Ngày 1-9-1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha gồm 16 tàu chiến được trang bị vũ khí thuộc loại hiện đại nhất, các khẩu đại bác đều là loại có sức công phá lớn và khả năng sát thương cao, mở đầu cuộc tấn công vào Đà Nẵng. Chỉ trong ngày đầu nổ súng, hầu hết những đồn phòng thủ của ta ở phía đông sông Hàn đều bị hạ. Sáng hôm sau [2-9-1858], địch tiếp tục pháo kích tấn công thành Điện Hải và đổ quân đánh chiếm khu vực phía tây. Lực lượng quân triều đình vừa đánh, vừa lui dần, lập phòng tuyến phía tây nam Hòa Vang để ngăn địch. Diễn biến của trận đánh cho thấy địch không thể phát huy được sức mạnh của binh khí kỹ thuật để tấn công ồ ạt, mà đã bị chặn ngay ở cửa biển Đà Nẵng. Đây là kết quả của sức kháng cự quyết liệt của lực lượng đồn trú dưới sự chỉ huy của một triều đình lúc đó còn toàn vẹn sinh lực, với quyết tâm cao và khối đoàn kết toàn dân. Ngoài quân chủ lực thuộc triều đình, còn có sự tham gia của lực lượng biền binh và dân binh sở tại.
Liên quân tấn công Đà Nẵng năm 1858
Sau khi Tổng đốc Lê Đình Lý bị trúng đạn trọng thương, rồi hy sinh, Tự Đức đã cử Thống chế Chu Phúc Minh lên làm Tổng đốc quân vụ thay Lê Đình Lý. Sau đó, Tự Đức điều Nguyễn Tri Phương, võ tướng số một của ta, đang làm Kinh lược sứ Nam Kỳ ra chỉ huy mặt trận Đà Nẵng, thay cho Chu Phúc Minh. Là một võ quan có tài thao lược, ngay từ đầu Nguyễn Tri Phương đã đánh giá tình hình một cách đúng đắn và đề ra một phương lược phòng thủ và đánh địch năng động, thích hợp. Ông chủ trương không tiến công địch chính diện để tránh sức mạnh hỏa lực của địch, mà bao vây chặn địch ngoài mé biển, tăng cường phục kích địch, không cho chúng tiếp xúc với dân, thực hiện “vườn không, nhà trống”, cô lập và triệt đường tiếp tế, cung cấp lương thực tại chỗ.
Cho đến hết năm 1858, quân địch vẫn không sao mở rộng được địa bàn chiếm đóng, phá vỡ thế phòng thủ của ta, để thực hiện chiến lược đánh nhanh, thắng nhanh.
Thành Điện Hải sau những đợt oanh tạc bằng đại bác vào sáng 1-9-1858 - Ảnh tư liệu
Tiến thoái đều không được, Rigault de Genouilly, lúc này được phong làm Đô đốc, bèn quyết định chuyển hướng tấn công vào Gia Định. Đầu tháng 2-1859, quân Pháp chỉ để lại ở Đà Nẵng một lực lượng chiếm đóng gồm một đại đội và vài chiếc chiến hạm nhỏ do đại tá Toyou chỉ huy. Tương quan lực lượng tại Đà Nẵng lúc này đã thay đổi, tạo thế thuận lợi cho ta. Lại thêm yếu tố thời tiết và khí hậu khắc nghiệt ở nơi đây làm cho quân địch khốn đốn, gần như bị tước mất sức chiến đấu. Một chỉ huy quân Pháp ở đây đã thú nhận: “trên mảnh đất nóng cháy này, các binh sĩ của ta gục ngã, cầm không nổi khí giới”. Những toán viện binh sau đó cũng bị tiếp tục hao mòn vì bệnh dịch và khí hậu oi bức, cộng thêm sự căng thẳng thần kinh do các cuộc tập kích hàng đêm vào các cứ điểm của quân triều đình và dân binh.
Kết cục, sau 18 tháng đánh chiếm Đà Nẵng [từ 1-9-1858 đến 23-3-1860], Page - thiếu tướng Tổng chỉ huy liên quân Pháp - Tây Ban Nha - được lệnh của Chính phủ Pháp rút hết quân ra khỏi Đà Nẵng để đưa sang hỗ trợ cho chiến trường Trung Quốc. Trước khi rút quân, Page ra lệnh đốt hết các đồn trại ở Sơn Trà, An Hải, Điện Hải, Trà Úc và đành phải để lại một nghĩa địa và hàng trăm nấm mồ quân xâm lược nằm rải rác trên bán đảo Sơn Trà. Đây là nghĩa địa quân xâm lược duy nhất còn tồn tại đến ngày nay ở nước ta.
Có thể coi đây là thắng lợi lớn và duy nhất của quân và dân ta ở mặt trận Đà Nẵng trong hơn một phần tư thế kỷ chống xâm lược từ 1858 đến 1884.
- lý thuyết
- trắc nghiệm
- hỏi đáp
- bài tập sgk
Vì sao cuộc kháng chiến chống pháp của nhân dân ta lại thất bại
Các câu hỏi tương tự
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đã lùi xa vào quá khứ nhưng chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống Pháp luôn là bước ngọt trong lịch sử chống quân xâm lược của đất nước ta.
Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan đến vấn đề: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Tóm tắt sơ lược về cuộc kháng chiến chống Pháp
– Cuộc kháng chiến chống Pháp của đất nước ta còn được gọi là Chiến tranh Đông Dương một cuộc xung đột diễn ra tại ba nước Đông Dương: Việt Nam, Campuchia và Lào, giữa một bên là Quân đội Viễn chinh Pháp cùng các lực lượng đồng minh bản xứ bao gồm lực lượng của Việt Nam, Lào và Campuchia thuộc Liên hiệp Pháp, bên kia là lực lượng Việt Nam dân chủ Cộng hòa [Việt Minh]; của Lào [Pathet Lào] và Camphuchia [Khmer đỏ].
– Cuộc chiến bắt đầu từ ngày 19/12/1946 khi Hồ Chí Minh ra lệnh Toàn quốc kháng chiến và kết thúc vào ngày 20/07/1954 khi Hiệp định Giơnevo được ký kết. Tuy nhiên, xung đột thật sự đã nổ ra từ ngày 23/09/1945 khi quân Pháp theo chân quân Anh tiến vào miền Nam – Việt Nam để giải giáp quân Nhật.
– Đối với Việt Nam Dân chủ Công hòa, đây là giai đoạn đầu tiên trong “Cuộc kháng chiến 30 năm” của họ với mục tiêu giành độc lập cho Việt Nam [giai đoạn 2 là cuộc chiến với Mỹ]. Cuộc chiến diễn ra trên khắp Việt Nam và lan ra cả các nước láng giềng Lào và Campuchia, nhưng chiến sự chính diễn ra chủ yếu tại miền Bắc Việt Nam. Sau 9 năm sa lầy và với thất bại tại Trận Điện Biên Phủ, pháp buộc phải chấp nhận ký kết Hiệp định Giơnevo công nhận nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam.
– Khi bắt đầu cuộc chiến, Pháp cho rằng quy mô cuộc chiến này chỉ lớn hơn một chút so với một cuộc tái chiếm thuộc địa cổ điển, theo đó quân Pháp chiếm giữ các trung tâm dân cư và mở rộng dần theo kiểu “vết dầu loang” mà họ đã thực hiện rất thành công trước đó. Tuy nhiên, trái với dự kiến này, Pháp chiếm ưu thế quân sự trong thời gian đầu lực lượng Việt Nam Dân chủ cộng hòa đã phát triển ngày càng mạnh và kiểm soát được nhiều vùng lãnh thổ ngày càng rộng. Đến cuối cuộc chiến, Pháp đã sa lầy vào một cuộc chiến hao người tốn của mà không tìm ra phương cách nào để chiến thắng, trong khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã kiểm soát trên 75% lãnh thổ.
– Sau chiến tranh thế giới thứ 2, trên lãnh thổ của Đế quốc Pháp đã bùng nổ nhiều phong trào đòi độc lập nhưng thất bại mở màn gây hiệu ứng dây chuyền và thiệt hại lớn nhất cho Pháp là cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ba nước Đông Dương. Thất bại của Pháp đánh dấu việc chủ nghĩa thực dân kiểu cổ điển của các nước thực dân Châu Âu bị sụp đổ tại hàng loạt các thuộc địa trên Thế giới.
Thứ nhất: Nguyên nhân thắng lợi
– Nguyên nhân chủ quan:
+ Có hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân trong cả nước, có Mặt trận dân tộc thống nhất được củng cố và mở rộng.
+ Nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối chính trị, quân sự và đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo.
+ Lực lượng vũ trang ba thứ quân sớm được xây dựng và không ngừng lớn mạnh, hậu phương rộng lớn, vững chắc về mọi mặt.
– Nguyên nhân khách quan:
+ Có sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của Trung Quốc, Liên Xô và các nước dân chủ nhân dân Pháp và loài người tiến bộ.
+ Tinh thần đoàn kết chiến đấu của nhân dân ba nước Đông Dương.
Thứ hai: Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp
– Đối với Thế giới:
+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên Thế giới.
+ Giáng một đòn mạnh mẽ vào chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, vào tham vọng xâm lược và nô dịch của chủ nghĩa đế quốc. Góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa của chúng.
+ Chứng minh chân lý thời đại “ Trong điều kiện Thế giới ngày nay một dân tộc dù đất không rộng, người không đông, nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối quân sự chính trị đúng đắn, được quốc tế ủng hộ thì hoàn toàn có khả năng đánh bại mọi thế lực đế quốc hung bạo”.
+ Đập tan âm mưu của đế quốc Mỹ muốn thay chân Pháp độc chiếm Đông Dương. Nhằm để ngăn chặn phong trào giải phóng dân tộc và ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội ở khu vực Đông Nam Á.
– Đối với Việt Nam:
+ Buộc Pháp phải thừa nhận độc lập chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, chấm dứt ách thống trị của Pháp gần một thế ký, buộc Pháp phải chấm rút quân về nước.
+ Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, thành quả Cách mạng tháng Tám được bảo vệ, tạo điều kiện để miền Bắc đi lên Chủ nghĩa xã hội.
+ Mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: Độc lập tự do và đi lên Chủ nghĩa xã hội.
Như vậy, Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Pháp đã được chúng tôi trình bày chi tiết trong bài viết hôm nay. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng trình bày sơ lược cuộc kháng chiến chống Pháp.