Một số phương pháp sàng lọc trước sinh phổ biến hiện nay là siêu âm và xét nghiệm máu. Tất cả phụ nữ mang thai đều nên thực hiện bước thăm khám quan trọng này. Vậy sàng lọc trước sinh để làm gì? Những thông tin dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Mẹ bầu khám sàng lọc trước sinh để làm gì?
Rất nhiều yếu tố có thể dẫn tới tình trạng dị tật bẩm sinh ở thai nhi, chẳng hạn như mẹ bầu lớn tuổi, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, mẹ bầu hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh lý di truyền hoặc các bệnh liên quan đến nhiễm sắc thể, mẹ bầu dùng thuốc điều trị bệnh khác khi đang mang thai,… Việc khám sàng lọc trước sinh bằng các phương pháp siêu âm và xét nghiệm máu sẽ giúp mẹ bầu nhận biết sớm nguy cơ dị tật ở thai nhi, từ đó đưa ra những phương pháp chăm sóc và sự can thiệp phù hợp.
1. 1. Siêu âm sàng lọc trước sinh để làm gì?
Siêu âm là một phương pháp thăm khám đã quá quen thuộc với phụ nữ mang thai. Hiện nay với công nghệ khoa học kỹ thuật hiện đại, phương pháp siêu âm giúp mẹ bầu theo dõi được sự phát triển của thai nhi về cân nặng, chiều dài và đặc biệt còn giúp phát hiện sớm nguy cơ dị tật thai nhi. Một số nguy cơ dị tật thai nhi có thể sàng lọc bằng phương pháp siêu âm như thoát vị rốn, thai vô sọ, khe hở thành bụng,… Phương pháp siêu âm đo độ mờ da gáy còn có thể kết hợp với Double test để phát hiện một số hội chứng dị tật ở thai nhi là Hội chứng Down, Hội chứng Patau, Hội chứng Edwards,…
Siêu âm giúp phát hiện nguy cơ dị tật thai nhi
Những mốc siêu âm quan trọng đối với mẹ bầu để có thể sàng lọc dị tật bẩm sinh hiệu quả đó là mốc 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày, mốc tuần thai thứ 21 đến 24 và mốc tuần thai thứ 28 đến 32.
1.2. Xét nghiệm sàng lọc trước sinh để làm gì?
Một số phương pháp xét nghiệm sàng lọc trước sinh có thể kể đến như Double Test, Triple Test, Xét nghiệm NIPT,… Cụ thể là:
- Double Test và Triple test: Các bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của mẹ bầu vào thời điểm 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày kết hợp với kết quả siêu âm để xác nhận nguy cơ dị tật thai nhi như tật hở hàm ếch, sứt môi, hội chứng Down,…
Lưu ý phương pháp Double Test có thể cho kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả từ 5 đến 10%. Do đó, trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ có thể chỉ định mẹ bầu thực hiện thêm xét nghiệm NIPT sau khi làm xét nghiệm Double Test. Tùy theo từng trường hợp và nguyện vọng của mẹ bầu, các bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết gai nhau hay chọc ối để phân tích bộ NST của thai nhi qua tế bào gai nhau. Tuy nhiên, đây là thủ thuật xâm lấn và có thể mang đến những nguy cơ rủi ro nhất định cho cả mẹ bầu và thai nhi.
Xét nghiệm NIPT có thể mang lại kết quả chính xác lên đến 99,98%
- Xét nghiệm NIPT: Đây là một kỹ thuật xét nghiệm mới mang nhiều ưu điểm vượt trội và được các mẹ bầu lựa chọn ngày càng nhiều. Khi thực hiện xét nghiệm NIPT, mẹ bầu sẽ được lấy mẫu máu xét nghiệm qua đường tĩnh mạch, hoàn toàn không áp dụng bất cứ thủ thuật xâm lấn nào khác. Do đó, phương pháp này được đánh giá an toàn cho bà bầu và thai nhi. Xét nghiệm NIPT có thể mang lại kết quả chính xác lên đến 99,98%, do đó mẹ bầu sẽ hạn chế được nguy cơ sinh thiết gai nhau hay chọc ối không cần thiết.
Các hội chứng dị tật bẩm sinh ở thai nhi, phần lớn là do bất thường của nhiễm sắc thể. Trong khi đó, NIPT lại có thể phân tích và phát hiện được những bất thường trên nhiễm sắc thể của thai nhi, do đó phát hiện được nhiều hội chứng dị tật thai nhi hơn các phương pháp xét nghiệm sàng lọc truyền thống.
2. Mách mẹ bầu cách phòng tránh dị tật trước thai kỳ và trong thai kỳ
2.1. Những lưu ý để phòng tránh dị tật thai nhi trước thai kỳ
Để giảm nguy cơ dị tật thai nhi, trước khi mang thai, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau:
- Giám định di truyền: Nếu vợ hoặc chồng mắc một số bệnh lý về di truyền thì việc chẩn đoán di truyền trước sinh là rất quan trọng. Đây là phương pháp giúp bác sĩ có thể xác định được nguy cơ dị tật khi mang thai và từ đó, các chuyên gia sẽ giúp bạn đưa ra một số giải pháp trong vấn đề mang thai và sinh con trong tương lai.
Khám sức khỏe trước khi mang thai để xác định nguy cơ dị tật thai nhi
- Thăm khám sức khỏe khi có kế hoạch mang thai: Nếu cơ thể người mẹ không khỏe, mắc phải một số loại bệnh tật như tiểu đường, bệnh về thận, tình trạng nhiễm trùng, người mẹ bị béo phì,… đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Do đó, phụ nữ mang thai nên khám tổng quát để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình và đồng thời điều chỉnh, tăng cường sức khỏe để chuẩn bị cho một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.
- Uống bổ sung acid folic sớm: Bổ sung đầy đủ acid folic cũng là một yếu tố giúp hạn chế nguy cơ dị tật thai nhi, đặc biệt là dị tật ống thần kinh. Mẹ có thể bổ sung acid folic trước ba tháng bằng các thực phẩm giàu acid folic như súp lơ, quả trứng, bơ, măng tây,…hoặc có thể bổ sung bằng các loại viên uống với sự chỉ dẫn của bác sĩ.
- Tiêm phòng trước khi mang thai: Trước khi mang thai, mẹ cũng nên tiêm phòng để ngăn ngừa một số bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi, chẳng hạn như tiêm phòng viêm gan B, Sởi - Quai bị - Rubella, tiêm phòng thủy đậu, vắc xin cúm,…
2.2. Phương pháp phòng tránh dị tật thai nhi trong thai kỳ
- Mẹ nên tránh xa các loại chất kích thích gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi, chẳng hạn như rượu bia, thuốc lá,…
- Tránh tiếp xúc với môi trường khói bụi, hóa chất độc hại, lông động vật,…
Mẹ bầu nên bổ sung dinh dưỡng hợp lý để thai nhi phát triển khỏe mạnh
- Áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh để đảm bảo thai nhi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, phát triển tốt trong bụng mẹ.
- Khám thai định kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi cũng như sớm phát hiện những vấn đề bất thường để có sự can thiệp kịp thời.
Trên đây là những thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc sàng lọc trước sinh để làm gì và một số phương pháp phòng ngừa nguy cơ dị tật thai nhi. Mẹ bầu có thể gọi đến Tổng đài 1900 56 56 56 để được các chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn chi tiết hơn
Sàng lọc trước sinh bao gồm các xét nghiệm cần thiết để đảm bảo cho một thai kỳ khỏe mạnh. Vậy sàng lọc trước sinh quan trọng như thế nào? Quy trình sàng lọc trước sinh bao gồm những gì? Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, bạn đọc đừng bỏ nội dung bài viết bên dưới.
1. Sàng lọc trước sinh là gì và lợi ích của sàng lọc trước sinh
Trước khi tìm hiểu quy trình sàng lọc trước sinh, chúng ta cần biết sàng lọc trước sinh là gì và mang đến những lợi ích nào.
Sàng lọc trước sinh là gì?
Sàng lọc trước sinh là tập hợp các phương pháp chẩn đoán [siêu âm, xét nghiệm] mà bác sĩ sản khoa sẽ thực hiện cho mẹ bầu. Dựa vào kết quả thu được, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng phát triển của thai nhi. Từ đó có sự can thiệp kịp thời và phù hợp nhất nếu cần, đảm bảo sức khỏe cho mẹ bầu và sự an toàn cho thai nhi.
Sàng lọc trước sinh giúp bác sĩ phát hiện những bất thường và dị tật thai nhi
Lợi ích của sàng lọc trước sinh
Đối với mẹ bầu nói riêng và các bậc bố mẹ nói chung, dị tật thai nhi luôn là nỗi ám ảnh. Tại Việt Nam, số trẻ bị dị tật bẩm sinh ước tính chiếm khoảng 2 - 3% trong tổng số em bé được sinh ra.
Có nhiều nguyên nhân gây dị tật bẩm sinh, bao gồm di truyền, bố mẹ làm việc trong môi trường độc hại, hay quá trình mang thai mẹ bị mắc bệnh,… Trong đó, yếu tố di truyền là nguyên nhân phổ biến nhất.
Và để phát hiện dị tật bẩm sinh ở thai nhi thì các mẹ bầu nhất thiết phải áp dụng quy trình sàng lọc trước sinh. Có thể nói, quy trình này thực sự quan trọng, bởi sẽ giúp phát hiện những trường hợp thai nhi bị dị tật. Trên cơ sở này, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp can thiệp sớm nhất và phù hợp nhất.
2. Quy trình sàng lọc trước sinh như thế nào?
Khi phát hiện có thai và đi khám thai thì mẹ bầu sẽ được bác sĩ Sản khoa hướng dẫn và thực hiện sàng lọc trước sinh. Quy trình thực hiện như sau:
Phát hiện có thai
Khi bị trễ kinh và xuất hiện các dấu hiệu của việc có thai, mẹ bầu có thể tự thực hiện phương pháp thử thai ở nhà bằng que test nước tiểu. Nên thử thai vào buổi sáng sớm và làm đúng theo hướng dẫn. Nếu que xuất hiện 2 vạch thì báo hiệu có thai.
Siêu âm xác định có thai
Từ tuần thai thứ 5, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm và thời điểm này sẽ xác định xem mẹ có thai không. Từ tuần thai thứ 6, cũng có thể nghe được tim thai [một số trường hợp nghe được tim thai trễ hơn, ở tuần thứ 8 - 9]. Nếu bất thường [thai trứng, thai ngoài tử cung,…] thì cũng sẽ được phát hiện trong lần siêu âm này. Từ tuần thai thứ 9, thông qua xét nghiệm NIPT sàng lọc sớm các bất thường liên quan đến nhiễm sắc thể của thai.
Đầu tiên trong quy trình sàng lọc trước sinh là siêu âm xác định có thai, nghe tim thai và phát hiện bất thường ở túi thai
Giai đoạn đầu thai kỳ
Từ tuần thai thứ 11 - 13 của thai kỳ, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm độ mờ da gáy [còn gọi là khoảng sáng sau gáy]. Chỉ số độ mờ da gáy, chiều dài xương mũi sẽ đánh giá nguy cơ mắc hội chứng Down [tam bội thể 13] của thai nhi. Cùng với đó là phát hiện những dị tật như sứt môi, hở hàm ếch, thiếu chi, dính các chi,…
Ngoài ra, xét nghiệm Double Test cũng có thể được thực hiện trong giai đoạn này. Nhất là trong trường hợp chỉ số độ mờ da gáy bất thường. Double Test giúp phát hiện hội chứng Down, Ewards, Patau cùng một số dị tật khác.
Giai đoạn giữa thai kỳ
Từ tuần thai 16 - 18 của thai kỳ, mẹ bầu có thể được thực hiện xét nghiệm Triple Test. Phương pháp xét nghiệm này cũng giúp xác định dị tật bẩm sinh ở thai nhi, cùng với đó là phát hiện những bệnh lý liên quan đến não bộ và tim mạch.
Từ tuần thai 20 - 22, thực hiện siêu âm hình thái thai nhi bằng phương pháp siêu âm 4D. Trong quy trình sàng lọc trước sinh, siêu âm hình thái cực kỳ quan trọng. Bác sĩ sẽ kiểm tra chi tiết từng bộ phận trên cơ thể bé cũng như tất cả các cơ quan của bé. Đặc biệt là mặt, não, tim, xương, tủy, thận, bụng và cử động của tay chân.
Giai đoạn giữa thai kỳ sẽ thực hiện sàng lọc trước sinh bằng xét nghiệm Triple Test và siêu âm hình thái
Nếu nghi ngờ hoặc phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ thông báo với mẹ bầu. Trong vòng 3 - 5 ngày sau đó, có thể thực hiện siêu âm lại. Đồng thời, thực hiện chọc ối - một phương pháp sàng lọc trước sinh có xâm lấn với tính hiệu quả lên đến 99.99%. Nếu thai nhi thực sự có vấn đề, gia đình có thể đứng trước quyết định khó khăn là dừng mang thai.
Giai đoạn cuối thai kỳ
Sàng lọc trước sinh trong giai đoạn này nhẹ nhàng và thoải mái hơn so với các giai đoạn đầu và giữa. Từ tuần thứ 32 trở đi của thai kỳ, bác sĩ sẽ siêu âm để theo dõi sự phát triển của bé yêu trong bụng cũng như sức khỏe của mẹ. Những đánh giá này bao gồm kích thước, trọng lượng, tư thế và vị trí của thai nhi. Song song đó là tình trạng nhau thai và lượng nước ối trong tử cung mẹ.
Lúc này, mẹ bầu sẽ nhận được nhiều lời khuyên bổ ích của bác sĩ về vấn đề dinh dưỡng cũng như có sự chuẩn bị tốt nhất cho việc sinh nở.
Cuối thai kỳ, bác sĩ sẽ tập trung vào siêu âm để đánh giá tổng thể sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hiện cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh chất lượng với sự hỗ trợ của hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ bác sĩ giỏi và có nhiều năm kinh nghiệm. Để hiểu hơn về quy trình sàng lọc trước sinh và sử dụng dịch vụ chất lượng, chuyên nghiệp, quý khách hàng có thể đến trực tiếp bệnh viện. Hoặc đơn giản hơn, liên hệ hotline 1900565656 để được tư vấn đặt lịch và hướng dẫn quy trình khám nhanh chóng.