Đờm là gì tại sao lại có đờm

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Vĩnh Toàn - Khoa Liên Chuyên Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Đa số ho đờm vào buổi sáng không phải là dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm, nhưng nếu nó kéo dài hoặc gây khó thở thì người bệnh phải đi khám bệnh để tìm những nguyên nhân tiềm ẩn và có cách giải quyết triệt để.

Ho là cách thức cơ thể đào thải, làm sạch các yếu tố kích thích ra khỏi hệ thống hô hấp. Ho đờm vào mỗi buổi sáng là một tình trạng bệnh lý thường gặp, do nhiều nguyên nhân gây ra, cụ thể:

• Cảm lạnh là nguyên nhân gây ho có đờm thường gặp nhất. Trung bình mỗi người sẽ bị cảm lạnh 2-3 lần mỗi năm, đôi lúc lượng đờm quá nhiều do ứ đọng trong đêm sẽ làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu, đi kèm với đờm là các triệu chứng: Đau rát họng, đau mỏi người, mệt mỏi, đau đầu, hắt hơi, chảy mũi.
• Mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp: Bên cạnh các triệu chứng như cảm cúm thì người bệnh cũng có thể có các triệu chứng như: Sốt, mệt mỏi nhiều, tiếng khò khè, cảm giác tức ngực, ngạt mũi, hội chứng dạ dày ruột.
• Dị ứng: Là phản ứng miễn dịch với các dị nguyên như bụi, nấm mốc, lông vũ, phấn hoa, các chất thải của vi sinh vật. Các triệu chứng bao gồm: Chảy mũi, ngạt mũi, ho khan, đau đầu, chảy nước mắt, tiếng cò cử, khó thở. Vì mạt bụi có xu hướng sống trong chăn, gối, đệm nên những người dị ứng với mạt bụi thường có triệu chứng ho đờm nặng lên vào buổi sáng.
• Chảy mũi sau: Là tình trạng cơ thể tăng tiết nhầy nhớt và ứ đọng vùng vòm họng, sau đó sẽ nhỏ giọt xuống cổ họng. Nguyên nhân có thể do lạnh, dị ứng, các thức ăn nhiều chất cay. Triệu chứng bao gồm: Luôn đằng hắng, khụt khịt để làm sạch vùng cổ họng; Ho có đờm vào ban đêm và về sáng; Buồn nôn; Rát cổ họng; Hơi thở hôi.
• Viêm phế quản: Là tình trạng viêm các đường ống dẫn khí vào phổi, có thể là bệnh cấp tính hoặc mãn tính. Tình trạng cấp tính thường gây nên bởi nhiễm trùng các vi khuẩn, vi rút đường hô hấp. Tình trạng mãn tính thường gây nên do hút thuốc lá. Triệu chứng viêm phế quản bao gồm: Ho có đờm, cảm giác khò khè ở ngực, nặng ngực, sốt nhẹ hoặc ớn lạnh. Những người bị viêm phế quản thường có đờm nhiều lên vào mỗi buổi sáng.
• Hen suyễn: Là tình trạng phản ứng dị ứng gây nên tình trạng viêm mãn tính, dẫn đến hẹp lòng phế quản, hậu quả là người bệnh sẽ bị khó thở từ nhẹ đến mức có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Các triệu chứng hen suyễn bao gồm: Ho có đờm hoặc ho khan, tiếng cò cử, khó thở, nặng ngực, mệt mỏi.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: Là tình trạng viêm phế quản mãn hoặc giãn phế nang, bệnh thường gây ra do hút thuốc lá nhiều năm. Triệu chứng chính là ho đờm và khó thở, các triệu chứng kèm theo là tiếng cò cử, tức ngực, mệt mỏi thường xuyên, bệnh tái phát lại nhiều lần. Ngoài ra, tình trạng thiếu oxy ở người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính còn dẫn đến môi tím, móng tay có màu xám, lú lẫn, nói và thở dốc, nhịp tim nhanh. Triệu chứng có thể xuất hiện bất kỳ vào thời điểm nào trong ngày nhưng nặng hơn và thường gặp hơn vào buổi sáng
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản [GERD]: Khoảng 25% người bệnh trào ngược dạ dày thực quản bị ho có đờm vào buổi sáng. Tình trạng này xảy ra khi dịch axit của dạ dày chảy ngược vào thực quản và ảnh hưởng đến các triệu chứng ở cổ họng. Các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản bao gồm: Ho mãn tính, cảm giác nóng ở ngực hoặc sau khi ăn, đau ngực, nuốt vướng, cảm giác có cục ở trong cổ họng.

