Việc cài đặt thêm RAM là giải pháp tăng tốc độ máy tính hiệu quả nhất. Dù máy tính của bạn là máy tính mới đi nữa thì chỉ sau vài năm sử dụng bạn cũng sẽ phải cài đặt thêm RAM để đảm bảo tốc độ của máy tốt hơn. Bên cạnh đó các hệ điều hành mới cũng yêu cầu sử dụng thêm nhiều bộ nhớ. Khi một máy tính không đủ RAM nó sẽ trao đổi luồng dữ liệu với ổ đĩa cứng,và đó chính là nguyên nhân khiến hệ thống của bạn hoạt động "chậm chạp".
Trong bài viết dưới đây Quản trị mạng sẽ hướng dẫn bạn cách làm thế nào để chuẩn đoán bộ nhớ tối thiểu và những bước cần phải thực hiện để nâng cấp RAM.
1. Làm thế nào để biết máy tính của bạn cần bao nhiêu RAM là đủ?
Windows Task Manager sẽ nói cho bạn biết máy tính của bạn cần bao nhiêu RAM cho đủ.
Kiểm tra dung lượng RAM trên máy tính của bạn bằng cách mở Windows Task Manager. Nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + Del [với người dùng Windows Vista, click chọn Start Task Manager], sau đó trên cửa sổ Task Manager, click chọn tab Performance. Nếu con số nằm kế bên "Available" [hoặc "Free" trên Windows Vista] tại mục "Physical Memory" dao động ở mức gần 0 thì đồng nghĩa với việc máy tính của bạn rất chậm và cần phải cài đặt thêm RAM.
2. Cần bao nhiêu RAM là đủ?
Thường thì người dùng Windows XP sẽ "hài lòng" với RAM 1GB. Trong phần test của chúng tôi, máy tính này được sử dụng để xử lý ảnh và sử dụng Nero Express để ghi đĩa CD, sau khi nâng cấp từ 512KB lên 1GB RAM máy tính đã chạy hơn gấp 1 -3 lần máy tính cũ. Những người dùng khác, ở đây chúng tôi đang muốn nói tới những người sử dụng cùng một lúc nhiều chương trình hoặc những người làm việc với video số hoặc các file đồ họa lớn khác sẽ mong muốn ít nhất là RAM 2GB. Nếu bạn đang có ý định nâng cấp máy tính lên Windows Vista thì bạn cũng cần phải có 1GB nhưng chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng đến RAM 2GB.
3. Nên chọn loại RAM nào?
RAM có rất nhiều loại, bao gồm DDR, DDR2 và DDR3. Các công nghệ mới thường cho hiệu suất tốt hơn nhưng hầu hết các bo mạch chủ [motherboard] chỉ chấp nhận một loại RAM. Do đó tiến hành kiểm tra máy tính của bạn để tìm ra loại module RAM mà bạn cần và cách cài đặt RAM như thế nào.
Xem thêm bài viết những điều cần lưu ý, tìm hiểu về RAM nói chung.
Các hãng RAM như Crucial và Kingston thường có công cụ trực tuyến để giúp bạn phân biệt được đúng RAM cho nhiều máy tính và bo mạch chủ. Hầu hết các máy tính được nâng cấp ngày nay đang sử dụng bộ nhớ dual-channel, chính vì vậy bạn phải cài đặt thành các cặp thì mới cho hiệu suất cao. Vì vậy việc thêm 2 module 512MB thay vì một module 1GB là tốt hơn.
Việc tốn thêm một vài dollar để mua RAM của các hãng sản xuất tin cậy như Crucial hay Kingston là thực sự quan trọng.
4. Tất cả những gì bạn cần khi thêm RAM?
Các công cụ: Các cửa hàng máy tính nội bộ sẽ có một công cụ không quá 15$ để giúp bạn tránh việc tĩnh điện.
Tài liệu: Nhiều bo mạch chủ [motherboard] yêu cầu các cặp module được định vị trên các rãnh cụ thể hoặc cặp socket RAM. Hãy tham khảo trong tài liệu của bạn trước khi tiến hành nâng cấp.
5. Các bước cài đặt thêm RAM
5.1. Cài đặt thêm RAM trên máy tính để bàn, PC:
1. Tháo máy tính và mở CASE ra. Đặt nó sao cho bạn có thể cảm thấy thoải mái để có thể tháo gỡ được những thứ bên trong CASE. Nếu nâng cấp RAM cho một máy tính xách tay bạn nên quan sát panel ở phần dưới của máy được bảo vệ bởi một hoặc hai ốc và cẩn thận tháo panel đó.
2. Bảo vệ các mạch điện nhỏ tinh tế bên trong máy tính khỏi việc tĩnh điện bằng cách tiếp đất. Nói chung bạn nên đi một đôi dép để cách đất bản thân bạn khi bạn chạm vào CASE hay các thành phần bên trong.
3. Kiểm tra tài liệu của máy tính để phân định ra các socket RAM chính xác để đưa vào. Tháo bất kỳ vật cản trở nào như dây cáp nguồn hoặc quạt tản nhiệt trên bo mạch chủ.
4. Nếu cần tháo một RAM đã có trên main, bạn chỉ cần nhẹ nhàng đẩy hai cái kẹp ở hai bên đầu. Thanh RAM khi đó sẽ bật lên và bạn dễ dàng nhấc chúng ra ngoài được.
5. Lấy các thanh RAM mới ra khỏi vỏ bọc và đặt chúng trên vỏ bọc. Một chi tiết khi cầm thanh RAM đó là bạn nên kẹp giữ nó ở các cạnh; tránh việc chạm vào các con chíp hoặc mạch điện trên mặt thanh RAM.
6. Để lắp đặt một thanh RAM, bạn mở hai chốt hai bên của mỗi một socket bằng cách ấn nhẹ chúng xuống. Sau đó bạn cắm thanh RAM của bạn theo đúng khe, khi bạn cắm thì hai lẫy kẹp bên ngoài lúc này nâng lên và kẹp chặt và giữ thanh RAM vững chắc.
Những người dùng máy tính xách tay nên quay mặt về phía dưới của socket bộ nhớ, cẩn thận với cái khía hình chữ V trên thanh RAM với socket của nó. Sau đó đẩy thanh RAM vào một cách cẩn thận cho tới khi các lẫy giữ đã định vị nó an toàn.
7. Lắp ráp lại máy tính, bật nguồn và nhớ nhìn trên màn hình trong suốt quá trình nó khởi động để xác nhận rằng hệ thống của bạn đã nhận ra RAM mới. Nếu nó không nhận được, bạn hãy khởi động lại máy tính, vào chương trình CMOS và kiểm tra xem máy tính của bạn có nhận ra bộ nhớ mới không. [Để thực hiện điều này, bạn nhấn phím Del hoặc F1 trong quá trình khởi động lại máy.] Nếu bộ nhớ mới vẫn chưa nhận, bạn nên thoát chương trình setup, tắt máy tính và mở CASE, cắm lại các thanh RAM là xong.
5.2. Cài đặt thêm RAM trên laptop
1. Đầu tiên tắt nguồn laptop, sau đó tháo pin ra khỏi laptop.
Mở panel ở phần dưới máy được bảo vệ bởi một hoặc hai ốc và cẩn thận tháo panel đó.
2. Trước khi chạm tay vào bất kỳ thành phần nào trên laptop, thử chạm vào trong bề mặt bất kỳ phần kim loại nào [chẳng hạn như phần sau ổ đĩa cứng,...] để tránh việc tĩnh điện sẽ tác động tới cơ thể bạn.
3. RAM trên Laptop được sắp xếp theo kiểu chồng lên nhau. Do đó trước khi cài đặt thêm RAM mới, bạn phải tiến hành tháo RAM cũ ra và đặt vào vị trí khác để thêm RAM mới vào.
Để làm được điều này, bạn chỉ cần nhẹ nhàng đẩy hai cái kẹp ở hai bên đầu. Thanh RAM khi đó sẽ bật lên và bạn dễ dàng nhấc chúng ra ngoài được.
4. Để lắp đặt một thanh RAM cũ vào vị trí ở phía dưới, bạn mở hai chốt hai bên của mỗi một socket bằng cách quay mặt về phía dưới của socket bộ nhớ, cẩn thận với cái khía hình chữ V trên thanh RAM với socket của nó.
Sau đó đẩy thanh RAM vào một cách cẩn thận cho tới khi các lẫy giữ đã định vị nó an toàn.
5. Thực hiện tương tự để lắp thêm thanh RAM mới vào phía trên.
Cuối cùng lắp pin, mở laptop của bạn lên và kiểm tra các thông tin trên của sổ Task Manager hoặc cửa sổ System Information để xác nhận xem RAM mới đã được cài đặt thêm hay chưa.
Tham khảo thêm các bài sau đây:
- 8 cách dễ dàng để giải phóng RAM giúp máy chạy nhanh hơn
- Tổng hợp các thủ thuật khắc phục lỗi máy tính Windows 10/8/8.1/7 và Windows XP chạy chậm
- Cách sử dụng phần mềm CCleaner hiệu quả
Chúc các bạn thành công!
RAM là gì? Tại sao RAM lại quan trọng với laptop đến thế? Một laptop cần bao nhiêu RAM mới đủ? Có những loại RAM nào bạn có thể sử dụng? Và sử dụng RAM như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất?
Tất cả câu trả lời sẽ nằm gọn trong bài viết dưới đây của Quản trị mạng. Hy vọng với những kiến thức có được trong bài viết này sẽ giúp bạn sử dụng máy tính nói chung và RAM nói riêng tốt hơn.
1. RAM là gì?
RAM là viết tắt của Random Access Memory, bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên, một loại bộ nhớ máy tính có thể truy cập ngẫu nhiên. Random Access - truy cập ngẫu nhiên nói lên rằng dù dữ liệu được lưu ở bất kỳ vị trí nào trên RAM thì cũng có thể truy cập trực tiếp đến dữ liệu, không cần biết vị trí cụ thể của nó trên RAM.
Điều này hoàn toàn trái ngược với các dữ liệu khác được lưu trữ trên ổ đĩa cứng và các ổ đĩa khác, ta cần phải tìm đúng vị trí dữ liệu trước rồi mới có thể truy cập dữ liệu được. RAM là loại bộ nhớ phổ biến nhất trên máy tính và các thiết bị khác như máy in.
RAM thường là các chip nhớ được hàn cứng vào thanh bảng mạch giống như hình ảnh bạn nhìn thấy dưới đây:
Đây là hình ảnh của một thanh RAM trên máy tính
Nói tóm lại, bạn có thể hiểu nôm na RAM là nơi mà máy tính lưu trữ thông tin tạm thời để sau đó chuyển vào CPU xử lý. RAM càng nhiều thì số lần CPU cần xử lý dữ liệu từ ổ cứng càng ít đi, và hiệu suất toàn bộ hệ thống sẽ cao hơn. RAM là loại bộ nhớ không thể thay đổi nên dữ liệu lưu trong nó sẽ biến mất khi bạn tắt máy tính.
2. RAM hoạt động như thế nào?
Để hiểu về cơ chế hoạt động của RAM cũng như vai trò của RAM trên máy tính, bạn cần nắm được một số thuộc tính quan trọng của RAM:
1. RAM nhanh hơn so với ổ đĩa cứng. Thậm chí ngay cả các ổ cứng thể rắn [solid state drives] mới nhất và tốt nhất cũng phải “xấu hổ” khi đọ sức với RAM. Trong khi ổ cứng thể rắn [solid state drives] có thể đạt được tốc độ truyền tải hơn 1000 MB/s, module RAM hiện đại vượt qua tốc độ 15000 MB/s.
