Estimated reading time: 6 minutes Aristotle [384-322 TCN] nhà triết học Hi Lạp cổ đại được coi là người sáng lập ra logic học. Ông là người đầu tiên nghiên cứu tỉ mỉ khái niệm, phán đoán, lý thuyết suy luận, chứng minh và nêu lên các qui luật cơ bản của tư duy. Mục đích của Aristotle xây dựng tam đoạn luận là nhằm tạo ra phương pháp chứng minh [luận chứng] tri thức khoa học. Ngoài ra, Nghiệm [2008] đề cập trong sách Nhập môn logic học rằng suy luận có một vai trò vô cùng to lớn trong nhận thức và trong đời sống. Trong cả hai lĩnh vực này con người chỉ có được một cách trực tiếp [nhờ quan sát, làm thí nghiệm, trải nghiệm,… ] một lượng nhỏ thông tin mà thôi. Lượng thông tin đó hoàn toàn không đủ cho hoạt động của con người. Để có thể hoạt động hiệu quả, con người phải rút ra nhiều thông tin khác từ các thông tin đã có, tức là phải suy luận.1 Suy luận gồm có hai thành phần là tiền đề và kết luận. Tiền đề là những tri thức đã biết, hoặc được thừa nhận, làm cơ sở cho suy luận, còn kết luận là tri thức được rút ra. Trong suy luận thường có các từ chỉ thị tiền đề [vì, bởi, do, ….], cho biết phần nào đó của nó là phần tiền đề; hoặc là từ chỉ thị kết luận [do đó, vậy, bởi vậy, vì vậy, từ đó, suy ra, …], cho biết phần nhất định nào đó của suy luận là kết luận. Lưu ý Không phải suy luận nào cũng được chấp nhận. Suy luận hợp logic, tức là suy luận tuân thủ các quy tắc logic, chính là loại suy luận trong đó các tiền đề tạo thành cơ sở đầy đủ cho kết luận. Ví dụ: Mọi loài chim đều biết bay, Đà điểu là loài chim, Vậy đà điểu biết bay. Ngược lại, dù suy luận có tất cả các tiền đề và kết luận đều đúng, nhưng vi phạm các quy tắc logic thì suy luận đó không hợp logic. Ví dụ: Trong thời đại toàn cầu hóa, các nước đang phát triển cần phải tham gia tích cực vào các diễn đàn đa phương để bảo vệ quyền lợi của mình, Việt Nam đang tham gia tích cực vào các diễn đàn đa phương, Như vậy Việt Nam là một nước đang phát triển. Những suy luận không hợp logic là những suy luận mà tiền đề hoặc không liên quan đến kết luận [xét về mặt logic] hoặc có liên quan đến, nhưng chưa đủ cơ sở để rút ra kết luận; hoặc là tổng hợp của cả hai trường hợp đó. Ví dụ: Mọi sự vật và hiện tượng xảy ra và tồn tại trong thế giới của chúng ta đều tuân theo những quy luật nhất định và tạo nên một sự hài hòa tuyệt diệu. Như vậy chắc chắn có Chúa Trời. Theo Aristotle2, kiến thức đạt được nhờ sự suy luận. Muốn suy luận phải có tiền đề và tiền đề đó đã được chấp nhận. Vì vậy, một tiền đề có mối quan hệ với kết luận rất rõ ràng. Phương pháp diễn dịch đi từ cái tổng quát đến cái cụ thể. Từ một lý thuyết, người nghiên cứu có thể suy ra được một cách logic những sự kiện đang diễn ra xung quanh. Phương pháp diễn dịch là một hình thức tranh luận mà mục đích của nó là đi đến kết luận – kết luận nhất thiết phải là hệ quả của các lý do cho trước. Các lý do này dẫn đến kết luận và thể hiện qua các minh chứng cụ thể.Sự ra đời và phát triển của suy luận logic
Cấu trúc suy luận
Suy luận đúng logic
Cách suy luận suy diễn
Ví dụ:
| Tiền đề chính: | Tất cả sinh viên đi học đều đặn |
| Tiền đề phụ: | Lan là sinh viên |
| Kết luận: | Lan đi học đều đặn |
Để một suy luận mang tính diễn dịch là đúng, nó phải thỏa mãn hai điều kiện là đúng và hợp lệ:
Tiền đề [lý do] cho trước đối với một kết luận phải đúng với thế giới thực [đúng].
Kết luận nhất thiết phải đi theo tiền đề [hợp lệ].
Trong một bài nghiên cứu, phương pháp diễn dịch được thể hiện qua ba bước:
deductive reasoning, diễn dịch, suy diễn
Suy luận là một trong những điều thường xảy ra một cách tự nhiên và bao gồm các phương pháp quy nạp, suy diễn và suy luận. Trong bài viết này, bạn sẽ biết định nghĩa suy luận suy diễn là gì và cách bạn có thể sử dụng nó trong các môi trường chuyên nghiệp.
Suy luận suy diễn là gì?
Suy luận suy diễn là quá trình rút ra kết luận dựa trên những tiền đề thường được cho là đúng. Còn được gọi là "logic suy diễn", hành động này sử dụng một tiền đề logic để đi đến một kết luận logic. Suy luận suy diễn thường được gọi là "suy luận từ trên xuống". Nếu điều gì đó được cho là đúng và điều khác liên quan đến giả định đầu tiên, thì chân lý ban đầu cũng phải đúng với điều thứ hai.
Suy luận âm tiết
Một trong những kiểu lập luận suy diễn phổ biến nhất là thuyết âm tiết. Âm tiết đề cập đến hai câu - một câu chính và một câu phụ - kết hợp với nhau để tạo thành một kết luận hợp lý. Hai tuyên bố chính xác có nghĩa là tuyên bố có thể sẽ đúng cho tất cả các tiền đề bổ sung của danh mục đó.
Độ tin cậy của suy luận suy diễn
Mặc dù suy luận suy luận được coi là một hình thức kiểm tra đáng tin cậy, nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng nó đôi khi có thể dẫn đến một kết luận sai lầm. Điều này thường xảy ra khi một trong những câu giả định đầu tiên là sai. Cũng có thể đưa ra kết luận chính xác ngay cả khi một hoặc cả hai tiền đề tổng quát là sai.
Các ví dụ lập luận suy diễn
Sếp của tôi nói người có doanh số cao nhất sẽ được thăng chức vào cuối năm. Tôi đã tạo ra doanh số bán hàng cao nhất, vì vậy tôi mong muốn được thăng chức.
Một trong những khách hàng của chúng tôi không hài lòng với trải nghiệm của anh ấy. Anh ấy không thích mất bao lâu để có một cuộc điện thoại gọi lại. Do đó, nếu chúng tôi cung cấp phản hồi nhanh hơn, anh ấy sẽ hài lòng hơn.
Mỗi tuyên bố này bao gồm hai phần thông tin chính xác và một giả định dựa trên hai phần thông tin đầu tiên. Vì vậy, miễn là hai phần thông tin đầu tiên là chính xác, thì giả thiết cũng phải chính xác.
Quá trình suy luận suy luận
Hiểu được quy trình lập luận suy diễn có thể giúp bạn áp dụng logic để giải quyết những thách thức trong công việc.
Suy nghĩ suy diễn chỉ sử dụng thông tin được cho là chính xác. Nó không bao gồm cảm xúc, cảm giác hoặc giả định mà không có bằng chứng vì rất khó xác định độ chính xác của thông tin này.
>> 8 quy tắc đào tạo người lớn hiệu quả
>> 10 tư duy của một nhà lãnh đạo xuất sắc
>> Tầm nhìn sứ mệnh là gì? Vai trò của tầm nhìn sứ mệnh với doanh nghiệp
Quá trình lập luận suy diễn bao gồm các bước sau:
Giả thiết ban đầu. Suy luận suy diễn bắt đầu bằng một giả định. Giả định này thường là một tuyên bố tổng quát rằng nếu điều gì đó là đúng, thì nó phải đúng trong mọi trường hợp.
Tiền đề thứ hai. Tiền đề thứ hai được đưa ra liên quan đến giả định đầu tiên. Nếu câu lệnh đầu tiên đúng, thì câu lệnh thứ hai cũng phải đúng.
Thử nghiệm. Tiếp theo, giả định suy diễn được thử nghiệm trong nhiều tình huống khác nhau.
Phần kết luận. Dựa trên kết quả của bài kiểm tra, thông tin được xác định là hợp lệ hoặc không hợp lệ.
Khi nào sử dụng suy luận suy diễn
Có nhiều cách bạn có thể sử dụng suy luận để đưa ra quyết định trong cuộc sống nghề nghiệp của mình. Dưới đây là một số cách bạn có thể sử dụng quy trình này để rút ra kết luận trong suốt sự nghiệp của mình:
Sử dụng suy luận suy luận ở nơi làm việc
Học cách áp dụng các kỹ năng suy luận suy luận hiện có trong quá trình ra quyết định sẽ giúp bạn đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn ở nơi làm việc. Bạn có thể sử dụng lý luận suy diễn khi tìm và kiếm việc làm, tuyển dụng nhân viên, quản lý nhân viên, làm việc với khách hàng và đưa ra nhiều quyết định kinh doanh hoặc nghề nghiệp.
Lập luận suy diễn ở nơi làm việc yêu cầu các kỹ năng sau:
Giải quyết vấn đề
Nhiều vai trò yêu cầu bạn sử dụng các kỹ năng giải quyết vấn đề để vượt qua các thử thách và khám phá các giải pháp đáng tin cậy. Bạn có thể áp dụng quy trình lập luận suy luận cho nