Bệnh béo phì ở trẻ em là gì
chỉ riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp.HCM, tỷ lệ thừa cân trẻ em từ 6 – 11 tuổi ở mức cao và có xu hướng tăng nhanh qua các năm.. Vậy béo phì là gì? Béo phì được định nghĩa là tình trạng tích tụ mỡ bất thường và quá mức tại các mô mỡ và các tổ chức khác dẫn đến các biến chứng có hại cho sức khỏe. Bệnh béo phì ở trẻ em là gì?Trẻ béo phì khi cơ thể trẻ tích tụ quá nhiều mỡ thừa khiến tỷ lệ giữa cân nặng và chiều cao không cân đối. Bạn có thể dựa theo chỉ số BMI để tính toán xem liệu trẻ có gặp phải tình trạng béo phì hay không. Nguyên nhân béo phì ở trẻ emChỉ có 10% trẻ em béo phì có nguyên nhân thứ phát sau một bệnh khác như nội tiết, di truyền, do dùng thuốc. Còn lại 90% trẻ béo phì được cho có nguyên nhân chủ yếu đến từ các yếu tố môi trường (cả môi trường trong gia đình và môi trường xã hội).
Trẻ em béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn đến tâm lý, khiến trẻ thiếu tự tin so với các bạn đồng trang lứa. Vì thế, các bố mẹ có con bị béo phì thì cần nên Người lớn béo phì: Béo phì không tốt cho sức khỏe. Người càng béo, nguy cơ cao mắc 1 số bệnh dưới đây :
Tăng mỡ máu (cholesterol máu, lipid máu) Cao huyết áp. Bệnh lý mạch vành. Tai biến mạch máu não
Viêm khớp, đau cột sống, tăng tình trạng thoái hóa khớp … Phụ nữ béo phì khó khăn trong sinh nở (cao huyết áp, nguy cơ ĐTĐ mang thai)
Trẻ em dư thừa cân nặng:
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ & NHỮNG QUAN NIỆM SAI LẦM CẦN TRÁNH Ở góc độ dinh dưỡng, điều trị béo phì thật đơn giản về nguyên tắc. Chỉ cần ăn ít hơn nhu cầu năng lượng cho các hoạt động trong. Thực tế rất khó thực hiện vì liên quan đến thay đổi lối sống, sở thích thói quen và phải thay đổi suốt đời. BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ: Nguyên tắc dinh dưỡng: 1. Ăn ít năng lượng hơn trước bằng cách trước bữa ăn ta có thể uống một ly nước, ăn một chén canh, hay đĩa rau luộc, trái dưa leo, để tạo cảm giác no nhằm giảm lượng thức ăn ăn vào, và nên ngừng ăn trước khi có cảm giác quá no. 2. Nên ăn nhiều vào buổi sáng, giảm về chiều và hạn chế ăn tối. 3. Dùng thực phẩm nguyên vẹn: Tăng cường những thức ăn giàu chất xơ như gạo lức, khoai, bắp, rau xanh các loại và trái cây tươi ít ngọt (như mận, củ sắn, thanh long, bưởi, táo ta, đu đủ cam, quýt…) để vừa giảm cung cấp năng lượng, vừa bổ sung thêm lượng vitamin, muối khoáng vừa dễ tiêu hóa hấp thu và ngừa táo bón, tăng thải cholesterol và các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Nên chọn các loại ngũ cốc còn nguyên vỏ hoặc còn vỏ cám để có nhiều vitamin và chất xơ giúp no lâu hơn. Đối với trái cây, nên ăn cả xác thay vì ép lấy nước, hoặc đậu đỗ thì ăn cả vỏ… để tận dụng chất xơ. 4. Giảm tối đa chất bột đường: – Giảm bớt những thức ăn giàu năng lượng mỗi bữa ăn như: cơm, mì, dầu, mỡ, bơ, bánh ngọt, kẹo, chè ngọt, chocolat. – Hạn chế ăn đường, hạn chế uống nước ngọt, rượu, bia… 5. Giảm tối đa chất béo: – Nên ăn các loại thịt nạc (lột bỏ các loại da heo, gà, vịt …) – Hạn chế ăn óc, thận, tim, gan, cật, lòng, lòng đỏ trứng vì những thức ăn này chứa nhiều chất béo và Cholesterol. – Hạn chế các món chiên, quay, xào. Nên chế biến thức ăn dưới dạng luộc, hấp, nướng, để giảm lượng dầu mỡ. 6. Nên ăn đều đặn tránh bỏ bữa: Các bữa ăn nhỏ đều đặn chống cảm giác đói giúp ta dễ thực hiện các nguyên tắc ăn uống hơn. Hơn nữa ăn quá nhiều vào một bữa dẫn đến tích lũy mỡ nhiều hơn là chia làm nhiều bữa với cùng số lượng thức ăn. Nguyên tắc vận động: Chúng ta có thể lựa chọn một trong nhiều hình thức tập luyện như bơi, đi bộ, tập thể dục, yoga… hoặc chơi một môn thể thao nào đó để giảm cân và duy trì sức khỏe tốt. Với một số người lớn tuổi hoặc có vấn đề về sức khỏe như bệnh lý tim mạch, bệnh khớp … cần được kiểm tra và tư vấn với các bác sĩ hoặc chuyên gia về y học thể thao để có chương trình tập cũng như bài tập cho phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình Thời gian và cường độ vận động: Bất cứ thời điểm nào trong ngày phù hợp với nếp sống sinh hoạt. Nếu không có thời gian dài, có thể vận động mỗi lần từ 5 – 10 phút, 3 – 4 lần/ngày đều hữu ích. Khi sắp xếp được thời gian, nên vận động thường xuyên, đều đặn hầu hết các ngày trong tuần (≥ 5 ngày/tuần) Mỗi lần vận động >10 phút, sao cho tổng thời gian tập trong 1 ngày >30 phút. Sau khi đã quen, nên cố gắng liên tục 30 phút/lần vận động. Việc tập luyện đều đặn và thường xuyên không làm tăng cảm giác thèm ăn. Chỉ khi nào tập ít lần nên tập cố, tập bù dễ dẫn tới ăn tăng số lượng sau mỗi lần tập. Điều đó giải thích vì sao một số ta đến các Trung Tâm tập luyện ngày một “tròn” thêm. Với trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhà trẻ nói chung: Trẻ là các cơ thể đang tăng trưởng và phát triển, do đó không đặt vấn đề giảm cân ở trẻ mà chỉ giảm tốc độ tăng cân và đảm bảo cho sự tăng chiều cao theo lứa tuổi. Các trẻ béo phì cần được hướng dẫn theo dõi bởi các Bác Sỹ dinh dưỡng, chuyên viên tiết chế am hiểu để tránh thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ Chế độ ăn: Thực chất là trẻ vẫn ăn chế độ ăn phù hợp với nhu cầu sinh lý của mình hoặc chỉ giảm chút ít. Đặc biệt đảm bảo nhu cầu đạm và canxi cho trẻ (sữa, thịt, trứng, đậu…) Vận động:
Yếu tố tâm lý: Tâm trạng bi quan, chán nản và tự ti, ta sẽ khó có thể giảm cân theo ý muốn. MỘT SỐ NGỘ NHẬN TRONG ĐIỀU TRỊ BÉO PHÌ: 1. Nhịn ăn sáng chống béo: điều này không nên thực hiện vì khi quá đói sẽ ăn bù nhiều năng lượng hơn. 2. Nhịn uống nước … giảm cân:
3. Không uống sữa: đây thực sự là một ngộ nhận tai hại.
4. Vào trong cơ thể, các chất đạm, chất béo, chất tinh bột … đều có thể chuyển thành chất béo dự trữ. Vì vậy không nên coi ăn nhiều thịt, nhiều mỡ mới gây béo, mà ăn quá thừa chất bột, đường, đồ ngọt cũng có thể gây béo. 5. Cho rằng không có thời gian thể dục: điều quan trọng là áp dụng 1 lối sống năng động (đi cầu thang bộ thay thang máy, dọn dẹp nhà cửa, làm vườn, chạy xe đạp …) 6. Khuyến khích trẻ chơi các trò chơi vận động ưa thích và phù hợp. Môn thể thao tốt nhất với trẻ là môn mà trẻ thích chứ không phải cha mẹ thích. 7. Tránh thái độ cực đoan đối với béo phì trẻ nhỏ : – Thái độ coi thường, không quan tâm
– Thái độ ngược lại là quá lo sợ, bắt trẻ kiêng ăn quá mức, giễu cợt, “chọc quê” trẻ để trẻ bớt ăn, quá nhấn mạnh đến hình dáng trẻ, quá nhấn mạnh đến chuyện giảm cân.
Do vậy, người chăm sóc trẻ, người tiếp xúc với trẻ béo phì cần có thái độ quan tâm đúng mức, trên cơ sở hiểu biết, không có thái độ khác biệt giữa trẻ béo và các trẻ khác, giúp trẻ có thói quen ăn uống tốt và vận động hơn là nhấn mạnh đến hình thể và sự giảm cân. 8. Sử dụng đúng biểu đồ tăng trưởng trong sổ khám sức khỏe:
9. Mỡ không thể mất đi từ một bộ phận nào được, mà phải từ toàn bộ cơ thể. Việc lấy mỡ ra bằng phẫu thuật, hút mỡ có tác dụng về thẩm mỹ giảm được vòng eo, nhưng không giúp ta mạnh khỏe hơn, vì mỡ dư thừa trong các mạch máu, bọc quanh nội tạng (tim, gan …) vẫn còn. |