Viêm tai giữa có tự khỏi không? Trẻ bị viêm tai giữa bao lâu mới khỏi là những thắc mắc thường gặp về tình trạng sức khỏe phổ biến này. Quý bạn đọc hãy đi tìm lời giải đáp trong bài viết dưới đây.
Tai giữa là một bể không khí phía sau màng nhĩ, chứa một loạt các rung xương nhỏ gọi là ossicles. Tai giữa được nối với phía sau họng bằng ống eustachian. Ống này giúp cung cấp không khí sạch cho tai giữa, hút dịch nhầy và giữ áp suất không khí ở mức bình thường.
Trẻ em, đặc biệt là trong 5 năm đầu đời, có nguy cơ bị viêm tai giữa nhiều hơn người lớn. Chủ yếu là do trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, sức đề kháng kém nên dễ dàng mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và dị ứng.
Những tình trạng sức khỏe này tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan vào tai giữa và gây nhiễm trùng. Hơn nữa, ống eustachian của trẻ nhỏ ngắn, nằm ngang và hẹp. Cấu tạo này làm tăng khả năng “bẫy” virus, vi khuẩn, cũng như khiến chất lỏng tích tụ dễ hơn. Ở trẻ nhỏ, khối tổ chức adenoids [nằm ở trần vòm họng] còn to, nên càng tăng cơ hội cho viêm tai giữa phát triển.
Viêm tai giữa không thể tự khỏi, thời gian phát bệnh còn phụ thuộc vào triệu chứng viêm tai giữa.
Những triệu chứng viêm tai giữa dễ nhận biết bao gồm:
- Đau tai [âm ỉ và liên tục hoặc rõ nét và đột ngột]
- Sau cơn đau, có dịch ấm chảy ra qua ống tai
- Cảm giác như tai bị bịt tắc
- Buồn nôn
- Giảm thính lực
Các triệu chứng viêm tai giữa ở trẻ em khác với người lớn:
- Sốt trên 37,5°C
- Biếng ăn, chán ăn
- Khó chịu
- Nhức đầu
- Thường xuyên đưa tay lên tai hoặc đầu
Các triệu chứng viêm tai giữa thường chỉ kéo dài ít hơn 2 – 3 ngày. Nó thường tự thuyên giảm và khỏi hẳn ngay cả khi bạn không điều trị. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng không biến mất trong khoảng thời gian nêu trên và bệnh không được điều trị nghiêm túc, viêm tai giữa có thể dẫn đến các biến chứng cho sức khỏe.
Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm tai giữa có khả năng gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:
- Viêm xương chũm
- Viêm màng não
- Suy giảm thính lực không thể phục hồi hoặc mất thính lực vĩnh viễn
- Rách hay thủng màng nhĩ
Ở nhiều người, sau khi khỏi nhiễm trùng, chất lỏng vẫn có thể tồn đọng lại trong tai giữa và gây ra một số triệu chứng nhẹ hơn trong vài tuần đến vài tháng. Tình trạng này được chẩn đoán là viêm tai giữa ứ dịch.
Sau khi giải đáp được câu hỏi viêm tai giữa có tự khỏi không, bạn nên lưu tâm tới việc làm thế nào để đẩy nhanh quá trình khỏi bệnh và ngăn ngừa viêm tai giữa tái phát.
Khi bị viêm tai giữa, bạn nên:
Ngay khi nhận thấy những triệu chứng viêm tai giữa điển hình, bạn nên đi khám ngay.
Bác sĩ thường sử dụng ống soi tai và thổi một chút không khí vào tai để kiểm tra chuyển động của màng nhĩ. Các phương pháp xét nghiệm khác có thể được áp dụng, như:
- Nội soi tai
- Đo lưỡng nhĩ
- Kiểm tra phản xạ âm
- Xét nghiệm dịch tai
Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị viêm tai giữa dựa trên:
- Loại viêm tai giữa và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Người bệnh có thường xuyên bị viêm tai giữa không?
- Tình trạng viêm tai giữa đã kéo dài bao lâu.
- Độ tuổi của người bệnh vằ các yếu tố rủi ro khác.
- Nhiễm trùng có ảnh hưởng đến thính giác như thế nào?
Không phải tất cả các loại viêm tai giữa đều cần phải được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Bởi lẽ hầu hết các trường hợp mắc viêm tai giữa đều có thể tự khỏi. Nhiều bác sĩ thực hiện phương pháp “chờ đợi”, đặc biệt với đối tượng là trẻ nhỏ.
Theo các chuyên gia y tế tới từ Viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ bị viêm tai giữa thường có thể tự khỏi trong vòng 24 – 48 tiếng. Nếu các cơn đau và sốt không chấm dứt trong 48 – 72 tiếng, bạn có thể bắt đầu cho trẻ dùng thuốc kháng sinh theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
Thuốc kháng sinh
Như đã nói, trong hầu hết các trường hợp bị viêm tai giữa, bạn không cần phải dùng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh không thường được chỉ định, vì:
- Không có công dụng đối với viêm tai giữa do virus.
- Không giúp làm khô dịch tích tụ ở tai giữa.
- Có thể gây ra tác dụng phụ, gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh nếu lạm dụng.
- Thường không giảm đau trong 24 giờ đầu kể từ khi bị nhiễm trùng.
Nếu viêm tai giữa cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh, bạn nên tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng. Không nên tự ý sử dụng thuốc, ngưng hoặc thay đổi kế hoạch dùng thuốc ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giản. Thông thường, một lộ trình dùng thuốc kháng sinh chữa viêm tai giữa có thể kéo dài tới 10 ngày. Trẻ em từ 6 tuổi trở lên không bị nhiễm trùng nặng có thể chỉ cần dùng thuốc từ 5 – 7 ngày theo chỉ định của bác sĩ.
Thuốc không kê đơn
Bạn cũng có thể giúp giảm bớt sự khó chịu khi bị viêm tai giữa bằng các thuốc giảm đau, hạ sốt không cần kê đơn như Acetaminophen hoặc Ibuprofen. Ngoài ra, thuốc nhỏ tai cũng có thể được bác sĩ khuyến cáo nên sử dụng để giảm đau, chống viêm.
Đặt ống thông hơi vào màng nhĩ
Đối với những người liên tục bị viêm tai giữa, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, những trẻ bị mất thính lực kéo dài hoặc chậm nói, bác sĩ có thể khuyến cáo nên đặt ống thông hơi vào màng nhĩ [Ear Tubes].
Ống thông hơi được đưa vào tai giữa để cân bằng áp suất không khí trong tai và giúp chất lỏng bị mắc kẹt thoát ra ngoài dễ hơn.
Chữa viêm tai giữa bằng Đông y
Sử dụng Đông y để chữa viêm tai giữa được nhiều bệnh nhân tin dùng, vì những ưu điểm mà thuốc Tây không có được.
Ưu điểm của Đông y:
- Không chỉ điều trị triệu chứng, mà còn điều trị bệnh xuất phát từ căn nguyên.
- An toàn, ít gây tác dụng phụ.
- Ngoài trị bệnh, còn giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe.
Các bài thuốc nổi tiếng để điều trị viêm tai giữa có thể kể đến như: Sài hồ thanh can thang gia giảm , Long đởm tả can thang gia giảm, Thanh tỳ thang gia giảm, Tri bá địa hoàng hoàn gia giảm…
Ngoài ra, có thể kết hợp các bài thuốc trên với châm cứu vào các huyệt: Ế phong, Thính cung, Hợp cốc và Phong trì.
Bạn cũng có thể áp dụng các bài thuốc Nam lưu truyền trong dân gian để thúc đẩy viêm tai giữa mau khỏi, như:
- Nhỏ nước ép tỏi vào tai để giảm viêm.
- Đút lá mơ lông vào tai để sát khuẩn.
- Nhỏ tai bằng nước ép lá hẹ hoặc lá diếp cá để kháng khuẩn.
Nhằm đảm bảo an toàn, bạn nên tham vấn lương y, thầy thuốc, bác sĩ và chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất cứ biện pháp điều trị viêm tai giữa nào.
Để đẩy nhanh quá trình khỏi viêm tai giữa, bạn cũng có thể áp dụng các biện pháp tự khắc bệnh tại nhà vô cùng đơn giản, bao gồm:
- Bổ sung lợi khuẩn probiotic, kẽm, vitamin C, vitamin D3 để tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể.
- Xoa dầu mullein bên trong tai để hút ẩm và làm khô tai.
- Chườm khăn ấm lên tai để giảm đau nhức.
Một số thay đổi trong lối sống có thể giúp bảo vệ bạn khỏi viêm tai giữa:
- Cho trẻ bú sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu kể từ khi chào đời. Nếu bé bú bình, hãy bế bé thay vì đặt bé nằm xuống.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Thực hành rửa tay đúng cách.
- Tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm [đối với cả người lớn và trẻ nhỏ].
- Uống nhiều nước, ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, tỏi, gừng, nghệ, cá béo giàu omega-3, thực phẩm giàu protein chất lượng cao, thực phẩm hữu cơ…
- Nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thực phẩm gây dị ứng, thực phẩm nhiều đường, sữa bò và các sản phẩm từ sữa bò.
- Không lạm dụng ngoáy tai hay lấy ráy tai.
Khi đã được giải đáp về thông tin viêm tai giữa có tự khỏi không, độc giả có thể tháo bỏ tâm lý sợ hãi căn bệnh này. Tuy nhiên, khi gặp các vấn đề về tai, tốt hơn hết, hãy đi khám chuyên khoa tai mũi họng ngay để được chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả.
Đừng bỏ lỡ:
Viêm tai giữa điều trị bao lâu là vấn đề được rất nhiều người bệnh quan tâm. Bởi bệnh viêm tai giữa nếu không chữa sớm và dứt điểm có thể sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng bài viết hôm nay tìm hiểu về viêm tai giữa và cách điều trị như thế nào để có thể đạt được hiệu quả tốt nhất nhé!
Viêm tai giữa là hiện tượng tai xuất hiện các dịch nhầy phần giữa tai do sự tấn công của vi khuẩn, khiến tai đau nhức và sưng. Bên cạnh đó, bệnh nhân bị viêm tai giữa còn xuất hiện những biểu hiện như sốt, nôn mửa, giảm khả năng nghe,…
Viêm tai giữa nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời rất có thể sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí có thể làm mất hoàn toàn khả năng nghe của người bệnh.
Mỗi loại viêm tai giữa thì lại có thời gian cũng như cách điều trị khác nhau. Theo các chuyên gia thì viêm tai giữa được chia làm hai dạng sau:
- Viêm tai giữa cấp tính: Các trường hợp người bệnh có tình trạng tràn dịch, kéo theo các dấu hiệu khác như đau, sưng, sốt, khó chịu,… bệnh thường kéo dài dưới 4 tuần.
- Viêm tai giữa mãn tính: Khi này mủ tai giữa đã chảy nhiều, thời gian kéo dài từ 6 đến 12 tuần. Ngoài các dấu hiệu thông thường, viêm tai giữa còn có thể gây ra một số biến chứng khác như khiếm thính, nguy hiểm nhất là nhiễm trùng hộp sọ, có thể dẫn tới tử vong.
Bên cạnh việc đó, viêm tai giữa điều trị bao lâu cũng sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, đối tượng mắc bệnh.
- Đối tượng người bệnh là trẻ em: Viêm tai giữa là một bệnh lý rất phổ biến ở trẻ em vậy nên cha mẹ không cần phải quá lo lắng khi con rơi vào tình trạng này. Với những bé đã trên 6 tháng tuổi thì cha mẹ hoàn toàn có thể điều trị tại nhà cho bé bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể kết hợp thêm một vài biện pháp chăm sóc cho trẻ để bé nhanh khỏi bệnh như cho bé nghỉ ngơi, bể sung nước thường xuyên cho trẻ,…
Sau khi áp dụng các biện pháp trên mà bệnh viêm tai giữa của bé vẫn chưa được khỏi thì cha mẹ nên đưa bé đến ngay các cơ sở y tế uy tín gần nhất để bác sĩ kịp thời thăm khám cho bé.
- Đối tượng người bệnh là người lớn: Nếu đối tượng là người lớn thì việc điều trị sẽ đơn giản và dễ dàng hơn. Khi phát hiện mình bị viêm tai giữa, người bệnh có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng các loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau,…để điều trị bệnh.
Tuy nhiên, với những trường hợp bị nặng, viêm tai kéo dài nhiều ngày không khỏi thì người bệnh nên tới các cơ sở y tế thăm khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ.
Đối với những trường hợp bị viêm tai giữa nhẹ, nếu người bệnh được chăm sóc đúng cách thì chỉ cần sau vài ngày đến một tháng là bệnh có thể hết. Xong với những trường hợp nặng thì việc điều trị cũng sẽ phức tạp hơn, do đó viêm tai giữa điều trị bao lâu phụ thuộc vào từng phác đồ điều trị của mỗi bệnh nhân.
Viêm tai giữa thật sự không quá nguy hiểm nhưng người bệnh cũng không nên vì vậy mà thờ ơ với bệnh lý này. Bệnh nhân nên chú ý lựa chọn cho mình các cách điều trị phù hợp để chữa trị dứt điểm, tránh việc bệnh bị tái phát.
Lựa chọn cho bản thân phương pháp điều trị phù hợp là điều hết sức quan trọng đối với bất kỳ bệnh nhân bị viêm tai giữa nào. Dưới đây là một số cách trị dứt điểm viêm tai giữa mà người bệnh có thể tham khảo:
Với phương pháp này, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và mức độ của bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra những liệu pháp điều trị khác nhau.
Nhưng nhìn chung, các phương pháp Tây y sẽ đều tập trung chữa trị các triệu chứng mà viêm tai giữa mang lại để khiến người bệnh có thể cảm thấy đỡ khó chịu hơn.
Sử dụng thuốc Tây chữa viêm tai giữa nhanh chóng
Với những bệnh nhân có các triệu chứng nhẹ như sốt, ho, mưng mủ,… sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc để ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm phát triển. Một số loại thuốc phổ biến thường được sử dụng trong giai đoạn này như:
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh theo đường uống hoặc tiêm đều có thể sử dụng cho bệnh nhân bị viêm tai giữa. Kháng sinh có tác dụng làm giảm và tiêu diệt sự lây lan của nấm, vi khuẩn, làm lành các vết tổn thương và dần giúp phục hồi thính lực.
Có rất nhiều các nhóm kháng sinh khác nhau. Nhưng theo lời khuyên của bác sĩ, bệnh nhân bị viêm tai giữa nên lựa chọn các loại kháng sinh thuộc nhóm beta – lactam, macrolid, quinolon, aminoglycoside.
Khi sử dụng kháng sinh, bệnh nhân chú ý sử dụng theo đúng liều lượng bác sĩ đã kê. Việc sử dụng thiếu liều lượng hay lạm dụng thuốc kháng sinh đều có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Khi này, bệnh viêm tai giữa không những bị chữa khỏi mà có thể ngày càng nặng hơn và kèm theo nhiều bệnh lý khác.
Nếu đối tượng sử dụng thuốc kháng sinh là trẻ nhỏ thì cha mẹ nên đặc biệt chú ý tới những biểu hiện của bé khi sử dụng thuốc. Khi bé có bất kỳ biểu hiện bất thường nào cha mẹ nên đưa bé tới cơ sở y tế uy tín gần nhất để bác sĩ thăm khám kịp thời cho trẻ.
- Thuốc chống viêm: Các loại thuốc chống viêm như Corticoid, NSAIDs thường được bác sĩ chỉ định sử dụng đối với bệnh nhân bị viêm tai giữa. Các loại thuốc này có khả năng chống viêm mạnh, giảm đau và hạ sốt.
Khi sử dụng kháng sinh bệnh nhân nên sử dụng kết hợp các loại thuốc chống viêm này để có thể tăng hiệu quả chữa bệnh của kháng sinh, bên cạnh đó giúp phục hồi vết thương nhanh chóng.
Tuy nhiên, đây là các loại thuốc có đặc tính khá mạnh, người bệnh cần phải sử dụng cẩn thận, đặc biệt tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Từ đó có thể hạn chế tối đa những tác dụng phụ mà thuốc gây ra.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Tai bị đau, sưng kèm theo sốt nhẹ là biểu hiện phổ biến nhất của bệnh viêm tai giữa. Do vậy, bên cạnh các loại thuốc trên thì bệnh nhân sẽ thường được kê thêm thuốc giảm đau, hạ sốt để người bệnh có thể cảm thấy dễ chịu hơn. Khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh nên tránh các loại đồ uống có cồn vì có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
Bên cạnh thuốc uống, bệnh nhân có thể kết hợp sử dụng các loại thuốc điều trị tại chỗ sau để có thể trị dứt điểm viêm tai giữa:
- Thuốc nhỏ tai: Các loại thuốc này sẽ giúp giảm đau, tăng khả năng sát khuẩn. Người bệnh nên lựa chọn các loại thuốc nhỏ tai có độ an toàn cao như effexin và rifamycin, nhẹ dịu và phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau.
- Thuốc nhỏ mũi: Nếu không có thuốc nhỏ tai thì bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc nhỏ mũi nhẹ. Sử dụng thuốc sẽ giúp giảm tình trạng phù nề, làm sạch và đảm bảo sự thông thoáng cho tai.
Đặt ống thông màng nhĩ
Việc đặt một ống thông nhỏ giữa tai ngoài và tai giữa có tác dụng tạo một lỗ thủng ở màng nhĩ từ đó Nhật, Hàn, Mỹ,… Bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm về độ an toàn của phương pháp này. Khi ống thông được tháo ra thì lỗ thủng màng nhĩ cũng sẽ được lành rất nhanh chóng, không để lại bất cứ biến chứng gì. Tuy nhiên chi phí bỏ ra để thực hiện phương pháp này là không rẻ, bệnh nhân nên cân nhắc kỹ và tham khảo trước ý kiến của bác sĩ trước khi tiến hành đặt ống thông.
Ngoài việc sử dụng phương pháp Tây y, bệnh nhân cũng có thể tham khảo kết hợp các phương pháp điều trị khác để bệnh có thể nhanh chóng được cải thiện. Nhờ đó, viêm tai giữa bao lâu khỏi sẽ không còn là câu hỏi quá khó nữa.
Các bài thuốc dân gian từ lâu đã được rất nhiều người tin tưởng và thực hiện. Hầu hết đây đều là các bài thuốc được đúc kết, chọn lọc qua nhiều thế hệ khác nhau và chủ yếu sử dụng các dược liệu tự nhiên nên có tính an toàn cao, phù hợp với nhiều đối tượng. Dưới đây là một số bài thuốc đơn giản để người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà:
Bài thuốc 1:
- Dùng 1-2 nắm lá rau diếp cá tươi cùng với 2-3 quả táo đỏ đã rửa sạch, cho vào nồi rồi đem sắc cùng một lít nước.
- Đun nồi nước với lửa nhỏ tới khi nào nước cạn còn lại một nửa thì tắt bếp.
- Để nước nguội bớt rồi bỏ vào bình uống thay nước mỗi ngày.
Bài thuốc số 2:
- Lá hẹ hái lấy một nắm nhỏ rồi đem rửa sạch với nước sau đó xay hoặc giã nát để vắt lấy phần nước cốt.
- Bơm trực tiếp phàn nước hẹ đó vào tai mỗi lần 2-3 giọt.
Sở dĩ lá hẹ có tính nhiệt, hơi chua cay nên khi đi vào tai sẽ giúp tiêu viêm, giảm sưng rất tốt.
Bài thuốc số 3:
Cây sống đời sẽ là câu trả lời tiếp theo cho loạt câu hỏi viêm tai giữa và cách chữa trị bởi sống đời có khả năng giải nhiệt, giảm cảm giác nóng rát.
- Bệnh nhân bị viêm tai giữa chỉ cần hái lấy một nắm lá cây này, rửa sạch và nghiền thật nhỏ, vắt lấy nước rồi dùng ngay dung dịch này để nhỏ vào tai.
- Mỗi lần chỉ nên nhỏ 2-3 giọt, cố gắng duy trì nhỏ trừ 8-10 ngày bệnh nhân sẽ thấy bệnh được cải thiện đáng kể.
Bài thuốc số 4:
- Người bệnh chuẩn bị đầy đủ cam thảo, kinh giới, ngân hoa, xương bồ, cây hoa xuyến chi, liên kiều rồi trộn chung tất cả lại và đem đun sôi cùng nước.
- Quan sát thấy khi nào nước trong nồi giảm còn một nửa là có thể tắt bếp.
- Sử dụng chỗ nước đun được uống hàng ngày thay nước, uống đều đặn trong vòng 10-12 ngày.
Bài thuốc số 5:
- Ngũ bội tử, phèn chua mỗi vị 50g rồi trộn chung lại và cho lên một miếng sắt sạch đã chuẩn bị trước.
- Đun miếng sắt trên lửa đến khi nào phèn chua chảy hết ra và quyện vào ngũ bội thì tắt bếp.
- Sau khi đã thu được hỗn hợp trên thì đem nghiền thật nhiễm rồi cho vào lọ có đậy nắp kín để bảo quản được lâu.
- Cách sử dụng rất đơn giản, chỉ cần lấy một ít bột trên vào một mẩu giấy sạch, cuộn thành hình phễu, đặt vào tai và thổi nhẹ để thuốc bay vào tai.
Chỉ nên lấy một lượng bột nhỏ và thổi thật nhẹ nhàng để tránh tình trạng bột bay quá nhiều vào tai. Bài thuốc chỉ nên áp dụng khi tai xuất hiện hiện tượng tràn dịch, mưng mủ.
Ngoài việc lựa chọn cho mình một phương pháp điều trị phù hợp thì những điều xung quanh cần chú ý về viêm tai giữa cũng hết sức cần thiết. Bệnh nhân nên tìm hiểu thêm một số biện pháp để phòng tránh, hạn chế biến chứng cũng như giúp hiệu quả điều trị đạt được tốt nhất.
Viêm tai giữa điều trị bao lâu và điều trị như thế nào để có được hiệu quả tốt nhất giờ đây chắc hẳn đã có thể được trả lời một cách dễ dàng. Bệnh viêm tai giữa thật sự không quá nghiêm trọng nhưng người bệnh cũng không nên thấy vậy mà thờ ơ. Bệnh nhân nên chú ý điều trị dứt điểm bệnh viêm tai giữa để luôn có được sức khoẻ tốt.
THÔNG TIN HỮU ÍCH