Tại sao da bị đỏ khi ra nắng

Tìm hiểu chung

Viêm da do ánh nắng là bệnh gì?

Viêm da do ánh nắng, hay thường được gọi là cháy nắng, là chứng mẫn đỏ gây ngứa rát, có vảy, phồng giộp ở da [vết cháy nắng] khi tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng hoặc tia cực tím. Vết cháy nắng thường mất vài ngày hoặc lâu hơn để mờ dần.

Viêm da do ánh nắng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh về da khác như khô da hoặc da có nếp nhăn, xuất hiện đốm đen, đốm thô và ung thư da.

Bạn có thể ngăn ngừa viêm da do ánh nắng bằng cách mặc thêm áo hoặc thoa kem chống nắng khi ra khỏi nhà.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm da do ánh nắng là gì?

Triệu chứng bao gồm làn da bị đỏ và khô. Da có thể bị phồng giộp hoặc phát ban. Chứng phát ban có thể gây đau và ngứa. Ngoài ra bạn cũng có thể bị đau đầu, chóng mặt, mất nước, sốt và ớn lạnh.

Các ảnh hưởng lâu dài bao gồm tình trạng da dày lên và có sẹo, đồng thời nguy cơ mắc bệnh ung thư da của bạn tăng cao hơn.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nên gọi bác sĩ nếu bạn bị:

• Tình trạng rám nắng ở da hình thành nên các vết phồng giộp, bao phủ một phần diện tích lớn trên cơ thể, hoặc có cảm giác rất đau;
• Sưng mặt;
• Sốt và ớn lạnh;
• Khó chịu ở dạ dày;
• Đau đầu, lú lẫn, hoặc ngất xỉu;
• Các dấu hiệu của tình trạng mất nước.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây ra viêm da do ánh nắng là gì?

Viêm da do ánh nắng xảy ra khi lượng ánh nắng mà bạn tiếp xúc vượt quá khả năng bảo vệ da của sắc tố melanin trong cơ thể. Người có nước da sáng có thể bị viêm da do ánh nắng chỉ sau 15 phút tiếp xúc với ánh nắng mặt trời lúc giữa trưa trong khi một người da sậm màu thì có thể chịu được vài giờ.

Ngoài ra, có một số người có thể nhạy cảm hơn với ánh nắng. Chứng nhạy cảm với ánh nắng mặt trời có thể do di truyền trong gia đình hoặc do một số chất hóa học có trong thuốc, mĩ phẩm hay thức ăn. Một số loại bệnh, chẳng hạn như lupus ban đỏ và chàm cũng có thể khiến cho da nhạy cảm với ánh nắng.

Bất kỳ người nào tiếp xúc với tia tử ngoại [UV] đều có nguy cơ bị cháy nắng. Tuy nhiên, nếu bạn càng có ít sắc tố melanin thì bạn càng ít được bảo vệ khỏi các tác động của tia tử ngoại hơn.

Ngoài ra bạn cũng sẽ có khả năng mắc phải viêm da do ánh nắng nếu:

• Bạn có làn da trắng, xanh xao hoặc nâu nhẹ;
• Bạn có nhiều tàn nhang hoặc tóc có màu đỏ hoặc vàng nhạt;
• Bạn chỉ thỉnh thoảng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gay gắt – ví dụ như khi đi nghỉ mát;

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc viêm da do ánh nắng?

Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng viêm da do ánh nắng, bao gồm:

• Chủng tộc: bất kỳ người nào cũng có thể bị viêm da do ánh nắng, nhưng chứng viêm da do ánh nắng thường xuất hiện nhiều nhất ở những người thuộc một số chủng tộc. Chẳng hạn như chủng tộc người da trắng;
• Tiếp xúc với một số chất: khi da bạn tiếp xúc với một số chất và sau đó tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì khả năng xuất hiện một số các triệu chứng viêm da do ánh nắng cao hơn. Một số chất thường gây ra loại phản ứng này bao gồm nước hoa, thuốc sát trùng và thậm chí là một số loại hóa chất có trong kem chống nắng;
• Dùng một số loại thuốc: nhiều loại thuốc có thể làm cho da bị cháy nắng nhanh hơn bao gồm thuốc kháng sinh tetracycline, các loại thuốc có chứa sulfa và các loại thuốc giảm đau như ketoprofen;
• Đang mắc phải một chứng bệnh khác về da: Việc đang mắc phải chứng viêm da cơ địa hoặc các bệnh viêm da khác sẽ làm tăng nguy cơ bị viêm da do ánh nắng;
• Có người thân bị viêm da do ánh nắng: Bạn có nhiều khả năng mắc phải chứng viêm da do ánh nắng hơn nếu bạn có anh chị em ruột hoặc cha mẹ dễ bị viêm da do ánh nắng.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán viêm da do ánh nắng?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên kết quả khám lâm sàn da và hỏi về triệu chứng cũng như tiền sử tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của bạn. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các loại thuốc mà bạn đang sử dụng và hỏi về các loại thực phẩm mới mà bạn sử dụng gần đây để tìm nguyên nhân khiến bạn nhạy cảm hơn với ánh sáng.

Những phương pháp nào dùng để điều trị viêm da do ánh nắng?

Bạn có thể chữa viêm da do ánh nắng ngay tại nhà bằng cách tắm bằng nước mát, lau nhẹ chỗ bị viêm bằng khăn ướt. Nếu có mụn nước, băng khô có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Nếu da của bạn bị phồng rộp hoặc bị viêm, bạn có thể dùng kem cortisone hoặc các loại kem dưỡng ẩm khác để để giảm bớt khó chịu. Một số loại thuốc chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen có thể giúp làm giảm đau do viêm da. Tuy nhiên, không được dùng aspirin cho trẻ em.

Ngoài ra, điều quan trọng trong việc điều trị là phải tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và các chất gây ra chứng viêm da do ánh nắng. Nếu không thể tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bạn phải thoa kem chống nắng có tác dụng chống tia tử ngoại A [UVA] và tia tử ngoại B [UVB] có chỉ số SPF 15 hoặc cao hơn.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm da do ánh nắng?

Bạn có thể kiểm soát tốt tình trạng bệnh cũng như sức khỏe của mình nếu bạn lưu ý vài điều dưới đây:

• Chỉ dùng thuốc khi được chỉ định. Tránh tiếp xúc với tia tử ngoại càng nhiều càng tốt khi bạn đang dùng các loại thuốc như thuốc kháng sinh tetracycline, thuốc sulfa và thuốc lợi tiểu Những loại thuốc này khiến cho da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời;
• Sử dụng kem chóng nắng, nón và áo tay dài để giảm thiểu ảnh hưởng của việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời;
• Tránh sử dụng các loại thuốc xức và mỹ phẩm dưỡng da có nguồn gốc không rõ ràng vì chúng có thể chứa các thành phần gây nhạy cảm;
• Tham khảo ý kiến tư vấn từ bác sĩ trước khi bạn sử dụng bất kỳ thiết bị tắm nắng nào;
• Liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị sốt hoặc các triệu chứng bệnh không cải thiện tốt hơn khi điều trị.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Viêm da do ánh nắng là tình trạng da tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng hoặc tia tử ngoại dẫn đến tổn thương, dị ứng nổi mẩn đỏ, ngứa rát, phồng rộp trên da,... Bệnh thường gặp ở người có làn da nhạy cảm hoặc tính chất công việc phải tiếp xúc nhiều với ánh nắng, khiến da dễ mắc tình trạng lão hóa da nhanh, xuất hiện đốm đen trên da, ung thư da,...

1. Viêm da do ánh nắng do nguyên nhân gì?

Ánh nắng mặt trời là dải các tia sáng có bước sóng khác nhau, trong đó được chia thành 3 vùng chính bao gồm: ánh sáng trắng, tia cực tím và tia hồng ngoại. Năng lượng của mỗi tia ánh sáng này là khác nhau và gây ảnh hưởng khác nhau đến làn da.

Viêm da do ánh nắng là dạng tổn thương da do tia sáng có năng lượng lớn

Mức độ cảm ứng ánh sáng của da ở mỗi người là khác nhau, phụ thuộc vào các yếu tố như: màu da, độ tuổi, thời gian tiếp xúc với ánh nắng, mùa trong năm, vị trí địa lý,... Để bảo vệ da tránh ảnh hưởng tiêu cực từ những tia ánh sáng năng lượng cao và tiếp xúc trong thời gian ngoài, sắc tố melanin giữ vai trò quan trọng. Chính sắc tố da này cũng khiến màu da ở mỗi người là khác nhau, càng nhiều sắc tố melanin thì da càng sậm màu hơn.

Tùy vào giới tính, độ tuổi, gen di truyền,... mà lượng sắc tố melanin bảo vệ da là khác nhau. Vì vậy có một số người có làn da nhạy cảm có thể bị viêm da do ánh nắng chỉ sau 10 - 15 phút tiếp xúc với ánh nắng, có người chịu đựng được thời gian lâu hơn.

Tia tử ngoại là nguyên nhân chính gây viêm da do ánh nắng

Nguyên nhân chủ yếu gây viêm da do ánh nắng được các nghiên cứu chứng minh chủ yếu là tia cực tím tồn tại trong ánh nắng mặt trời. Tia này có năng lượng cao nên dễ xuyên qua da, dẫn đến tổn thương tế bào da cũng như làm biến đổi protein trong tế bào. Chính những protein biến đổi này là trở thành kháng nguyên lạ, hệ miễn dịch sẽ phản ứng với chúng dẫn đến phản ứng dị ứng trên da.

Ngoài nguyên nhân này, một số yếu tố khác góp phần làm tăng nguy cơ viêm da do ánh nắng bao gồm: tiếp xúc với chất làm mỏng da, một số thuốc điều trị chứa sulfat, kháng sinh tetracycline, thuốc giảm đau, mắc phải bệnh về da,...

