Nguyễn Hoa
|17:32 / 25.08.2021Nhiều bạn trẻ vẫn chưa thể “bình thường hóa” việc idol hẹn hò.
Từ năm ngoái cho đến nay, cộng đồng fandom Kpop đã trải qua rất nhiều "làn sóng" tin tức hẹn hò và kết hôn của idol. Có người thì vui vẻ, hoan hỉ, nhưng lại có người buồn bã, thất vọng.
"Chúng tôi không chịu trách nhiệm cho cuộc sống của các bạn"
Đây là câu mà ca sĩ Kim Dong Wan thuộc nhóm nhạc "huyền thoại" của Hàn Quốc Shinhwa thường nói với người hâm mộ mỗi khi họ gặp nhau tại các buổi hòa nhạc. Và gần đây, câu nói ấy được mọi người nhắc tới nhiều đến nỗi như thể một câu "châm ngôn", bởi sự tồn tại của "hiện tượng" mà người hâm mộ tức giận và muốn thần tượng xin lỗi khi họ hẹn hò hay kết hôn.
Fan Kpop là một trong những cộng đồng được biết đến là "cuồng nhiệt" với idol nhất, đồng thời lại cũng "khắt khe" với idol nhất. Điều này thể hiện rõ ở việc bình thường thì họ ủng hộ thần tượng hết mình, nhưng khi thần tượng bị báo chí "khui" tin hẹn hò, kết hôn là liền trở nên giận dữ, phản đối, thậm chí là "thoát fan", yêu cầu idol phải xin lỗi họ và yêu cầu idol rời khỏi nhóm nếu người này hoạt động trong một nhóm nhạc.
Chúng ta vẫn biết rằng yêu đương, hẹn hò hay kết hôn đều là chuyện riêng tư, là nhu cầu tình cảm hoàn toàn bình thường và chúng ta có quyền không chia sẻ với người khác. Tuy nhiên, một bộ phận người hâm mộ không nhỏ lại không thể "bình thường hóa" chuyện này với thần tượng của họ. Tại sao vậy chứ?
Nếu xét về tính thị trường của Kpop thì tất cả mọi thứ của thần tượng, từ ngoại hình nổi bật cho đến hành động tình cảm, phát ngôn và cử chỉ đều được thương mại hóa thành "tình yêu với thần tượng". Đây chính là yếu tố giúp Kpop phát triển. Nếu không có sự kích thích của sự kinh doanh mang tên "tình yêu với thần tượng" thì Kpop đã không thể phát triển như bây giờ.
"Yêu thần tượng" là trạng thái cảm xúc là người hâm mộ dành cho thần tượng của mình loại tình cảm như thể tình yêu đôi lứa thật sự, thậm chí còn có nhiều người nhầm lẫn giữa ủng hộ người mình yêu mến từ xa với việc có quyền kiểm soát cuộc sống của idol.
Không thể phân định rạch ròi cảm xúc khiến nhiều người sau khi nhận được tin thần tượng hẹn hò hay kết hôn là liền cảm thấy như bản thân bị phản bội, cảm thấy thất vọng và không muốn tiếp tục "yêu" người ấy nữa. Họ thấy tiền bạc, thời gian và công sức mà bản thân đã bỏ ra vì thần tượng đều bị phí hoài.
"Người mình hết lòng yêu thương và ủng hộ, giờ lại đi yêu người khác", họ cảm thấy "đau trong tim" khi nhận được nhưng tin "dữ" đó là vì vậy.
Tuy nhiên, có một tín hiệu được cho là đáng mừng là mặc dù "tình yêu với idol" đã trở thành nguồn gốc phát triển của Kpop, nhưng song song với đó, nhận thức về việc tôn trọng đời sống riêng tư của thần tượng cũng đã phát triển theo. Thêm vào đó, vì cộng đồng người hâm mộ hiện nay chủ yếu là Gen Z - thế hệ người trẻ có xu hướng theo đuổi và tôn trọng cuộc sống riêng hơn so với các thế hệ khác mà thái độ nhìn nhận về chuyện riêng tư của idol cũng cởi mở và tích cực hơn.
2. Tình cảm của fan với thần tượng thực chất không phải là từ thiện
Thái độ đối mặt với tin tức hẹn hò, kết hôn của idol là vấn đề mà ở đó, người hâm mộ cần phải nhìn nhận lại xem rằng đối với họ, idol là gì - là nội dung giải trí hay là một con người. Hầu hết người hâm mộ không "làm từ thiện".
Người hâm mộ thấy vui vẻ và thỏa mãn khi thần tượng thì họ sẽ "chi tiền" cho idol, còn khi họ đã sẵn sàng bỏ tiền và mua rất nhiều sản phẩm giúp mang lại lợi ích cho idol mà bản thân họ lại không được thỏa mãn như mong đợi thì "dịch vụ hậu mãi" là điều đương nhiên. Và trong trường hợp này, "dịch vụ hậu mãi" chính là "lời xin lỗi và biện pháp giải quyết" từ phía idol và công ty chủ quản.
Không chỉ vậy, trong văn hóa fandom còn tồn tại khái niệm "nuôi idol". Có những người hâm mộ đã đồng hành và ủng hộ thần tượng từ khi thần tượng còn là thực tập sinh và năm nào cũng tổ chức kỷ niệm ngày idol ra mắt. Họ là những người hâm mộ trung thành cho đến 30-40 hay 50 tuổi, họ thích tự hào rằng: "Tôi đã 'nuôi lớn' idol của mình". Có thể nói, người phán đoán và quyết định mọi chuyện chính là fandom, là người hâm mộ chứ không phải công ty chủ quản.
Có thể nói, thái độ nhìn nhận về việc hẹn hò, kết hôn của idol là một yếu tố rất có tính ảnh hưởng. Không chỉ ảnh hưởng đến idol, đến văn hóa fandom mà còn ảnh hưởng ngược lại chính người hâm mộ.
Yêu thích idol là một sở thích cá nhân luôn xứng đáng được tôn trọng và người hâm mộ luôn cần phải giữ chừng mực, giữ cho mình một cái đầu lạnh trước "tình yêu đôi lứa" ảo này. Bởi từ tình yêu đến sự ủng hộ idol đều là tự nguyện, không ai có thể ép buộc một người phải ủng hộ một thần tượng cả, và idol cũng vậy, họ có thể nhận được nhiều sự yêu thương từ người khác nhưng họ không có nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm cho bất kỳ người hâm mộ nào.
Nhiều thần tượng âm nhạc Hàn Quốc không dám công khai hẹn hò do áp lực từ công ty quản lý, truyền thông và cả người hâm mộ.
| |
"Nếu Taylor Swift là nghệ sĩ Hàn Quốc, cô ấy sẽ gặp vô vàn rắc rối", tác giả James Griffiths mở đầu bài viết Sao Kpop không có cuộc sống riêng tư trên CNN.
Ca sĩ sinh năm 1989 có thể chạm đến đỉnh cao danh vọng nhờ hàng loạt bản hit chất lượng. Tuy nhiên, cô còn gây chú ý trên mạng xã hội thông qua những cuộc tình chóng vánh với số lượng bạn trai lên tới hơn chục người.
G-Dragon và Jennie tìm đến nhau từ 9 năm trước Năm 2012, Jennie là nữ chính trong MV "That XX" của G-Dragon. Đó là khoảnh khắc đánh dấu tên tuổi của thành viên nhóm BlackPink ở Kpop.Thậm chí, những mối quan hệ của Taylor Swift còn là nguồn cảm hứng sáng tác cho cô. "Nếu không muốn bỗng trở thành mục tiêu bị công kích trong một bài hát nào đó, đừng hẹn hò Taylor Swift". Đó là một lời nhận xét không phải không có cơ sở khi nhắc đến giọng ca Shake It Off.
Song, thần tượng Hàn Quốc không có được đặc ân này. Không giống các đồng nghiệp ở phía bên kia bờ Thái Bình Dương, ca sĩ Kpop thường bị công ty quản lý cấm tiết lộ đời sống cá nhân. "Không hẹn hò" là một phần trong điều khoản hợp đồng giữa hai bên. Còn khán giả cũng hiếm khi muốn idol có hoặc công khai người yêu.
Thần tượng Hàn Quốc không có quyền tự do hẹn hò như Taylor Swift và nhiều ngôi sao Hollywood khác. |
Idol Kpop - khoản đầu tư sinh lợi
Ngày 24/2, Dispatch tung tin G-Dragon [Big Bang] và Jennie [BlackPink] hẹn hò. Đôi tình nhân thường xuyên gặp gỡ tại biệt thự sang trọng của trưởng nhóm Big Bang ở khu Hannam-dong.
Tuy có nhiều bằng chứng, hình ảnh trực quan được tung ra, nhưng YG vẫn tuyên bố: "Chúng tôi không thể xác nhận bất cứ điều gì về cuộc sống riêng tư của các nghệ sĩ. Chúng tôi mong các bạn thông cảm".
Theo Bernie Cho, giám đốc điều hành một công ty ở Hàn Quốc, Kpop là ngành kinh doanh hái ra tiền. "Các nhóm nhạc Kpop đại diện cho nhiều thương hiệu lớn. Cá nhân thành viên đều được xem là khoản đầu tư sinh lời. Những bê bối như rượu bia, ma túy hoặc hẹn hò không chỉ gây sóng gió về mặt tin tức, mà còn gây tổn hại đến giá cổ phiếu của công ty", Cho khẳng định.
Sự việc HyunA và E'Dawn công khai hẹn hò bị cho là gây ảnh hưởng nhiều đến quyền lợi của Cube Entertainment. |
Điều này từng xảy ra với Cube Entertainment sau khi HyunA và E'Dawn công khai hẹn hò. "Khi quản lý nghệ sĩ, chúng tôi đặt niềm tin lên hàng đầu. Khi lòng tin đã mất, chúng tôi quyết định trục xuất hai người khỏi công ty", Korea Herald dẫn lời đại diện Cube.
Sau khi rời công ty, công chúng từ chỗ chỉ trích chuyển sang thông cảm với HyunA và E'Dawn. Một số người thậm chí không ngờ rằng sự phản ứng của họ dẫn đến việc hai ngôi sao tài năng bị sa thải.
Theo CNN, việc ủng hộ HyunA và E'Dawn là chuyển biến tích cực của văn hóa idol Hàn Quốc. Fan ngày càng cảm thông cho cuộc sống bị kiểm soát chặt chẽ, lịch trình dày đặc của thần tượng.
"Nếu E'Dawn và HyunA hạnh phúc, thì chúng ta nên mừng cho họ", CNN dẫn nguồn lá đơn kiến nghị có hơn 90.000 chữ ký ủng hộ idol đến với nhau của người hâm mộ quốc tế .
Vì sao idol bị phản ứng khi hẹn hò?
Theo Jenna Gibson, chuyên gia văn hóa Kpop tại Đại học Chicago, phản ứng dữ dội trước việc idol hẹn hò bắt nguồn từ đặc trưng của Hallyu mang tên "quyền lực fan".
"Kpop rất thông minh khi tạo ra hệ thống fan có nhiều quyền lực. Họ có đủ thời gian theo dõi idol trong chương trình âm nhạc vào thứ hai, sau đó tham gia sự kiện ký tặng vào thứ ba, dự buổi ghi hình của idol vào hôm sau... Nói đúng hơn, fan có công lớn trong việc giúp idol luôn giữ sức hút", chuyên gia nhận định.
Song, theo Gibson, nếu hiểu theo cách hơi "ác ý", fan đã can thiệp quá nhiều vào cuộc sống của ngôi sao. Vì người hâm mộ nỗ lực để quảng bá và "thần thánh hóa" idol, họ cho rằng mình có tiếng nói, thậm chí chi phối cuộc sống của thần tượng, bao gồm cả việc hẹn hò.
| |
| Nghệ sĩ Hàn hiếm khi công khai hẹn hò do sợ phản ứng tiêu cực từ khán giả. |
"Thật không may khi các mối quan hệ yêu đương của sao Kpop làm người hâm mộ loay hoay và khiến sự nghiệp idol lung lay", thành viên trên Kpopmap nói về văn hóa "anti thần tượng hẹn hò".
Tuy lệnh cấm hẹn hò thường được đưa ra bởi công ty quản lý nhằm đảm bảo thần tượng tập trung vào sự nghiệp, nhưng người hâm mộ mới nắm quyền "sinh sát" đối với idol.
Thời điểm Tae Yeon [SNSD] và Baek Hyun [EXO] bị tung thông tin hẹn hò, dù là siêu sao lớn, họ vẫn bị fan chỉ trích. Thậm chí, mối quan hệ bị Dispatch phát hiện bị người hâm mộ miêu tả là "bê bối".
Tại Hàn Quốc, Dispatch được xem là "hung thần showbiz". Sau khi trang này khui chuyện hẹn hò của Suzy [Miss A] và Lee Min Ho năm 2015, cặp sao hạng A vẫn vấp phải ý kiến tiêu cực, bởi Suzy lúc đó là "tình đầu quốc dân" trong lòng fan.
James Turnbull, nhà văn chuyên về giới và nữ quyền ở Hàn Quốc, cho biết thần tượng phái đẹp thường chịu nhiều bất công hơn trong chuyện này.
"Như một quy luật chung, idol nữ chưa từng hẹn hò được fan yêu mến hơn hẳn. Rất ít nhạc sĩ và đạo diễn xây dựng hình tượng phụ nữ trưởng thành, dạn dĩ cho các nhóm nhạc", Turnbull nhận xét.
Còn theo Choi Ji Sun, chuyên gia có 20 năm kinh nghiệm theo dõi ngành công nghiệp Kpop, idol nữ chỉ được chọn, hoặc là gợi cảm, trông như nữ thần, hoặc là hình tượng nữ sinh ngây thơ, trong trắng. Những điều này vô hình trung trở thành thước đo gắn idol nữ với sự thuần khiết, ngây thơ và vô hại. Kéo theo đó, việc thần tượng nữ hẹn hò là điều khó được chấp nhận.
"Trong một mối quan hệ, idol nữ chịu nhiều phản ứng tiêu cực hơn. Việc kiểm soát hành vi, lên án của nam giới với idol nữ có thể đạt đến mức cực đoan", chuyên gia khẳng định.
Lindsay Roberts, điều phối viên của trang web giải trí Seoulbeats tại Hàn Quốc, cho biết người hâm mộ thường "huyễn hoặc" họ rất hiểu về idol do đã bỏ nhiều thời gian, tiền bạc để ủng hộ thần tượng.
Đó cũng là lý do G-Dragon - Jennie, dù được cho là đã hẹn hò vài tháng, cũng không dám công khai. Họ có lẽ đang cảm thấy khó xử với truyền thông và người hâm mộ.
Ủng hộ hay phản đối là quyền của người hâm mộ?
Trường hợp bị người hâm mộ giận dữ và công ty quản lý quay lưng như đôi HyunA và E'Dawn không phải là hiếm.
Zico [Block B] và Seol Hyun [AOA] tuy hẹn hò được 6 tháng, nhưng tuyên bố chia tay với lý do "không thể chịu được áp lực quá lớn từ dư luận". Kai [EXO] và Krystal Jung cũng từng bị chỉ trích sau khi lộ chuyện hẹn hò.
Năm 2020, một số fan đòi tẩy chay Super Junior nếu màn tái xuất của nhóm vào tháng 10 có sự góp mặt của thành viên Sung Min. Lý do đơn giản là nam ca sĩ đã kết hôn với diễn viên nhạc kịch Kim Sa Eun.
Tuy nhiên, vẫn có một số cặp thần tượng được ủng hộ khi công khai hẹn hò, tiêu biểu là Lee Seung Gi và Yoona [SNSD], hay gần đây nhất là G-Dragon [Big Bang] và Jennie [BlackPink].
Idol có thể được ủng hộ hoặc bị phản đối khi công khai hẹn hò. |
Theo Kpopmap, những thần tượng được ủng hộ hẹn hò thường là "xứng đôi vừa lứa". Người hâm mộ Kpop vốn tự cho bản thân quyền nhận xét "idol của mình trông hợp nhãn với ai hơn".
Với trường hợp của HyunA và E'Dawn, tuy bị một số người hâm mộ chỉ trích, nhưng vẫn có một bộ phận fan ủng hộ. Hành động sa thải hai ngôi sao nổi tiếng của Cube bị cho là thái quá.
Trong bài viết trên CNN, chuyên gia Jenna Gibson cho rằng tình hình hiện tại tốt hơn 5 năm trước rất nhiều. "Hiện tại, có nhiều vụ "bê bối" hẹn hò diễn ra. Người hâm mộ cũng dần quen hơn với việc các idol yêu nhau hoặc kết hôn", cô khẳng định.
Ngoài ra, việc trào lưu Hallyu nổi tiếng khắp toàn cầu đã giúp Kpop bớt khắc nghiệt hơn với nghệ sĩ. "Kpop ngày càng thu hút fan quốc tế. Người hâm mộ phương Tây đã đứng lên bảo vệ thần tượng khỏi những định kiến không đáng có. Nói cách khác, hệ quả của toàn cầu hóa là ngành công nghiệp này phải tìm cách thích nghi, hòa trộn nếu không muốn bị đào thải", Gibson nói thêm.
Dẫu vậy, việc idol công khai hẹn hò hay vô tình bị Dispatch khui chuyện hẹn hò vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Điều đó có thể không công bằng, nhưng đó là cái giá của sự nổi tiếng.