Từ Điển Công Nghiệp | 06 - 09 - 2022
Trong quá trình công nghiệp hóa, dần hình thành những ngành công nghiệp trọng điểm, có thể bạn đã nghe nhiều về cụm từ này những bạn có thực sự hiểu rõ về nó. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm thêm được nhiều thông tin về ngành công nghiệp trọng điểm là gì? Đâu là các ngành công nghiệp trọng điểm?
1. Thế nào là ngành công nghiệp trọng điểm?
Ngành công nghiệp trọng điểm [Key industry] của một quốc gia nhất định là những ngành giữ một vị trí quan trọng trong cơ cấu các ngành công nghiệp, đây là ngành có lợi thế bền vững, lâu dài, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Không chỉ vậy, ngành công nghiệp trọng điểm còn là một yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ tới sự phát triển kinh tế không chỉ của ngành công nghiệp đó mà còn của nhiều ngành kình tế liên quan khác.
Đối với một quốc gia, sự phát triển kinh tế và chất lượng đời sống của người dân có được nâng cao và phát triển hay không là nhờ vào những ngành kinh tế trọng điểm này. Vì vậy, không chỉ những nhà quản lý, các cơ quan nhà nước mà chúng ta cũng cần quan tâm để phát triển những ngành công nghiệp trọng điểm nhằm mang lại nhiều lời thế cho đất nước.
2. Đặc điểm của ngành công nghiệp trọng điểm
Công nghiệp trọng điểm là một phần không thể thiếu trong cơ cấu các nagnfh công nghiệp, nên nó mang những đặc điểm của riêng biệt. Các đặc điểm của ngành công nghiệp trọng điểm có thể được xem xét là:
- Đây được xem là là một hoạt động kinh tế quan trọng. Mục tiêu của của chúng không chỉ là kiếm lợi nhuận mà còn là động lực của việc tăng trưởng kinh tế.
- Sản xuất chính là đặc điểm chính của công nghiệp. Công nghiệp sản xuất các sản phẩm có thể bằng sức người và máy móc cơ học. Tuy nhiên, những ngành công nghiệp trọng điểm ở nuwos ta lạ thường năm trong danh sách những nghề độc hại nên cần có những biện pháp bạo hộ cho người lao động vfa môi trường.
- Ngành công nghiệp trọng điểm thường được áp dụng những tiến bộ của khoa học và công nghệ tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng.
3. Các ngành công nghiệp trọng điểm ở nước ta
Mang những điểm mạnh và điều kiện khác nhau, nên mỗi quốc gia sẽ có những ngành công nghiệp trọng điểm riêng. Các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam chúng ta cũng mang những thế mạnh của đát nước mình là: công nghệ dầu khí, công nghệ năng lượng, công nghê dệt may, công nghệ hóa chất, phân bón. cao su, công nghệ chế biến,.., hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về từng ngành công nghiệp trọng điểm nhé.
Công nghiệp chế biến thực phẩm
Những ngành công nghiệp chế biến thực phẩm được xem là một trong các ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta, vì với điều kiện tự nhiên của ở nước ta tạo ra nguồn nhiên liệu phong phú từ trông trọt tới chăn nuôi. Ngành nông nghiệp nước ta đa dạng nhiều cây công nghiệp, lương thực, trái cây, rau củ,... Cùng với nhiều loại gia súc vật nuôi từ gia cầm đến thủy hải sản. Nhờ những ưu điểm trên cùng với thị trường tiêu thụ rộng khắp trong và ngoài nước, kết hợp với sự đầu tư phát triển cơ sở vật chất, công nghệ kỹ thuật ở các xí nghiệp, nhà máy chế biến nên ngành này mang lại hiểu quả cao.
Công nghiệp chế biến thực phẩm đã đem lại nhiều nguồn thu ngoại tệ quan trọng cho nước ta nhờ những mặt hàng chủ lực xuất khẩu ra nước ngoài. Không chỉ vậy, nó còn đem lại nhiều lợi ích to lớn về mặt xã hội như nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân, giảm tỉ lệ thất nghiệp và đem lại nhiều ảnh hưởng tuyệt với cho những ngành liên quan.
Qua những thế mạnh trên, ta có thể hiểu vì sao ngành công nghiệp chế biến thực phẩm được xem là một ngành công nghiệp trọng điểm ở nước ta, tác động tốt lên những yếu tố kinh tết, cần ít vốn đầu tư nhưng lại sử dụng nhiều lực lượng lao động, bên cạnh đó đem lại hiệu quả kinh tế, tăng trưởng, thu hồi vốn nhanh mà tiết kiệm thời gian xây dựng. Đây là ngành có cơ cấu lơn nhất trong các ngành công nghiệp của cả nước.
Công nghiệp chế biến còn đẩy mạnh phát triển những vùng chuyên canh nông nghiệp, sản xuất hàng tiêu dùng. Các tỉnh ven biển và đồng bằng sông Cửu Long, sản xuất chế biến thủy hải sản; các tỉnh như Ba Vì, Mộc Châu tập trung chế biến các sản phẩm về chăn nuôi;...
Công nghiệp dệt may
Ngành công nghiệp Dệt May được xem là một ngành công nghiệp không thể thiếu ở Việt Nam, nó không chỉ đem lại những ưu điêm về kinh tế mà còn giúp giải quyết những vấn đề về lao động. Ngành này sử dụng nguồn lao động giá rẻ, tập trung ở những vùng nông thôn, sản phẩm được xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới. Sau thực phẩm, nông sản thì sản phẩm của công nghiệp dệt may là một trong những hàng hóa chủ lực được xuất khẩu ra nước ngoài. Các khu công nghiệp dệt may được xây dựng rải rắc khấp cả nước từ Bắc tới Nam nhưu Hà Nội, Nam Định, Huế, Hồ Chí Mình,.. thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm.
Công nghiệp năng lượng
Được thiên nhiên ưu ái với nguồn tài nguyên phòng phú, Việt Nam có nguồn tài nguyên trải rộng từ rừng, biển, khoáng sản đến nắng và gió,... Công nghiệp năng lượng sẽ phát triển lâu dài và vững chắc nếu chúng được phát triển một cách có khoa học, mỗi địa phượng lại có một nguồn tài nguyên khác nhau.
- Than: Nhắc tới than, chúng ta sẽ nghĩ ngay tới Quảng Ninh với trữ lương hơn 3 tỉ tấn than loại Antraxit. Trên toàn nước ta, dự đoán có khoảng 7 tỷ tấn than các loại như Antraxit, nâu, bùn, mỡ,... đều mang lại giá trị kình tế cao, nhờ vào việc khai thác than đời sống của người dân ngày càng nâng cao, ngân sách của nhà nước cũng được tăng trưởng.
- Dầu khí: Một trong những nguồn khoán sản quan trọng nhất nước ta, được dự báo có trữ lượng lên tới 10 tỉ tấn dầu và 300 tỉ m3 khí đốt, được xem là nước có lượng dầu khí đứng trong hàng top của thế giới. Vì vậy, các cơ quan nhà nước đã ban nhiều chính sách đầu tư và phát triển ngành này. Hai khu vựa có những bể trầm tích triển vọng là Cửu Long và Nam Côn Sơn.
Ngành công nghiệp năng lượng ở nước ta có tác động tới gần như tất cả các ngành kinh tế khác, không chỉ vậy nó còn phục vụ cho các nhu cầu hàng ngày của người dân. Vì vậy, cần có những chính sách vfa đầu tư tiên tiến hơn để mang lại tăng trưởng kinh tế và đới sống nhân dân.
Công nghiệp điện
Hiện nay, điện là thứ thiết yếu trong đời sống của nhân dân nên cũng được xếp vào các ngành công nghiệp trọng điểm. Ngành công nghiệp điện nước ta bao gồm nhiệt điện và thủy điện, mỗi năm có khoảng 40 tỉ Kwh được sản xuất và con sô này ngàng càng tăng vì tầm quan trọng và ứng dụng của điện trong đời sống hằng ngày của người dân. Những nhà máy thủy điện lớn và nổi tiếng ở nước ta phải nói đến là Hòa Bình, Y-a-ly, Trị An,... Còn những tổ hợp nhà máy nhiệt điện lớn là Phú Mỹ [Bà Rịa - Vũng Tàu] chạy bằng khí, Phả lai chạy bằng than,..
Một vài ngành công nghiệp nặng khác
Ngoài ra còn một số ngành công nghiệp trọng điểm khác như:
- Công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng: tập trung ở vùng Bắc Trung Bộ, đồng bằng Sông Hồng, cơ cấu đa dạng với các nhà máy, xí nghiệp, nhà máy xi măng hiện đại.
- Công nghiệp cơ khí điện tử: tập trung xây dụng và phát triển ở những thành phố lớn, với cơ câu sản phẩm vô cùng đa dạng.
Trên đây là nội dung thế nào là ngành công nghiệp trọng điểm, những ngành công nghiệp trọng điểm ở nước ta đã và đang được phát triển, nhưng ngành công nghiệp này là những ngành mang lại giá trị kinh tế cao, giúp tăng trưởng đất nước và đời sống của nhân dân. EI Industrial mong rằng những thông tin này sẽ đem lại những kiến thức hữu ích cho bạn.
Lượt xem: 332207/10/2021Chia sẻ
Trong tiến trình phát triển kinh tế của đất nước không thể nào thiếu được sự đóng góp của các ngành công nghiệp nhẹ. Đây là ngành phục vụ chủ yếu cho đời sống sinh hoạt, xã hội và cũng góp phần mang lại những chuyển biến tích cực cho nền kinh tế. Vậy công nghiệp nhẹ là gì và có đặc điểm ra sao? Có những ngành công nghiệp nhẹ nào? Hãy cùng Công ty CP Long Hậu tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết dưới đây!
Công nghiệp nhẹ là gì?
Công nghiệp nhẹ [Light industry] là lĩnh vực công nghiệp chủ yếu sản xuất và cung cấp các mặt hàng tiêu dùng. Hầu hết các ngành công nghiệp nhẹ đều ít tập trung tư bản hơn so với công nghiệp nặng. Đặc biệt, nó không tác động nhiều đến môi trường nên thường được phân bố rộng rãi ở các khu tập trung đông dân cư.
Các ngành công nghiệp nhẹ thiên về việc cung cấp hàng hóa, sản phẩm tiêu dùng hơn là phục vụ cho các doanh nghiệp. Các thành phẩm đều hướng đến mục đích sử dụng của con người trong đời sống hằng ngày.
Tìm hiểu công nghiệp nhẹ là gì?
Đặc điểm của các ngành công nghiệp nhẹ
Các ngành công nghiệp nhẹ ngày càng chiếm vị trí quan trọng trong đời sống kinh tế – xã hội. Đặc điểm nổi bật của ngành công nghiệp nhẹ có thể kể đến như:
Phân bố tập trung gần các khu dân cư, trong khu đất công nghiệp.
Các ngành công nghiệp nhẹ cần nhiều nguồn lao động và làm việc trong một không gian rộng lớn.
Mức độ ô nhiễm thấp vì ít tác động xấu đến môi trường tự nhiên.
Mục đích của các ngành công nghiệp nhẹ là sản xuất hàng hóa tiêu dùng và phân phối đến thị trường bán lẻ.
Thành phẩm cần chú trọng về đặc tính vật lý nhằm thu hút người dùng.
Chi phí đầu tư tương đối thấp và khả năng thu hồi vốn nhanh chóng hơn so với các ngành công nghiệp nặng.
Công nghiệp nhẹ là những ngành nào?
Như đã giới thiệu, các ngành công nghiệp nhẹ chủ yếu hướng đến mặt hàng tiêu dùng, phục vụ đời sống con người. Dưới đây là 8 nhóm ngành cơ bản nhất thuộc lĩnh vực công nghiệp nhẹ.
Chế biến thực phẩm
Đây là ngành chịu trách nhiệm trong việc vận hành, sản xuất và chế biến nguyên liệu thô có nguồn gốc từ động vật hoặc thực vật để tiêu thụ trên thị trường. Phổ biến nhất trong nhóm ngành này đó là sản xuất các loại thực phẩm ngọt, bánh mì, pho mát, thịt chế biến, sản phẩm đóng hộp,...
Quy trình sản xuất, chế biến thực phẩm tại nhà máy chế biến thực phẩm
Sự đa dạng, phong phú về sản phẩm cũng như nhu cầu sử dụng cao giúp ngành thu hút nhiều lao động hơn so với mặt bằng chung của thị trường. Tùy vào từng sản phẩm mà sự phân chia vị trí lao động sẽ khác nhau, tương ứng với các bộ phận làm việc như đóng gói thành phẩm, kỹ thuật viên quản lý khâu sản xuất,...
Linh kiện điện tử
Trong các ngành công nghiệp nhẹ, ngành công nghiệp điện tử có nhiệm vụ sản xuất, thiết kế và lắp ráp các mặt hàng điện tử. Mục đích là để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước ở các lĩnh vực công nghiệp, thương mại, quân sự,...
Sự phát triển của ngành công nghiệp điện tử đã có những tác động tích cực đến nền kinh tế nước ta
Ngoài ra, các sản phẩm của ngành điện tử còn hỗ trợ cho nhiều ngành công nghiệp khác như ô tô, đồ gia dụng, thông tin liên lạc,... Đặc biệt, đây là một trong các ngành công nghiệp nhẹ liên tục có sự cập nhật, thay đổi và điều chỉnh các sản phẩm theo chiều hướng đổi mới nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu của thời đại công nghệ.
Dược phẩm
Ngành công nghiệp dược phẩm chịu trách nhiệm sản xuất và tiếp thị các loại thuốc, hóa chất có tác dụng điều trị và phòng ngừa bệnh. Ngoài ra, các công ty/doanh nghiệp hoạt động trong ngành dược phẩm cũng tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu và phát triển các loại thuốc mới.
Trang thiết bị y tế
Sản xuất trang thiết bị y tế là một trong các ngành công nghiệp nhẹ luôn nhận được nhiều sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ, đặc biệt là trong thời kỳ dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay. Cụ thể, đã có nhiều chính sách ưu đãi riêng được ban hành cho các doanh nghiệp sản xuất trang thiết bị y tế thông dụng, công nghệ cao, thiết bị phục hồi chức năng, thiết bị tiệt trùng,...
Báo điện tử của Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cũng đề cập đến mục tiêu phát triển của ngành công nghiệp nhẹ đến năm 2025 như sau: “Mục tiêu đến năm 2025, đáp ứng 60% nhu cầu trang thiết bị y tế [TTBYT] phục hồi chức năng [PHCN] và y học cổ truyền [YHCT]; đáp ứng trên 80% nhu cầu thiết bị tiệt trùng [dung tích nhỏ, vừa và lớn]; đáp ứng 80% nhu cầu vật tư thông dụng và y cụ học đường; đáp ứng 40% nhu cầu vật liệu cấy ghép vào cơ thể”.
Mỹ phẩm
Đây là nhóm ngành chuyên sản xuất và cung cấp các mặt hàng về sắc đẹp. Có thể kể đến như chăm sóc da và tóc, cơ thể, đồ trang điểm, nước hoa và nhiều sản phẩm liên quan khác. Các doanh nghiệp kinh doanh mỹ phẩm có thể vừa sản xuất, vừa phân phối bán lẻ sản phẩm.
Ngành công nghiệp sản xuất, gia công mỹ phẩm
Xuất phát từ nhu cầu làm đẹp không giới hạn của tất cả mọi người, nhóm ngành kinh doanh mỹ phẩm ngày càng được đầu tư và phát triển. Các sản phẩm làm đẹp liên tục ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng.
Nội thất
Ngành công nghiệp nội thất có nhiệm vụ thiết kế, sản xuất các sản phẩm nội thất dành cho gia đình, doanh nghiệp,... Đặc biệt, đây là nhóm ngành tổng hợp của nghệ thuật, mỹ thuật và cả khoa học kỹ thuật. Vì vậy, bên cạnh việc thiết kế các sản phẩm nội thất thì nó còn liên quan đến lĩnh vực kiến trúc hoặc đồ họa.
Dệt may
Ngành công nghiệp dệt may liên quan đến việc sản xuất sợi, dệt nhuộm, vải, thiết kế sản phẩm, hoàn tất hàng may mặc và phân phối sản phẩm tới người dùng. Đây là nhóm ngành cung cấp các sản phẩm thiết yếu vì nhu cầu tiêu dùng trên thị trường rất lớn. Chu kỳ sản xuất sản phẩm sẽ phụ thuộc vào sự thay đổi của thời tiết, thị hiếu của người dùng cũng như phong tục tập quán của từng vùng, miền.
Hoạt động sản xuất các phụ kiện may mặc tại Nhà máy Avery Dennison – KCN Long Hậu
Nhóm ngành này chủ yếu sử dụng đối tượng lao động nữ, không yêu cầu trình độ cao. Vốn đầu tư của ngành cũng không quá lớn, phù hợp với tổ chức sản xuất có quy mô vừa và nhỏ. Ngoài ra, ngành dệt may còn hỗ trợ thúc đẩy phát triển nhiều ngành kinh tế khác như nông nghiệp, công nghiệp hỗ trợ.
Giày, dép
Nhóm ngành này chịu trách nhiệm thiết kế, sản xuất, phân phối và tiếp thị tất cả các loại giày, dép. Đây là nhóm ngành thu hút rất nhiều lao động, góp phần tạo điều kiện việc làm cho xã hội, gia nhập vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đồng thời, nó còn mang lại nhiều nguồn thu ngoại tệ cho đất nước nhờ vào hoạt động xuất khẩu.
Ngành công nghiệp sản xuất, gia công giày, dép
Thị trường xuất khẩu chủ yếu của ngành công nghiệp giày, dép Việt Nam là các nước thuộc Liên minh châu Âu, chiếm tới 75% tổng kim ngạch. Tính đến hiện tại, các sản phẩm giày, dép đang chiếm vị trí hàng đầu trong số các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU.