Gama gt là gì

Đo lượng Gamma-Glutamyl Transferase [GGT] trong máu là một trong những xét nghiệm sinh hóa có vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh lý gan mật. 

GGT là một loại enzym được tìm thấy khắp cơ thể, nhưng nó chủ yếu được tìm thấy ở gan. Khi chỉ số GGT tăng cao đồng nghĩa với nguy cơ gan đang bị tổn thương.  Tuy nhiên, xét nghiệm GGT không thể chẩn đoán nguyên nhân cụ thể của bệnh gan. Vì vậy, nó thường được thực hiện cùng với các xét nghiệm chức năng gan khác, thường là xét nghiệm phosphatase kiềm [ALP – Alkaline phosphatase]. 

Mục đích thực hiện xét nghiệm GGT

• Phát hiện người bệnh nghiện rượu [GGT tăng cùng với thiếu máu hồng cầu to và tăng acid uric]. 
• Theo dõi tình trạng ứ mật. 
• Theo dõi tình trạng cai rượu ở người nghiện rượu. 
• GGT còn được chỉ định khi kiểm tra viêm tụy cấp, viêm tụy mãn, ung thư tụy,...

Lúc nào nên xét nghiệm GGT?
Người bệnh có thể cần xét nghiệm GGT nếu có các triệu chứng của bệnh gan như:

• Mệt mỏi.
• Vàng da, mắt chuyển màu vàng. 
• Ăn không ngon.
• Đau bụng hoặc sưng tấy.
• Buồn nôn và ói mửa.

Bạn cũng có thể cần xét nghiệm này nếu bạn có kết quả bất thường khi xét nghiệm ALP và / hoặc các xét nghiệm chức năng gan khác.
Chỉ số GGT có thể tăng trong các trường hợp nào?  Chỉ số GGT bình thường nằm trong khoảng dưới 60 UI/L. Ở nữ giới chỉ số này là 11 – 50 UI/L, ở nam giới chỉ số GGT rơi vào khoảng 7- 32 UI/L.

Nếu kết quả của bạn cho thấy mức GGT cao hơn bình thường, đó có thể là dấu hiệu của tổn thương:

• Bệnh lý gan mật [viên gan cấp và mạn, viêm gan nhiễm trùng, viêm gan do rượu, xơ gan, ung thư gan, vàng da ứ mật, thoái hóa mỡ, xơ gan,…].
• Các thâm nhiễm gan: Tăng lipid máu, u lympho, kén sán lá gan,…
• Bệnh lý ứ mật: Xơ gan do mật tiên phát, viêm đường mật xơ hóa, sỏi mật, ung thư biểu mô đường mật,…
• Các tổn thương tụy tạng: Viêm tụy cấp, viêm tụy mạn, ung thư tụy,…
• Các tổn thương thận: Hội chứng thận hư, ung thư biểu mô thận,…
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc có thể gây tổn thương gan ở một số người.

Bệnh viện Quốc Tế Vinh với trang thiết bị đồng bộ, hiện đại là cơ sở y tế uy tín để Quý khách hàng tới thăm khám và kiểm tra, theo dõi các chỉ số men gan như ALT, AST, GGT nói riêng và các cận lâm sàng nói chung một cách chính xác, nhanh chóng. 

-------------

Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:

•    Bệnh viện Quốc tế Vinh

•    Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An

•    Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73

Vàng da, vàng mắt, đau hạ sườn phải, mệt mỏi, chán ăn…có thể là dấu hiệu cảnh báo lá gan của bạn đang gặp phải “vấn đề”.  Và một trong những công cụ nhằm đánh giá những tổn thương gan [nếu có] là chỉ số GGT. Khi chỉ số GGT tăng cao cảnh báo những nguy hại về sức khỏe mà bạn không mong muốn. Vậy chỉ số GGT bao nhiêu là nguy hiểm? Mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây để hiểu chi tiết về vấn đề này.

Chỉ số GGT là gì?

GGT [hay còn gọi là Gamma GT] là một men gan quan trọng có trong nhiều cơ quan như gan, thận, tụy, lá lách, ruột non, đặc biệt là gan. GGT là một trong 3 loại men gan quan trọng bao gồm SGOT [AST], SGPT [ALT] và GGT. GGT đóng vai trò quan trọng trong việc giúp gan chuyển hóa thuốc và một số chất độc hại khác.

Chỉ số GGT phản ánh hoạt độ GGT nhằm đo lường hoạt độ của men gan trong máu nhằm chẩn đoán tình trạng gan và đánh giá các tổn thương ở gan [nếu có]. Hoạt độ GGT là lượng enzyme có trong 1ml dung dịch có khả năng chuyển hóa được 1 micromol cơ chất ở điều kiện tiêu chuẩn trong thời gian 1 phút.

Xét nghiệm chỉ số GGT thường được chỉ định với các xét nghiệm men gan khác như AST, ALT, ALP…khi nghi ngờ người bệnh có các dấu hiệu tổn thương gan. Thực tế, khi người bệnh gặp các vấn đề về tổn thương gan hoặc các bệnh lý về gan, đặc biệt là người sử dụng rượu bia người bác sĩ yêu cầu làm xét nghiệm chỉ số GGT để phát hiện, đánh giá và chẩn đoán tình trạng sức khỏe của gan.

Khi chỉ số GGT bất thường, bác sĩ dựa trên kết quả để phân tích, giải thích cho người bệnh những nguy cơ có thể mắc phải. Bên cạnh đó, chỉ số GGT giúp bác sĩ chẩn đoán tình trạng tổn thương gan, tổn thương gan càng nặng chỉ số GGT cang cao. Bác sĩ cũng dùng chỉ số GGT để loại trừ một số vấn đề sức khỏe nhật định.

Khi nào cần xét nghiệm chỉ số GGT?

Xét nghiệm GGT nhằm hỗ trợ chẩn đoán tình trạng của gan và sớm phát hiện các tổn thương [nếu có]. Thông thường, bác sĩ chỉ định người bệnh làm xét nghiệm GGT trong một số trường hợp như sau:

• Người bệnh đang mắc các bệnh lý về gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan. Hoặc các bệnh lý sử dụng kháng sinh điều trị dài ngày cần làm xét nghiệm để đánh giá tình trạng sử dụng thuốc có ảnh hưởng đến mức độ men gan tăng quá cao hay không.
• Người bệnh có các biểu hiện nghi ngờ mắc các bệnh lý về gan như chán ăn, buồn nôn, đau hạ sườn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, mẩn ngứa, da nổi mạch máu mạng nhện…
• Trường hợp người bệnh trong quá trình cai rượu hoặc kiêng rượu, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm này để kiểm tra bệnh nhân có tuân thủ đúng hay không.
• Xét nghiệm GGT cũng có thể dùng cho người bệnh đã được điều trị viêm gan do rượu.

Để đánh giá chính xác tình trạng tổn thương gan và các bệnh lý về gan, chỉ số GGT chỉ là một trong những chỉ số giúp hỗ trợ chẩn đoán bệnh lý. Để đánh giá chính xác chức năng gan cần thực hiện một số xét nghiệm liên quan như SGOT [AST] và SGPT [ALT]. Kết hợp với các chẩn đoán liên quan như siêu âm gan, đo độ đàn hồi mô gan…mới có thể có kết luận chính xác về bệnh lý mà người bệnh đang mắc phải.

Chỉ số GGT bao nhiêu thì nguy hiểm?

Ở người bình thường [ngưỡng an toàn], chỉ số GGT là dưới 600 UI/L. Cụ thể:

• Đối với nữ giới: chỉ số GGT bình thường là từ 7-32 UI/L.
• Đối với nam giới: chỉ số GGT bình thường là từ 11-50UI/L.

Chỉ số GGT tăng cao hơn mức bình thường cảnh báo bất thường ở gan mà bạn cần lưu ý. Hiện nay, để phân biệt mức độ nặng nhẹ, tính nguy hiểm thì sự tăng chỉ số GGT được phân làm 3 mức như sau:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số GGT tăng từ 1 – 2 lần so với ngưỡng cho phép. Điều này phản ánh gan đang trong tình trạng tổn thương nhẹ.
• Mức độ trung bình: Chỉ số tăng từ 2 – 5 lần so với ngưỡng cho phép, cảnh báo gan đang bị tổn thương ở mức trung bình.
• Mức độ tổn thương nặng: Chỉ số GGT tăng cao trên 5 lần so với ngưỡng cho phép. Lúc này báo hiệu gan đang trong tình trạng tổn thương ở mức độ nặng, rất nguy hiểm.

Nếu chỉ số GGT lên đến 5000UI/L thì rất có thể người đó có thể đã bị viêm gan cấp hoặc ung thư gan. Men gan tăng cao nếu không được điều trị có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như làm giảm tuổi thọ, tăng nguy cơ xơ gan, ung thư gan…Bởi men gan tăng cao bất thường do các tế bào gan chết hàng loạt, cơ thể tự kích hoạt tăng sinh tế bào mới làm tăng nguy cơ đột biến tự phát tại gan dẫn tới xơ gan, ung thư gan. Đây là bệnh lý rất nguy hiểm đối với sức khỏe.

Nguyên nhân khiến chỉ số GGT tăng cao

Nắm rõ được các nguyên nhân khiến chỉ số GGt tăng cao giúp bạn tránh nguy cơ gây tổn thương gan. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng đối với những người mắc bệnh men gan tăng cao. Sau đây là các trường hợp khiến chỉ số GGt trong máu tăng cao:

• Sử dụng rượu bia có nồng độ cao trong thời gian dài hoặc lạm dụng các chất kích thích.
• Mắc các bệnh lý về gan như viêm gan virus [A, B, C, D, E…] hoặc viêm gan cấp, viêm gan tự miễn, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan, chết mô gan, có khối u tại gan…
• Mắc các bệnh như đái tháo đường, viêm tụy, suy tim, bệnh về đường mật, ứ sắt, bệnh phổi, sốt rét…
• Chế độ ăn uống không cung cấp đủ dưỡng chất cho gan hoạt động hiệu quả. Ăn quá nhiều chất béo, đồ ăn nhiều dầu mỡ khiến gan hoạt động nặng nhọc.
• Nghỉ ngơi không hợp lý, làm việc quá sức, thức khuya thường xuyên, stress kéo dài t
• Lượng máu đến gan bị thiếu.
• Không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể khiến gan không thể đào thải hết độc tố ra ngoài.
• Cơ thể bị nhiễm độc thông qua đồ ăn, thức uống không đảm bảo vệ sinh.
• Dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc khiến gan bị tổn thương.

Lưu ý khi xét nghiệm chỉ số GGT

Không sử dụng thuốc

Trước khi xét nghiệm GGT người bệnh không nên sử dụng các loại thuốc trong vòng 24 giờ. Bởi việc này khiến nồng độ GGT trong máu tăng cao khiến kết quả xét nghiệm không được chính xác. Đặc biệt là các thuốc liên quan đến các bệnh lý về gan, thuốc kháng sinh, thuốc điều trị lao, … không nên sử dụng trước khi làm xét nghiệm chỉ số GGT.

Nhịn ăn

Cần nhịn ăn tối thiểu 4 – 6 giờ trước khi làm xét nghiệm. Điều này giúp kết quả xét nghiệm GGT được chính xác hơn.

Không dùng đồ uống có cồn, có ga và chất kích thích

Những loại đồ uống này có thể làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm chỉ số GGT. Do đó, trước khi xét nghiệm bạn không nên sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích dù chỉ là lượng nhỏ.

Xét nghiệm chỉ số GGT vào buổi sáng

GGT đào thải qua nước tiểu đồng thời thay đổi hoạt độ theo thời gian trong ngày. Thời điểm hợp lý nhất để xét nghiệm chỉ số GGT là vào buổi sáng. Nhịn ăn và trước khi xét nghiệm GGT vào buổi sáng là thời điểm tốt nhất giúp bạn tiến hành nhằm mang lại kết quả chính xác.

Khám sức khỏe định kỳ có ý nghĩa quan trọng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở gan. Từ đó, có biện pháp điều chỉnh và can thiệp sớm đưa chỉ số GGT về mức ổn định. Với người bệnh nghi ngờ mắc bệnh lý về gan, vô tình xét nghiệm thấy chỉ số GGT tăng cao hãy liên hệ sớm với các bác sĩ chuyên khoa gan mật để được tư vấn và có biện pháp can thiệp điều trị khi cần thiết.

Nên làm gì khi chỉ số GGT tăng cao?

Tổn thương gan rất nguy hiểm và thường dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe khác. Tùy thuộc mức độ tổn thương gan mà gan có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Xét nghiệm GGT thường được sử dụng với các phương pháp xét nghiệm khác nhằm chẩn đoán trong trường hợp nghi ngờ bệnh nhân tổn thương gan. Khi phát hiện chỉ số GGT tăng cao người bệnh nên:

• Làm các xét nghiệm men gan, viêm gan [đặc biệt là viêm gan B, C] nhằm tìm ra nguyên nhân tổn thương gan và có cách điều trị đúng hướng, tránh biến chứng nặng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
• Không nên sử dụng rượu bia, đồ uống chứa chất kích thích, tránh xa thuốc lá.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, uống nhiều nước, bổ sung rau xanh và hoa quả. Giảm chất béo, nội tạng động vật, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn cay nóng nhằm giảm gánh nặng cho gan.
• Uống đủ nước mỗi ngày 1,5 – 2 lít nước.
• Chế độ nghỉ ngơi hợp lý, không thức khuya, không làm việc quá sức, tránh stress kéo dài. Theo chứng minh của các nhà khoa học, kháng thể chống viêm gan được tổng hợp với vận tốc nhanh gấp 3 – 5 lần trong khi ngủ. Do đó, hãy ngủ đủ giấc 8 tiếng giúp phục hồi lá gan hiệu quả.
• Rèn luyện thể dục thể thao phù hợp nhằm tăng cường sức khỏe gan cũng như sức khỏe tổng thể.
• Nên hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thuốc phải uống có hại cho gan hay không. Không nên tự ý điều trị GGT bằng các loại thuốc đông tây y, thuốc nam mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ khiến bệnh càng trầm trọng hơn.

Qua bài viết trên chắc hẳn bạn đọc nắm rõ chỉ số GGT là gì, khi nào tăng cao và cách kiểm soát chúng. Hãy thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ dể kiểm soát kịp thời các nguyên nhân gây bệnh, ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra.