Phương pháp dạy học theo lý thuyết kiến tạo

Coggle requires JavaScript to display documents.

• • • Việc học tập chỉ có thể được thực hiện trong hoạt động tích cực của người học

    • Học tập trong nhóm rất quan trọng, nhờ tương tác xã hội trong nhóm giúp HS tự điều chỉnh bản thân

    • Về nội dung, dạy học phải định hướng theo những lĩnh vực và vấn đề phức hợp,gần với cuộc sống hoặc nghề nghiệp, được khảo sát một cách tổng thể

    • Học qua sai lầm là điều có ý nghĩa

    • Tri thức được lĩnh hội trong học tập là một quá trình và sản phẩm kiến tạo theo từng cá nhân thông qua tương tác giữa học sinh và nội dung học tập

    • Nội dung học tập cần định hướng vào hứng thú người học

    • Thuyết không chỉ giới hạn ở những khía cạnh nhận thức của việc dạy và học

  • • Là cách dạy học đón trước vùng phát triển gần nhất, dạy học gắn liền với phát triển

    • HS được phát triển các kỹ năng giao tiếp, tìm kiếm và chia sẻ thông tin, hợp tác nhóm

    • HS không chỉ nắm được tri thức một cách vững chắc mà còn biết cách tìm ra tri thức đó

    • Tạo cơ hội cho HS phát triển các kỹ năng học tập trình bày các giải pháp, áp dụng thông tin của mình nhằm phát triển độ nhận thức của mình

    • Giúp học sinh được trải nghiệm, tiếp cận vấn đề, huy động nguồn tri thức, kinh nghiệm sử dụng nguồn tri thức dó là một cách hữu ích

    • Là cách dạy học tích cực mang theo ưu điểm của dạy học tích cực: lấy học sinh làm trung tâm

  • • PPDH chú trọng các phương pháp làm việc theo nhóm và tự lực của HS

    • Hoạt động học tập không giới hạn ở lí thuyết mà chú trọng các hoạt động thực tiễn của người học

    • Tài liệu và phương tiện dạy học cần hỗ trợ quá trình tự tìm tòi tri thức của người học

    • Hệ thống các bài tập, nhiệm vụ học tập cần hỗ trợ phát triển khả năng vận dụng và khả năng sáng tạo

    • Nội dung học tập phải mang tính phức hợp, gắn với tình huống thực tiễn, phù hợp với hứng thú người học

  • • Chỉ có thể học tập có ý nghĩa những gì mà người ta quan tâm tuy nhiên cuộc sống cần cả những điều mà khi còn đi học tất cả mọi người không quan tâm.

    • Việc nhấn mạnh đơn phương việc học trong nhóm cần được
      xem xét

    • Quan điểm cực đoan trong lí thuyết kiến tạo phủ nhận sự tồn tại của tri thức khách quan là không thuyết phục

    • Hạn chế trong thời gian tổ chức và chưa khai thác được triệt
      để tính chất của nhóm

  • MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CỦA THUYẾT

    • Học là sự vượt qua khó khăn

    • Học thông qua hoạt động giải quyết vấn đề

  • • Thuyết kiến tạo ngoại sinh

    • Thuyết kiến tạo biện chứng

    • Thuyết kiến tạo của một số nhà khoa học lớn

  • • Bước 2: Tổ chức điều khiển HS thảo luận

      • GV tổ chức cho HS đề xuất các giả thuyết, kiểm tra giả thuyết [thử và sai] phân tích kết quả và từ đó rút ra kết luận chung cho cả lớp.

    • Bước 3: Tổ chức cho HS vận dụng kiến thức

      • GV tổ chức cho HS vận dụng kiến thức giải quyết các vấn đề về lý thuyết cũng như thực tiễn qua đó giúp HS khắc sâu hơn kiến thức mới.

    • Bước 1: Làm bộc lộ quan niệm của HS:

      • rong bước này giáo viên giúp HS hệ thống, ôn lại các kiến thức cũ có liên quan đến kiến thức mới bằng cách sử dụng các câu hỏi, các bài tập

      • au đó GV hoặc HS sẽ nêu vấn đề [ bài tập, thí nghiệm, câu hỏi,..] từ đó tạo cơ hội cho HS bộc lộ quan niệm của mình về vấn đề học tập.

  • • Là một trong những phương pháp dạy học tích cực. Phương pháp này coi trọng vai trò chủ động của người học trong quá trình học tập, người học chủ động tự xây dựng hiểu biết cho bản thân; tự kết nối thông tin mới với thông tin hiện tại để kiến thức mới có ý nghĩa hơn và tạo nên các thông tin mới khác.

    • Việc học tập không phải diễn ra nhờ quá trình chuyển thông tin từ giáo viên hay giáo trình đến bộ não của học sinh; thay vào đó, mỗi người học tự xây dựng hiểu biết hợp lý mang tính cá nhân của riêng họ.

  • • Là quá trình người học xây dựng nên nhwngxkieesn thức cho bản thân thông qua các hoạt động đồng hóa và điều ứng các kiến thức và kĩ năng đã có để thích ứng với môi trường học tập mới

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌCTOÁN Ở TIỂU HỌCGv: Dương Thanh HuyềnChủ đề 8: Vận dụng lí thuyết kiến tạotrong dạy học ToánĐổi mới PPDH là một nhiệm vụ quan trọng. Để đáp ứng yêucầu đổi mới PPDH, trên cơ sở phát huy mặt tích cực của cácPPDH truyền thống, cần tìm tòi, vận dụng các PPDH mớitheo hướng phát huy tính tích cực, độc lập, tăng cường cáchoạt động tìm tòi – phát hiện các HS. Một trong những xuhướng hiện nay đang được nhà giáo dục quan tâm là vậndụng lí thuyết kiến tạo [LTKT] vào dạy học, nhất là trongdạy học các môn Toán và khoa học ở Tiểu học.Vận dụng lí thuyết kiến tạotrong dạy học ToánI. Khái niệm về kiến tạoII. Đặc điểm dạy học theo lối kiến tạoIII. Mô hình dạy học theo lối kiến tạoI. Khái niệm về kiến tạo:Theo quan điểm của lí thuyết kiến tạo thì học sinh phải là chủ thểtích cực xây dựng nên kiến thức cho bản thân mình chứ không phảichỉ thu nhận một cách thủ động từ môi trường bên ngoài.Điều quan trọng nhất là trong quá trình xây dựng kiến thức cho bảnthân, học sinh cần dựa trên những kiến thức hoặc kinh nghiệm đã cótừ trước. Trong quá trình này, HS vận dụng những kiến thức đã cóđể giải quyết một tình huống mới nảy sinh và sắp xếp kiến thức mớinhận được vào kiến thức hiện có.Cơ sở tâm lí học của lí thuyết kiến tạo là tâm lí học phát triển củaPiaget và lí luận về “vùng phát triển gần nhất” của Vưgốtxki.Trong tâm lí học phát triển, Piaget đã sử dụng hai khái niệm quantrọng là đồng hóa và điều ứng.• Đồng hóa được xem là một quá trình mà người học có thể vậndụng kiến thức cũ để giải quyết tình huống mới và sắp xếp kiếnthức mới thu nhận được vào cấu trúc kiến thức hiện có.Ví dụ:Học sinh lớp 1 được giới thiệu về khái niệm đường thẳng, 3 điểmthẳng hàng thì có thể hiểu được thế nào là đường thẳng, 3 điểm thẳnghàng. Từ đó có cơ sở để nhận biết được thế nào là đường thẳng.• Điều ứng là quá trình mà trong đó để thích nghi với những đòihỏi đa dạng của môi trường thì người học có thể buộc phải thayđổi cấu trúc đã có, tạo ra cấu trúc mới cho phù hợp với hoàn cảnhmới. Như vậy đồng hóa làm tang trưởng, điều ứng là phát triển.Ví dụ:Trước khi làm quen với khái niệm phân số, HS đã biết rằng trong phạmvi các số tự nhiên, phép chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên [khác0] không phải lúc nào cũng thực hiện