Tại sao lan đột biến có giá cao

Cuộc chơi “điên rồ”

Đó là nhận xét của một facebooker trên mạng khi nói về các thương vụ mua bán lan đột biến gen gần đây. Trên phương tiện truyền thông cho biết, một chủ vườn lan ở Bình Phước vừa mua 3 cây lan có giá 30 tỷ đồng. Trước đó là những vụ bạc tỷ xảy ra ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Tận vùng thôn quê huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, cũng có vụ mua bán lan hơn 1 tỷ đồng.

Mới đây, cư dân mạng lại phát cuồng vì một chậu lan cao vài chục centimet được cho là đã bán 83 tỷ đồng. Tuy nhiên, vụ giao dịch này không tiết lộ người mua cũng như người bán.

Cây lan được mua bán với giá được cho là 83 tỷ đồng gây bão mạng vài ngày gần đây

Khắp nơi trong cả nước đều có nhà vườn trồng lan được biến. Một chủ nhà vườn cho biết, trước đây các nhà vườn chủ yếu bán lan “thường” giá từ vài chục ngàn đồng đến vài triệu, vài chục triệu đồng… Nay nhà nhà đổ xô vào mua bán lan đột biến vì lợi nhuận khủng khiếp của nó.

Các nhà vườn trồng lan quý hiếm nên phải dựng nhà lồng bằng sắt rất kiên cố; nhiều nhà vườn đầu tư tiền tỷ cho nhà sắt này. Rất nhiều nhà vườn có quy mô lớn hàng ngàn chậu lan quý hiếm và khi giới thiệu trên mạng thường tự hào là “lớn nhất vùng”, thậm chí “nhất nước”… Các nhà vườn trồng lan thường liên kết nhau, lập hội để giao lưu mua bán, trao đổi cây giống.

Ở huyện Đức Thọ, có hội trồng lan riêng với gần 30 vườn lan lớn, chưa kể vườn nhỏ dạng để gia đình thưởng ngoạn; cao hơn có hội trồng lan của tỉnh Hà Tĩnh… Một chủ vườn lan ở Đức Thọ có avatar trên Facebook cá nhân là hình bản thân chụp lưu niệm với chủ vườn lan nổi tiếng ở Bình Phước. Có nghĩa là, nhiều vườn lan trên cả nước có sự hiểu biết lẫn nhau.

Nếu chú ý sẽ nhận thấy, tuy lan đột biến được coi là rất hiếm nhưng các nhà vườn thường có hàng trăm loại cây này, áp đảo về số cây lan thường mà họ trồng.

Có như sự thổi phồng không?

Chủ một nhà vườn trồng lan lý giải tại sao lan đột biến giá cao là do nó hiếm mà có rất nhiều người sở hữu, đồng thời loại lan này rất đẹp. Anh này cho rằng lan đột biến thì cứ trong triệu tấn cây mới có 1 cây đột biến [!?].

Nhiều người chơi lan nhận định, đây là cuộc thổi giá ảo lan tương tự như hiện tượng xảy ra với cây cảnh cách nay 10 năm, người cuối cùng “ôm” cây mới chịu thiệt thòi, kiểu như dính bẫy. Có người hồ nghi đây là hiện tượng rửa tiền vì “không thể có giá cây lan trên trời như vậy”. Có người cho biết, lan đột biến chủ yếu nhập từ Đài Loan rồi về Việt Nam, có khi đưa lên rừng rồi trở về vườn thành lan đột biến.

Chuyên gia thực vật học hàng đầu Việt Nam, Tiến sĩ Võ Văn Chi, nguyên giảng viên Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, cho biết: Quan trọng là phải xác định tên khoa học của cây lan đó mới so sánh, đinh danh được cây sưu tầm có phải là lan đột biến quý hiếm hay không mới nói được tiếp câu chuyện.

Cây hoa lan 5 cánh trắng Bạch Tuyết có giá 700 triệu đồng. Ảnh: Phạm Hùng

Đồng quan điểm, Thạc sĩ sinh học Cổ Đức Trọng cho rằng, chuyện lan giá cao đến hàng trăm triệu hàng tỷ đồng là chuyện tào lao nên mọi chuyện giá cả cũng tào lao nốt. Theo ông, điều quan trọng là phải xác định được tên khoa học của cây sưu tầm được, từ đó mới xác định nó có phải là cây đột biến hay không.

Ông nói thêm, nhà khoa học thì bàn chuyện dưới khía cạnh khoa học còn cho rằng cây này đáng giá bao nhiêu là không đúng. Còn các nhà vườn cho là cây này, cây nọ đẹp, tự đặt tên như: Bảo Duy, Phú Thọ, H.O… là quyền của người ta, là cách đặt cảm tính không nói lên điều gì cả. Cũng không ai có thể định lượng được là có bao nhiêu cây lan thường thì có một cây lan đột biến được.

Như vậy, các cây lan đột biến đang “hot” hiện nay như 5 cánh trắng Bảo Duy chẳng hạn nguồn gốc không rõ ràng, câu chuyện một người tìm ra nó ở rừng Campuchia không được minh chứng, cũng không biết tại sao cho nó là lan đột biến nếu chỉ nhìn vẻ khác lạ bề ngoài và không được so sánh với lan cùng mẫu [cùng tên khoa học].

 

Quan trọng nữa, Tiến sĩ Phạm Hữu Nhượng - nguyên Phó Giám đốc Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP Hồ Chí Minh cho biết: Lan đột biến cũng như lan thường có thể cấy mô để nhân giống khá đơn giản. Từ một cây đầu nhân ra vài chục cây, rồi vài trăm, vài ngàn, vài triệu theo cấp số nhân… Cây nhân giống không hề khác gì về mặt sinh học so với cây mẹ. Cho nên nói lan đột biến quý hiếm là khi người ta giữ khư khư cây ban đầu, chứ đã tách nhánh [kie], gieo hạt, cấy mô rồi thì còn gì là quý hiếm.

Điều cuối cùng, nếu như việc bán được cây lan đột biến hàng trăm triệu, hàng tỷ, chục tỷ đồng thì ngành thuế ở đâu mà không vào cuộc để thu thuế? Một chủ vườn lan cho biết: Ngành thuế vào cuộc mọi việc thật hay ảo sẽ rõ thôi.

Mọi việc sẽ rõ khi các nhà khoa học lên tiếng về tên khoa học các loại cây đột biến gen và quá đột biến… về giá; khi ngành thuế vào cuộc tích cực thu thuế cho nhà nước.

"Trường hợp chủ cây lan là cá nhân kinh doanh thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng. Nếu họ là nông dân, cây lan không qua sơ chế, chế biến thì không phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.  Nếu cơ quan thuế muốn truy thu thuế thì cần chứng minh có các cuộc giao dịch này trên thực tế, và chứng minh các bên giao, nhận tiền cho nhau. Việc các bên lên mạng xã hội để nói về giao dịch có thể là thông tin không trung thực, do vậy chưa đủ căn cứ để truy thu thuế" - Luật sư Nguyễn Hữu Toại - Giám đốc Công ty Luật Hừng Đông, Hà Nội.

Từ một thú chơi lúc trà dư tửu hậu, việc kinh doanh hoa lan đột biến gen đang trở thành trào lưu với sự tham gia của nhiều tầng lớp, thành phần xã hội. Hầu hết người chơi hoa lan đều mong kiếm lời dễ dàng, đổi đời trong chớp mắt. Không ít người bất chấp rủi ro, cầm cố tài sản, vay mượn ngân hàng, người thân, thậm chí huy động cả nguồn "tín dụng đen" để đầu tư.

Trong thời gian vừa qua, đã có rất nhiều bài viết để cảnh báo về lan đột biến và nguy cơ vỡ nợ khi đầu tư vào chúng. Các nguyên nhân bao gồm việc thổi giá cao so với giá trị thực sự của lan, nguy cơ mua phải lan giả mạo, nguy cơ lan đột biến có thể cấy mô, nhân giống đại trà.

>> Rủ rê buôn lan đột biến 'lời một tỷ đồng mỗi chậu'

Tuy nhiên có một nguy cơ đã tồn tại trong thế giới lan đột biến từ rất lâu nhưng những người mới chơi không phải ai cũng biết. Việc chơi lan đột biến vỡ nợ hay thua lỗ không phải bây giờ mới có.

Vào những năm 2016 - 2017, lan đột biến phải trắng tuyền được ưa chuộng và có giá trị cao hơn rất nhiều những cây đột biến năm cánh trắng như trắng Hà Đông, trắng VTA, trắng Long Điền... Cây đột biến trắng tuyền thời điểm đó phải tranh giành mới mua được giống.

Thời gian tồn tại của những vẻ đẹp này không được lâu khi Thái Lan nhân mô phi điệp trắng tuyền. Nhiều người Việt nhập khẩu với giá vô cùng rẻ. Thị trường kinh doanh lan đột biến trắng tuyền biến mất. Những cây phi điệp cho hoa đột biến trắng tuyền trước đây tranh giành nhau, chỉ một thời gian ngắn trở thành cây cho tặng trồng đẹp vườn.

Không chỉ phi điệp trắng, thị trường kinh doanh những cây phi điệp lưỡi bệt cũng lụi tàn vì hàng cấy mô. Những cây giả hạc bệt [lưỡi hoa đỏ như máu] có giá bán rất cao và tên tuổi lớn như Lâm Xung, Tình Anh Em, Tuấn Kiệt..... dần biến mất khỏi thị trường.

Trên thực tế, chưa cần cây mô xuất hiện thì cũng rất nhiều cây lan đột biến 5 cánh trắng cũng mất chỗ trên thị trường. Có rất nhiều cây phi điệp 5 cánh trắng "hot" đã không còn khả năng kinh doanh kiến cho bao gia đình vỡ nợ. Những cây tên tuổi như Củ Chi, Hà Tĩnh, Hải Dương, Chơn Thành, Nha Trang Ruby, Nhị Long, Anh Cả, Hoa Lư, Chị Sáu, 5ctr Bình Dương, Đại Tướng, Bích Quyết, Lâm Đồng .... với danh sách các tên dài vô kể.

Những cây tên tuổi lăng xê cũng dần biến mất khi các nhà vườn lớn đã bán hết hàng, họ chuyển qua lăng xê những mặt bông mới khác.

Cho đến thời điểm hiện tại, các nhà vườn lớn liên tục đăng bài lăng xê kêu gọi những người mới chơi nên đầu tư vào hai loại cây mới. Tuy nhiên giao dịch của 2 cây này gần như tê liệt không có giao dịch. Giá rớt từ một triệu mỗi centimet nay chỉ còn 250 nghìn.

>> Lan đột biến hàng tỷ đồng - siêu thổi giá

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này vì số lượng cây trên thị trường rất lớn, cung vượt quá cầu. Cây lan được nhân giống thuần túy bằng cách truyền thống còn nhiều hơn cả số lượng cây mô.

Năm 2020, có nhiều cây lan giúp chủ vườn đổi đời, là cây đem lại lợi ích kinh tế lớn nhất thì thời điểm hiện tại là cây khiến bao gia đình tan nát. Nhà nhà người người ai cũng đều có lan đột biến. Các nhà vườn lớn trồng lan đột biến lên đến hàng mấy ngàn mét vuông đang không có đầu ra. Họ tìm mọi cách kêu gọi kích động để những người mới chơi chưa biết gì về thị trường ôm mua lan.

Rất nhiều anh em bán nhà hoặc vay nóng để mua lan vào đợt đỉnh điểm vừa qua. Đến giờ, vườn nhỏ kêu cứu vườn lớn. Tình cảnh hiện nay ai ai cũng chen chân tìm đường thoát thân với lan đột biến.

Sự thật lan đột biến đang biến giấc mơ làm giàu trở thành đột quỵ và đột tử vì những chiêu trò thổi giá và tô vẽ vẻ đẹp của cây lan đột biến để thổi giá.

>> Khi mắt lan 'đột biến' đắt hơn một kg vàng

Cho đến thời điểm hiện tại, rất nhiều người chơi lan đột biến vẫn rỉ tai nhau "mấy cái bông đó sao nó giống giống nhau thế".

Trong khi đó, giá hàng cũ hiện nay chỉ còn 2 triệu đồng /kie [mầm con được phát triển từ những mắt ngủ nằm trên thân mẹ] thì loại mới có mức giá 500 triệu/kie. Cây Ngọc Sơn Cước vừa nở hoa nhìn không hơn gì Bạch Tuyết thì lại có mức giá trên trời 6 tỷ đồng/kie.

Tại thời điểm hiện tại, các nhà vườn to đang cố gắng kích thị trường để bán hàng ra. Họ đầu tư vào những vườn lan hàng mấy ngàn mét vuông và hiện chỉ cố gắng kích thị trường để tiếp tục vơ vét. Những người chơi nhỏ lẻ cũng chỉ mong thị trường ấm lên để bán ra thu tiền về.

Với tốc độ tăng trưởng của cây lan mỗi năm cao lên gấp 10 lần và có thể nhân kie ra với tốc độ chóng mặt, giá cả tăng chỉ là những chiêu trò kích thị trường để xả hàng. Những cây bị xả ra sẽ biến mất khỏi thị trường, sau đó họ lại đảo dựng lên những cây mới làm điên làm đảo thị trường để xuất bán. Rồi sau một thời gian ngắn cây lại mất chổ đứng, lại dựng lên tiếp một dòng mới để bán.

Chỉ những người đi sau cùng chậm chân không kịp đẩy hàng là những người lãnh đủ hậu quả. Một số thông tin để mọi người cảnh giác với thị trường lan đột biến hiện nay.

Hải Vân

>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.

    Đang tải...

  • {{title}}

Video liên quan

Chủ Đề