Ngày nay, hầu hết các doanh nghiệp và người tiêu dùng đều quan tâm đến chất lượng. Nhưng khi được hỏi về: Khái niệm chất lượng là gì? thì hầu hết mọi người đều khó giải thích một cách chính xác, các chuyên gia kinh nghiệm lâu năm trong ngành cũng đưa ra những quan điểm khác nhau về chất lượng. Bởi các quan điểm, góc độ nhìn nhận và cách tiếp cận cũng như sự hiểu biết của mỗi người là khác nhau. Bài viết này ISOCERT sẽ phân tích, đưa ra ví dụ cụ thể về chất lượng giúp bạn đọc có cái nhìn chính xác nhất về chất lượng.
Với những lĩnh vực khác nhau, mục đích khác nhau thì quan điểm về chất lượng cũng khác nhau. Nhưng chỉ có một định nghĩa về chất lượng được quốc tế thừa nhận, đó là định nghĩa của tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế.
Theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015 - Hệ thống quản lý chất lượng - cơ sở và từ vựng, tại điều khoản 3.6.2 có nêu:
“Chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có của một đối tượng đáp ứng các yêu cầu”.
- Đặc tính: Có thể là đặc tính vật lý [ví dụ đặc tính cơ, điện, hóa hoặc sinh]; đặc tính cảm quan [ví dụ liên quan đến khứu giác, xúc giác, vị giác, thị giác, thính giác]; đặc tính hành vi [ví dụ nhã nhặn, trung thực, tin cậy]; đặc tính thời thời gian [ví dụ đúng lúc, tin cậy, sẵn có, liên tục]; đặc tính về chức năng [ví dụ tốc độ tối đa của động cơ, thiết bị].
Các đặc tính này là vốn có của một đối tượng liên quan đến một yêu cầu, được hiểu là đặc tính chất lượng của sản phẩm.
- Đối tượng: Hạng mục thực thể. Bất cứ điều gì có thể cảm nhận được hoặc nhận biết được. Ví dụ: Sản phẩm, dịch vụ, quá trình, cá nhân, tổ chức, hệ thống, nguồn lực.
Chú thích 1: Đối tượng có thể là vật chất [ví dụ động cơ, tờ giấy, kim cương], phi vật chất [ví dụ tỷ lệ chuyển đổi, kế hoạch dự án] hoặc được hình dung [ví dụ tình trạng của tổ chức trong tương lai].
- Yêu cầu: Nhu cầu hoặc mong đợi được tuyên bố, ngầm hiểu chung hoặc bắt buộc.
Theo từ điển en.wikipedia.org định nghĩa chất lượng là một thuộc tính cảm nhận, có điều kiện và hơi chủ quan, có thể được hiểu khác nhau bởi những người khác nhau. Và người tiêu dùng có thể tập trung vào chất lượng đặc điểm kỹ thuật của một sản phẩm/dịch vụ hoặc so sánh nó với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.
Chú thích 1: Thuật ngữ “chất lượng” có thể được sử dụng với những tính từ như kém, tốt, tuyệt hảo.
Chú thích 2: “Vốn có”, trái nghĩa với “được gán cho”, nghĩa là có trong đối tượng.
Video: ISOCERT - Khai phóng chất lượng
Định nghĩa về chất lượng theo góc nhìn của một số chuyên gia nổi tiếng
Một số chuyên gia nhận định về chất lượng như sau:
- Theo Juran - một Giáo sư người Mỹ : "Chất lượng là sự phù hợp với nhu cầu".
- Theo Giáo sư Crosby: "Chất lượng là sự phù hợp với các yêu cầu hay đặc tính nhất định".
- Theo Giáo sư người Nhật – Ishikawa. "Chất lượng là sự sự thoả mãn nhu cầu thị trường với chi phí thấp nhất"
Một số ví dụ về chất lượng của sản phẩm/dịch vụ:
Dưới đây là một vài ví dụ cụ thể về “chất lượng” sản phẩm/dịch vụ giúp bạn đọc dễ hiểu, dễ hình dung nhất về chất lượng.
Ví dụ 1: Chất lượng trong lĩnh vực sản xuất: Sản phẩm là một đôi giày, nhưng có khách hàng sẽ quan tâm về chất liệu [đặc tính vốn có], khách hàng khác sẽ quan tâm về kiểu dáng [đặc tính cảm quan] và với hai khách hàng quan tâm khác nhau như trên chúng ta sẽ thấy định nghĩa cụ thể về chất lượng ở hai sản phẩm này là khác nhau. Nếu nhà sản xuất đáp ứng được nhiều hơn 2 tiêu chí trên thì lượng khách hàng sử dụng sản phẩm trên sẽ lớn hơn là đáp ứng chỉ 1 trong 2 tiêu chí.
