Cây phèn trắng mọc ở đâu

Cây phèn đen được biết đến là loại thảo dược quý được nhiều người tìm kiếm. Cây thuốc dân gian này có tác dụng thần kỳ trong việc điều trị nhiều căn bệnh nguy hiểm.

Giới thiệu cây phèn đen

Cây phèn đen hay còn có nhiều tên gọi khác là cây mực, Nỗ, Tạo phan, diệp diệp hạ châu hoặc diệp hạ châu mạng. Tuy nhiên ở Việt Nam tên gọi cây phèn đen được sử dụng phổ biến hơn cả. Đây là một thảo dược thuộc họ thầu dầu, có công dụng đặc biệt trong việc điều trị trĩ, nhọt, gai cột sống, suy thật,…

Đặc điểm:

• Cây phèn đen có chiều cao từ 2 – 4m, cành nhánh màu đen nhạt đơn, mọc so le nhau.
• Có nhiều hình dạng như hình bầu dục, hình trứng ngược. Phiến lá mỏng, dài từ 1,5 – 3cm, rộng 6 – 12mm, mặt dưới nhạt hơn mặt trên.
• Lá phèn đen thường được thu hoạch vào mùa xuân hè còn vỏ thu hái quanh năm.
• Giống cây này thường kết quả từ tháng 8 đến tháng 10, quả có hình cầu khi chín màu đen.
• Bộ phận thường dùng làm thuốc: Vỏ thân, rễ và lá.

Tác dụng của cây phèn đen?

Đây được xem là một trong những loại dược liệu quý hiếm có tác chữa đau xương, thoái hóa cột sống. Theo Đông Y, phèn đen có tính mát, vị chát, chữa tiêu viêm, chỉ tả, thu liễm rất tốt. Ngoài ra lá cây cỏ mực còn có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, giải độc và lợi tiểu.

Với thời tiết mùa hè nóng bức, rất nhiều người thường hay bị rôm sảy, mụn nhọt, mề đay có thể đun cây phèn đen lấy nước tắm hoặc kết hợp cả uống sẽ mang lại hiệu quả tuyệt vời. Dược tính trong thành phần cây thuốc sẽ đẩy hết độc tố ra khỏi cơ thể, giúp điều hòa nội tiết, từ đó mụn nhọt hay rôm sảy đều tiêu biến.

Cây phèn đen còn được biết tới là có tác dụng tuyệt vời trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp như chữa thoát vị đĩa đệm, điều trị thoái hóa cột sống, chữa bệnh thoái hóa đốt sống cổ, điều trị gai cột sống, chữa đau thần kinh tọa, đau lưng, chữa thoái hóa khớp, điều trị viêm khớp, điều trị đau vai gáy. Ngoài ra, còn điều trị hiệu quả các chứng phong tê thấp, tê bì chân tay,…

• Trị đau răng, chảy máu răng

Răng đau âm ỉ, gây nhức nhói bạn nên dùng đắp cây phèn đen vào chỗ đau răng là sẽ khỏi.

Phèn đen còn là một loại dược liệu có tác dụng giải độc tốt, đặc biệt có hiệu quả ngay lập tức khi bị rắn cắn.

• Ngoài ra, cây phèn đen còn có một số tác dụng khác như

1. Trị lỵ, viêm ruột, ruột kết hạch, viêm gan, viêm thận và trẻ em cam tích.
2. Chữa sốt, tiêu chảy, phù thũng, ứ đọng máu do ngã, huyết nhiệt sinh đinh nhọt, vàng da.
3. Điều trị trĩ

Phân loại và hướng dẫn sử dụng cây phèn đen

Cây phèn đen chỉ có một loại. Tuy nhiên giống cây phèn thì được chia ra làm 2 loại là phèn đen và phèn trắng. Mỗi loại đều có những đặc điểm và hình dáng khác nhau.

Phân loại cây phèn đen

• Cây phèn trắng: Cây phèn trắng có màu lá hơi vàng, quả màu trắng,là một loại cây vô cùng hiếm trong tự nhiên. Hầu hết người ta biết tới cây phèn đen là loại cây phổ biến, cũng như được ứng dụng nhiều trong việc chữa bệnh hơn là cây phèn trắng. Không có quá nhiều tài liệu hay công trình nghiên cứu về giống cây phèn trắng để xác định được rõ tác dụng của nó.
• Cây phèn đen bonsai: Nhắc đến bonsai, ai cũng nghĩ đây là một loại cây dùng để chơi cảnh. Vì vậy mà bonsai không những là một thú chơi tao nhã cho những người yêu cây cảnh mà nó còn có công dụng tuyệt vời trong việc điều trị bệnh. Bên cạnh đó, đây cũng là một giống cây cảnh có nhiều thế đẹp và lạ, nếu người chơi biết cách chăm sóc và tạo kiểm thì đây quả là một tuyệt tác khá đáng nể đó!

Hướng dẫn cách sử dụng cây phèn đen để chữa bệnh

Nguyên liệu: 30g phèn đen khô, 30g lá lốt, 20g lá bưởi bung, 20g cỏ xước và 10g rễ gấc.

Bước 1: Rửa sạch tất cả các hỗn hợp trên sau đó để ráo nước.

Bước 2: Lấy lá bưởi bung, lá lốt, cỏ xước và rễ gấc đem đi sao khô.

Bước 3: Khi đã hoàn thành bước sơ chế, chúng ta đem tất cả các hỗn hơn vào ấm sắc và đỏ khoảng 2 lít nước và đun trong vòng 2h.

Sử dụng 3 lần/ngày, sau mỗi bữa ăn khoảng 30 phút để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Nguyên liệu: Lá phèn đen, lá trắc bách diệp và lá huyết du

Bước 1: Mang tất cả các nguyên liệu trên rửa sạch rồi để ráo

Bước 2: Đem đi sao vàng với số lượng lớn để dùng dần

Bước 3: Khi nguyên liệu đã được sao vàng, bạn cho hỗn hợp vào ấm sắc, đổ khoảng 1 lít nước, đụn cạn đến khi chỉ còn khoảng 1/5 thì tắt bếp và để nguội.

Chia hỗn hợp thành 4 phần, dùng 3 phần để uống vào sáng, trưa và tối. Phần còn lại, bạn hãy đổ thêm nước và có thể dùng từ 1-2 lần.

Nguyên liệu: Lá phèn đen, lá trắc bách diệp, lá huyết dụ

Bước 1: Rửa sạch tất cả các nguyên liệu rồi thái nhỏ.

Bước 2: Sao vàng các hỗn hợp trên cho giáo nước.

Bước 3: Cho hỗn hợp trên vào ấm, đổ 800ml nước, sặc đặc cho đến khi còn 200ml nước.

Sử dụng 1 lần/ngày trong vòng 5-10 ngày để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Địa chỉ mua cây phèn đen ở đâu?

Phèn đen là một dược liệu quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại ở hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y hay phỏng chẩn trị YHCT đều có bán loại thuốc này. Tuy nhiên để mua, người bệnh cần chọn mua ở những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng và đặc biệt là có giấy phép hoạt động.

Bởi hiện nay thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng xuất hiện tràn lan trên thị trường. Nếu không nắm được các kiến thức về y học thì người bệnh khó thể nào mà nhận biết được đâu là thuốc giả, đâu là thuốc thật. Vì vậy, việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua cây phèn đen là rất quan trọng và cần thiết.

Bác sĩ Nguyễn Bá Vưỡng sinh ngày 25/06/1959, ông nguyên là phó khoa Đông y của Viện Y học cổ truyền Quân đội. Bác sĩ Vưỡng hiện đang làm việc tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường và tác giả biên soan, chịu trách nhiệm nội dung trên trên website tamminhduong.com của Nhà thuốc Tâm Minh Đường.

Cây phèn đen được biết đến là loại cây mọc dại rất nhiều trong tự nhiên. Tuy nhiên loại cây này có rất nhiều công dụng trong điều trị bệnh có thể bạn chưa biết. Hãy cùng khám phá ngay các công dụng chữa bệnh tuyệt vời từ cây phèn đen dưới đây.

• Tên khoa học: Phyllanthus Reticulatus Poir.
• Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae). 
• Tên gọi khác: Diệp minh châu, cây mực, chè nộc.

Cây phèn đen là loại cây bụi nhiều nhánh, thường cao từ 1 – 5 m. Vỏ cây màu nâu đỏ nhạt hoặc nâu xám, thân có lông khi còn non, khi già nhẵn.

Lá cây phèn đen mọc so le, có hình dạng thay đổi, hình trái xoan hình bầu dục hay hình trứng ngược theo các cành mảnh mai. Các lá có kết cấu mỏng và thường không có lông chỉ có một đường vân lưới màu đỏ đáng chú ý. Phiến lá rất mỏng dài 1,5 – 3cm, rộng từ 6 – 12mm. Màu lá thường thay đổi theo từng mùa, mùa đông lá có màu vàng úa, mùa thu hơi xanh màu gỗ.

Hoa rất nhỏ có màu vàng lục, pha chút đỏ và mọc thành cụm trên đầu các cành mảnh ngắn dài khoảng 3 cm. Hoa phèn đen tạo ra mùi lạ, đặc biệt là vào các buổi tối mùa xuân và mùa hè. Cây ra hoa từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm. 

Quả cây phèn đen mọng rất nhỏ, hơi tròn, lúc đầu có màu xanh lục, khi chín chuyển sang màu tím đen, đường kính 4 – 6 mm.

Quả phèn đen khi chín có màu tím đen

Dựa vào đặc điểm của cây mà phân loại cây phèn đen thành:

• Cây phèn trắng: Đây là loại cây rất hiếm gặp trong tự nhiên. Do đó có rất ít công trình nghiên cứu về thành phần và công dụng của loại cây này.
• Cây phèn đen bonsai được biết đến là 1 cây dược liệu quý và là một loại cây cảnh được nhiều người ưa chuộng. 

Loại cây này rất dễ sống thường mọc ở bờ rừng, ven đường, bờ ruộng,… Do đó, loại cây này được trồng rất phổ biến ở các nước Châu Phi và Châu Á, trong đó có Việt Nam.

Bộ phận thường dùng: Lá, rễ và vỏ cây.

Cách sơ chế:

• Rễ được thu hái vào mùa thu, sau khi thu hái về đem bỏ tạp chất, rửa sạch đất, thái nhỏ và phơi khô để dùng dần. 
• Lá thường được hái vào thời điểm xuân – hè, sau khi hái về được phơi khô trong râm và bảo quản ở nơi khô ráo. 
• Vỏ cây được thu hái quanh năm, có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.

Trong y học, cây phèn đen được biết đến với công dụng:

• Công dụng: Rễ có vị chát tính lạnh, tác dụng chỉ tả, thu liễm và tiêu viêm. Vỏ  có vị nhạt chát, gây chuyển hóa. Lá có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và sát trùng.
• Chủ trị: Lá được dùng để điều trị huyết nhiệt gây đinh nhọt, ứ huyết do chấn thương, tiêu chảy, phù thũng, lỵ và sốt cao. Rễ được dùng để trị chứng bệnh như: trẻ em cam tích, viêm thận, viêm gan, viêm ruột, lỵ và ruột kết hạch. Vỏ thân dùng để trị chứng khó tiểu, đậu lên mủ,…
• Ở Ấn Độ, phèn đen được dùng để trị đau răng và chứng ỉa chảy ở trẻ nhỏ. Quả được gọi là “amla” hoặc “quả lý gai Ấn Độ” là một loại thuốc bổ thường được sử dụng cho các bệnh về gan.
• Trong y học Tây Tạng, phèn đen được sử dụng để điều trị bệnh về máu và mật; các chế phẩm của cây còn được áp dụng để điều trị bệnh tăng huyết áp và vô niệu.
• Ở Thái Lan, cây phèn đen được đặt tên là “makham pom” và được sử dụng để điều trị các bệnh mãn tính về đường tiêu hóa. 
• Một số bộ lạc châu Phi sử dụng phèn đen làm dược liệu để điều trị bệnh sốt rét, sốt thông thường và giúp chữa lành các vết thương.
• Ở Brazil, cây phèn đen được biết đến với cái tên phổ biến là “quebra-pedras” có lá có thể dùng làm thuốc lợi tiểu, trị bệnh tiểu đường, vàng da, an thần,…

Phèn đen là dược liệu được dùng chữa bệnh phổ biến ở khắp nơi trên thế giới

Một số bài thuốc hiệu quả từ cây phèn đen được sử dụng rộng rãi trong dân gian là:

Điều trị bệnh lý liên quan đến xương khớp là một trong những ưu điểm của cây phèn đen. Ngoài ra, bài thuốc từ dược liệu này giúp hỗ trợ cải thiện tình trạng đau xương do tai nạn hoặc chấn thương. 

• Chuẩn bị: Phèn đen khô, lá lốt mỗi loại 30g; lá bưởi bung, cỏ xước mỗi loại 20g và rễ gấc 10g.
• Cách dùng: Đem nguyên liệu đi rửa sạch và để ráo nước. Sau đó đem sao vàng bưởi bung, lá lốt, cỏ xước và rễ gấc. Đem tất cả các vị thuốc cho vào sắc cùng 2 lít nước trong vòng 2 giờ đồng hồ. Mỗi ngày chia nước thuốc thành 3 phần rồi sử dụng trước bữa ăn 30 phút để đem lại hiệu quả trị bệnh tốt nhất.

Dược liệu phèn đen chứa các hợp chất có khả năng kháng khuẩn rất tốt, nên thường được sử dụng để chữa bệnh liên quan đến tiêu hóa do một số loại vi khuẩn virus gây ra như kiết lỵ. Cách dùng bài thuốc trị các chứng bệnh này đơn giản như sau:

Bài thuốc 1:

Lấy 20g rễ cây phèn đen đem sao vàng hạ thổ rồi sắc với 20g vỏ quả lựu đã sao vàng thành thuốc uống. Chia nước thuốc uống 2 lần trong ngày, sử dụng từ 3 – 7 ngày các triệu chứng bệnh sẽ giảm dần.

Bài thuốc 2:

• Chuẩn bị: Lá phèn đen, lá trắc bách diệp mỗi loại 1 nắm và 5 lá huyết dụ.
• Cách dùng: Đem tất cả nguyên liệu đi rửa sạch bằng nước muối rồi sao vàng. Cho dược liệu vào ấm sắc với 1 lít nước đến khi còn 200ml thì sử dụng. Chia thuốc thành 4 phần bằng nhau và sử dụng 3 phần trong ngày. Phần còn lại cho thêm nước ấm và ngâm kĩ từ 1 – 2 lần. Thực hiện từ 5 – 10 ngày sẽ thấy bệnh chuyển biến tốt hơn.

Ngăn ngừa thủy đậu lan rộng và tạo nhiều tổn thương trên da, người bệnh có thể dùng cách điều trị sau:

Cách 1:

Dùng 1 nắm phèn đen (cả thân, lá, rễ) và 1 ít muối trắng. sau đó đem dược liệu đi rửa sạch, phơi cho ráo nước rồi cho vào ấm đun sôi với 300ml nước đến khi cô đặc lại thì cho thêm muối trắng.

Dùng hỗn hợp nước thuốc bôi vào các vị trí có mụn thủy đậu, kiên trì sử dụng sẽ thấy triệu chứng thuyên giảm.

Cách 2: 

Lấy nắm cây phèn đen, đun sôi với nước rồi chắt 1 bát con để uống. Sau đó đun đặc nước thuốc, cho thêm muối trắng để bôi chấm vào những mụn thủy. Cách sử dụng này mang lại hiệu quả cao đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc chứng thủy đậu.

Có thể sử dụng dược liệu để chữa bệnh thủy đậu ngay tại nhà

Cây phèn đen có tác dụng diệt khuẩn, nên được dùng để trị chứng đau nhức răng gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Loại cây ngày ngoài tác dụng giảm sưng đau còn giúp răng luôn khỏe mạnh hơn. Cách dùng: 

• Cách 1: Sử dụng cành phèn đen để nhai mỗi ngày.
• Cách 2: Kết hợp sử dụng lá xuyên tiêu, long não, phèn đen phơi khô với lượng bằng nhau. Sau đó đem đi tán thành bột mịn rồi đắp lên vùng nướu đang chảy máu. Cách dùng này giúp cầm máu nhanh, giảm đau nhức rất hiệu quả.

Người mắc bệnh trĩ có thể sử dụng bài thuốc sau:

Phèn đen khô, lá huyết dụ, lá trắc bách diệp mỗi loại 20g và đem đi rửa sạch. Sau đó cho vào sắc cùng với 700ml nước đến khi còn 300ml thì tắt bếp. Sử dụng nước thuốc hàng ngày các búi trĩ sẽ teo lại và không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nữa.

Suy thận hay thận hư cũng có thể điều trị bằng bài thuốc sau:

• Cách 1: Cây quýt gai, cây phèn đen, cây nổ và cây muối mỗi loại dùng 20g. Đem thảo dược rửa sạch rồi sắc với 1,5 lít nước đến khi còn 700ml thì chia ra làm 3 lần uống trong ngày.
• Cách 2: Lấy 30g phèn đen khô, rửa sạch rồi đem sao vàng hạ thổ. Sau đó đun dược liệu với 1 lít nước, đến khi còn 500ml nước thì dùng để uống hàng ngày.

Khi bị rắn độc cắn cần sử dụng một nắm lá tươi giã nhỏ, phần nước cốt dùng để uống còn phần bã đắp vào vị trí bị cắn. 

Rắn độc rất nguy hiểm, đắp lá phèn đen chỉ là bước sơ cứu ban đầu. Sau đó cần đưa người bị rắn cắn đến bệnh viện để điều trị kịp thời tránh chất độc lây lan sang cơ quan khác.

Mụt nhọt thường là nỗi ám ảnh của bị em phụ nữ khiến họ luôn thấy tự ti với bề ngoài của mình. Để điều trị dứt điểm tình trạng mụn và bảo vệ làm da cần:

Dùng lá bèo ván và phèn đen tươi với một lượng vừa đủ sau đó giã nát và đắp lên vùng da mọc mụn. Đắp thuốc hàng ngày mụn nhọt sẽ giảm dần và trả lại làn da nhẵn mịn, trắng hồng.

Một trong những công dụng tốt của cây phèn đen phải kể đến là trị mụn nhọt

Cây phèn đen có bán ở tất cả các hiệu thuốc Đông y trên toàn quốc. Ngoài ra, dược liệu này còn có thể dễ dàng mua được online trên các trang thương mại điện tử. Giá thành cũng tương đối rẻ chỉ từ 100.000 VNĐ – 150.000 VNĐ/ 1kg dược liệu khô.

Tuy nhiên, hiện nay dược liệu được bày bán tràn lan và khó kiểm soát được chất lượng và nguồn gốc. Do đó khi mua người dùng cần lựa chọn dược liệu mới, không bị ẩm mốc và ở địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng.

Một số lưu ý khi sử dụng cây phèn đen trị bệnh người dùng cần nắm được là:

• Cây phèn đen là loại cây có độc tính mạnh nên sử dụng không đúng cách sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Do đó người bệnh cần sử dụng liều lượng hợp lý, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Nếu khi dùng cơ thể gặp phải tình trạng hôn mê, hoa đầu chóng mặt, buồn nôn cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và khắc phục nhanh chóng, tránh để lâu gây ảnh hưởng tính mạng.

Cây phèn đen có tác dụng trị bệnh rất tốt nhưng có chứa độc tính mạnh. Vì vậy, trước khi dùng cần tìm hiểu thật kỹ về công dụng cũng như cách thực hiện các bài thuốc chữa bệnh để tránh những tác dụng ngoài ý muốn.