Vì sao nên bổ sung vitamin c

Vitamin C, còn được gọi là axit ascorbic, là một chất dinh dưỡng hòa tan trong nước được tìm thấy trong một số loại thực phẩm. Trong cơ thể, nó hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi những tổn thương do các gốc tự do gây ra.

 Gốc tự do là các hợp chất được hình thành khi cơ thể chúng ta chuyển đổi thức ăn chúng ta ăn thành năng lượng. Con người cũng tiếp xúc với các gốc tự do trong môi trường từ khói thuốc lá, ô nhiễm không khí và tia cực tím từ mặt trời. Cơ thể cũng cần vitamin C để tạo ra collagen, một loại protein cần thiết để giúp vết thương mau lành.

 Ngoài ra, vitamin C cải thiện sự hấp thụ sắt từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật và giúp hệ thống miễn dịch hoạt động tốt để bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.

Vitamin C có rất nhiều tác dụng có lợi cho cơ thể, nhưng không nên sử dụng quá nhiều.

Bổ sung vitamin C bao nhiêu là đủ?

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ [NIH], lượng vitamin C được khuyến nghị hàng ngày đối với hầu hết mọi người là 75-90mg. Thông thường, ruột non có thể hấp thụ tới 100mg vitamin C mỗi ngày. Khi đã bão hòa với vitamin C, ruột non sẽ không thể hấp thụ được thêm nữa. 

Lượng vitamin C cần mỗi ngày tùy thuộc vào độ tuổi:

6 tháng 40mg

7-12 tháng 50mg

1-3 tuổi 15mg

4-8 tuổi 25mg

9-13 tuổi 45mg

14-18 tuổi [nam] 75mg

14-18 tuổi [nữ] 65mg

Người lớn [nam] 90mg

Người lớn [nữ] 75mg

Phụ nữ có thai [trẻ] 80 mg

Phụ nữ có thai 85mg

Phụ nữ cho con bú [trẻ] 115mg

Phụ nữ cho con bú 120mg

Lưu ý là hàm lượng trên là tổng lượng vitamin C bổ sung cho cơ thể từ chế độ ăn và từ các nguồn thực phẩm, đồ uống, thực phẩm chức năng, thuốc.

Tuy nhiên, uống quá liều vitamin C sẽ gây hại cho cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy, liều vitamin C trên 2.000 mg có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng. Bổ sung vitamin C khiến cơ thể tích trữ quá nhiều sắt và sỏi thận.

Một chế độ ăn uống cung cấp 100-200mg/ngày vitamin C sẽ cung cấp đủ vitamin C để đáp ứng các yêu cầu chung của một cá nhân khỏe mạnh.

Những người mắc các bệnh lý như ung thư, tiểu đường, bệnh phổi, hút thuốc lá hoặc tập thể dục nhiều có thể cân nhắc tăng lượng vitamin C.

Những ai thì không nên uống vitamin C?

Những người có tình trạng sức khỏe đặc biệt có thể cần tránh bổ sung vitamin C, như: Bệnh huyết sắc tố, bị sỏi thận. Ở những người mắc chứng bệnh rối loạn sắc tố di truyền [hemochromatosis], khiến cơ thể tích trữ quá nhiều sắt thi uống vitamin C liều cao có thể làm trầm trọng thêm tình trạng ứ sắt và làm tổn thương các mô cơ thể.

Vitamin C có sẵn trong các loại rau quả.

Những người dùng một số loại thuốc có thể cần tránh bổ sung vitamin C vì thuốc hay thực phẩm chức năng bổ sung vitamin C có thể tương tác hoặc gây trở ngại cho các loại thuốc bạn đang dùng. 

Ví dụ: Vitamin C có thể tương tác với các liệu pháp hóa trị ở bệnh nhân điều trị ung thư. Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin C có thể tương tác với các phương pháp điều trị ung thư, chẳng hạn như hóa trị và xạ trị.

Không rõ liệu vitamin C có thể có tác dụng không mong muốn trong việc bảo vệ các tế bào khối u khỏi các phương pháp điều trị ung thư, hay liệu nó có thể giúp bảo vệ các mô bình thường khỏi bị hư hại hay không. Nếu đang điều trị ung thư, hãy hỏi bác sĩ của trước khi dùng vitamin C, đặc biệt là với liều lượng cao.

Trong một nghiên cứu, vitamin C cùng với các chất chống oxy hóa khác [như vitamin E, selen và beta-carotene] làm giảm tác dụng bảo vệ tim mạch của hai loại thuốc được dùng kết hợp [statin và niacin] để kiểm soát mức cholesterol trong máu. Người ta không biết liệu tương tác này có xảy ra với các statin khác hay không. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nên theo dõi mức lipid ở những người dùng cả statin và các chất bổ sung chất chống oxy hóa.