Ví dụ 2: Chất lượng trong lĩnh vực dịch vụ: Khi mua điện thoại của các trung tâm thương mại điện tử, có khách hàng sẽ quan tâm đến đặc tính của sản phẩm họ mua [chất lượng sản phẩm chính], có khách hàng sẽ quan tâm đến đặc tính về hành vi của người cung cấp [tiếp đón, tư vấn, bảo hành sau mua] – chất lượng sản phẩm phụ.
Tóm lại: Chất lượng là khái niệm đặc trưng cho khả năng thoả mãn nhu cầu của khách hàng. Vì vậy, sản phẩm hay dịch vụ nào không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng thì bị coi là kém chất lượng cho dù trình độ công nghệ sản xuất ra có hiện đại đến đâu đi nữa. Đánh giá chất lượng cao hay thấp phải đứng trên quan điểm người tiêu dùng. Cùng một mục đích sử dụng như nhau, sản phẩm nào thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng cao hơn thì có chất lượng cao hơn.
Yêu cầu của khách hàng đối với sản phẩm hay dịch vụ thường là: tốt, đẹp, bền, sử dụng lâu dài, thuận lợi, giá cả phù hợp.
Có thể bạn quan tâm:
Ngày cập nhật:
Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế [ISO] có định nghĩa trong ISO 9000 như sau: “chất lượng là một tập hợp các tính chất và đặc trưng của sản phẩm có khả năng thoả mãn những nhu cầu đã nêu ra hoặc tiềm ẩn”.
Bạn đang xem: Chất lượng sản phẩm là gì
Một sản phẩm có chất lượng tốt luôn là mong muốn của người tiêu dùng và nhà sản xuất. Vậy những quy chuẩn để kiểm soát chất lượng sản phẩm là gì để có thể đánh giá, kiểm soát chất lượng của hàng hóa một cách chính xác nhất? Hãy cùng Blog.TopCV tìm hiểu về chất lượng sản phẩm trong bài viết sau!
Chất lượng sản phẩm là gì?
Chất lượng sản phẩm là tập hợp những thuộc tính, đặc điểm của sản phẩm, đáp ứng được yêu cầu đặt ra của nhà sản xuất và người tiêu dùng, làm cho sản phẩm có giá trị sử dụng. Có những thuộc tính của sản phẩm có thể đo lường, so sánh bằng hệ thống thông số kỹ thuật và cũng có những đặc điểm không thể định lượng được một cách chính xác.
Một sản phẩm có chất lượng tốt sẽ mang lại cho khách hàng sự hài lòng khi sử dụng, nâng cao uy tín cho doanh nghiệp trên thị trường. Ngược lại, những sản phẩm kém chất lượng có thể gây nguy hiểm cho người tiêu dùng và gây ảnh hưởng đến thương hiệu doanh nghiệp.
>>> Tham khảo: “Tất tần tật” về bộ phận quản lý chất lượng trong doanh nghiệp
Những yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm
Những yếu tố vĩ mô bên ngoài doanh nghiệp
Trình độ kinh tế và trình độ sản xuất: Năng lực, trình độ sản xuất của một nền kinh tế sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sản phẩm làm ra. Năng lực và trình độ càng cao thì độ tinh xảo, chính xác của hàng hóa sẽ tăng cao.
Sự phát triển của khoa học công nghệ: Khoa học công nghệ càng cao thì khâu nghiên cứu và phát triển [R&D] của ngành sản xuất sẽ càng phát triển, và đây chính là động lực để nâng cao trình độ sản xuất.
Những yếu tố nội lực bên trong doanh nghiệp
Con người – Nhân lực: Yếu tố con người là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong sản xuất, bao gồm trình độ chuyên môn, ý thức kỷ luật và tinh thần lao động. Nhâ
Công nghệ, máy móc và trang thiết bị: Khi áp dụng công nghệ mới vớiphương thức sản xuất tiên tiến, máy móc thiết bị hiện đại, chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp sẽ tăng lên.
Nguyên vật liệu: Nguồn nguyên vật liệu đầu vào cho sản phẩm là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sản phẩm, do đó ngay từ khâu thu mua, doanh nghiệp cần phải kiểm soát nguyên vật liệu đầu vào từ nhà cung cấp một cách cặn kẽ. Nhiều doanh nghiệp lớn còn chủ động một phần nguồn nguyên liệu để hạn chế rủi ro
>>> Tham khảo: Nhân viên kiểm tra chất lượng là gì? Những yêu cầu cơ bản trong công việc
Các tiêu chí đánh giá chất lượng sản phẩm
Những chỉ tiêu có thể đo lường cụ thể
Đây là tập hợp những tiêu chí liên quan đến phẩm chất của sản phẩm, thường được xây dựng theo một hệ thống [hay còn gọi là bộ tiêu chí]. Những chỉ tiêu này có thể do chính nhà sản xuất thiết kế, hoặc do cơ quan quản lý, tổ chức chuyên nghiệp đề ra nhằm thống nhất một thang đánh giá trên toàn thế giới.
Những chỉ tiêu này là căn cứ chính xác nhất để đánh giá chất lượng sử dụng và độ tin cậy của một sản phẩm khi lưu hành trên thị trường. Những thị trường xuất khẩu khó tính [như EU hay Nhật Bản] thường tự xây dựng một bộ tiêu chí riêng với những thông số về kỹ thuật, hàm lượng cao hơn so với chuẩn chung.
Bộ tiêu chuẩn chất lượng được công nhận trên toàn thế giới đó chính là tiêu chuẩn ISO, ngoài ra mỗi ngành hàng, sản phẩm sẽ có bộ tiêu chuẩn riêng. Một số bộ tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm khác có thể kể đến như: HACCP, OHSAS, tiêu chuẩn Việt Nam TCVN
>>> Tham khảo: Tìm hiểu về tiêu chuẩn chất lượng ISO
Những chỉ tiêu không thể đo lường cụ thể
Đó là những đặc điểm liên quan đến tính thẩm mỹ, tính tiện dụng và độ hợp lý trong giá cả. Dù có những tiêu chí cơ bản nhưng đây đều là những chỉ tiêu không thể định lượng chính xác mà phụ thuộc vào người tiêu dùng và thị trường đánh giá. Mỗi nhóm người tiêu dùng, mỗi thị trường lại có mức thu nhập, đặc điểm tiêu dùng và sở thích khác nhau nên đây là những chỉ tiêu không thể đo lường chính xác mà doanh nghiệp phải tiến hành nghiên cứu thị trường, nghiên cứu tâm lý khách hàng, insight,.. để sản xuất sản phẩm phù hợp với người tiêu dùng và được đón nhận
>>> Tham khảo: PDCA là gì? Hiệu quả của PDCA trong quy trình quản lý chất lượng
Nhân viên kiểm soát chất lượng trong doanh nghiệp – Họ là ai?
Bộ phận kiểm soát chất lượng – Quality Control [QC] có nhiệm vụ thử nghiệm, phân tích sản phẩm để đo lường những thông số kỹ thuật của sản phẩm, từ đó đánh giá chất lượng sản phẩm dựa trên hệ thống quy chuẩn đã có sẵn [ví dụ ISO, TCVN,…]. QC được chia làm 3 bộ phận tương ứng với 3 khâu sản xuất
- IQC: Kiểm soát chất lượng đầu vào [Input Quality Control]
- PQC: Kiểm soát chất lượng của quy trình sản xuất [Process Quality Control]
- OQC: Kiểm soát chất lượng đầu ra [Output Quality Control]
QC thường bị nhầm lẫn với QA, vậy cụ thể QA khác QC như thế nào? QA [Quality Assurance] là bộ phận đảm bảo chất lượng – họ có nhiệm vụ xây dựng những quy trình quản lý, đo lường chất lượng để QC thực hiện việc đo lường.
>>> Tham khảo: Nhân viên kiểm tra chất lượng là gì? Những yêu cầu cơ bản trong công việc
Mong rằng, thông qua việc tìm hiểu chất lượng sản phẩm là gì? Những yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng của sản phẩm, bạn đã hiểu rõ những tiêu chuẩn đánh giá chất lượng là gì cũng như quy trình kiểm soát chất lượng trong doanh nghiệp ra sao. Nếu bạn muốn tìm kiếm việc làm HOT thì hãy lựa chọn TopCV để tìm việc. Truy cập TopCV ngay hôm nay để không bỏ lỡ những vị trí hấp dẫn nhất nhé!
Nguồn ảnh: Sưu tầm