Dự án nghệ thuật sắp đặt "L'Arc de Triomphe, Wrapped" [Bao bọc Khải Hoàn Môn] của cặp nghệ sĩ quá cố Christo và Jeanne-Claude là sự kiện nghệ thuật có độ phủ sóng cao nhất năm 2021. Như với bất kỳ dự án nghệ thuật đương đại nào, Khải Hoàn Môn chứng kiến một sự phân cực về quan điểm với nhiều luồng ý kiến khen chê khác nhau. Một trong số đó là nhận định cho rằng đây là một dự án "vô nghĩa" và "vô ích" khi tiêu tốn đến 16.4 triệu đô la kinh phí mà không đem lại tác dụng nào. Bài viết này cung cấp một vài suy nghĩ khác qua việc chỉ ra vẻ đẹp thẩm mỹ và những ảnh hưởng xã hội to lớn của "L'Arc de Triomphe, Wrapped".
Thế giới nghệ thuật trên nền tảng online đang ngày càng cơi nới, mang đến vô số lựa chọn cho người sưu tập. Nhưng làm thế nào để quá trình mua tranh online hiệu quả nhất với những người chưa có nhiều kinh nghiệm?
Nền tảng online là một thế giới rộng lớn, nơi những giới hạn về địa lý không phải là vấn đề quan trọng, nơi mở ra cơ hội cho không chỉ nghệ sĩ mà cả những nhà sưu tập trẻ đang muốn tìm kiếm cho mình những tác phẩm độc đáo, ấn tượng.
Khi mối quan hệ giữa nghệ sĩ và người sưu tập thay đổi, hướng hỗ trợ những tài năng tiềm ẩn trong một thế giới nghệ thuật quá rộng lớn và nhiều lựa chọn.
Nhưng cũng như bất cứ xu hướng mới nào trong nghệ thuật, nó đòi hỏi thời gian để người ta thật sự hiểu nền tảng, một cộng đồng, và cả những bí quyết để khiến cho quá trình mua bán tác phẩm nghệ thuật online trở nên dễ dàng hơn.
Hiểu rõ mục đích của mình
Khi mua tác phẩm nghệ thuật, hoặc bạn tìm kiếm thứ gì đó trang trí cho không gian của mình, hoặc coi nó là một khoản đầu tư sinh lợi.
Vì thế việc hiểu rõ mục đích tìm kiếm các tác phẩm nghệ thuật của mình là gì sẽ là chìa khóa giúp bạn quyết định những yếu tố quan trọng của quá trình này: ngân sách, kích thước tác phẩm, chủ đề hay nội dung tác phẩm, tiếng tăm của nghệ sĩ và phòng tranh trung gian.
Có một ngân sách nhất định giúp bạn giảm bớt những lựa chọn, và nhất là với những người sưu tập mới, bạn sẽ không muốn đưa ra ngân sách lớn cho những lần mua tranh đầu tiên để tránh cảm giác hối hận về sau.
Càng xác định rõ mục đích của mình, bạn sẽ càng tiết kiệm được thời gian và tránh cảm giác choáng ngợp khi tìm mua một trong hàng triệu tác phẩm nghệ thuật bày bán online.
Hiểu rõ không gian của mình
Một điểm thường gây khó dễ cho người sưu tập là khó có thể hình dung kích thước của tác phẩm bày bán online, dù đã biết thông số hay kích thước của chúng.
Với những nhà sưu tập chuyên nghiệp, họ có thể chỉ lưu giữ những tác phẩm này trong một không gian riêng biệt, nhưng với những người muốn trưng bày tác phẩm trong không gian sống hay không gian nào đó, họ sẽ cần nhiều thời gian và nỗ lực hơn để hiểu rõ không gian của mình, liệu nó có phù hợp với tác phẩm họ thích?
Liệu tác phẩm có quá nhỏ hay quá lớn khi được treo lên, so sánh với tổng thể và bố cục không gian.
Nếu đã chọn một không gian để trưng bày tác phẩm, bạn sẽ phải đo đạc nó, phác hoạ vị trí tác phẩm sẽ được treo, nghĩ về kích thước của khung treo. Bên cạnh đó, sự phù hợp của tác phẩm với không gian nội thất cũng là điều cần phải được cân nhắc.
Những chi tiết của tác phẩm như bảng màu, tông, đặc điểm thẩm mỹ cần phải phù hợp với không gian nó được trưng bày.
Nghiên cứu, tìm hiểu thị trường
Thị trường nghệ thuật online không chỉ có những bức tranh, mà còn nhiều loại hình nghệ thuật thị giác khác nhau như tác phẩm in, nhiếp ảnh, sắp đặt, tranh vẽ…
Trừ khi bạn đã có quyết định chắc chắn về kiểu nghệ thuật yêu thích của mình, hãy dành thêm chút thời gian nghiên cứu về những loại nghệ thuật khác, và nền tảng hay phòng tranh online nào cung cấp những loại hình đó.
Bên cạnh đó, việc tìm hiểu về nghệ sĩ cũng sẽ giúp bạn hiểu thêm về tác phẩm, như nền tảng của họ, nguồn cảm hứng, chặng đường nghệ thuật.
Quá trình này vừa giúp bạn hình dung được giá trị của tác phẩm để so sánh với giá đăng tải của nó, vừa kết nối nhiều hơn với tác phẩm, bởi bạn sẽ không muốn bỏ tiền ra cho một tác phẩm mình không hoàn toàn thích chỉ bởi tác giả của nó là một nghệ sĩ nổi tiếng trong khi có rất nhiều nghệ sĩ trẻ mới đầy tài năng nhưng chưa xuất hiện nhiều trong thế giới nghệ thuật.
Đặt ra những câu hỏi
Để bỏ ra số tiền lớn cho một tác phẩm nghệ thuật qua hình thức online luôn đến kèm cảm giác rủi ro, không chắc chắn.
Bạn cần phải hiểu về nguồn gốc của tác phẩm, phòng tranh hay đơn vị trung gian có đáng tin cậy không, tính minh bạch và đảm bảo về luật pháp cho quá trình mua bán.
Nếu có điều gì chưa rõ, bạn cần liên hệ những đơn vị này để đặt ra câu hỏi và thu thập thêm thông tin.
Một đơn vị bày bán nghệ thuật online đáng tin cậy luôn có hệ thống chăm sóc khách hàng sẵn sàng trả lời câu hỏi của bạn và hướng dẫn cụ thể bằng điện thoại hay email.
Hãy đảm bảo tác phẩm bạn thấy trên website cũng chính là tác phẩm bạn sẽ mua bằng cách hỏi xem video hay ảnh chụp cận tác phẩm, cách thức vận chuyển phù hợp để tránh làm hư hại tác phẩm, giấy chứng nhận tính hợp pháp và chân thực của tác phẩm với đầy đủ chữ ký của nghệ sĩ và đơn vị trung gian.
Theo L'Officiel Vietnam
Trends Việt Nam là một chuyên trang Đổi mới, Sáng tạo cao cấp cho giới kinh doanh, tập trung khai thác các nội dung về Xu hướng, Quản trị, Chiến lược, Mô hình kinh doanh mới. Chúng tôi tìm tòi, khai thác các nội dung vừa mang tính cập nhật nhanh, đón đầu xu hướng, vừa mang tính đa chiều và toàn diện. Chỉ với 1s nhấn nút "Vote Here" cho những bài viết có giá trị, hữu dụng, độc giả đã góp phần tạo nên nguồn động lực to lớn để khuyến khích các nhà phát triển nội dung xây dựng các bài viết chất lượng hơn.
Đây là cơ hội rộng mở cho nghệ sĩ kết nối, tương tác và giới thiệu tác phẩm, tạo nền tảng tốt giúp thị trường nghệ thuật phát triển. Bên cạnh cơ hội lớn thì cũng có rất nhiều rủi ro. Trong đó phải kể đến vấn nạn tranh giả, tranh sao chép, tranh nhái và những lo ngại về việc nếu cứ chạy theo xu hướng thương mại hóa tác phẩm mỹ thuật có thể khiến họa sĩ khó đạt đến những tác phẩm có tính nghệ thuật đỉnh cao.
Mua bán tranh trực tuyến đang là cách thức được nhiều người yêu thích nghệ thuật chọn lựa.Không chỉ cá nhân mà nhiều nhóm và cộng đồng trên mạng xã hội cũng đã được thành lập, hội tụ hàng chục nghìn thành viên gồm cả nghệ sĩ và người yêu nghệ thuật, nhà sưu tập... đưa mỹ thuật trở nên gần gũi hơn với công chúng. Thị trường mua bán tranh trực tuyến đang diễn ra sôi động như thế nào? Đây sẽ là nội dung kỳ 1 trong loạt phóng sự “Thị trường tranh trực tuyến: Có phải cứ bán được nhiều là tốt? với nhan đề “Ngồi nhà mua bán tranh”.
Các sàn giao dịch trực tuyến giúp kết nối nghệ sĩ và nhà sưu tập. Ảnh: Ng. Phương
Mua nhanh – bán tiện
Lướt qua các trang mạng, không khó để tìm thấy những phiên chợ tranh trong thế giới số như "All about Art and Artist" [hơn 80 nghìn thành viên theo dõi], "Vietnam Art space" [hơn 40 nghìn thành viên], "Vietnam Art now "[hơn 10 nghìn thành viên]... Những bức tranh mới sáng tác, thông tin về triển lãm, giao lưu, tọa đàm hay thảo luận về vấn đề thời sự chuyên ngành hội họa đều có thể tìm thấy trên các diễn đàn này. Các thành viên được tự do bày tỏ quan điểm về một vấn đề hay tác phẩm nào đó cũng như chia sẻ công khai tác phẩm chưa khô màu. Công chúng và nhà sưu tập tranh dễ dàng lựa chọn những tác phẩm ưng ý bởi sự đa dạng chất liệu, phong cách, đề tài...
Anh Vũ Hồng Cương, Trưởng Khoa Nội thất và mỹ thuật công nghiệp, trường Đại học Kiến trúc Hà Nội nhận định: “Việc kinh doanh hay giới thiệu quảng bá tác phẩm nghệ thuật bằng online hay mạng internet là xu hướng tất yếu. Đây là cơ hội tốt để làm sao nghệ thuật đến được rộng nhất thậm chí cả với người tưởng chừng không hề quan tâm đến nghệ thuật cũng có thể người ta sẽ được lôi cuốn hấp dẫn bằng cái nhanh, rộng của phương tiện online”.
Với xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay, mức độ phổ cập người dùng internet trên toàn cầu [ở nước ta có hơn 60% dân số sử dụng internet] phương thức kinh doanh tác phẩm nghệ thuật thông qua các kênh online đang mở ra cơ hội phát triển lớn.
Không cần phải đi đến trực tiếp những gallery hay không gian sáng tạo của các họa sĩ, giờ đây, chỉ bằng một cú click chuột là những người có nhu cầu tìm hiểu thị trường mỹ thuật như chị Phạm Quỳnh Hoa ở quận Tây Hồ, Hà Nội đã thấy hàng loạt tác phẩm nghệ thuật hiện ra trước mắt. Với chị, mua tranh trên mạng đã và sẽ là một cách thức hữu hiệu trong việc sở hữu một tác phẩm mỹ thuật trong nhịp sống hiện đại, tiết tấu công việc nhanh và con người bận rộn như hiện nay. Có thểcó những bức tranh nhìn thấy thích thì chị mình mua luôn chứ không nhất thiết là phải bắt buộc mua của họa sĩ nào, không cần là tranh của những họa sĩ có tên tuổi.
Trong các nền tảng internet thì mạng xã hội Facebook thực sự phát huy tác dụng khi giúp được các họa sĩ Việt giới thiệu tranh của mình một cách nhanh nhất đến với công chúng. Đặc biệt đối với các họa sĩ chưa bao giờ có triển lãm hoặc sống tại các vùng sâu vùng xa. Kênh online giúp xóa nhòa về khoảng cách địa lý, thời gian, giúp nhà sưu tập Lê Thu An ở quận Hai Bà Trưng [Hà Nội] mua được bức tranh của họa sĩ ở tận Đắc Lăk nhanh chóng và tiện dụng: “Có trường hợp của bạn Nguyễn Thị Dung, ở Đắc Lắc là tôi có mua qua online. Hoàn toàn là nhìn qua mạng, qua chuyển khoản tới họa sĩ và họa sĩ chuyển tranh về cho mình. Bức tranh đó giống như những gì mình tưởng tượng và xem trên mạng. Tôi ngắm các tác phẩm của họa sĩ từ trước đến giờ, cả một quá trình và thấy rằng có cảm thụ được một số tác phẩm của bạn ấy. Thấy thích thì là tôi lựa chọn” – chị Lê Thu An chia sẻ.
Những bức tranh được mua - bán diễn ra như một buổi đấu giá online. Nhiều họa sĩ đã tìm được cho mình những nhà sưu tập. Ban đầu, việc đưa tác phẩm lên mạng chỉ để chia sẻ nhưng khá bất ngờ khi nhiều người vào xem và hỏi mua, việc mua bán cũng nhanh chóng, dễ dàng. Cũng như nhiều họa sĩ khác, khi vẽ xong tác phẩm, họa sĩ Hồng Huyên rất thích đăng tranh lên mạng để quảng cáo và nhận sự góp ý của đồng nghiệp. Dù bán được hay không thì đó cũng là sự động viên, cổ vũ trong sáng tác. Còn theo nhà nghiên cứu mỹ thuật Nguyễn Anh Tuấn, trước đây, bất cứ họa sĩ nào muốn đưa tranh đến công chúng đều phải thông qua hệ thống nhà triển lãm hoặc có người nào đó lọt vào con mắt của nhà sưu tập hay của các gallery thì mới có cơ hội giới thiệu tranh. Nay với nền tảng công nghệ internet giúp cho người yêu mến nghệ thuật tiếp cận gần hơn với các tác phẩm và người nghệ sĩ cũng có cơ hội đem tác phẩm đến gần hơn với mọi người.
Cơ hội kết nối cho họa sĩ trẻ
Không thể phủ nhận giá trị thực sự của mạng xã hội khi nó phát huy được năng lượng tích cực, giúp cho họa sĩ trẻ, mới sáng tác giới thiệu tranh của họ một cách nhanh nhất đến với công chúng. Nhiều họa sĩ chưa danh tiếng đã tự tin hẳn khi thấy tác phẩm của mình được đón nhận trên mạng. Chợ tranh online chính là nơi cho các họa sĩ chưa có triển lãm hoặc không có điều kiện trưng bày tác phẩm của mình ở các thành phố lớn đến gần hơn với người yêu mỹ thuật như chia sẻ của họa sĩ Lê Anh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ nghệ sĩ trẻ [Hội Mỹ thuật Việt Nam]: “Tôi cũng tham gia đăng tranh và theo dõi thường xuyên để biết được thị trường tranh như thế nào. Trong thời đại công nghệ số thì các nghệ sĩ có thể giới thiệu tiếp cận được nhiều với công chúng. Đấy là một cách để nghệ sĩ khẳng định tên tuổi của mình. Là một nghệ sĩ trẻ tôi mong muốn nhiều hơn sự quan tâm đến nghệ thuật của khán giả”.
Thị trường mỹ thuật online đang dần sôi động. Đặc biệt, trong đợt dịch covid, kênh online phát huy hiệu quả trong việc thực hiện các dự án xã hội qua triển lãm và đấu giá online. Theo họa sĩ Phạm Hà Hải, đây là điều mà các gallery truyền thống khó có thể thực hiện được, nhất là trong thời gian giãn cách xã hội: “Rõ ràng khi mà giãn cách thì online giúp cho chúng ta kết nối được với nhau. Kết nối giữa các nghệ sĩ với chương trình, chương trình với người chơi tranh hoặc là mua tranh ủng hộ. Online rất hiệu quả”.
Sự phát triển của internet đã làm thay đổi rất nhiều lĩnh vực trong cuộc sống, trong đó có mỹ thuật. Nếu như trước đây, người yêu hội họa tiếp cận tác phẩm qua các cuộc triển lãm thì ngày nay mọi việc trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn nhờ kênh online. Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường mua bán tranh trực tuyến đã góp phần đưa mỹ thuật trở nên gần gũi hơn với công chúng thông qua những cách thức mới mẻ, hiện đại và hấp dẫn.
Song hành với các phòng tranh truyền thống, sự xuất hiện của các trang bán tranh trực tuyến trên mạng như là một tín hiệu vui khi thị trường mỹ thuật Việt Nam kịp thời bắt nhịp và hòa nhập với xu thế phát triển chung của thế giới. Tuy nhiên, hoạt động của thị trường mua bán tranh online vẫn tiềm ẩn khá nhiều rủi ro. Nội dung này sẽ được đề cập trong kỳ 2 trong loạt phóng sự “Thị trường tranh trực tuyến: Có phải cứ bán được nhiều là tốt?”, với nhan đề “Mặt trái của thị trường tranh trực tuyến”.