Lịch sử và ý nghĩa của ngày Giải phóng miền Nam 30/4/1975
Cuối năm 1974, đầu năm 1975, nhận thấy tình hình so sánh lực lượng ở Miền Nam có sự thay đổi mau lẹ có lợi cho cách mạng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn Miền Nam trong hai năm 1975 và 1976. Bộ Chính trị nhấn mạnh “cả năm 1975 là thời cơ” và chỉ rõ “nếu thời cơ đến vào đầu hoặc cuối năm 1975 thì lập tức giải phóng hoàn toàn Miền Nam trong năm 1975”. Bộ Chính trị cũng nhấn mạnh cần tranh thủ thời cơ đánh thắng nhanh để đỡ thiệt hại về người và của cho nhân dân, giữ gìn tốt cơ sở kinh tế, công trình văn hóa, giảm bớt sự tàn phá của chiến tranh.
Ngày đăng
:
29/04/2021
Xem với cỡ chữ
Bản in
Sau chiến thắng của quân ta ở chiến dịch Tây Nguyên và chiến dịch Huế - Đà Nẵng, Bộ Chính trị đã nhận định: “Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng Miền Nam” và đã đưa ra quyết định: “phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí kỹ thuật và vật chất giải phóng Miền Nam trước mùa mưa”, đồng thời chiến dịch giải phóng Sài Gòn - Gia Định được Bộ Chính trị quyết định mang tên “Chiến dịch Hồ Chí Minh”. Trước khi tấn công giải phóng Sài Gòn, quân ta đã tiến công Xuân Lộc và Phan Rang, đây là những căn cứ phòng thủ trọng yếu của địch để bảo vệ Sài Gòn từ phía đông.
Vào lúc 17 giờ ngày 26/4/1975, quân ta đã nổ súng mở đầu chiến dịch, năm cánh quân của ta đã vượt qua tuyến phòng thủ của địch để tiến vào trung tâm Sài Gòn, đánh chiếm các cơ quan đầu não của chúng. 10 giờ 45 phút ngày 30/4/1975, xe tăng và bộ binh của ta tiến vào Dinh Độc Lập, bắt toàn bộ Nội các của Sài Gòn, Dương Văn Minh vừa lên chức tổng thống ngày 28/4/1975 đã phải tuyên bố đầu hàng quân ta không điều kiện. Đến 11 giờ 30 phút cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên Dinh Độc Lập, báo hiệu sự toàn thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng là đỉnh cao cuộc Tổng tiến công và nổi dậy long trời lở đất của quân và dân ta từ đầu tháng 3 đến ngày 30 tháng 4, đã nhanh chóng đập tan hang ổ cuối cùng của địch, giải phóng Sài Gòn trong một thời gian rất ngắn, tiêu diệt, làm tan rã và bắt toàn bộ lực lượng của địch, đánh đổ toàn bộ hệ thống chính quyền tay sai từ trung ương đến địa phương, kết thúc toàn thắng cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của toàn miền, hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước.
Nếu trước đây, với Chiến dịch Điện Biên Phủ, chúng ta đã đánh bại chủ nghĩa thực dân cũ, thì với Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, chúng ta đã kết thúc chủ nghĩa thực dân mới của đế quốc Mỹ ở nước Việt Nam ta, thực hiện trọn vẹn Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ kính yêu.
Kể từ khi có Đảng, qua gần nửa thế kỷ liên tục đấu tranh, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đã hoàn thành trong cả nước. Thắng lợi hoàn toàn và trọn vẹn của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mùa Xuân năm 1975 là một thắng lợi vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, mở ra một kỷ nguyên mới đầy hứa hẹn cho Tổ quốc ta. Thắng lợi này tạo ra đầy đủ những điều kiện cơ bản thuận lợi để nhân dân ta xây dựng thành công một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập dân chủ và giàu mạnh, góp phần bảo vệ hoà bình ở Đông Nam Á và trên thế giới.
Đại thắng mùa xuân 1975 đã chứng minh trí tuệ và tài thao lược của Đảng ta trong lãnh đạo và chỉ đạo chiến tranh cách mạng, cũng như chứng minh tinh thần quật khởi của người dân Việt Nam trong đấu tranh chống ngoại xâm. Chiến thắng đã chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc và chế độ phong kiến ở nước ta, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất đất nước, đồng thời mở ra một kỷ nguyên mới của dân tộc, cả nước cùng tiến lên Chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi này đã đi vào lịch sử nước ta và của thế giới, như một trang sử chói lọi ở những năm 70 của thế kỷ XX, mang tầm quốc tế, tầm thời đại sâu sắc.
Ngày nay, trong công cuộc đổi mới của đất nước, chúng ta mãi tự hào và biết ơn sự hy sinh to lớn của các anh hùng, các thế hệ cha ông ta đã chiến đấu anh dũng vì độc lập tự do và thống nhất Tổ quốc. Chúng ta càng tự hào, tin tưởng vào sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt tài tình của Đảng cộng sản Việt Nam, vào tinh thần quật cường bất khuất và trí thông minh, sáng tạo của dân tộc ta, của quân đội ta. Mỗi người dân Việt Nam nguyện tiếp tục phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần tự lực, tự cường, tinh thần đại đoàn kết toàn dân, quyết tâm vươn lên hoàn thành tốt các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh theo chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra. Phan Ngân
Lê Thùy Trang
Lần xem: 10691
Bài viết khác
[Bqp.vn] - Thắng lợi vÄ© đại của nhân dân Việt Nam trong sá»± nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c [1954 - 1975] được tạo nên từ nhiá»u nhân tố chủ quan và khách quan, nhÆ°ng nhân tố bao trùm có vai trò quyết định nhất chÃnh là sá»± lãnh đạo của Äảng Lao Ä‘á»™ng Việt Nam vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối cách mạng đúng đắn, Ä‘á»™c láºp, tá»± chủ và nghệ thuáºt chỉ đạo chiến tranh tà i tình, sáng tạo.
Äứng trÆ°á»›c thá»i cÆ¡ chiến lược lá»›n vá»›i Ä‘iá»u kiện đầy đủ vá» quân sá»± và chÃnh trị, tháng 10/1974, Bá»™ ChÃnh trị Trung Æ°Æ¡ng Äảng há»p thảo luáºn kế hoạch chiến lược giải phóng miá»n Nam. [Ảnh: TÆ° liệu TTXVN]
Xe tăng quân giải phóng tiến và o Dinh Äá»™c Láºp trÆ°a ngà y 30/4/1975. [Ảnh tÆ° liệu: Trần Mai Hưởng/TTXVN]
Hạ quyết tâm chiến lược kịp thá»i, chÃnh xác
BÆ°á»›c và o ná»a cuối năm 1974, cục diện chiến tranh có sá»± chuyển biến mạnh mẽ theo hÆ°á»›ng ngà y cà ng có lợi cho cách mạng. TrÆ°á»›c tình hình đó, Äảng Lao Ä‘á»™ng Việt Nam triệu táºp Há»™i nghị Bá»™ ChÃnh trị [há»p từ ngà y 30/9 - 7/10/1974] Ä‘á» bà n kế hoạch giải phóng hoà n toà n miá»n Nam.
Há»™i nghị đã phân tÃch tình hình và rút ra những nháºn định rất quan trá»ng: Vá» tÆ°Æ¡ng quan so sánh lá»±c lượng trên chiến trÆ°á»ng, cách mạng Ä‘ang ở thế thắng, thế chủ Ä‘á»™ng và tiến lên; trái lại địch chịu nhiá»u thất bại liên tiếp nên Ä‘ang ở thế thua, thế bị Ä‘á»™ng và xuống dốc. Mỹ đã rút ra, Ä‘ang gặp nhiá»u khó khăn, nên không có khả năng quay trở lại [can thiệp trá»±c tiếp bằng quân sá»±]; dù cho Mỹ có can thiệp trở lại bằng quân sá»± trong chừng má»±c nà o đó thì cÅ©ng không xoay chuyển được tình thế, không cứu vãn được sá»± sụp đổ của chế Ä‘á»™ Sà i Gòn. Do có sá»± thá»a hiệp vá»›i đế quốc Mỹ, má»™t số nÆ°á»›c lá»›n có ý đồ cản trở thắng lợi của cách mạng Việt Nam, chia rẽ tình Ä‘oà n kết nhân dân ba nÆ°á»›c Äông DÆ°Æ¡ng nhằm phục vụ cho mÆ°u đồ xâm lược bà nh trÆ°á»›ng, nhÆ°ng thá»i Ä‘iểm nà y chÆ°a đủ sức, chÆ°a sẵn sà ng.
Từ những nháºn định trên, Bá»™ ChÃnh trị Ä‘i đến khẳng định: Äây là thá»i cÆ¡ thuáºn lợi nhất để nhân dân ta hoà n toà n giải phóng miá»n Nam, già nh thắng lợi trá»n vẹn. Hai mÆ°Æ¡i năm nhân dân cả nÆ°á»›c chiến đấu má»›i tạo được thá»i cÆ¡ nà y. Ngoà i thá»i cÆ¡ nà y, không còn thá»i cÆ¡ nà o khác. Nếu để cháºm mÆ°Æ¡i, mÆ°á»i lăm năm nữa, địch gượng dáºy được, các thế lá»±c xâm lược bà nh trÆ°á»›ng mạnh lên, tình hình sẽ phức tạp vô cùng.
Trên cÆ¡ sở nháºn diện đúng thá»i cÆ¡, Bá»™ ChÃnh trị Ä‘á» ra quyết tâm: “Äá»™ng viên những ná»— lá»±c lá»›n nhất của toà n Äảng, toà n quân, toà n dân ở cả hai miá»n, mở cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy cuối cùng, Ä‘Æ°a chiến tranh cách mạng phát triển đến mức cao nhất, tiêu diệt và là m tan rã toà n bá»™ quân ngụy [...], đánh đổ ngụy quyá»n ở trung Æ°Æ¡ng và các cấp, già nh toà n bá»™ chÃnh quyá»n vá» tay nhân dân, giải phóng hoà n toà n miá»n Nam†[trÃch Biên bản kết luáºn Há»™i nghị].
Vá» mặt thá»i gian, Bá»™ ChÃnh trị cÆ¡ bản thống nhất đỠán xây dá»±ng kế hoạch chiến lược giải phóng miá»n Nam trong hai năm 1975 - 1976, chia là m hai bÆ°á»›c: BÆ°á»›c 1 [1975], tranh thủ thá»i cÆ¡, bất ngá» mở cuá»™c tiến công lá»›n và rá»™ng khắp. BÆ°á»›c 2 [1976], thá»±c hiện tổng công kÃch, tổng khởi nghÄ©a giải phóng hoà n toà n miá»n Nam, già nh toà n thắng.
Tuy nhiên, táºp thể Bá»™ ChÃnh trị nháºn thấy: quyết tâm giải phóng hoà n toà n miá»n Nam lần nà y có ý nghÄ©a lịch sá» rất to lá»›n, vừa quyết định đến toà n bá»™ sá»± nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c của dân tá»™c, nhÆ°ng đồng thá»i mang tÃnh chất thá»i đại sâu sắc. Do đó, cần phải có thêm thá»i gian đánh giá tình hình kỹ hÆ¡n, thảo luáºn sâu sắc hÆ¡n, xây dá»±ng kế hoạch đầy đủ hÆ¡n, để Ä‘i đến hạ quyết tâm chiến lược cuối cùng có cÆ¡ sở khoa há»c, bảo đảm chắc thắng.
Sau má»™t thá»i gian tiếp tục theo dõi tình hình quốc tế và khu vá»±c có liên quan, đồng thá»i nắm bắt cụ thể diá»…n biến từ chiến trÆ°á»ng, có thêm cÆ¡ sở thá»±c tiá»…n, Äảng triệu táºp Há»™i nghị Bá»™ ChÃnh trị mở rá»™ng [há»p từ ngà y 18/12/1974 - 8/1/1975], trong đó có nhiá»u đồng chà lãnh đạo, phụ trách các chiến trÆ°á»ng từ miá»n Nam tham dá»±.
Há»™i nghị cÆ¡ bản nhất trà vá»›i phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng chiến lược đã được Há»™i nghị Bá»™ ChÃnh trị lần trÆ°á»›c thông qua; đồng thá»i Ä‘i sâu phân tÃch, là m rõ thêm so sánh lá»±c lượng giữa ta và địch; đánh giá khả năng can thiệp quân sá»± của Mỹ; trình Ä‘á»™ tác chiến hiệp đồng binh chủng quy mô lá»›n của chủ lá»±c ta; vá» khả năng già nh thắng lợi nhanh gá»n, triệt để...