2. Viêm da và các dạng tổn thương da do ánh nắng

Viêm da do ánh nắng là dạng tổn thương da thường gặp nhất, hay còn gọi là tình trạng cháy nắng, nhận biết bằng dấu hiệu trên da sau: da đỏ, nóng rát, xuất hiện bọng nước hoặc phù, hồng ban trên da, da bong vảy trở nên sạm,...

Vùng da bị viêm da do ánh nắng thường là vùng da tiếp xúc trực tiếp với lượng ánh nắng mặt trời lớn, cường độ cao, đồng nghĩa với lượng tia cực tím cao vượt quá khả năng bảo vệ của sắc tố melanin. Thường gặp như da lưng, da chân tay, da mặt, da cổ,... Với trường hợp nặng hơn, viêm da do ánh nắng còn có thể xuất hiện ở vùng da không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.

Viêm da do ánh nắng có thể lan rộng trên bề mặt da

Viêm da do ánh nắng có 2 thể bệnh bao gồm: viêm da bãi cỏ và viêm da đậm sắc tố thành vòng. Trong đó viêm da bãi cỏ thường gặp ở người phơi nắng trong thời gian dài kết hợp với dùng thực phẩm, hóa chất ảnh hưởng đến da. CÒn viêm da đậm sắc tố thành vòng thường gặp sau khi dùng nước hoa, nhất là vị trí hai vùng bên cổ hoặc mặt trong tay.

Ngoài viêm da do ánh nắng, một số dạng tổn thương kết hợp khác có thể cùng xuất hiện bao gồm:

Dị ứng da do ánh nắng

Triệu chứng tổn thương da dạng dị ứng khá giống với viêm da do ánh nắng, tuy nhiên thường xuất hiện chậm hơn khoảng 24h sau khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng và tia cực tím. Nguyên nhân là do đây là hậu quả của phản ứng dị ứng ở da do ánh nắng, bệnh khó phát hiện hơn và dễ lan rộng toàn thân cả đến vùng da không tiếp xúc với ánh nắng.

Điều trị dị ứng da do ánh nắng khá giống với viêm da, tuy nhiên bệnh dễ tái phát và tiến triển thành mạn tính do cơ địa nhạy cảm. Người bệnh cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng hoặc trong thời gian dài để tránh bệnh tái phát.

Sẩn ngứa da do ánh nắng

Sẩn ngứa trên da do ánh nắng thường gặp hơn ở nữ giới và vào mùa hè do đây là thời điểm ánh nắng mạnh, chứa nhiều tia cực tím và làn da của người phụ nữ thường mỏng, chứa ít sắc tố melanin hơn.

Viêm da có thể kết hợp với sẩn ngứa trên da khi tiếp xúc với ánh nắng

Triệu chứng của sẩn ngứa da do ánh nắng bao gồm: xuất hiện nốt sần trên da với kích thước khoảng bằng hạt ngô, nổi các mẩn đỏ và ngứa, nốt sần chứa bọng nước, khi biến mất để lại sẹo, làm khô da,...

Khô da, đậm sắc tố do ánh nắng

Da chứa nhiều melanin thường có màu đậm hơn và thường có tính chất di truyền, tuy nhiên nếu da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời nhất là tia cực tím, tổn thương da chuyển sang màu sậm sẽ nặng hơn. Cụ thể, ban đầu tổn thương da dạng đỏ da, sưng phù nhẹ, sau xuất hiện mụn nước và bỏng nước giống như bệnh chàm. Sau khi mụn nước vỡ ra sẽ để lại sẹo, sắc tố đậm như nám và khiến da khô hơn.

3. Cách phòng ngừa viêm da do ánh nắng

Cách phòng ngừa hiệu quả viêm da do ánh nắng là hạn chế da tiếp xúc trực tiếp trong thời gian dài với ánh nắng mạnh, nhất là khi không có dụng cụ bảo vệ. Nếu da có hiện tượng bỏng rát, khó chịu do tiếp xúc với ánh nắng, nên dùng nước mát lau nhẹ để giảm cảm giác khó chịu.

Ngoài sử dụng các dụng cụ bảo vệ da vật lý như áo nắng, mũ nón,... thì nên bôi kem chống nắng có độ chống nắng phù hợp lên các vùng da dễ bị tổn thương như: da mặt, da cổ, da tay chân,... Nên thoa kem chống nắng có tác dụng bảo vệ, chống lại cả tia tử ngoại A và B với chỉ số SPF ít nhất từ 15 trở lên.

Thoa kem chống nắng là cách bảo vệ ngừa viêm da hiệu quả

Viêm da do ánh nắng là một dạng tổn thương ảnh hưởng đến sức khỏe và tính thẩm mỹ của da, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến ung thư da. Do vậy, không nên chủ quan mà cần điều trị các vùng da bị viêm, bảo vệ và phòng ngừa bệnh tái phát. Nếu còn thắc mắc về bệnh, hãy liên hệ với MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.