được. Nhưng khi gặp tình huống:“ chia đều 3 cái bánh cho 4 em” thì HS nhận thấy, có thể thực hiện theocách “chia phần” thực tế: “chia mỗi cái bánh thành 4 phần bằng nhau rồichia cho mỗi em một phần, tức là ¼ cái bánh. Sau 3 lần chia bánh nhưthế, mỗi em được 3 phần, tức là ¾ cái bánh”. Nhìn dưới góc độ tínhtoán số học thì trên thực tế ta đã thực hiện được phép chia 3:4. Như thế,vấn đề đặt ra là phải thừa nhận rằng phép chia 3:4 có ý nghĩa và đượcbiểu thị bởi phân số ¾ . Lúc này trong tư duy HS khái niệm phân sốđược chấp nhận như một cấu trúc mới, tương thích với đòi hỏi của hoàncảnh mới.Tóm lại: Theo quan điểm của kiến tạo thì HS phải là chủthể tích cực xây dựng nên kiến thức cho bản than mìnhdựa trên những kiến thức và kinh nghiệm đã có từ trước.Trong quá trình này học sinh sẽ sắp xếp [làm cho thíchnghi] kiến thức mới nhận được vào cấu trúc hiện có đểxây dựng nên hệ thống kiến thức mới.II. Đặc điểm dạy học theo lối kiến tạo: Học sinh phải là chủ thể tích cực kiến tạo nên kiến thức của bảnthan mình dựa trên tri thức hoặc kinh nghiệm có từ trước. Chỉ khinào tạo nên mối quan hệ hữu cơ giữa kiến thức mới và cũ, sắpxếp kiến thức mới vào cấu trúc [hiện có hoặc thay đổi cho phùhợp] thì quá trình học tập mới có ý nghĩa. Quá trình kiến tạo tri thức mang tính chất cá thể, ngay trong cùngmột hoàn cảnh thì kiến tạo tri thức của mỗi HS cũng khác nhau.Vì vậy đòi hỏi phải tổ chức quá trình dạy học sao cho mỗi HSđều có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình. Cần xây dựng môi trường học tập trong đó luôn khuyến khích HStrao đổi – thảo luận – tìm tòi – phát hiện giải quyết vấn đề. Vai trò của GV trong dạy học kiến tạo là tổ chức môi trường học tậpmang tính kiến tạo thay vì cố gắng làm cho HS nắm nội dung toánbằng giải thích, minh họa hay truyền đạt thuật toán có sẳn và ápdụng một cách máy móc. Mục đích dạy học không chỉ là truyền thụ kiến thức mà chủ yếu làlàm thay đổi hoặc phát triển các quan niệm của HS, qua đó HS kiếntạo kiến thức mới, đồng thời phát triển trí tuệ và nhân cách của mình.III. Mô hình dạy học theo lối kiến tạoa, Người GV luôn quan tâm đến quy trình thiết kế việc dạy học theotừng bước. Thoe nhiều tác giả thì chu trình của dạy học theo lốikiến tạo bao gồn các pha chính nhứ sau:Vốn tri thức dự đoán kiểm nghiệm [thử và sai] điều chỉnh trithức mới.Theo đó quy trình dạy học theo lí thuyết kiến tạo gồm các bước sau:• Ôn tập, củng cố, tái hiện;• Tạo tình huống có vấn đề về nhận thức;• Giải quyết vấn đề;• Thảo luận, đề xuất giả thuyết;• Kiểm nghiệm, phân tích kết quả;• Kết luận, rút ra kiến thức, kĩ năng mới.b, Vận dụng lí thuyết kiến tạo trong dạy toán ở Tiểu học đòi hỏingười GV phải tiến hành hai công việc cơ bản sau đây:Thứ nhất : Tìm hiểu, thăm dò về những hiểu biết ban đầu của HSliên quan đến nội dung sắp học để trả lời câu hỏi HS có nắm đượchay không các kiến thức, kĩ năng đó và nắm được thì ở mức độnào?Thứ hai: xây dựng tình huống học tập; thiết kế các hoạt động củaGV và HS trong giờ học.Cám ơn cô và các bạn đã lắngnghe