Vì bệnh nhân hội chứng ruột kích thích có thể tiến triển thành bệnh thực thể, xét nghiệm chẩn đoán các bệnh lý khác nên được thực hiện ở bệnh nhân có triệu chứng nguy hiểm hoặc các triệu chứng khác thường trong suốt quá trình được chẩn đoán mắc hội chứng ruột kích thích. Các bệnh thông thường có thể lẫn lộn với hội chứng ruột kích thích bao gồm:
Lạm dụng thuốc nhuận tràng
Tuy nhiên, túi thừa đại tràng không viêm không gây ra triệu chứng, và sự hiện diện của chúng không nên được coi là căn nguyên.
Phân bố theo tuổi của bệnh nhân bị bệnh viêm ruột làm cho việc đánh giá cả bệnh nhân trẻ và người già càng cần thiết. Ở bệnh nhân > 60 có các triệu chứng cấp tính, cần xem xét viêm ruột thiếu máu cục bộ Viêm đại tràng thiếu máu Viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ là sự giảm tạm thời lưu lượng máu đến đại tràng. Chẩn đoán bằng CT hoặc nội soi đại tràng. Điều trị là hỗ trợ với dịch truyền tĩnh mạch, cho ruột nghỉ ngơi... đọc thêm . Bệnh nhân bị táo bón và không có tổn thương thực thể nên được đánh giá tình trạng suy giáp Suy giáp Chứng suy giáp là thiếu hụt hormone tuyến giáp. Chẩn đoán bằng các đặc điểm lâm sàng như xuất hiện khuôn mặt điển hình, giọng nói chậm khàn, da khô và nồng độ các hormone tuyến giáp thấp. Điều... đọc thêm và tăng calci huyết Tăng canxi máu Tăng canxi máu là nồng độ calci huyết thanh > 10,4 mg/dL [> 2,60 mmol/L] hoặc canxi ion hóa huyết thanh > 5,2 mg/dL [> 1,30 mmol/L]. Các nguyên nhân chính bao gồm cường tuyến cận giáp, ngộ độc... đọc thêm . Nếu các triệu chứng của bệnh nhân gợi ý rối loạn hấp thu Tổng quan về kém hấp thu Chứng kém hấp thu là sự tổng hợp không đầy đủ các chất có trong chế độ ăn uống do các rối loạn trong quá trình tiêu hóa, hấp thu, hoặc vận chuyển. Kém hấp thu có thể ảnh hưởng đến các chất dinh... đọc thêm , cần nghĩ đến bệnh tiêu chảy phân mỡ kéo dài [Sprue] Tiêu chảy nhiệt đới Tiêu chảy nhiệt đới là một bệnh mắc phải hiếm có, có thể do nguyên nhân nhiễm khuẩn, đặc trưng bởi kém hấp thu và thiếu máu hồng cầu lớn. Chẩn đoán là lâm sàng và sinh thiết ruột non. Điều trị... đọc thêm , bệnh celiac Bệnh Celiac Bệnh Celiac là một bệnh qua trung gian miễn dịch di truyền ở người do không dung nạp gluten, dẫn đến chứng viêm niêm mạc và teo nhung mao, gây kém hấp thu. Triệu chứng thường bao gồm tiêu chảy... đọc thêm , và bệnh Whipple Bệnh Whipple Bệnh Whipple là một bệnh hệ thống hiếm gặp gây ra bởi vi khuẩn Tropheryma whipplei. Các triệu chứng chính là viêm khớp, giảm cân, đau bụng, và tiêu chảy. Chẩn đoán là lâm sàng và sinh... đọc thêm . Các rối loạn đại tiện nên được xem như là nguyên nhân của táo bón ở những bệnh nhân than phiền về triệu chứng khó đi ngoài.
Các nguyên nhân hiếm gặp của tiêu chảy bao gồm: cường giáp Cường giáp Cường giáp được đặc trưng bởi tăng chuyển hóa và tăng nồng độ các hormone giáp tự do. Nhiều triệu chứng biểu hiện, bao gồm nhịp tim nhanh, mệt mỏi, gầy sút cân, căng thẳng và run. Chẩn đoán... đọc thêm , ung thư tuyến giáp thể tủy Ung thư tuyến giáp thể tủy Có 4 loại ung thư tuyến giáp nói chung. Hầu hết các bệnh ung thư tuyến giáp biểu hiện như nhân giáp không triệu chứng. Hiếm khi, di căn hạch bạch huyết, phổi, hoặc xương gây ra triệu chứng trong... đọc thêm , hoặc là hội chứng cận u Hội chứng carcinoid Hội chứng carcinoid phát triển ở một số người với khối u carcinoid và được đặc trưng bởi đỏ da, đau bụng cơn, và tiêu chảy. Bệnh tim van tim bên phải có thể phát triển sau vài năm. Hội chứng... đọc thêm , U gastrin U tiết Gastrin U tiết gastrin là u sản xuất ra gastrin, thường khu trú ở tụy hay thành tá tràng. Gây tăng tiết acid dạ dày và loét dạ dày tá tràng nặng, dai dẳng khó điều trị [hội chứng Zollinger-Ellison]... đọc thêm , và u tăng tiết peptit co mạch [vipoma] Vipoma U tăng tiết peptit vận mạch ruột là khối u không phải tế bào beta của tiểu đảo tụy, bài tiết peptit vận mạch ruột [VIP] gây ra hội chứng gồm tiêu chảy phân nước, hạ kali máu và giảm tiết axit... đọc thêm . Tuy nhiên, những nguyên nhân gây tiêu chảy này thường đi kèm với lượng phân > 1000 mL mỗi ngày, giúp phân biệt chúng với đại tiện trong hội chứng ruột kích thích.
|
Rối loạn tiêu hóa là tình trạng mà ai cũng từng gặp ít nhất một lần trong đời. Hiện tượng này không chỉ gây phiền toái cho cuộc sống sinh hoạt mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị tích cực. Vậy rối loạn tiêu hóa là gì? Nguyên nhân do đâu? Cách điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tiêu hóa là quá trình biến thức ăn thành chất dinh dưỡng có thể hấp thu qua ống tiêu hóa để vào máu. Hệ thống tiêu hóa kéo dài từ miệng đến hậu môn. Theo các chuyên gia y tế, bất kỳ nguyên nhân nào làm cản trở, đảo lộn quá trình tiêu hóa gây ra tình trạng đau bụng, đi ngoài, táo bón… đều được gọi là rối loạn tiêu hóa.
Thực chất, rối loạn tiêu hóa không phải là bệnh lý mà là hậu quả của nhiều bệnh khác gây ra như: viêm đại tràng, viêm ruột,… Tình trạng này không phải quá nghiêm trọng. Nhưng nếu điều trị chậm, không triệt để có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Vì thế, để bảo vệ sức khỏe cho chính mình, cần trang bị đầy đủ kiến thức để phòng tránh và điều trị hiệu quả.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho hệ tiêu hóa bị rối loạn. Trong đó cần phải kể đến các nguyên nhân nổi bật sau:
5 nguyên nhân chính khiến hệ tiêu hoá rối loạn
Chế độ ăn uống được cho là nguyên nhân chính gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa. Nếu như bạn thường xuyên sử dụng đồ ăn không hợp vệ sinh, thực phẩm tái chín, thức ăn bị ôi thiu… sẽ tạo điều kiện cho các tác nhân có hại như vi khuẩn xâm nhập. Khi vi khuẩn xâm nhập vào, chúng sẽ làm rối loạn hệ vi sinh vật đường tiêu hoá. Khiến cho lợi khuẩn so với hại khuẩn ở ruột bị mất cân bằng và gây nên hiện tượng rối loạn tiêu hóa.
Ngoài ra, lạm dụng bia rượu cũng sẽ khiến bạn dễ bị rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân là do các hoạt chất trong bia rượu làm giảm men tiêu hóa đường ruột, hệ vi sinh ở đường ruột mất cân bằng, niêm mạc thành ruột bị tổn thương. Từ đó, dẫn đến hội chứng ruột kích thích.
Trong hệ tiêu hóa của mỗi người đều chứa Hormone Serotonin. Đây là loại hormone có ảnh hưởng đến tâm trạng. Nếu bạn thường xuyên bị căng thẳng, stress kéo dài, lượng hormone này sẽ tăng sinh khiến cho hệ tiêu hóa bị rối loạn.
Ngoài ra, stress kéo dài sẽ làm cho quá trình lưu thông máu ở ruột bị cản trở ảnh hưởng đến việc co bóp ở dạ dày. Thức ăn sẽ bị ứ đọng ở ruột hoặc đào thải ra bên ngoài một cách nhanh chóng. Điều này dẫn đến tình trạng đầy hơi, chướng bụng, đi ngoài.
Luyện tập thể dục thể thao hàng ngày điều độ khoa học sẽ giúp các bạn nâng cao sức đề kháng, tăng độ dẻo dai cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu bạn tập luyện thể dục thể thao một cách quá sức, nhất là khi vừa ăn no. Có thể khiến các vòng cơ tại đường ruột bị tổn thương.
Một nguyên nhân không thể không kể đến là do sử dụng thuốc kháng sinh dài ngày gây ra. Trường hợp này thường gặp ở trẻ nhỏ. Bởi khi sử dụng thuốc kháng sinh dài ngày sẽ khiến:
– Sức đề kháng của trẻ bị suy giảm
– Hệ vi sinh trong đường ruột bị mất cân bằng
– Các vi khuẩn có lợi ở đường ruột bị tiêu diệt
Ngoài ra, đầy bụng, tiêu chảy,… còn do tác dụng phụ của thuốc gây ra.
Chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy,…. còn là dấu hiệu của các bệnh liên quan đến đường ruột như: Viêm đại tràng, viêm loét dạ dày tá tràng; viêm đại tràng…. gây ra.
Đau bụng, đi ngoài, táo bón, đầy hơi chướng bụng là các dấu hiệu mà người bị rối loạn tiêu hóa thường xuyên gặp phải.
| TRIỆU CHỨNG | BIỂU HIỆN CHI TIẾT |
| ✅ Đau bụng | ⭐ Tùy vào từng nguyên nhân, mức độ mà tình trạng đau ở mỗi người sẽ khác nhau. Có người bị đau âm ỉ, nhưng có người lại bị đau một cách dữ dội. Cơn đau có thể xảy ra ở vùng bụng trên, dọc khung đại tràng và ở phía sau lưng. |
| ✅ Đầy hơi, chướng bụng | ⭐ Vùng bụng thường xuyên có cảm giác căng tức giống như ăn no cho dù bạn không ăn gì. Khi vận động, thấy bụng ì ạch khó chịu. Bên cạnh đó, người bệnh cũng thường xuyên bị ợ chua, buồn nôn,…. |
| ✅ Rối loạn đại tiện | ⭐ Người bệnh bị tiêu chảy hoặc táo bón, thậm chí xen kẽ triệu chứng vừa tiêu chảy và táo bón. Phân không thành khuôn, rắn nát bất thường. Mặc dù triệu chứng này diễn ra rất chậm nhưng lại chuyển biến nhanh theo cấp độ ngày một nặng. |
| ✅ Nôn mửa | ⭐ Khi hệ tiêu hóa bị rối loạn, sẽ khiến cho việc hấp thu thức ăn của người bệnh bị giảm sút. Thức ăn có thể bị trào ngược lên thực quản. Gây nên tình trạng nôn mửa. |
Một số triệu chứng rối loạn tiêu hóa điển hình
Biểu hiện, triệu chứng bệnh có thể khác nhau tùy đối tượng. Với trẻ nhỏ, sức đề kháng còn non nớt, thành ruột rất yếu nên dễ bị nhiễm khuẩn đường ruột. Vì thế, ở trẻ bị rối loạn tiêu hóa thường có dấu hiệu khó nhận biết hơn so với người trưởng thành.
Hệ tiêu hóa được coi là “bộ não” thứ 2 của con người. Khi hệ tiêu hóa thường xuyên bị rối loạn sẽ khiến con người gặp phải các hệ lụy không mong muốn như:
– Bản thân người bệnh thường xuyên ở trong trạng thái mệt mỏi, khó chịu.
– Cơ thể bị mất nước, bị suy nhược do đại tiện nhiều lần.
– Hiệu quả công việc thường ngày bị giảm sút.
– Cần phải ăn kiêng khem nhiều thứ, khiến cho cơ thể không được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất, lâu dần sẽ khiến các bạn bị sụt cân một cách nghiêm trọng.
– Chức năng hệ tiêu hóa bị rối loạn.
– Dễ đối mặt với nguy cơ bị hội chứng ruột kích thích; viêm đại tràng; xuất huyết đại tràng….
– Nguy hiểm hơn có thể phải đối mặt với nguy cơ bị ung thư đại trực tràng.
Rối loạn tiêu hóa có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu như phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Để việc điều trị an toàn, hiệu quả, các bạn cần phải tuân thủ theo phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra.
Nguyên tắc điều trị rối loạn tiêu hoá
Bên cạnh đó, các bạn cần phải chú ý:
– Xây dựng cho mình một chế độ ăn uống phù hợp và khoa học. Thực hiện ăn chín uống sôi.
– Tuyệt đối không được ăn thức ăn ôi thiu, thức ăn không được bảo quản đúng cách.
– Hạn chế ăn thức ăn chế biến sẵn ngoài đường vì không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
– Không sử dụng hay lạm dụng đồ uống có cồn, có ga cùng với các chất kích thích khác.
– Hạn chế những thực phẩm chứa nhiều đường như bánh ngọt, kẹo…
– Nên ăn nhiều hoa quả và rau xanh như: chuối, khoai lang, đu đủ, táo.
– Uống đủ 2 lít nước/ ngày.
– Duy trì một chế độ luyện tập đúng cách và điều độ để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Rối loạn tiêu hóa uống thuốc gì? Thông thường, khi gặp tình trạng này, phương pháp điều trị đầu tiên chính là sử dụng thuốc tây. Với từng triệu chứng, sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc điều trị khác nhau. Cụ thể:
– Thuốc giảm đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn gồm có: Thuốc Neopeptine, Lactomin, Enterogermina, Maalox,…
– Người bị tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng sử dụng các loại thuốc: Berberin; dung dịch bù nước và chất điện giải Oresol; thuốc Loperamid.
– Trường hợp do các bệnh lý gây ra, ngoài điều trị triệu chứng sẽ được bác sĩ điều trị bằng thuốc bệnh lý đặc trị
Vì thế, để đảm bảo an toàn, không nên tự ý mua thuốc về điều trị khi bản thân bị ợ hơi, đầy bụng, khó tiêu, đi ngoài,…
Theo đông y, rối loạn tiêu hóa thuộc vào chứng tỳ hư. Vì vậy, bài thuốc điều trị từ Đông y phải lấy việc bổ khí kiện tỳ làm gốc. Giúp cho chức năng hệ tiêu hóa được cải thiện. Đồng thời, còn bồi bổ cũng như tăng cường sức đề kháng cho người sử dụng.
Bài thuốc cổ phương Tứ quân tử thang
“Tứ quân tử thang” được bào chế từ 4 loại thảo dược quý, mỗi loại thảo dược lại có công dụng khác nhau. Cụ thể:
| Vị thuốc | CÔNG DỤNG |
| ✅ Nhân sâm [hoặc Đảng sâm] | ⭐ Với tính ngọt, vị ôn, có công dụng là bổ khí, ích khí kiện tỳ. Đây là thảo dược chính của bài thuốc. |
| ✅ Bạch truật | ⭐ Có vị đắng, tính ôn. Công dụng là bồi bổ hệ tiêu hóa, giúp người bệnh tiêu hóa thức ăn một cách hiệu quả, kích thích ăn ngon miệng hơn. Đồng thời cải thiện tình trạng đầy hơi chướng bụng. |
| ✅ Bạch linh | ⭐ Thảo dược có vị ngọt nhạt. Khi Bạch linh kết hợp với Bạch truật sẽ khiến cho chức năng vận hóa thức ăn trong cơ thể được cải thiện một cách đáng kể. |
| ✅ Cam thảo | ⭐ Vị ngọt, tính ôn, có tác dụng bổ trung hòa các vị lại với nhau |
Công dụng của “Tứ quân tử thang”:
– Gia tăng quá trình tiêu thụ và hấp thụ các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
– Làm giảm và cải thiện một số bệnh lý về hệ tiêu hóa như: Viêm đại tràng cấp và mãn tính, hội chứng ruột kích thích, rối loạn tiêu hóa,…
Thời xưa, các vị danh y đã dùng “Tứ quân tử thang” làm cơ sở để tạo ra nhiều bài thuốc nổi tiếng. Cho đến ngày nay, bài thuốc này vẫn là tiền đề nghiên cứu ra nhiều công thức hỗ trợ cải thiện các bệnh lý về tiêu hóa, đại tràng.
XEM THÊM: