Tại Hoa Kỳ, khoảng một nửa số trường hợp mang thai là ngoài ý muốn. Khoảng 40% trường hợp mang thai ngoài ý muốn kết thúc bằng phá thai bằng thuốc; 90% thủ thuật được thực hiện trong tam cá nguyệt thứ nhất.
Chấm dứt thai kỳ có thể được khẳng định bằng cách quan sát trực tiếp việc loại bỏ trong buồng tử cung dưới siêu âm sử dụng trong suốt quá trình làm thủ thuật. Nếu siêu âm không được sử dụng trong thủ thuật, có thể xác nhận việc phân giải thai bằng cách đo định lượng nồng độ gonadotropin màng đệm beta-người [beta-hCG] trong huyết thanh trước và sau thủ thuật; giảm > 50% sau 1 tuần xác nhận độ phân giải.
Phá thai trong tam cá nguyệt đầu tiên chỉ cần gây tê cục bộ, nhưng các bác sĩ lâm sàng đã qua đào tạo về sử dụng thuốc gây mê cũng có thể đề nghị thêm an thần. Đối với phá thai muộn hơn, cần phải có sự an thần sâu hơn.
Tránh thai [tất cả các hình thức] có thể bắt đầu ngay lập tức sau khi phá thai được thực hiện < 28 tuần.
- 1. Ahman E, Shah IH: New estimates and trends regarding unsafe abortion mortality. Int J Gynaecol Obstet 115[2]:121-126, 2011 doi:10.1016/j.ijgo.2011.05.027
Các phương pháp phổ biến để nạo phá thai là
- Đưa dụng cụ hút nạo thông qua âm đạo
- Gây sảy thai bằng thuốc [thuốc để kích thích các cơn co tử cung]
Phương pháp được sử dụng phụ thuộc một phần vào tuổi thai. Sơ tán bằng dụng cụ có thể được sử dụng cho hầu hết các trường hợp mang thai. Thuốc có thể được sử dụng cho một số trường hợp mang thai < 11 tuần hoặc > 15 tuần. Phá thai bằng thuốc thực hiện trước 11 tuần có thể được thực hiện trên cơ sở điều trị ngoại trú. Bệnh nhân phá thai bằng thuốc sau 11 tuần cần được theo dõi vì có thể ra máu nhiều.
Phẫu thuật tử cung [thủ thuật mở tử cung hoặc cắt bỏ tử cung] là biện pháp cuối cùng, thường được tránh và có liên quan đến tỷ lệ tử vong cao hơn. Thủ thuật mở tử cung cũng gây ra vết sẹo tử cung, dẫn đến dễ vỡ ở những lần mang thai sau đó.
Thông thường ở giai đoạn < 14 tuần, phương pháp nong và nạo hút [D & C] buồng tử cung được thực hiện, thường xuyên sử dụng ống thông hút đường kính lớn, được đưa vào tử cung.
Khi < 9 tuần, hút chân không bằng tay [MVA] có thể được sử dụng. Thiết bị MVA là cầm tay, không yêu cầu nguồn điện, và êm hơn thiết bị hút chân không điện [EVA]. MVA cũng có thể được sử dụng để quản lý sẩy thai tự nhiên trong thai sớm. Sau 9 tuần, EVA được sử dụng; nó liên quan đến việc gắn một ống thông vào một nguồn chân không có cắm điện.
Ở tuần thứ 14 đến tuần thứ 24 thường sử dụng nong và nạo [D & E]. Kẹp được sử dụng để tháo gỡ các phần và lấy bỏ bào thai, và một ống thông hút được sử dụng để hút nước ối, nhau thai, và các mảnh vỡ của bào thai. D & E đòi hỏi nhiều kỹ năng hơn và cần được đào tạo nhiều hơn so với các phương pháp nạo bằng dụng cụ khác.
Thông thường, việc tăng dần kích cỡ của vật nong được sử dụng để làm giãn rộng cổ tử cung trước khi làm thủ thuật. Tuy nhiên, tùy thuộc vào tuổi thai nhi và số lần có thai, bác sĩ lâm sàng có thể cần sử dụng loại vật gây giãn nở khác nhau hoặc thêm vào cùng với dụng cụ nong để giảm thiểu thấp nhất tổn thương cổ tử cung do dụng cụ nong gây ra. Các lựa chọn bao gồm
- Thuốc tương tự prostaglandin E1 [misoprostol]
- Chất thẩm thấu làm giãn như laminaria [thân rong biển khô]
Misoprostol làm giãn cổ tử cung bằng cách kích thích phóng thích prostaglandin. Misoprostol thường được ngậm 2 đến 4 giờ trước khi làm thủ thuật.
Thuốc giãn nở thẩm thấu có thể được chèn vào cổ tử cung và để ≥ 4 giờ [thường là qua đêm nếu mang thai > 18 tuần]. Chất thẩm thấu làm giãn thường được sử dụng ở giai đoạn thai > 16 tuần tới 18 tuần.
Phá thai bằng thuốc có thể áp dụng cho trường hợp thai < 11 tuần hoặc \> 15 tuần. Nếu bệnh nhân bị thiếu máu nặng, phá thai bằng thuốc ở thời điểm \> 15 tuần chỉ nên thực hiện ở bệnh viện để có thể truyền máu khi cần.
Đối với thai < 10 tuần, phác đồ bao gồm mifepristone chẹn thụ thể progesterone [RU 486] và misoprostol tương tự prostaglandin E1, như sau:
- Mifepristone 200 mg đường uống, tiếp theo là misoprostol 800 mcg sau khi uống 24 đến 48 giờ [đối với phụ nữ mang thai từ 9 đến 11 tuần, uống thêm misoprostol 800 mcg sau uống 4 giờ]
Cả mifepristone và misoprostol đều có thể được bệnh nhân tự sử dụng và không cần được cho dùng tại phòng khám hoặc tại bệnh viện.
Tình trạng không còn thai có thể được xác nhận bằng một trong những đặc điểm sau:
- Theo dõi bằng siêu âm
- Đo beta-hCG vào ngày dùng thuốc và 1 tuần sau đó
- Xét nghiệm nước tiểu thử thai sau khi dùng thuốc 5 tuần
Sau 15 tuần, việc dùng thuốc gây sảy thai diễn ra tại phòng khám hoặc tại bệnh viện. Điều trị trước bằng mifepristone 200 mg trước khi gây chuyển dạ 24 đến 48 giờ làm giảm thời gian gây xảy thai. Prostaglandins được sử dụng để phá thai. Các lựa chọn bao gồm
- Sản xuất E2 prostaglandin ở thận
- Viên misoprostol đặt âm đạo và miệng
- Tiêm bắp IM của prostaglandin F2-alpha [dinoprost tromethamine]
Liều misoprostol điển hình là 600 đến 800 mcg qua đường âm đạo, tiếp theo là 400 mcg ngậm mỗi 3 giờ cho đến 5 liều. Hoặc, có thể sử dụng hai 200-mcg viên thuốc âm đạo chứa misoprostol mỗi 6 giờ; phá thai xảy ra trong vòng 48 giờ trong gần 100% trường hợp.
Tác dụng phụ của prostaglandin bao gồm buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, tăng thân nhiệt, đỏ mặt, các triệu chứng ngất do thần kinh phế vị, co thắt phế quản, và ngưỡng nắm bắt giảm.
- 2. Jones RK, Jerman J: Abortion Incidence and Service Availability In the United States, 2014. Perspect Sex Reprod Health 49[1]:17-27, 2017 doi:10.1363/psrh.12015
Biến chứng hiếm khi xảy ra với phá thai hợp pháp [biến chứng nghiêm trọng < 1%; tỷ lệ tử vong <