau bụng vẫn không thuyên giảm nên tôi lên Bệnh viện Thu Cúc để kiểm tra. Bác sĩ hỏi han tình hình sức khỏe sau đó chỉ định cho tôi đi làm siêu âm, xét nghiệm máu. Nhưng tôi mới siêu âm đầu tuần, không biết siêu âm nhiều có tốt không? Liệu một tuần siêu âm 2 lần có gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe của tôi không?”
Ngoài chị H. còn rất nhiều người thắc mắc không biết việc siêu âm nhiều có tốt không?
1.2 Chuyên gia giải tỏa nỗi lo: siêu âm nhiều có tốt không?
Siêu âm ổ bụng tổng quát giúp kiểm tra và hỗ trợ chẩn đoán nhiều bệnh lý vùng bụng.
Bác sĩ CKII Vũ Đình Sáng – Bác sĩ Siêu âm tổng quát thuộc Đơn vị Chẩn đoán hình ảnh của Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc lý giải điều này như sau:
Siêu âm là một trong những phương tiện chẩn đoán hình ảnh nhanh chóng, không xâm lấn, dễ thực hiện. Kỹ thuật này cho kết quả khá nhanh và chính xác. Có thể thực hiện tại phòng siêu âm hoặc ngay chính giường bệnh của bệnh nhân trong trường hợp người bệnh phải cấp cứu. Áp dụng với nhiều đối tượng kể cả phụ nữ có thai và trẻ nhỏ.
Sóng âm thanh sử dụng trong siêu âm có tần số cao hơn tần số tối đa mà tai người nghe được. Qua đầu dò có chức năng vừa phát vừa thu sóng siêu âm, các thông tin thu được sẽ được gửi đến bộ xử lý và phân tích. Sau đó xây dựng và tái tạo thành hình ảnh siêu âm hiển thị trên màn hình. Siêu âm không sử dụng tia X hay năng lượng ion hóa nên an toàn cho người bệnh.
Thông thường các bác sĩ hay khuyến cáo người bệnh nên siêu âm 1 – 2 lần/năm trong các đợt thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Bởi việc siêu âm mang lại rất nhiều lợi ích trong chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, ngoài các lần thăm khám sức khỏe định kỳ, nếu người bệnh có những bất thường, khi thăm khám bác sĩ vẫn có thể chỉ định thực hiện siêu âm. Đó là các phương pháp như siêu âm ổ bụng tổng quát, siêu âm mạch máu, siêu âm tim, ngực,… Đây là việc cần thiết để chẩn đoán bệnh. Với trường hợp của chị H, việc siêu âm 1 tuần 2 lần như vậy sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
2. Khoảng cách giữa 2 lần siêu âm là bao nhiêu?
Với phụ nữ đang mang thai, số lần siêu âm mà các bác sĩ Sản khoa khuyến cáo cần thực hiện là 3 lần trong suốt thai kỳ. Khoảng cách giữa 2 lần siêu âm rơi vào 3 mốc: thai bước sang tuần thứ 12 đến tuần thứ 14, thai từ tuần thứ 22 đến tuần thứ 24, thai từ tuần thứ 30 đến tuần thứ 32. Bên cạnh đó, nếu có vấn đề bất thường , bác sĩ có thể chỉ định siêu âm thêm khi thai phụ đi kiểm tra.
Theo các bác sĩ, mọi người nói chung, đặc biệt là các thai phụ nói riêng không nên lạm dụng siêu âm thai nhi quá nhiều lần. Đồng thời, khoảng cách giữa 2 lần siêu âm cũng không nên quá gần nhau trừ trường hợp thực sự cần thiết. Điều này không chỉ gây tốn kém về tiền bạc, mất thời gian, công sức. Mà theo một số nghiên cứu cho thấy, nếu lạm dụng sóng siêu âm với cường độ dày, tác động đến phôi thai là tế bào non thì sẽ có ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển của thai nhi. Cụ thể sẽ ảnh hưởng tới não bộ, thính lực, cân nặng,… của thai nhi.
Với bệnh nhân, người không mang thai, việc chỉ định siêu âm và số lần siêu âm sẽ căn cứ theo quyết định của bác sĩ. Việc siêu âm có thể được thực hiện nếu như các bác sĩ thấy cần thiết cho công tác chẩn đoán bệnh. Chính vì vậy, bạn nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Không nên tự ý hay lạm dụng siêu âm.
3. Sóng siêu âm có hại không?
Thai phụ nên siêu âm ít nhất 3 lần trong suốt thai kỳ vào các mốc quan trọng.
Sóng siêu âm thực chất là sóng âm thanh có tần số cao khoảng 20000 Hz. Sự tác động của sóng siêu âm thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, việc lạm dụng siêu âm quá nhiều là không cần thiết. Có nên thực hiện siêu âm hay không cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
4. Những điều cần lưu ý khi thực hiện siêu âm
- Người chuẩn bị được siêu âm nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để thuận tiện cho việc thực hiện kỹ thuật
- Không nên mang trên người các đồ vật bằng kim loại [như đồng hồ, trang sức, chìa khóa…]. Hoặc bạn có thể tháo và cất đi trước khi thực hiện siêu âm.
- Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt lưu ý với những trường hợp siêu âm như siêu âm ổ bụng, người bệnh nên nhịn ăn ít nhất 6-8 giờ. Trước khi siêu âm khoảng 30-60 phút, nên uống nhiều nước và nhịn tiểu để bàng quang căng sẽ dễ quan sát ổ bụng hơn. Nhưng khi siêu âm tử cung, tiền liệt tuyến, vùng hố chậu, hạ vị,… người bệnh không nên cố uống quá nhiều nước cùng một lúc. Bởi điều này khiến dạ dày bị giãn và ảnh hưởng tới kết quả siêu âm. Với siêu âm túi mật, gan, tụy, lách, người bệnh không ăn chất béo vào buổi tối hôm trước khi siêu âm. Việc này cần duy trì cho đến tận khi tiến hành thực hiện kỹ thuật.
- Nên chọn đơn vị y tế uy tín, đảm bảo về trang thiết bị máy móc và đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm. Nhờ đó có thể hoàn toàn an tâm với kết quả siêu âm có độ chính xác cao nhất.
Siêu âm vào 3 tháng đầu thai kỳ. Ảnh: noticias.r7.com
Siêu âm là cách mà mẹ không chỉ được nhìn thấy sự phát triển của con qua từng thời kỳ mà còn sớm biết được liệu bé có mắc các dị tật bẩm sinh hay không. Vì vậy, nhiều sản phụ khi mang thai đã không ngần ngại tốn kém đi siêu âm nhiều lần. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa, việc siêu âm nhiều lần khi mang thai là điều không cần thiết.
Siêu âm thai nhiều có hại không?
Nhiều nghiên cứu cho thấy siêu âm không gây ra ảnh hưởng gì đáng kể đối với người mẹ và cả thai nhi. Tuy nhiên, các bà mẹ mang thai không nên quá lạm dụng siêu âm. Siêu âm thai quá nhiều không chỉ tốn kém về mặt kinh tế mà còn mất rất nhiều thời gian bởi những lần chờ đợi được thăm khám và siêu âm. Bác sĩ sản khoa cho rằng trong suốt quá trình mang thai có 3 thời điểm quan trọng bắt buộc các bà mẹ mang thai phải đi khám và siêu âm thai, đó là tuần thứ 12-14, tuần 22-24 và tuần 32-34, là số lần siêu âm tối thiểu trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên, khám đầy đủ thì phải 7 lần đối với một thai kỳ bình thường, còn những thai kỳ nguy cơ cao như tim sản, cao huyết áp v.v… số lần khám thai và siêu âm sẽ nhiều hơn với nhịp độ dày hơn vì các lý do y học.
Khám và siêu âm vào 3 tháng đầu
Tuổi thai từ 12 - 14 tuần: Lần siêu âm này có thể là lần đầu tiên của thai kỳ nhằm để xác định chính xác tuổi thai, số lượng thai,... do nhiều chị không nhớ rõ kinh chót, vô kinh, kinh nguyệt không đều. Siêu âm lần này là thời điểm xác định tuổi thai và ngày sinh dự đoán tốt nhất so với những lần khác, từ đó có thể biết được khi sinh là thai đủ hay thiếu tháng, dự phòng được thai già tháng và đặc biệt là suy dinh dưỡng trong tử cung. Đây là thời điểm duy nhất siêu âm để đo độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể và phát hiện một số bất thường khác.
Khám và siêu âm vào 3 tháng giữa
Tuổi thai từ 22 - 24 tuần: Đây là thời điểm đặc biệt quan trọng, mặc dù các bà mẹ mang thai vẫn cảm nhận được sự lớn lên từng ngày cùa thai nhi nhưng vẫn cần được thăm khám và siêu âm khảo sát hình thể thai nhi nhằm phát hiện những dấu hiệu bất thường của thai nhi, bên cạnh đó khảo sát về bánh nhau và nước ối,... lúc này các bà mẹ mang thai sẽ được siêu âm 3D hoặc 4D. Ba tháng giữa là giai đoạn lý tưởng cho mọi đình chỉ thai nghén thường được chỉ định thực hiện trước tuần thứ 28 của thai kỳ. Do đó, mốc khám và siêu âm này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng,…
Khám và siêu âm vào 3 tháng cuối
Tuổi thai từ 32 - 34 tuần: Thời điểm này siêu âm nhằm phát hiện một số bất thường về hình thể thai nhi xảy ra muộn như ở tim, mạch máu và các bất thường ở não như giãn não thất.v.v… đồng thời để chẩn đoán ngôi thai, cân nặng thai nhi, khảo sát bánh nhau, dây rốn, nước ối,… từ đó bác sĩ lâm sàng có thể dựa vào đó để đánh giá và tiên lượng được cuộc sinh sắp tới, và những thai kỳ có nguy cơ cao đã có thể phát hiện được và có thể cho nhập viện sớm trước ngày dự sinh./.
Nguồn: Bệnh viện Đa Khoa Vạn Hạnh