Điều quan trọng là phải thảo luận về việc dùng bất kỳ thực phẩm bổ sung nào với dược sĩ hoặc bác sĩ. Hãy báo cho bác sĩ, dược sĩ biết về tình trạng bệnh của bạn và bất kỳ loại thực phẩm chức năng và thuốc nào bạn dùng. 

Họ có thể cho bạn biết liệu những chất bổ sung chế độ ăn uống đó có thể tương tác hoặc gây trở ngại cho thuốc kê đơn hoặc thuốc không kê đơn của bạn hoặc nếu thuốc có thể cản trở cách cơ thể bạn hấp thụ và sử dụng chất dinh dưỡng.

Có nên bổ sung vitamin C thật nhiều để tăng sức đề kháng?

Đã có các nghiên cứu về vitamin C, nhiều nghiên cứu cho kết quả trái ngược nhau. Một trong những vấn đề lớn nhất đối với các nghiên cứu về vitamin C là hầu hết không đo nồng độ vitamin C trước hoặc sau khi bổ sung. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin C không cho thấy tác dụng ở những người có mức vitamin C đã cao sẵn rồi.

Bất cứ khi nào chúng ta bị nhiễm trùng hoặc viêm, cơ thể chúng ta cần nhiều vitamin C hơn, vì vậy lượng tiêu thụ chung của bạn nên tăng lên để đáp ứng nhu cầu bổ sung.

Ngoài ra, COVID-19 là một căn bệnh mới và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về việc liệu vitamin C có giúp tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh hay không. Nhưng một số nghiên cứu về các bệnh nhiễm trùng hoặc tình trạng khác cho thấy vitamin C có thể có lợi ở một số nhóm người nhất định, đặc biệt là những người mà trong cơ thể vốn đã thiếu vitamin C.

Vì việc bổ sung quá nhiều vitamin C sẽ có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như đã nêu ở trên. Do đó, khuyến nghị rằng hãy bổ sung vitamin C với liều lượng được khuyến nghị hàng ngày và có thể cân nhắc bổ sung thêm vitamin C ở những đối tượng đặc biệt.

Thiếu vitamin C là rất hiếm gặp, do đó hầu hết không cần bổ sung dạng thuốc.

Mời bạn đọc xem thêm video đang được quan tâm:

"Thông điệp 5T" của Bộ Y tế tăng cường giãn cách xã hội

TS.DS.Võ Thị Hà - Nguyễn Thanh Huyền

Vitamin C là một trong những loại vitamin quen thuộc với nhiều người và có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu những tác dụng của vitamin C cũng như cách bổ sung vitamin C như thế nào để cơ thể hấp thu tốt nhất nhé!

Vitamin C có tên gọi khác là acid ascorbic, là một vitamin tan trong nước có vai trò quan trọng đối với xương, mô liên kết, cơ bắp và mạch máu. Vitamin C còn có tác dụng như một chất chống oxy hóa, kiểm soát huyết áp, chống viêm và tái tạo collagen

Vitamin C có nhiều trong thực phẩm ăn uống hàng ngày hoặc các dạng bào chế khác. Hiện nay, vitamin có rất nhiều dạng khác nhau như tinh thể, bột, viên con nhộng, viên nén…

Xem thêm: Vitamin C – “vũ khí” bí mật giúp bạn sở hữu làn da sáng khỏe

Tác dụng của Vitamin C

Tác dụng của vitamin C cũng như những lợi ích của loại vitamin này mang đến cho cơ thể rất lớn. Những câu hỏi thường đặt ra để tìm hiểu về tác dụng hay công dụng của loại vitamin này như công dụng của vitamin C là gì, uống vitamin C có tác dụng gì, vai trò của vitamin C như thế nào… cho thấy rằng có rất nhiều quan tâm đến vai trò của vitamin C.

Những tác dụng của vitamin C mang lại bao gồm:

• Tăng cường hệ miễn dịch: vitamin C chống oxy hóa, kích thích sản xuất bạch cầu và giúp các tế bào miễn dịch hoạt động bình thường, tăng cường sức đề kháng.
• Phòng ngừa ung thư: một số nghiên cứu khoa học lâm sàng chỉ ra rằng, bổ sung vitamin C hợp lý mỗi ngày làm giảm nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng/trực tràng, ung thư dạ dày…
• Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch: vitamin C giúp thành mạch máu vững chắc, đặc biệt quan trọng đối với mạch máu nuôi tim. Ngoài ra, đặc tính chống oxy hóa của vitamin được chứng minh làm giảm sự kết dính của bạch cầu đơn nhân với nội mô, cải thiện sự sản sinh làm giãn mạch oxit phụ thuộc vào nội mô, làm ổn định tế bào cơ trơn mạch máu từ đó giảm các nguy cơ về tim mạch.
• Thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác [AMD]: AMD là một trong số những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở người già. Chế độ ăn uống nhiều vitamin C cũng như beta-carotene, kẽm và vitamin E giúp giảm nguy cơ AMD.
• Cải thiện làn da: bổ sung vitamin C đầy đủ làm giảm các vết nhăn của tuổi tác, giúp da sáng mịn, giảm thâm.
• Ngoài ra vitamin C còn hỗ trợ hấp thu chất sắt đối với người thiếu sắt thiếu máu, cải thiện sức khỏe răng nướu và giúp vết thương nhanh lành.

Ngày nay, các chị em phụ nữ thường xuyên sử dụng vitamin C như một thành phần hữu hiệu duy trì vẻ trắng sáng, mịn màng và tươi trẻ của làn da. Khả năng chống oxy hóa của vitamin C là điểm cộng hoàn hảo cho tác dụng của loại vitamin này với làn da, đặc biệt là phái đẹp. Chính vì thế, để có làn da đẹp, hạn chế quá trình lão hóa diễn ra nhanh chóng, bạn có thể chủ động bổ sung các sản phẩm có chứa vitamin C vào trong chu trình dưỡng da hàng ngày.

Xem ngay:  Tăng cường sức đề kháng: đâu chỉ có vitamin C

Mức giới hạn và mức khuyên dùng của vitamin C cho từng lứa tuổi

Bổ sung vitamin C đem đến rất nhiều lợi ích đối với cơ thể. Tuy nhiên, nếu dùng vitamin vượt quá liều lượng khuyến cáo trong thời gian dài có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn như: tiêu chảy, buồn nôn, đầy hơi, sỏi thận…

Theo khuyến nghị của những tổ chức y tế trên thế giới để bảo vệ sức khỏe lâu dài, lượng vitamin C cần thiết mỗi ngày theo từng độ tuổi, giới tính như sau:

Những người hút thuốc nên uống nhiều vitamin C hơn 35 mg mỗi ngày so với những người không hút thuốc.

Làm gì để bổ sung vitamin C cho cơ thể?

Bổ sung vitamin C giúp cơ thể khỏe mạnh mỗi ngày. Vitamin C được nạp vào cơ thể bằng việc ăn uống hàng ngày. Những loại thực phẩm dồi dào vitamin C bao gồm: ớt chuông, cam, bưởi chùm, kiwi, bông cải xanh, dâu tây, ổi, cà chua, rau chân vịt…

Do đặc tính dễ tan trong nước, vitamin C dễ mất đi trong quá trình chế biến và bảo quản. Cách tốt nhất để hấp thu tối đa vitamin C trong thực phẩm là ăn trái cây tươi, rau trộn. Ăn trái cây chưa qua chế biến sẽ bổ sung vitamin C nhiều hơn ép lấy nước. Bởi vì khi ép sẽ có một lượng vitamin trong phần bã trái cây bị bỏ đi. Thực phẩm xử lý qua nhiệt cũng là nguyên nhân làm giảm lượng vitamin C.

Nếu bạn là người bận rộn, không có thời gian nấu nướng, ăn uống thiếu chất hay đơn giản bạn không kiểm soát được lượng thực phẩm… bạn có thể lựa chọn bổ sung vitamin C bằng cách sử dụng viên uống bổ sung.

Có rất nhiều loại viên uống vitamin C trên thị trường với liều cao 100mg, 500mg hay 1000mg. Những viên uống này, chỉ phù hợp trong trường hợp cần bổ sung vitamin C cấp tốc hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Để đảm bảo sức khỏe lâu dài bạn nên sử dụng vitamin C với liều lượng 75 mg/ngày.

Cách sử dụng vitamin C sao cho hiệu quả, an toàn

• Uống nhiều nước khi bổ sung vitamin C vì loại vitamin này tan trong nước nên dễ hấp thu và đào thải tốt hơn
• Thời điểm hấp thu vitamin C tốt nhất là khi đói
• Bổ sung vitamin C đúng liều lượng khuyến cáo
• Nếu gặp bất kỳ vấn đề bất thường nào nên lập tức đến khám tại các cơ sở y tế.

Nguồn tham khảo:

Vitamin C

//ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/

Vitamin C

//www.mayoclinic.org/drugs-supplements-vitamin-c/art-20363932