Ho có đờm vào buổi sáng có thể do cảm lạnh, dị ứng, hen suyễn,...

Phương pháp điều trị ho đờm vào buổi sáng quan trọng nhất đó là tìm ra nguyên nhân và điều trị nguyên nhân gây bệnh.

• Đối với trường hợp cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp thường là do vi rút thì thường sẽ tự khỏi sau một vài ngày. Người bệnh cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước, bổ sung vitamin, dinh dưỡng tốt
• Với nguyên nhân ho đờm do dị ứng thì cần tránh tiếp xúc với dị nguyên, uống thuốc kháng Histamin, thuốc chống ngạt mũi, có thể sử dụng Corticosteroids khi cần thiết.
• Đối với bệnh phế quản tắc nghẽn thì cần:
• Bỏ thuốc lá;
• Uống thuốc giãn phế quản khi có tình trạng nghẽn đường thở;
• Sử dụng oxy khi có tình trạng thiếu oxy;
• Sử dụng thuốc kháng sinh khi có tình trạng bội nhiễm vi khuẩn.
• Khi nguyên nhân gây ho đờm liên quan đến vấn đề trào ngược dạ dày- thực quản [GERD] thì cần:
• Thuốc kháng acid;
• Thuốc ức chế bơm proton;
• Tránh stress;
• Hạn chế ăn các thức ăn có tính acid;
• Chỉ đi nằm sau khi ăn 3 giờ;
• Nằm ngủ đầu cao 20-30 độ.

Tóm lại, nếu gặp phải tình trạng ho đờm kéo dài hay thậm chí là ho đờm có máu thì mọi người không được chủ quan mà cần phải đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang triển khai rất nhiều gói khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của khách hàng với chính sách giá rất ưu đãi, bao gồm:

Ưu điểm của các gói khám sức khỏe của Vinmec là quý khách hàng sẽ được sàng lọc, tầm soát sức khỏe bởi hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp hỗ trợ chuẩn đoán tốt nhất hiện nay như máy PET/CT, MRI, CT 640, hệ thống máy siêu âm tiên tiến hàng đầu thế giới, hệ thống labo xét nghiệm tiêu chuẩn quốc tế,... Sau khi khám tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý, quý khách hàng có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác tại bệnh viện với chất lượng điều trị vượt trội.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM:

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị bệnh lý Hô hấp.

Ho có đờm là tình trạng thường gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Ho có đờm kéo dài lâu ngày không khỏi là triệu chứng của bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên nhiều người vẫn chủ quan với tình trạng sức khỏe này. Chúng ta cần biết rõ nguyên nhân dẫn đến ho có đờm kéo dài để có cách điều trị phù hợp, hiệu quả với từng trường hợp.

Đờm là chất dịch tiết ở đường hô hấp bao gồm có chất nhầy, hồng cầu, bạch cầu mủ, các chất độc hại xâm nhập vào đường hô hấp. Các chất này được tiết ra từ khí phế quản, phế nang, họng, các xoang trán, hốc mũi... Bởi vậy xuất hiện ho có đờm là hậu quả của nhiều bệnh ở đường hô hấp như viêm họng, mũi, thanh khí quản, nhồi máu phổi, viêm phổi, hen phế quản...

Ho có đờm tùy vào tình trạng mà được đánh giá là bệnh cấp tính hoặc mãn tính. Khi triệu chứng ho có đờm kéo dài lâu ngày trên 3 tuần không khỏi thì được coi là bệnh mãn tính.

Đa số tình trạng ho có đờm đều xuất phát từ nguyên nhân lành tính nhưng do không được điều trị đúng cách và dứt điểm nên tình trạng trở nên xấu và nghiêm trọng hơn. Tình trạng ho có đờm lâu ngày không khỏi lại là dấu hiệu của nhiều bệnh hô hấp nguy hiểm như:

• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính: Là bệnh hô hấp gây khó thở vì đường thở bị hẹp, nguy cơ ho có đờm lâu ngày sẽ khiến tình trạng phổi tắc nghẽn mãn tính càng trở nên trầm trọng hơn đặc biệt là vào buổi sáng khiến người bệnh khó thở, tức ngực.
• Bệnh lao phổi: Là một trong những nguyên nhân gây ho có đờm lâu ngày không khỏi, đôi khi có dấu hiệu ho ra lẫn máu, đau ngực, khó thở. Khi tình trạng trở nên nặng, kéo dài bệnh sẽ biến chứng thành áp xe phổi xuất hiện các ổ mủ tại phổi. Nếu không được điều trị đúng cách bệnh có thể dẫn tới suy hô hấp và tử vong khó lường.
• Bệnh giãn phế quản thể ướt: Đây là nguyên nhân gây ho có đờm lâu ngày khiến người bệnh phải thường xuyên khạc nhổ.

Bên cạnh đó, ho có đờm cấp tính thường xảy ra ở người lớn tuổi trong các bệnh cấp tính như cảm lạnh, viêm họng mũi cấp, viêm amidan, viêm xoang...

Ho có đờm lâu ngày không khỏi có thể là dấu hiệu của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

Người bệnh ho có đờm không tự ý mua thuốc về điều trị cũng như tự chữa khi không có hướng dẫn chỉ định của bác sĩ. Việc điều trị sai cách khiến tình trạng càng nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ hô hấp.

Cùng với đó, người bệnh cũng nên chú ý đến chế độ sinh hoạt phòng ngừa ho có đờm tái phát bằng cách:

• Tăng cường thể dục thể thao, tăng sức đề kháng cho cơ thể trước tác nhân gây bệnh cho hệ hô hấp
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với môi trường ô nhiễm
• Không sử dụng thuốc lá, rượu bia, các chất kích thích
• Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, bổ sung rau xanh, vitamin...

Tăng cường thể dục thể thao, tăng sức đề kháng cho cơ thể trước tác nhân gây bệnh cho hệ hô hấp

Ho có đờm lâu ngày không khỏi là biểu hiện của rất nhiều bệnh hô hấp nguy hiểm. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách. Tình trạng này sẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho người bệnh. Khi có biểu hiện ho có đờm kéo dài lâu ngày không khỏi, người bệnh cần được đi khám chuyên khoa hô hấp, nội tổng hợp để xác định chính xác nguyên nhân, chỉ định, định hướng điều trị thích hợp, hiệu quả để nhanh chóng chấm dứt tình trạng ho có đờm kéo dài.

Lưu ý không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc khi chưa được sự cho phép của bác sĩ. Điều này có thể khiến cho tình trạng của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec trên toàn quốc với đội ngũ bác sĩ đầu ngành và trang thiết bị hiện đại, là địa chỉ được nhiều bậc cha mẹ tin tưởng trong việc điều trị các bệnh cho trẻ, điển hình như ho có đờm, ho khò khè, sốt cao, viêm phổi, hút mũi cho trẻ không đau trẻ không khóc.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Ho có đờm đặc lâu ngày không khỏi: Nguyên nhân và cách xử lý

Dấu hiệu, cách chăm sóc trẻ em viêm đường hô hấp trên tại nhà

XEM THÊM: