Tố Hữu tên thật là Nguyễn Kim Thành, sinh năm 1920 tại làng Phù Lai, gần cố đô Huế. Tố Hữu đến với thi ca khá sớm, từ năm 18 tuổi. Cùng năm đó, ông gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương. Tháng 4/1939, ông bị quân Pháp bắt. Tháng 3/1942, ông vượt ngục Đác Giây, tiếp tục hoạt động cách mạng ở Thanh Hoá. Cách mạng tháng Tám, Tố Hữu làm Chủ tịch Uỷ ban khởi nghĩa Huế.
Thực ra, tôi không đọc nhiều thơ Tố Hữu và cũng chỉ thích một vài bài trong rất nhiều các tác phẩm của ông, mặc dù nhắc tới Tố Hữu tôi lại nhớ ngay đến hai câu: “Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng; Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai?”. Và hôm nay, tôi tổng hợp bài viết này gồm những bài thơ hay nhất của Tố Hữu để phục vụ thị hiếu bạn đọc. Ngay sau đây, mời các bạn cùng xem qua chùm 15 bài thơ được coi là nổi bật nhất của ông, những bài thơ hay nhất của Tố Hữu, chúc các bạn xem thơ vui vẻ!
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lý chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…
Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời
Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ…
Tháng 7-1938
Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
Ta nghe hè dậy bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi. Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
Huế, tháng 7-1939
Ngày Huế đổ máu, Chú Hà Nội về, Tình cờ chú cháu,
Gặp nhau Hàng Bè.
Chú bé loắt choắt, Cái xắc xinh xinh, Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh,
Ca-lô đội lệch, Mồm huýt sáo vang, Như con chim chích,
Nhảy trên đường vàng…
– “Cháu đi liên lạc, Vui lắm chú à. Ở đồn Mang Cá,
Thích hơn ở nhà!”
Cháu cười híp mí, Má đỏ bồ quân: – “Thôi, chào đồng chí!”
Cháu đi xa dần…
Cháu đi đường cháu, Chú lên đường ra,
Ðến nay tháng sáu,
Chợt nghe tin nhà.
Ra thế,
Lượm ơi!
Một hôm nào đó, Như bao hôm nào, Chú đồng chí nhỏ,
Bỏ thư vào bao,
Vụt qua mặt trận, Ðạn bay vèo vèo, Thư đề “Thượng khẩn”,
Sợ chi hiểm nghèo!
Ðường quê vắng vẻ, Lúa trổ đòng đòng, Ca-lô chú bé,
Nhấp nhô trên đồng…
Bỗng loè chớp đỏ, Thôi rồi, Lượm ơi! Chú đồng chí nhỏ,
Một dòng máu tươi!
Cháu nằm trên lúa, Tay nắm chặt bông, Lúa thơm mùi sữa,
Hồn bay giữa đồng.
Lượm ơi, còn không?
Chú bé loắt choắt, Cái xắc xinh xinh, Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh.
Ca-lô đội lệch, Mồm huýt sáo vang, Như con chim chích,
Nhảy trên đường vàng…
1949
– Mình về mình có nhớ ta? Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng. Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.
– Tiếng ai tha thiết bên cồn Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
– Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù?
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?
– Ta với mình, mình với ta Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh Mình đi, mình lại nhớ mình Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu… Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương Nhớ từng bản khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa người thương đi về. Nhớ từng rừng nứa bờ tre Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thương nhau, chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô Nhớ sao lớp học i tờ Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan Nhớ sao ngày tháng cơ quan Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo. Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
Ta về, mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng người Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng. Ngày xuân mơ nở trắng rừng Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang Ve kêu rừng phách đổ vàng Nhớ cô em gái hái măng một mình Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.
Nhớ khi giặc đến giặc lùng Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây Núi giăng thành luỹ sắt dày Rừng che bộ đội rừng vây quân thù Mênh mông bốn mặt sương mù
Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.
Ai về ai có nhớ không? Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà… Những đường Việt Bắc của ta Ðêm đêm rầm rập như là đất rung Quân đi điệp điệp trùng trùng Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan Dân công đỏ đuốc từng đoàn Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay. Nghìn đêm thăm thẳm sương dày Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên. Tin vui chiến thắng trăm miềm Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.
Ai về ai có nhớ không? Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang. Nắng trưa rực rỡ sao vàng Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công Ðiều quân chiến dịch thu đông Nông thôn phát động, giao thông mở đường Giữ đê, phòng hạn, thu lương
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…
Ở đâu u ám quân thù Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi Ở đâu đau đớn giống nòi Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền. Mười lăm năm ấy ai quên Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hoà Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.
– Nước trôi nước có về nguồn Mây đi mây có cùng non trở về? Mình về, ta gửi về quê Thuyền nâu trâu mộng với bè nứa mai Nâu này nhuộm áo không phai Cho lòng thêm đậm cho ai nhớ mình Trâu về, xanh lại Thái Bình
Nứa mai gài chặt mối tình ngược xuôi.
– Nước trôi, lòng suối chẳng trôi Mây đi mây vẫn nhớ hồi về non Ðá mòn nhưng dạ chẳng mòn Chàm nâu thêm đậm, phấn son chẳng nhoà. Nứa mai mình gửi quê nhà Nước non đâu cũng là ta với mình Thái Bình đồng lại tươi xanh
Phên nhà lại ấm, mái đình lại vui…
– Mình về thành thị xa xôi Nhà cao, còn thấy núi đồi nữa chăng? Phố đông, còn nhớ bản làng Sáng đèn, còn nhớ mảnh trăng giữa rừng? Mình đi, ta hỏi thăm chừng
Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui?
– Ðường về, đây đó gần thôi! Hôm nay rời bản về nơi thị thành Nhà cao chẳng khuất non xanh Phố đông, càng giục chân nhanh bước đường. Ngày mai về lại thôn hương Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về Ngày mai rộn rã sơn khê Ngược xuôi tàu chạy, bốn bề lưới giăng. Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng Phố phường như nấm như măng giữa trời Mái trường ngói mới đỏ tươi. Chợ vui trăm nẻo về khơi luồng hàng Muối Thái Bình ngược Hà Giang Cày bừa Ðông Xuất, mía đường tỉnh Thanh Ai về mua vại Hương Canh Ai lên mình gửi cho anh với nàng Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng Vải tơ Nam Ðịnh, lụa hàng Hà Ðông Áo em thêu chỉ biếc hồng
Mùa xuân ngày hội lùng tùng thêm tươi
Còn non, còn nước, còn trờiBác Hồ thêm khoẻ, cuộc đời càng vui!
– Mình về với Bác đường xuôi Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người Nhớ ông Cụ mắt sáng ngời Áo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường! Nhớ Người những sáng tinh sương Ung dung yên ngựa trên đường suối reo Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người…
– Lòng ta ơn Ðảng đời đời Ngược xuôi đôi mặt một lời song song. Ngàn năm xưa nước non Hồng Còn đây ơn Ðảng nối dòng dài lâu Ngàn năm non nước mai sau
Ðời đời ơn Ðảng càng sâu càng nồng.
Cầm tay nhau hát vui chung
Hôm sau mình nhé, hát cùng Thủ đô.
10-1954
Ai về thăm mẹ quê ta Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm… Bầm ơi có rét không bầm! Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn Bầm ra ruộng cấy bầm run Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non Mạ non bầm cấy mấy đon Ruột gan bầm lại thương con mấy lần. Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu! Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe! Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi. Con ra tiền tuyến xa xôi Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền. Nhớ thương con bầm yên tâm nhé Bầm của con, mẹ Vệ quốc quân. Con đi xa cũng như gần Anh em đồng chí quây quần là con. Bầm yêu con, yêu luôn đồng chí Bầm quý con, bầm quý anh em. Bầm ơi, liền khúc ruột mềm Có con có mẹ, còn thêm đồng bào Con đi mỗi bước gian lao Xa bầm nhưng lại có bao nhiêu bầm! Bao bà cụ từ tâm như mẹ Yêu quý con như đẻ con ra. Cho con nào áo nào quà Cho củi con sưởi, cho nhà con ngơi. Con đi, con lớn lên rồi Chỉ thương bầm ở nhà ngồi nhớ con! Nhớ con, bầm nhé đừng buồn Giặc tan, con lại sớm hôm cùng bầm. Mẹ già tóc bạc hoa râm
Chiều nay chắc cũng nghe thầm tiếng con…
[1948]
Mới bình minh đó đã hoàng hôn Đang nụ cười tươi lệ bỗng tuôn Đời thường sớm nắng chiều mưa vậy
Khuấy động lòng ta biết mấy buồn.
Ôi kiếp trăm năm được mấy ngày Trời xanh không gợn áng mây bay Thủy chung son sắt nên tình bạn
Êm ấm lòng ta mỗi phút giây.
Còn khổ đau nào đau khổ hơn Trái tim luôn sát muối oán hờn Còn đây một chút trong đêm lạnh
Đầm ấm bên em một tiếng đờn.
[20-2-1991]
Tạm biệt đời ta yêu quý nhất, Còn mấy dòng thơ, một nắm tro. Thơ gửi bạn đường. Tro bón đất,
Sống là cho. Chết cũng là cho.
Du khách bảo đây vườn kín đáo Với hương dìu dịu, ý ngàn xưa Thời mây xanh nhạt màu hư ảo
Đây xứ mơ màng, đây xứ thơ…
Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng, Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai Ven bờ sông phẳng con đò mộng
Lả lướt đi về trong gió mai…
Thành quách trăm năm sầm mặt lạnh Ngọn cờ uể oải vật vờ lay Lâu đài đường bệ màu kiêu hãnh
Áo gấm hài nhung cánh phượng bay.
Ta nện gót trên đường phố Huế Dửng dưng không một cảm tình chi Không gian sặc sụa mùi ô uế
Mà nước dòng Hương mãi cuốn đi…
Ý chết đã phơi vàng héo úa
Mùa thu lá sắp rụng trên đường
Mơ chi ảo mộng ngàn xưa nữa ?
Cây hết thời xanh đến tiết vàng!
Ai tưởng ngàn năm nương đất ấy Mầm non thêm nhựa, lá thêm tươi Ôi mỉa mai hồn ta chỉ thấy
Rêu hèn sống gửi nhánh khô thôi.
Ai tưởng thiên đường sao nhấp nhánh Tài hoa tinh kết, ngọc long lanh Ta chỉ thấy nơi đây mồ lạnh
Chôn linh hồn đắm đuối hư danh.
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa… Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa!
Con lại lần theo lối sỏi quen Đến bên thang gác, đứng nhìn lên Chuông ôi chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi! Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!
Trái bưởi kia vàng ngọt với ai Thơm cho ai nữa, hỡi hoa nhài! Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay…
Ôi, phải chi lòng được thảnh thơi Năm canh bớt nặng nỗi thương đời Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông, mọi kiếp người.
Bác chẳng buồn đâu, Bác chỉ đau Nỗi đau dân nước, nỗi năm châu Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ
Cho hôm nay và cho mai sau…
Bác sống như trời đất của ta Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già
Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha Bác nghe từng bước trên tiền tuyến
Lắng mỗi tin mừng tiếng súng xa.
Bác vui như ánh buổi bình minh Vui mỗi mầm non, trái chín cành
Vui tiếng ca chung hoà bốn biển
Nâng niu tất cả chỉ quên mình.
Bác để tình thương cho chúng con Một đời thanh bạch, chẳng vàng son Mong manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu? Ra đi, Bác dặn: “Còn non nước…”
Nghĩa nặng, lòng không dám khóc nhiều
Bác đã lên đường theo tổ tiên Mác – Lênin, thế giới Người hiền Ánh hào quang đỏ thêm sông núi
Dắt chúng con cùng nhau tiến lên!
Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
[6-9-1969]
I
Tin về nửa đêm Hoả tốc hoả tốc Ngựa bay lên dốc Đuốc chạy sáng rừng Chuông reo tin mừng Loa kêu từng cửa
Làng bản đỏ đèn, đỏ lửa…
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên Hoan hô đồng chí Võ Nguyên Giáp! Sét đánh ngày đêm xuống đầu giặc Pháp! Vinh quang Tổ quốc chúng ta Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà Vinh quang Hồ Chí Minh, Cha của chúng ta ngàn năm sống mãi Quyết chiến quyết thắng, cờ đỏ
sao vàng vĩ đại
Kháng chiến ba nghìn ngày Không đêm nào vui bằng đêm nay Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực Trên đất nước, như Huân chương trên ngực
Dân tộc ta dân tộc anh hùng!
Điện Biên vời vợi nghìn trùng Mà lòng bốn biển nhịp cùng lòng ta Đêm nay bè bạn gần xa
Tin về chắc cũng chan hoà vui chung.
II
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên Chiến sĩ anh hùng Đầu nung lửa sắt Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt Máu trộn bùn non Gan không núng Chí không mòn! Những đồng chí thân chôn làm giá súng Đầu bịt lỗ châu mai Băng mình qua núi thép gai Ào ào vũ bão, Những đồng chí chèn lưng cứu pháo Nát thân, nhắm mắt, còn ôm… Những bàn tay xẻ núi lăn bom Nhất định mở đường cho xe ta
lên chiến trường tiếp viện
Và những chị, những anh ngày đêm ra tiền tuyến Mấy tầng mây gió lớn mưa to Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ Đèo Lũng Lô, anh hò chị hát Dù bom đạn xương tan, thịt nát Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh… Hỡi các chị, các anh Trên chiến trường ngã xuống Máu của anh chị, của chúng ta không uổng Sẽ xanh tươi đồng ruộng Việt Nam Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam
Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng…
III
Lũ chúng nó phải hàng, phải chết Quyết trận này quét sạch Điện Biên! Quân giặc điên Chúng bay chui xuống đất Chúng bay chạy đằng trời? Trời không của chúng bay Đạn ta rào lưới sắt! Đất không của chúng bay
Đai thép ta thắt chặt!
Của ta trời đất đêm ngày Núi kia, đồi nọ, sông này của ta Chúng bay chỉ một đường ra Một là tử địa, hai là tù binh Hạ súng xuống rùng mình run rẩy Nghe pháo ta lừng lẫy thét gầm!
Nghe trưa nay tháng năm, mùng bảy
Trên đầu bay thác lửa hờn căm Trông: Bốn mặt luỹ hầm sụp đổ Tướng quân bay lố nhố cờ hàng Trông: Chúng ta cờ đỏ sao vàng Rực trời đất Điện Biên toàn thắng!Hoan hô chiến sĩ Điện Biên!
Tiếng reo núi vọng sông rền Đêm nay chắc cũng về bên Bác Hồ Bác đang cúi xuống bản đồ Chắc là nghe tiếng quân hò quân reo… Từ khi vượt núi qua đèo Ta đi, Bác vẫn nhìn theo từng ngày Tin về mừng thọ đêm nay
Chắc vui lòng Bác giờ này đợi trông!
IV
Đồng chí Phạm Văn Đồng Ở bên đó, chắc đêm nay không ngủ Tin đây Anh, Điện Biên Phủ hoàn thành Ngày mai, vào cuộc đấu tranh Nhìn xuống mặt bọn Bi-đôn, Smít Anh sẽ nói: “Thực dân, phát xít Đã tàn rồi! Tổ quốc chúng tôi Muốn độc lập hoà bình trở lại Không muốn lửa bom đổ xuống đầu con cái Nước chúng tôi và nước các anh Nếu còn say máu chiến tranh Ở Việt Nam, các anh nên nhớ Tre đã thành chông, sông là sông lửa Và trận thắng Điện Biên
Cũng mới là bài học đầu tiên!”
[5-1954]
Khao khát trăm năm, mãi đợi chờ Hôm nay vui đến, ngỡ trong mơ Một trời êm ả, xanh không tưởng
Mặt đất bình yên giấc trẻ thơ
Đây cuộc hồi sinh, buổi hoá thân
Mùa đông thế kỷ chuyển sang xuân
Ôi Việt Nam! Từ trong biển máu
Người vươn lên, như một thiên thần!
Thế này chăng? Thuở xưa hoang dã Chàng Sơn Tinh thắng giặc Thuỷ Tinh Càng dâng nước, càng cao ngọn núi
Chân Trường Sơn, đạp sóng Thái Bình,
Chúng muốn đốt ta thành tro bụi Ta hoá vàng nhân phẩm, lương tâm Chúng muốn ta bán mình ô nhục
Ta làm sen thơm ngát giữa đầm.
Ta sẵn sàng xé trái tim ta Cho Tổ quốc, và cho tất cả Lá cờ này là máu là da
Của ta, của con người, vô giá.
Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu Hỡi em gái mất cha mất mẹ Nước mắt rơi, làm nhoà mặt quân thù
Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ.
Tình thương lớn, mạnh hơn lửa thép Trận địa đây xây giữa lòng người Dầu mưa nắng, trái đất tròn vẫn đẹp
Đời yêu ta, ta phải thắng cho Đời.
*
Cút sạch đi, bầy sói hôi tanh! Đã đến buổi cuối cùng phán quyết Trả về ta đất rộng trời xanh
Cho bay, những hố bom làm huyệt.
Lịch sử muốn bay cúi đầu tội lỗi Dưới gươm thiêng hùng khí Thủ đô Cả bốn biển hoan hô Hà Nội
Pháo đài bay rụng đỏ mặt hồ.
Ngọc Hà em! Lộng lẫy hoa tươi Xin thơm khắp miền Nam, miền Bắc Chắc Bác Hồ vui, xin kính dâng Người
Và tặng cả anh em cùng ta đánh giặc.
Không nỗi đau nào của riêng ai Của chung nhân loại chiến công này. Việt Nam ơi, máu và hoa ấy
Có đủ mai sau, thắm những ngày?
*
Chưa dễ lành đâu, những vết thương Nửa mình còn nhức, hỡi quê hương! Song mùa vui đã mang xuân tới
Đã tắt hôm nay lửa chiến trường.
Rừng núi đã xanh màu giải phóng Hãy trào lên, ơi sóng Cửu Long Quét phăng những rác bùn ứ đọng
Những thép gai ngăn mặt, cắt lòng.
Ta lại về ta, những đứa con Máu hoà trong máu, đỏ như son Sài Gòn ơi, Huế ơi! Xin đợi
Tái hợp, huy hoàng, cả Nước non!
[28-1-1973]
Nước non ngàn dặm Ra đi Cái tình chi…
[Câu ca Nam Bình]
Nửa đời tóc ngả màu sương Nhớ quê, anh lại tìm đường thăm quê Đường vào như tỉnh như mê Đường ra phía trước, đường về tuổi xuân Đã đi muôn dặm xa gần
Nay về Nam cũng bước chân bồi hồi!
Sông Bến Hải bên bồi bên lở Cầu Hiền Lương bên nhớ bên thương Cách ngăn mười tám năm trường Khi mô mới được nối đường vô ra? Bây giờ cầu lại bắc qua
Ván thơm gỗ mới cho ta gặp mình…
Anh về Quảng Trị… Gio Linh Trèo lên dốc Miếu, lặng nhìn Quán Ngang Bời bời cỏ lút đồng hoang Chim kêu cành cụt, chang chang nắng cồn Tả tơi mấy ấp khu khu dồn Mái tôn, rào kẽm, tháp đồn chơ vơ! Thương em chín đợi mười chờ Con thuyền nay đã đỏ cờ sang sông Em vui em mặc áo hồng Máy reo máy đẩy, mênh mông biển trời Thuyền về Cửa Việt ra khơi
Thuyền lên Ái Tử, thuyền bơi Đông Hà…
Anh còn lặn lội đường xa Sông Hương đành nhớ, chưa qua sông Bồ Phù lai ba bến con đò Thanh Lương quê ngoại câu hò còn chăng? Êm dòng Thạch Hãn đêm trăng
Những lo ngược gió Tan Giang nặng chèo!
Xe lên đường 9 cheo leo Hố bom đỏ mắt, trắng đèo bông lau Cây khô, chết chẳng nghiêng đầu Nghìn tay than cháy rạch màu trời xanh Trưa nồng, gà gáy Khe Sanh
Tà Cơn dứa mật, hoa chanh ngát đồi.
Chợt nghe… từ tuổi hai mươi Tiếng xiềng Lao Bảo gọi người bạn xưa Ngỡ ngàng rẽ lối le thưa Vông đồng mấy cội, xác xơ lá cành Hoang tàn hầm đá, đồn canh Bâng khuâng nhớ bóng các anh những ngày! Nhìn quanh, núi đứng mây bay Võng anh giải phóng, rừng lay nắng chiều… Thương nhau, đừng khóc, em yêu Tự do, phải trả bao nhiêu máu này! Có qua những bước đi đày
Càng thêm ấm những bàn tay giữa đời.
Sáng hè đẹp lắm, em ơi Đầu non cỏ lục, mặt trời vừa lên Da trời xanh ngát, thần tiên Đỏ au đường lớn mang tên Bác Hồ Trường Sơn mây núi lô xô
Quân đi, sóng lượn nhấp nhô, bụi hồng…
Ai trông, lên đó mà trông Cha Ki oanh liệt, Bản Đông anh hùng Mỹ thua, nguỵ chạy đường cùng Xác tăng như xác bọ hung đen bờ Mấy chàng lính trẻ măng tơ
Nghêu ngao gõ bát hát chờ cơm sôi.
*
Xe lao qua dốc qua đồi Gió tây giội lửa ồi ồi sau lưng Bụi bay, bụi đỏ lá rừng Mịt mù lối kín, cát bưng đường hầm Nóng nung vạt áo ướt đầm
Thương con bướm trắng quạt ngầm suối khô.
Con sông Xê Noong ai dò Mà dòng nước mát hẹn hò cùng ta? Tới đây, tre nứa là nhà Giỏ phong lan nở nhành hoa nhuỵ vàng Trưa nằm đưa võng, thoảng sang
Một làn hương mỏng, mênh mang nghĩa tình.
Lán đêm, ghé tạm trạm binh Giường cây lót lá cho mình đỡ đau Nghĩ người, thăm thẳm rừng sâu mười năm bom đạn, măng rau, sốt ngàn. Xê Công, Xê Nọi, Chà Vàn
Mở đường, bao nỗi gian nan với đường!
Trường Sơn, xẻ dọc, rọc ngang. Xẻng tay mà viết nên trang sử hồng. Trường Sơn, vượt núi, băng sông Xe đi trăm ngả, chiến công bốn mùa. Trường Sơn, đông nắng, tây mưa
Ai chưa đến đó, như chưa rõ mình.
Vui sao buổi bình minh, gặp cháu Nhớ ngày nào cháu mới lên ba Gác canh cho chú trong nhà… Nay giữa Phi Hà, D trưởng công binh Trên đường lớn Hồ Chí Minh
Gác ba biên giới… mối tình Đông Dương!
*
Tả Ngâu, trong vắt mắt gương Xốn xang trông lửa chiến trường, mà cay Xê Xan, tan nát đạn cày Trống trơ rừng khộp, khô gầy rừng le Bằng lăng bạc nắng trưa hè
Nghe như cưa xẻ, tiếng ve rít dài.
Cỏ vàng lạc bước hươu nai Sóc buôn thấp thoáng bóng xoài đu đưa Vườn ai, cháy trụi ngọn dừa Mái chùa cong, gãy nét xưa diệu huyền Voi đi lững thững, bình yên
Bỗng ngơ ngác đứng, Bom rền xa xa…
Anh vào tuyến lửa, đêm qua Bất ngờ một trận như là bão rơi Lại đi… “phấn khởi tơi bời” Còn non, còn nước, còn người, cứ đi! Rừng khuya, không ngủ, mơ gì
Sao hôm lấp lánh cũng vì miền Nam…
Chào anh du kích đất Cam Đẹp như pho tượng Đam San thuở nào Ngực anh đỏ tựa đồng thau Vui tình đồng chí, trắng phau răng cười AK nòng thép xanh ngời Hôn anh một cái, hỡi người bạn thân! Đường qua biên giới tới gần Nghe lòng rạo rực, nghe chân bồn chồn. Đơn xơ một khúc cầu con Một khe suối nhỏ, cũng hồn quê ta. Ôi, gò đất mịn son pha
Thắm tươi dòng máu ông cha bao đời…
Bình Long, Nam Bộ ta ơi! Buổi đầu mới gặp mặt Người sáng nay. Cầm hòn đất đỏ trong tay Trái tim bỗng nghẹn như say rượu nồng Ôm anh Giải phóng vào lòng
Đã mơ chạy khắp cánh đồng Cà Mau…
Chú lái trước, anh ngồi sau Rừng cao su mát một màu lá xanh Xe bay, nghiêng gió dạt cành Đã quen lối tắt đường quanh hiểm nghèo Đến đâu, anh cũng bám theo
Áo bà ba, mũ tai bèo chú em!
Câu thơ cũ, ai đem tới đó? “Anh chạy vào đất đỏ làm phu Bán thân đổi mấy đồng xu Thịt xương vùi gốc cao su mấy từng!” Nao nao nhìn mỗi góc rừng Cuối hàng cây thẳng, sáng bừng trời cao. Hầm tăng, ụ pháo, chiến hào Dấu răng vuốt Mỹ cắn cào, còn đau! Chị em tù những nơi đâu Côn Lôn, Phú Quốc, dìu nhau trở về Lá buông trắng vách lều tre
Bài ca hy vọng hát nghe ấm lòng.
Lộc Ninh xinh một cụm hồng Ai hay đất lửa, máu nồng đơm hoa! Cái vui sinh nở chan hoà Nghe rừng căng sữa, nhựa ra đầu mùa Lao xao phố thợ, chợ trưa
Sầu riêng, măng cụt cũng vừa ngọt thanh
Lá cờ nửa đỏ nửa xanh Màu đỏ của đất, màu xanh của trời Ngôi sao, chân lý của đời Việt Nam, vàng của lòng người hôm nay. Càng nhìn ta, lại càng say
Biển Đông lồng lộng gió lay ngọn cờ…
Ôi, bà mẹ tóc bạc phơ Vườn riêng, mẹ hái trái dừa cho con Má già với trái dừa non Bởi thơm lòng má, nên ngon lòng dừa Dẫu còn cay đắng, nắng mưa Miền Nam mát ngọt, hồn ta vẫn đầy Trăng còn che nửa bóng mây Mà rừng lá nón đêm nay ngời ngời Gặp nhau, đồng chí đây rồi! Xôn xao hết đứng lại ngồi bên nhau Chuyện nhà, Nam Bắc, trước sau
Mừng ra nước mắt, nên đau lại cười
Phải chi còn Bác vô chơi! Bỗng nghe cháu nói… đất trời lặng thinh Trông vời Đồng Tháp mông mênh Mấy con thuyền ngược dòng kênh, nặng hàng Sóng Tiền Giang gọi Hậu Giang
Có ai về đó, ta sang cùng về!
Hỡi người chị của Bến Tre Cửu Long đồng khởi bốn bề đó chăng? Miền Nam gan dạ ai bằng Đội quân đầu tóc, khăn rằn vắt vai Khăn rằn ai dệt cho ai
Sợ chi súng đạn, rào gai quân thù!
Ánh đèn soi giữa chiến khu Mái đầu tóc bạc, võng dù hoa râm Nhà anh lợp mái trung quân Quan thềm sương nắng, đêm xuân ngày hè Ngoài vườn reo một tiếng xe Tiếng reo se sẽ, mà nghe rộn ràng… Chân nhanh qua ấp qua làng Đất còn nóng lửa Tràng Bàng, Củ Chi Dang tay một với, xa gì Sài Gòn ơi, lại phải đi bao ngày? Lưới nào vây nổi chim bay
Chắc trong ấy nhớ ngoài này, chẳng yên!
Chia tay lưu luyến mắt nhìn Sầu riêng bịn rịn nhớ miền Nam xa Ta về mở rộng đường ta Cho Nam với Bắc vào ra thêm gần Hành quân nhẹ bước sang xuân
Chè xanh hoa nở trắng ngần đường xe…
Vượt Bù-gia-mập, Cao Lê Qua Xê-rê-pôk, lại về Tây Nguyên Tây Nguyên ơi! Bước truân chuyên Tuổi trai ta đã từng quen chốn này Ban-mê ngục sắt những ngày
Cũng con đường máu đi đầy năm nao!
“Đường lên Đak Sút, Đak Pao…” Ngẩng trông núi dựng trời cao lạ lùng Bao la đất mới một vùng Dọc ngang thế trận, quân hùng là đây! Thác Gia-ly trắng tầng mây Ào ào, tưởng máy điện quay tưng bừng… Gặp anh, mừng thiệt là mừng Chào anh Núp của núi rừng tự do! Rằng: Qua gió lớn mưa to Lòng dân như nước Pa-cô càng đầy Tây Nguyên gan góc, dạn dày
Như cây lim đứng, chẳng lay giữa ngàn.
Hỏi đâu giặc đóng, giặc càn? – Nó như kiến lửa, kiến đàn chạy quanh Nó leo lên ngon lên cành Mình ôm lấy gốc, nó giành thử coi! Một lời, nghe vút tiếng roi
Nghe sông gọi suối, nghe voi gọi bầy…
“Đường lên đỉnh núi Đak Lay Heo heo gió lạnh, sương dày vắng chim” Biết ai mà hỏi mà tìm Con đường xưa của trái tim, đường này Đường đi từ tuổi thơ ngây
Nửa vòng thế kỷ, hôm nay đường về…
Hương đâu thơm lựng rừng hè Nhặt cành lá quế mà tê tái lòng Trà My đấy, hỡi Trà Bồng Có hay cây quế đợi trông tháng ngày? Nâng cành quế héo trên tay Càng thương quế ngọt quế cay cùng người! Hội An, Đà Nẵng xa khơi Ấy nơi mẹ ắm, ấy nơi mẹ nằm Nhớ cồn cát trắng giăng giăng Nhớ thuyền Bàn Thạch, nhớ trăng biển Hàn Hẳn còn sóng gió gian nan
Bên vui rồi lại Đại An. Sơn Trà.
Sông Trà, sông Lại, sông Ba Khu Năm dằng dặc lòng ta mọi miền Vạn ngày, có buổi nào yên? Cá ăn phải máu, chim quên lối vườn Con người, như dãy Trường Sơn
Vững chân bám trụ, chẳng sờn óc gan.
Đạn bom, bão lụt, cơ hàn Chết đi lại sống, hết tàn lại tươi Thuỷ chung, vẫn đậm tình người Cắn đôi hạt muối, chung đời cháo rau Uống cùng viên thuốc chia đau
Quên mình chia lửa, cứu nhau chia hầm.
Hỡi em, dũng sĩ mười lăm Trẻ thơ mà đã ngang tầm nước non Hỡi ông, tuổi tám mươi tròn Ngực phanh mĩ súng, tra đòn chẳng nao Sống hiên ngang, sống thanh cao
Quê hương, biết mấy tự hào lòng ta!
*
Đường đi, như sự tình cờ Con sông My, lại bây giờ lần theo Vượt từ xưa, bước gieo neo Cùng dòng thác ấy, ngủ treo đầu cành Đọt lau, rau má vả xanh
Đói lòng, hát khúc quân hành vẫn vui.
Nhớ thương bạn, lại bùi ngùi Nhớ làng Rô, nhớ người nuôi năm nào Ghé thăm, lòng xót xa sao! Bến sông lửa cháy, bom đào bãi lau Hỏi Già, Già mất, còn đâu
Hỏi em, em đã từ lâu chết rồi!
Ôi! Làng Rô nhỏ của tôi Cao cao ngọn núi, chiếc nôi đại bàng Trăm năm ta nhớ ơn làng Cánh tay che chở bước đường gian nguy Thương em, cô gái sông My
Nắm xôi đưa tiễn anh đi qua rừng.
Anh đi, làng hỏi thăm chừng Làng xưa, anh vẫn nhớ từng người xa Hôm nay như trở lại nhà Bữa cơm dưa muối cũng là liên hoan Non cao rực rỡ ánh vàng Đêm rằm vằng vặc bến Giàng trăng lên… Con thuyền rời bến sang Hiên Xuôi dòng sông Cái, ngược triền sông Bung Chập chùng thác Lửa, thác Chông Thác Đài, thác Khó, thác Ông, thác Bà Thác bao nhiêu thác, cũng qua
Thênh thênh là chiếc thuyền ta trên đời.
Nỗi niềm chi rứa, Huế ơi! Mà mưa xối xả trắng trời Thừa Thiên Mưa từ biển nhớ mưa lên Hay mưa từ núi vui trên A Sầu? Nặng lòng xưa giọt mưa đau Mát lòng nay trận mưa mau quê nhà Mưa rào cho đất tươi da Hố bom lấp loáng như là gương soi Bãi sim, tà áo tím phơi Con sông A Sá, tóc dài làm duyên Rộn ràng tiếng hát thanh niên
Mải mê xếp đá mà quên ướt mình…
Hỡi anh lái trẻ vô tình Dừng chân một chút mà nhìn quê tôi! Có đâu đẹp vậy tuyệt vời Trường Sơn lượn xuống hàng đồi thông reo Dòng Hương nước biếc, trong veo Gió khơi Bạch Mã, sóng đèo Hải Vân Huế mình đẹp nhất lòng dân Mùa Thu khởi nghĩa, mùa Xuân dậy thành Ngày đi tóc hãy còn xanh Mai về, dù bạc tóc anh cũng về Nhớ ai khắc khoải chiều hè
Con chim cu gáy dốc Chè, nôn nao
*
Bàng hoàng… như giữa chiêm bao Trắng mây Tam Đảo tuôn vào Trường Sơn Dốc quanh sườn núi mưa trơn Tưởng miền Nam đó, chập chờn hôm mai. Đường đi… hay giấc mơ dài?
Nước non ngàn dặm nên bài thơ quê.
Mưa rơi đầm lá cỏ Mái tóc em ướt rồi, Đôi má em bừng đỏ Muốn hôn quá… mà thôi Sợ em mình xấu hổ Cầm hai bàn tay nhỏ
Xa nhau, chẳng muốn rời.
Em đi, đường đất mưa rơi Bùn non son quánh chân đồi Phù Ninh Em đi anh nhớ dáng hình Cái khăn mỏ quạ, cái mình áo nâu Chiều nay heo hút rừng sâu Mưa nguồn suối lũ biết đâu mà tìm? Ước gì anh hoá thành chim
Bay theo em, hót cho tim đỡ buồn!
[1948]
Mã Chiếm Sơn buông cương và ngẫm nghĩ Ngựa rung đầu hí lạnh giữa tàn quân Đồi phong xa bốc khói, đỉnh non gần Đã khuất phục dưới lá cờ binh Nhật. Trán kiêu hãnh lần đầu trông xuống đất Mã nghẹn ngào: “Thôi hết, Mãn Châu ơi!”
Và quân binh cúi lặng chẳng nên lời…
Rồi từ đó, và gươm vàng võ phục Và cừu hận và lòng sôi rửa nhục Mã chôn sâu trong một cõi trời riêng Buông hồn đau, liễu rủ suối ưu phiền. Cốt oanh liệt đã khoác màu ẩn sĩ Rượu cứ rót cho say sưa lạc hỉ Đàn ca lên cho át tiếng đầu rơi Dưới gươm bay vun vút loáng xanh trời. Mãn Châu quốc đang những giờ hấp hối Gượng kêu lên, hỡi ôi lời trăn trối: “Chiếm Sơn đâu, cứu nước, Chiếm Sơn ơi!” Thì nơi kia Mã vén trướng, tươi cười Cúi lạy mẹ chúc mừng ly rượu thọ. Đào xuân thắm dâng hương vào cửa sổ
Bạc xuân trong rắc trắng mái hành lang.
Mẹ ngồi yên, như cốc nước e tràn Không dám động – và nhìn con lặng lẽ Nhưng mắt yếu bỗng rưng rưng ngấn lệ Trán nhăn nheo bỗng ửng máu tim già Và bàn tay run rẩy đỡ ly ngà Bỗng quật xuống nền hoa: ly rượu vỡ! Ly rượu vỡ tan tành. Ôi bỡ ngỡ
Ôi hãi hùng. Mã tướng run toàn thân!
Lần đầu tiên, Mã tướng run toàn thân! Ngoài chiến địa, Chiếm Sơn hằng ngạo nghễ Trông lửa đạn là trò chơi con trẻ Mà hôm nay Mã tướng run toàn thân Mà hôm nay Mã tướng chết hai phần! Nét nghiêm khắc cong vòng cung môi mỏng Nghe sôi sục cả linh hồn nóng bỏng. Người mẹ già thét lớn: “Mã Chiếm Sơn!” [Mã run lên] “Đâu giọt rượu căm hờn? Mãn Châu quốc nghe không mày, rên rỉ Dưới gót sắt của Phù Tang ích kỷ Đang mang quân giày xéo cả Trung Hoa Nước Trung Hoa yêu dấu của lòng ta Đã thống khổ bởi bao xiềng ngoại quốc! Chưa vừa ư những tai ương thảm khốc Đã đè trên dân tộc nước non mày! Có chi vui sông núi đỏ tràn thây Mà Mã tướng ngày nay dâng rượu cúc?
Rượu cúc ấy, Chiếm Sơn, là rượu nhục!”
Rừng phương xa loáng bạc nắng lung lay Hoa đào bay, trước cửa, hoa đào bay Trong hoa tuyết trắng ngần rơi lả tả… Và xuân ấy năm nghìn quân của Mã Đánh tan xương của Nhật, một sư đoàn.
[Một số tài liệu cho rằng tác giả bài thơ này là Phạm Huy Thông.]
Có đêm mãi chập chờn mơ ước Lại buâng khuâng… Tự hỏi, mình sau trước Cho cuộc đời, cho Tổ quốc thương yêu
Ta đã làm gì? Và được bao nhiêu?
Nước độc lập, tự do, dân no ấm học hành Một đời Bác, chỉ lòng ham muốn ấy Có lẽ hôm nay, giữa giấc yên lành
Người vẫn nghĩ… Như Người hằng sống vậy.
Nhớ buổi sáng Sài Gòn giải phóng Người anh xuống sân bay, giang hai tay ôm cả miền Nam Mắt cười tươi mà giọng trầm nóng bỏng:
Chớ say sưa… Nhiều việc phải làm!
Trưa tháng Năm, vừa nắng vừa mưa Đường phố hát, nửa mừng nửa tủi Một ngày vui đổi bao nỗi đau xưa
Hỡi em bé lang thang tóc vàng gió bụi!
Nhớ buổi chiều về thăm quê đồng khởi Sông rạch Mỏ Cày, xúm xít thuyền ghe Các má già Bến Tre cứ cầm tay, hờn dỗi:
Tưởng tụi bay quên lối xóm, không về!…
Đêm Vĩnh Kim, anh tìm em, Hồng Gấm Đường vào thôn, cỏ lấp bom mìn Người cha kể chuyện con, bữa cơm đèn đầm ấm
Tấm ảnh em đây, hai con mắt đang nhìn…
Vâng, anh hiểu, đang nói gì, đôi mắt Mắt những người đã nhắm, vì ta Cả bàn tay của những mẹ già Bàn tay đã cho ta, tất cả. Nếu là con chim, chiếc lá, Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh. Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?
*
Tôi lại đi, như buổi đầu, tươi trẻ Sức căng đầy máu thịt Việt Nam Như có cánh bay, lên rừng, xuống bể
A! Biết bao công việc phải làm!
Nổi trống lên! Ta hát bài ca Kẻ Gỗ. Cho nước hồ dâng, đẹp nước Hồng Lam Tội nghiệp ông cha truyền kiếp hãi hùng những quyền ma, oai hổ
Con cháu lớn rồi, sắp xếp lại giang san!
Chặn sông Đà, ta làm ra thác điện Cho sáng núi rừng, sáng đến mai sau. Sắt Thái Nguyên, hãy làm ra thép luyện
Cho tay ta vươn tới mạnh giàu!
Lại hành quân như năm nào đánh Mỹ Những sư đoàn, không súng, lại xung phong Ta sẽ thắng, như những chàng dũng sĩ
Biến hoang vu thành cơm áo, hoa hồng,
Và biển gọi… Đã bao giờ biển gọi? Thương Nguyễn Du xưa mỏi mắt buồn trông Ta sẽ ra giữa đại dương, đường đường bờ cõi
Cho con cá, con tôm được trở về với sóng biển Đông!
Ta sẽ xây, phải không nhà kiến trúc Đất nước ta rất to đẹp, đàng hoàng.
Làng phố sáng như gương. Mặt trời soi hạnh phúc
Soi cả tâm hồn ta trong trẻo, nhẹ nhàng.
Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn? Bữa cơm dù dưa muối đầy vơi Chân lý chẳng bao giờ đổi bán
Tình thương vô hạn để cho đời.
Mẹ Suốt ơi! Giữa bom rơi, đạn nổ Giữa sóng lớn, gió to Ngực huân chương, mẹ vẫn chèo đò Không chịu nghỉ. Ai ngăn cứ nói: Tui già rồi, có chết khỏi lo Bọn trẻ sống, còn tay bắn giỏi! Và mẹ ngã
Bên bờ sông khói lửa.
Và em nữa Lưng đèo Mụ Giạ. Ai biết tên em? Chỉ biết cô gái nhỏ anh hùng Sống chết từng đêm Mà lòng thanh thản lạ:
Đâu phải hy sinh. Em vinh dự vô cùng!
*
Tổ quốc ta! Muôn nghìn sức mạnh, Như hôm qua lao vào trận đánh Ta sẽ đi.
Đi tới những ngày mai
Như một đoàn quân
Bước thẳng, bước dai.
Như một khúc ca xuân
Của một mùa xuân lớn.
[25-12-1977]
Có những phút làm nên lịch sử Có cái chết hoá thành bất tử Có những lời hơn mọi bài ca
Có con người từ chân lý sinh ra.
Nguyễn Văn Trỗi! Anh đã chết rồi Anh còn sống mãi
Chết như sống, anh hùng, vĩ đại.
Hỡi người Anh, đã khép chặt đôi môi Tiếng Anh hô: “Hãy nhớ lấy lời tôi!” Đã vang dội. Và ánh đôi mắt sáng
Của Anh đã chói ngời trên báo Đảng.
*
Nghìn năm sau sẽ nhớ lại hôm qua Một sáng mùa thu, giữa khám Chí Hoà Anh đi giữa hai tên gác ngục
Và sau chúng, một người linh mục.
Anh bước lên, nhức nhói chân đau. Dáng hiên ngang vẫn ngẩng cao đầu Quần áo trắng một màu thanh khiết
Thân gầy yếu mạnh hơn cái chết
Bầy giết thuê là lũ viết thuê Hai hàng đen, súng cắm lưỡi lê Anh bước tới, mắt nhìn, bình thản
Như chính Anh là người xử án.
Cỏ trong vườn mát dưới chân Anh Đời vẫn tươi màu lá rau xanh Đây miếng đất của Anh đòi giải phóng
Đây máu thịt của Anh đòi cuộc sống.
Anh thét to: “Ta có tội gì đây?” Chúng trói Anh vào cọc mấy vòng dây. Mười họng súng. Một băng đen bịt mắt
Anh thét lên: “Chính Mỹ kia là giặc!”
Và tay Anh giật phắt mảnh băng đen Anh muốn thiêu, bằng mắt, lũ đê hèn Với cái chết. Anh muốn nhìn giáp mặt
Như ngọn lửa không bao giờ dập tắt!
Chúng run lên, xông trói chặt Anh hơn Đôi mắt Anh đã khô cháy căm hờn: Phải chiến đấu như một người cộng sản
Trái tim lớn không sợ gì súng đạn!
Lệnh: Hàng đầu quỳ xuống! Một giây thôi Anh thét lớn: “Hãy nhớ lấy lời tôi: Đả đảo đế quốc Mỹ! Đả đảo Nguyễn Khánh! Hồ Chí Minh muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm!”
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần!
Súng đã nổ. Mười viên đạn Mỹ Anh gục xuống. Không, Anh thẳng dậy Anh hãy còn hô: “Việt Nam muôn năm!”
Máu tim Anh nhuộm đỏ đất Anh nằm!
Mắt đã nhắm, không một lời rên rỉ Anh chết vậy, như thiên thần yên nghỉ. Chẳng cần đâu, cây thánh giá sắt tây
Của tay người linh mục ném bên thây!
*
Anh đã chết, Anh Trỗi ơi, có biết Máu kêu máu, ở trên đời, tha thiết! Du kích quân Ca-ra-cát đã vì Anh
Bắt một tên giặc Mỹ giữa đô thành
Anh đã chết, Anh chẳng còn thấy nữa Lửa kêu lửa, giữa miền Nam rực lửa Như trái tim Anh, ôi lửa nào bằng
Phút cuối cùng, chói lọi khối sao băng…
“Hãy nhớ lấy lời tôi!” Nguyễn Văn Trỗi Lời Anh dặn, chúng tôi xin nhớ: Hãy sống chết quang vinh Trước kẻ thù không sợ Vì Tổ quốc hy sinh
Như lời anh, người thợ.
23-10-1964
Chùm thơ hay các bạn vừa xem là chùm “Tuyển Tập 15 Bài Thơ Được Yêu Thích Nhất Của Tố Hữu [Nguyễn Kim Thành]”, thuộc danh mục Những Chùm Thơ Nổi Tiếng Tổng Hợp. Hãy cùng đọc và thưởng thức những tác phẩm khác, còn rất nhiều những bài thơ hay đang chờ đợi các bạn!