Mãnh nam nghĩa là gì

Bộ thủ [部首] là phần cơ bản của chữ Hán và chữ Nôm, dùng để cấu tạo nên một chữ Hán / chữ Nôm có nghĩa trong một phạm vi ô vuông cố định. Có thể so sánh, trong chữ Quốc ngữ [chữ Latinh] có các chữ cái như a-b-c... ghép lại tạo nên một từ, thì đối với chữ Hán và chữ Nôm cũng có các bộ thủ mang vai trò như "chữ cái" vậy.

Trái: 略 [Lược] gồm 田 [Điền] và 各 [Các].
  • Phải: 期 [Kỳ] gồm 月 [Nguyệt] và 其 [Kỳ].
  • Trên: 苑 [Uyển] gồm 艸 [Thảo] và 夗 [Uyển]. 男 [Nam] gồm 田 [Điền] và 力 [Lực].
  • Dưới: 志 [Chí] gồm 心 [Tâm] và 士 [Sĩ].
  • Trên và dưới: 亘 [Tuyên] gồm 二 [Nhị] và 日 [Nhật].
  • Giữa: 昼 [Trú] gồm日 [Nhật] cùng 尺 [Xích] ở trên và 一 [Nhất] ở dưới.
  • Góc trên bên trái: 房 [Phòng] gồm 戸 [Hộ] và 方 [Phương].
  • Góc trên bên phải: 式 [Thức] gồm 弋 [Dặc] và 工 [Công].
  • Góc dưới bên trái: 起 [Khởi] gồm 走 [Tẩu] và 己 [kỷ].
  • Đóng khung: 国 [Quốc] gồm 囗 [Vi] và 玉 [Ngọc].
  • Khung mở bên dưới: 間 [Gian] gồm 門 [Môn] và 日 [Nhật].
  • Khung mở bên trên: 凷 [Khối] gồm 凵 [Khảm] và 土 [Thổ].
  • Khung mở bên phải: 医 [Y] gồm 匚 [Phương] và 矢 [Thỉ].
  • Trái và phải: 街 [Nhai] gồm 行 [Hàng/Hành] và 圭 [Khuê].
  • ⿻ Đan xen: 坐 [tọa] gồm hai 人 [nhân] đan xen vào 土 [thổ]. 噩 [ác] gồm bốn 口 [khẩu] đan xem vào 王 [vương][2]
  • Chức năngSửa đổi

    Chức năng dễ nhận diện nhất của bộ thủ là cách phân chia các loại chữ Hán. Căn cứ vào đó việc soạn tự điển cũng có quy củ hơn.

    Bộ thủ ngoài ra còn có công dụng biểu nghĩa tuy không hẳn chính xác nhưng người đọc có thể suy ra nghĩa gốc, ví dụ như:

    • 看 [khán, nghĩa là "nhìn"] có 手 [thủ] bên trên 目 [mục], thể hiện hình ảnh một bàn tay che lên mắt, có thể dễ dàng suy luận ra ý nghĩa mà từ biểu thị đó là "nhìn".
    • 柏 [bách, tên một loại cây gỗ như bách tán] có 木 [mộc, gợi nghĩa] bên trái chữ 白 [bạch, gợi âm], nhắc rằng chữ này liên quan đến cây gỗ.

    Cách dùng bộ thủ để gợi nghĩa được khai thác nhiều trong chữ Nôm tiếng Việt của người Việt.

    Chú thíchSửa đổi

    1. ^ Lê Nguyễn Lưu. Từ chữ Hán đến chữ Nôm. Đà Nẵng: Nhà xuất bản Thuận Hóa, 2002. tr 71-76
    2. ^ 汉字结构 [mục 形体结构, số 7].

    Video liên quan

    Chủ Đề