2. Bộ nhớ RAM là môi trường "dễ bay hơi" [tạm thời]. Bất kỳ dữ liệu nào được lưu trữ trên RAM đều sẽ bị mất ngay sau khi máy tính của bạn tắt. RAM hoạt động như bộ nhớ ngắn hạn, trong khi ổ đĩa cứng hoạt động giống như bộ nhớ dài hạn.
3. Về mặt giá cả, RAM thường đắt hơn rất nhiều so với ổ đĩa cứng.
Vai trò của RAM trên máy tính là gì?
Bất cứ khi nào bạn chạy một chương trình [chẳng hạn như hệ điều hành, hay các ứng dụng] hoặc mở một tập tin [chẳng hạn như video, hình ảnh, nhạc, tài liệu...], nó sẽ được load tạm thời từ ổ đĩa cứng vào RAM của bạn. Sau khi được load vào RAM, bạn có thể truy cập chương trình, tập tin một cách dễ dàng.
Nếu RAM bị hết, hệ điều hành của bạn sẽ bắt đầu “dump” một số chương trình mở và các tập tin thành paging file. Nếu paging file được lưu trữ quá nhiều sẽ khiến ổ đĩa cứng của bạn ngày một chậm dần. Do đó thay vì chạy mọi thứ trên RAM, một phần sẽ được truy cập từ ổ đĩa cứng.
3. Phân loại RAM
RAM có những loại nào? Trên thực tế, bản thân các loại RAM cũng có sự khác biệt. RAM thường có 3 loại: DDR 1, 2, và 3. RAM DDR1 thường có xung nhịp từ 266MHz tới 400MHz; trong khi DDR2 và DDR3 [loại mới nhất] thường có xung nghiệp từ 400 - 800 MHz và từ 800 MHz - 1.6 GHz. Giá cả giữa DDR1, DDR2 và DDR3 chênh lệch nhau rất nhiều. Chẳng hạn như bộ RAM DDR3 2GB của Corsair [gồm 2 thanh, mỗi thanh 1 GB] có giá 90USD thì cũng là RAM của Corsair nhưng là loại DDR2 4GB chỉ có 69USD.
4. Bao nhiêu RAM thì đủ?
Câu hỏi đặt ra ở đây là một chiếc laptop sẽ cần bao nhiêu RAM thì đủ. Thực ra, tùy theo nhu cầu sử dụng mà lượng RAM biến đổi theo nhưng mức tối thiểu nhất cần từ 1GB trở lên. Một chiếc laptop cài đặt hệ điều hành Mac OS X Leopard và Windows Vista sẽ cần tối thiểu 2GB RAM, nhưng nếu người dùng muốn chỉnh sửa video hoặc chơi các loại game “sát thủ bộ nhớ” như Crysis thì RAM phải từ 3GB trở lên. Những chiếc netbook hiện nay chạy Windows XP và Linux thì chỉ cần 1GB RAM là đủ.
Nhiều người dùng thường hay băn khoăn về việc liệu laptop của họ có thể cài đặt tối đa bao nhiêu RAM. Để trả lời thắc mắc này chúng ta cần biết rằng những phần BIOS viết cho latop chạy trên nền tảng hệ điều hành 32-bit [như hầu hết các phiên bản Windows và Mac OS X hiện nay] đã được thực hiện cách đây nhiều năm khi bộ nhớ 4GB được quy ước là tối đa. Chính vì thế, những hệ thống này sẽ không nhận diện được bộ nhớ khi chúng dao động trong khoảng từ 3-3,6GB.
Trong khi đó những hệ điều hành 64-bit [hiện Windows đã có những hệ điều hành này] thì dung lượng RAM được tận dụng tối đa. Điều đó cũng có nghĩa giới hạn 4GB của RAM đã được xóa bỏ. Nhiều chiếc laptop có thể cài đặt tới 8GB RAM. Tuy nhiên, khi lượng RAM vượt quá 4GB thì những ứng dụng cũng cần được viết lại để tận dụng hết lượng bộ nhớ này.
Có một thực tế rằng không phải chiếc laptop nào cũng nhận đủ 4GB RAM. Tại sao? Bởi chiếc laptop không chỉ có RAM mà còn có driver đồ họa, driver USB và những phần mềm khác trên máy. Chính những thành phần này đã chiếm dụng một phần RAM khiến cho máy tính không thể nhận đủ lượng RAM theo quy định. Hiện tương này thường xảy ra với những hệ thống sử dụng hệ điều hành 32-bit; còn với hệ điều hành 64-bit thì dung lượng RAM nhận được tương đối đầy đủ. Các hệ thống 32-bit chỉ nhận dạng RAM trong khoảng từ 3GB tới 3,6GB; còn các hệ thống 64-bit đã viết lại các ứng dụng và khả năng nhận dạng được mở rộng hơn.
Nếu máy tính đang có quá ít RAM mà vẫn còn khe cắm, bạn có thể nâng cấp RAM để tăng hiệu suất của máy tính.
5. Sử dụng RAM như thế nào thì hiệu quả?
Cũng giống PC, laptop được thiết kế với nhiều khe cắm RAM [thường là 2]. Vậy đâu là sự khác biệt giữa việc cắm một thanh RAM 2GB trên một khe so với cắm 2 thanh mỗi thanh 1GB trên 2 khe? Hầu hết những hệ thống máy tính hiện nay đều sử dụng kiến trúc kênh đôi nhằm chia tác dữ liệu xử lý và giúp tăng băng thông dữ liệu. Cắm RAM thì tốt nhất là chia đều cho 2 khe [nếu bạn có điều kiện mua RAM], và các thanh RAM phải có cùng dung lượng, và tốt nhất là cùng một hãng và cùng xung nhịp. Ví dụ cùng 1GB hoặc cùng 2GB. Tránh trường hợp cắm 1 thanh 1GB, và thanh còn lại là 2GB.
Đôi khi việc chia đều RAM trên 2 khe cắm lại tiết kiệm được một khoản tiền. Một thanh RAM 2GB thường có giá đắt hơn 2 thanh 1GB [cùng chủng loại, xung nhịp]. Ngoài ra, bạn cũng cần biết rằng nếu cắm 2 thanh RAM thì lượng điện tiêu thụ sẽ nhiều hơn 1 thanh nhưng thực ra cũng không đáng kể. Ưu điểm duy nhất của việc cắm RAM trên một thanh là bạn chờ bổ sung thêm RAM cho laptop; còn ngoài ra nếu không có ý định này thì ngay từ đầu bạn nên sử dụng 2 thanh RAM để đạt hiệu suất tốt hơn.
Vấn đề tiếp theo là việc bạn mua RAM từ nhà cung cấp laptop hay tự mua để tiết kiệm hơn. Thực tế việc chọn mua RAM từ hãng bán máy tính sẽ rất tiện lợi nhưng giá cả thường cao hơn so với việc bạn tự mua và tự lắp đặt. Chẳng hạn như chiếc Dell Studio 15 [599USD] có 2GB RAM và có thể nâng cấp lên 4GB RAM với giá 100USD. Nhưng nếu bạn mua ngoài thì một bộ RAM Corsair DDR2 4GB cũng chỉ có giá 55USD, bạn tiết kiệm được 45USD.
Tham khảo thêm một số bài viết dưới đây:
- Làm thế nào để kiểm tra và phát hiện các sự cố RAM máy tính của bạn?
- 8 cách dễ dàng để giải phóng RAM giúp máy chạy nhanh hơn
- Máy tính của bạn cần RAM bao nhiêu GB là đủ?
Chúc các bạn có những phút giây vui vẻ!