Giữa lúc Há»™i nghị Ä‘ang diá»…n ra thì nháºn được tin Quân giải phóng miá»n Nam đã già nh thắng lợi vang dá»™i trong Chiến dịch ÄÆ°á»ng 14 - PhÆ°á»›c Long [13/12/1974 - 6/1/1975]. Ta loại khá»i vòng chiến đấu hà ng nghìn tên địch; phá hủy, thu giữ nhiá»u loại vÅ© khÃ, đạn dược [trong đó có gần 10.000 viên đạn pháo]; giải phóng toà n tỉnh PhÆ°á»›c Long vá»›i 50.000 dân, tạo thêm bà n đạp uy hiếp từ phÃa Bắc Sà i Gòn. Cả Mỹ và chÃnh quyá»n Sà i Gòn Ä‘á»u phản ứng yếu á»›t rồi chấp nháºn thất bại.
Chiến thắng PhÆ°á»›c Long có giá trị nhÆ° “đòn trinh sát chiến lượcâ€, cho thấy rõ hÆ¡n khả năng Mỹ sẽ không can thiệp trở lại bằng quân sá»±; đồng thá»i bá»™c lá»™ trình Ä‘á»™ tác chiến yếu kém của chủ lá»±c Quân Ä‘á»™i Sà i Gòn, ta có thể già nh thắng lợi sá»›m hÆ¡n.
Dá»±a trên những cÆ¡ sở thá»±c tiá»…n má»›i nhất, đặc biệt là Chiến thắng PhÆ°á»›c Long, Há»™i nghị Bá»™ ChÃnh trị mở rá»™ng khẳng định: “Thá»i cÆ¡ chiến lược của ta Ä‘ang phát triển nhanh chóng đến Ä‘á»™ chÃn muồiâ€, từ đó, chÃnh thức hạ quyết tâm chiến lược: “Äá»™ng viên ná»— lá»±c lá»›n nhất của toà n Äảng, toà n quân, toà n dân ở cả hai miá»n, trong thá»i gian hai năm 1975 - 1976 đẩy mạnh đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị, kết hợp vá»›i đấu tranh ngoại giao, là m thay đổi nhanh chóng và toà n diện so sánh lá»±c lượng trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam theo hÆ°á»›ng có lợi cho ta; tiến hà nh rất khẩn trÆ°Æ¡ng và hoà n thà nh má»i mặt công tác chuẩn bị, tạo Ä‘iá»u kiện chÃn muồi, tiến hà nh tổng công kÃch tổng khởi nghÄ©a tiêu diệt và là m tan rã ngụy quân, đánh đổ ngụy quyá»n từ Trung Æ°Æ¡ng đến địa phÆ°Æ¡ng, già nh chÃnh quyá»n vá» tay nhân dân, giải phóng miá»n Nam†[trÃch Biên bản kết luáºn Há»™i nghị].
Tuy Ä‘á» ra kế hoạch hai năm 1975 - 1976, Há»™i nghị lần nà y cÅ©ng chỉ rõ: Nếu thá»i cÆ¡ đến sá»›m hÆ¡n, và o đầu hoặc cuối năm 1975, thì láºp tức giải phóng miá»n Nam trong năm 1975. Phải tranh thủ đánh thắng nhanh để giảm bá»›t sá»± thiệt hại vá» ngÆ°á»i và của cho nhân dân, giảm bá»›t sá»± tà n phá của chiến tranh. Bá»™ ChÃnh trị thông qua kế hoạch tác chiến chiến lược do Bá»™ Tổng Tham mÆ°u soạn thảo [trải qua 8 lần xin ý kiến chỉnh sá»a], thống nhất chá»n Nam Tây Nguyên là hÆ°á»›ng tiến công chủ yếu, vá»›i mục tiêu chÃnh là thị xã Buôn Ma Thuá»™t.
Äây là quyết tâm chiến lược cuối cùng giải phóng hoà n toà n miá»n Nam của táºp thể Bá»™ ChÃnh trị Äảng Lao Ä‘á»™ng Việt Nam, là kết quả của sá»± chuẩn bị chiến lược hết sức chủ Ä‘á»™ng, dÅ©ng cảm, sáng tạo, công phu kiên trì, bá»n bỉ trên tất cả các mặt [chÃnh trị, quân sá»±, ngoại giao, tiá»m lá»±c háºu phÆ°Æ¡ng và tiá»n tuyến, thế tráºn và lòng ngÆ°á»i...] trong thá»i gian dà i, thể hiện trà tuệ, bản lÄ©nh Việt Nam trong “cuá»™c đụng đầu lịch sá»â€ vá»›i đế quốc Mỹ và lá»±c lượng phản Ä‘á»™ng, tay sai.
Thá»±c hiện quyết tâm chiến lược của Bá»™ ChÃnh trị Ä‘á» ra, nhân dân cả nÆ°á»›c ra sức chuẩn bị má»i mặt vá»›i khà thế hà o hùng chÆ°a từng có, hÆ°á»›ng tá»›i tráºn quyết chiến chiến lược cuối cùng. Trên khắp chiến trÆ°á»ng, đầu năm 1975, quân dân ta đẩy mạnh hoạt Ä‘á»™ng, đánh địch khắp nÆ¡i theo quy mô vừa và nhá» là chÃnh, vừa là m cho địch tiếp tục suy yếu và bị Ä‘á»™ng, vừa thá»±c hà nh nghi binh che giấu ý đồ, mục tiêu tiến công chiến lược của ta.
Trong lúc đó, Mỹ và chÃnh quyá»n Sà i Gòn vẫn chủ quan, đánh giá: sang năm 1975, phÃa Quân giải phóng sẽ đánh vá»›i quy mô mạnh hÆ¡n năm 1974, nhÆ°ng không bằng năm 1968 và năm 1972. Quân giải phóng cÅ©ng chÆ°a có khả năng đánh chiếm thị xã, thà nh phố lá»›n và nếu có chiếm cÅ©ng không giữ được.
ChÃnh quyá»n Nguyá»…n Văn Thiệu còn nháºn định: hÆ°á»›ng tiến công chủ yếu của Quân giải phóng là miá»n Äông Nam bá»™, do đó, bên cạnh việc táºp trung lá»±c lượng mạnh phòng thủ ở Quân khu 1 [tiếp giáp miá»n Bắc], địch huy Ä‘á»™ng lá»±c lượng vá» củng cố phòng thủ ở Quân khu 3 [miá»n Äông Nam bá»™]. Äối vá»›i chiến trÆ°á»ng Tây Nguyên, Bá»™ Tổng Tham mÆ°u Quân Ä‘á»™i Sà i Gòn phán Ä‘oán Quân giải phóng sẽ đánh mạnh ở hÆ°á»›ng Bắc Tây Nguyên, nên dồn lá»±c lượng phòng thủ tại đây; trong khi ở hÆ°á»›ng Nam Tây Nguyên [có thị xã Buôn Ma Thuá»™t] lá»±c lượng địch bị căng má»ng, bố trà phòng thủ có nhiá»u sÆ¡ hở. Thá»±c tiá»…n đã khẳng định, đó là những nháºn định, đánh giá sai lầm chiến lược của Mỹ và chÃnh quyá»n Sà i Gòn.
Chỉ đạo kiên quyết, linh hoạt, sáng tạo
Thá»±c hiện kế hoạch tác chiến chiến lược đã Ä‘á» ra, sau má»™t quá trình chuẩn bị, từ ngà y 4/3/1975, quân dân ta bất ngá» mở chiến dịch tiến công Tây Nguyên, đánh chiếm mục tiêu chủ yếu [Buôn Ma Thuá»™t] là m rung chuyển toà n bá»™ hệ thống phòng thủ của địch trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam.
Ngà y 3/4/1975, chiến dịch Tây Nguyên kết thúc thắng lợi. Ta tiêu diệt và là m tan rã Quân Ä‘oà n 2 - Quân khu 2 của chÃnh quyá»n Sà i Gòn, giải phóng Tây Nguyên cùng má»™t số tỉnh ven biển Trung Trung bá»™, là m thay đổi cÆ¡ bản so sánh lá»±c lượng, thế chiến lược giữa ta và địch, tạo bÆ°á»›c ngoặt quyết định, Ä‘Æ°a cuá»™c tiến công chiến lược của ta phát triển thà nh tổng tiến công trên toà n miá»n Nam.
Thắng lợi bÆ°á»›c đầu của chiến dịch Tây Nguyên, đặc biệt là tráºn then chốt giải phóng thị xã Buôn Ma Thuá»™t [10/3/1975] và thông tin địch rút toà n bá»™ lá»±c lượng khá»i Tây Nguyên đã mở ra khả năng thắng lá»›n của cách mạng. Nháºn thấy thá»i cÆ¡ chiến lược đến nhanh hết sức thuáºn lợi, ngà y 18/3/1975, Bá»™ ChÃnh trị há»p bà n, bổ sung và o quyết tâm chiến lược: thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng án tranh thủ thá»i cÆ¡, giải phóng hoà n toà n miá»n Nam ngay trong năm 1975. Kế hoạch hai năm được rút xuống còn má»™t năm. Bá»™ ChÃnh trị nhấn mạnh: Muốn hoà n thà nh nhiệm vụ cÆ¡ bản đó, nhiệm vụ trÆ°á»›c mắt của quân và dân ta là mở đòn tiến công chiến lược thứ hai nhằm giải phóng Huế - Äà Nẵng và các tỉnh ven biển miá»n Trung.
Thá»±c hiện quyết tâm của Bá»™ ChÃnh trị Ä‘á» ra, quân dân ta đẩy mạnh tiến công địch ở Trị - Thiên, các tỉnh đồng bằng ven biển Khu 5, gây áp lá»±c mạnh buá»™c địch phải thu dồn lá»±c lượng vá» giữ các thà nh phố lá»›n là Huế, Äà Nẵng. Tranh thủ thá»i cÆ¡ địch co cụm, các binh Ä‘oà n chủ lá»±c của ta phối hợp chặt chẽ vá»›i lá»±c lượng vÅ© trang cùng nhân dân địa phÆ°Æ¡ng nhanh chóng mở các đợt tiến công giải phóng nhiá»u vùng nông thôn rá»™ng lá»›n; đồng thá»i tổ chức các mÅ©i thá»c sâu chia cắt địch, chặn Ä‘Æ°á»ng rút chạy của chúng, hình thà nh thế bao vây địch trong thà nh phố.
Ngà y 25/3/1975, trong khi chiến trÆ°á»ng Ä‘ang diá»…n biến sôi Ä‘á»™ng, bÆ°á»›c và o thá»i Ä‘iểm khẩn trÆ°Æ¡ng và quyết định, Bá»™ ChÃnh trị, Quân ủy Trung Æ°Æ¡ng đã há»p bà n khẳng định: “Cuá»™c tổng tiến công chiến lược của ta đã bắt đầu vá»›i chiến dịch Tây Nguyên. Thá»i cÆ¡ chiến lược má»›i đã đến, ta có Ä‘iá»u kiện hoà n thà nh sá»›m quyết tâm giải phóng miá»n Namâ€, từ đó Ä‘á» ra chủ trÆ°Æ¡ng: táºp trung nhanh nhất binh lá»±c, váºt lá»±c giải phóng miá»n Nam trÆ°á»›c mùa mÆ°a [khoảng giữa tháng 5/1975]. Kế hoạch má»™t năm tiếp tục được rút xuống còn 5 tháng.
Bá»™ ChÃnh trị hạ quyết tâm mở chiến dịch lịch sá» có ý nghÄ©a quyết định vá»›i quy mô lá»›n nhất: Chiến dịch tổng công kÃch và nổi dáºy giải phóng Sà i Gòn [sau được mang tên Chiến dịch Hồ Chà Minh]. NhÆ°ng muốn Ä‘i đến đòn quyết chiến chiến lược ấy, Bá»™ ChÃnh trị chỉ đạo: dứt Ä‘iểm giải phóng Thừa Thiên - Huế; đồng thá»i tiến công Äà Nẵng kịp thá»i nhất, nhanh chóng nhất, táo bạo nhất, bất ngá» nhất và chắc thắng.
Chấp hà nh mệnh lệnh của Bá»™ ChÃnh trị và Quân ủy Trung Æ°Æ¡ng, tranh thủ địch Ä‘ang hoang mang dao Ä‘á»™ng, các cánh quân chủ lá»±c của ta đồng loạt tiến công, chỉ trong thá»i gian ngắn Ä‘áºp tan má»i tuyến phòng thủ của địch, giải phóng Huế [26/3/1975], giải phóng Äà Nẵng [29/3] cùng các tỉnh ven biển miá»n Trung.
Ta đã tiêu diệt, là m tan rã toà n bá»™ lá»±c lượng Quân Ä‘oà n 1 - Quân khu 1 của địch, giáng đòn nặng ná» và o chÃnh quyá»n, quân Ä‘á»™i Sà i Gòn cÅ©ng nhÆ° kế hoạch kéo dà i chiến tranh của Mỹ; mở ra vùng háºu phÆ°Æ¡ng chiến lược hoà n chỉnh nối liá»n vá»›i miá»n Bắc xã há»™i chủ nghÄ©a, tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho cách mạng dá»… dà ng cÆ¡ Ä‘á»™ng lá»±c lượng, binh khà kỹ thuáºt phục vụ cho tác chiến quy mô lá»›n hÆ¡n. Thắng lợi nà y hợp cùng vá»›i thắng lợi Tây Nguyên đã là m thay đổi căn bản so sánh lá»±c lượng giữa ta và địch, tạo bÆ°á»›c phát triển nhảy vá»t vá» cục diện chiến tranh hoà n toà n có lợi cho cách mạng.
Căn cứ và o những chuyển biến hết sức mau lẹ từ chiến trÆ°á»ng, ngà y 31/3/1975, Bá»™ ChÃnh trị há»p bà n, ra quyết định lịch sá»: “Nắm vững thá»i cÆ¡ chiến lược, quyết tâm thá»±c hiện tổng tiến công và nổi dáºy, kết thúc thắng lợi chiến tranh giải phóng trong thá»i gian ngắn nhất. Tốt hÆ¡n cả là bắt đầu và kết thúc trong tháng TÆ° năm nay, không để cháºmâ€. Kế hoạch 5 tháng tiếp tục được rút xuống còn 4 tháng. Bá»™ ChÃnh trị cÅ©ng Ä‘á» ra phÆ°Æ¡ng châm chỉ đạo: “thần tốc, táo bạo, bất ngá», chắc thắngâ€.
Äến ngà y 7/4/1975, phÆ°Æ¡ng châm chỉ đạo nà y đã được Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp phát lệnh truyá»n Ä‘i khắp các hÆ°á»›ng chiến trÆ°á»ng. Ngà y 14/4/1975, thể theo nguyện vá»ng của đồng bà o, chiến sÄ© cả nÆ°á»›c và đỠnghị của Bá»™ Chỉ huy chiến dịch giải phóng Sà i Gòn, Bá»™ ChÃnh trị há»p bà n, đồng ý chiến dịch giải phóng Sà i Gòn ấy tên là Chiến dịch Hồ Chà Minh.
Và o những ngà y tháng 4/1975, trên má»i miá»n đất nÆ°á»›c, nhân dân ta ra sức chuẩn bị cho tráºn quyết chiến lịch sá». Quân ta trên chiến trÆ°á»ng ra sức tạo thế, tạo lá»±c. Ngà y 9/4/1975, quân ta tiến công Xuân Lá»™c - tuyến phòng thủ trá»ng yếu bảo vệ Sà i Gòn từ phÃa Äông của Quân Ä‘á»™i Sà i Gòn. Ngà y 16/4, quân ta Ä‘áºp tan tuyến phòng thủ Phan Rang. Ngà y 21/4/1975, quân địch ở Xuân Lá»™c tháo chạy. Trong khi đó, địch bị tổn thất nặng ná» vá» lá»±c lượng và phÆ°Æ¡ng tiện, tinh thần hoà ng mang. Mỹ láºp cầu hà ng không viện trợ khẩn cấp cho chÃnh quyá»n, quân Ä‘á»™i Sà i Gòn nhằm cứu vãn sá»± sụp đổ hoà n toà n, hi vá»ng tìm kiếm má»™t giải pháp qua Ä‘Ã m phán.
Ngà y 22/4/1975, Bá»™ ChÃnh trị há»p bà n, phát lệnh: “Thá»i cÆ¡ để mở cuá»™c tổng tiến công vá» quân sá»± và chÃnh trị và o Sà i Gòn đã chÃn muồi. Ta cần tranh thủ từng ngà y để kịp thá»i phát Ä‘á»™ng tiến công. Hà nh Ä‘á»™ng trong lúc nà y là bảo đảm chắc chắn nhất để già nh thắng lợi hoà n toà n. Nếu để cháºm sẽ không có lợi cả vá» quân sá»± và chÃnh trịâ€.
Ngà y 26/4/1975, Chiến dịch Hồ Chà Minh chÃnh thức bắt đầu. Tất cả các cánh quân của ta, bao gồm 4 quân Ä‘oà n [1, 2, 3, 4] và Äoà n 232 [tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng quân Ä‘oà n] lần lượt Ä‘áºp tan các tuyến phòng thủ vòng ngoà i, đồng thá»i hình thà nh các mÅ©i thá»c sâu đánh chiếm 5 mục tiêu trá»ng yếu trong ná»™i đô Sà i Gòn.
TrÆ°a ngà y 30/4/1975, Quân giải phóng tiến và o Dinh Äá»™c Láºp, bắt sống toà n bá»™ ná»™i các chÃnh quyá»n Sà i Gòn, buá»™c Tổng thống DÆ°Æ¡ng Văn Minh phải tuyên bố đầu hà ng vô Ä‘iá»u kiện. Chiến dịch Hồ Chà Minh toà n thắng.
NhÆ° váºy, trải qua gần hai tháng Tổng tiến công và nổi dáºy, quân dân Việt Nam đã già nh thắng lợi trá»n vẹn, giải phóng hoà n toà n miá»n Nam, kết thúc chặng Ä‘Æ°á»ng 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c, đồng thá»i kết thúc vẻ vang quá trình 30 năm chiến tranh giải phóng dân tá»™c và bảo vệ Tổ quốc kể từ Cách mạng tháng Tám năm 1945. Chiến công hiển hách đã là m kinh ngạc là m kinh ngạc cả thế giá»›i.
Nhìn lại thắng lợi vang dá»™i của 45 năm vá» trÆ°á»›c, chúng ta cà ng nháºn thức rõ rà ng hÆ¡n vá» nghệ thuáºt chỉ đạo kết thúc chiến tranh tà i tình, sáng tạo của táºp thể Bá»™ ChÃnh trị Äảng Lao Ä‘á»™ng Việt Nam, vượt qua má»i hoạch định, toan tÃnh chiến tranh xâm lược của đối phÆ°Æ¡ng. Quá trình chỉ đạo chiến lược của Bá»™ ChÃnh trị trong giai Ä‘oạn kết thúc chiến tranh ấy đã để lại những bà i há»c lịch sá» lá»›n, quan trá»ng đối vá»›i công cuá»™c xây dá»±ng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, nhÆ°: kiên định mục tiêu Ä‘á»™c láºp dân và chủ nghÄ©a xã há»™i, váºn dụng sáng tạo chủ nghÄ©a Mác - Lênin, tÆ° tưởng Hồ Chà Minh trong hoà n cảnh má»›i; bám sát thá»±c tiá»…n, nháºn diện nắm bắt đúng thá»i cÆ¡, phát huy sức mạnh ná»™i lá»±c, kết hợp vá»›i tranh thủ những Ä‘iá»u kiện khách quan thuáºn lợi để vượt qua khó khăn, thá»±c hiện thắng lợi mục tiêu cÆ¡ bản Ä‘á» ra; tăng cÆ°á»ng giữ vững vai trò lãnh đạo của Äảng, nêu cao tinh thần Ä‘á»™c láºp, tá»± chủ trong má»i chủ trÆ°Æ¡ng, Ä‘Æ°á»ng lối, chÃnh sách vì lợi Ãch quốc gia, dân tá»™c; phát huy sức mạnh khối đại Ä‘oà n kết toà n dân, xây dá»±ng tiá»m lá»±c, thế tráºn quốc phòng - an ninh vững chắc, lấy lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân là m nòng cốt...
Tiến sÄ© Trần Hữu Huy, Há»™i viên Há»™i khoa há»c lịch sá» Việt Nam [nguồn: TTXVN]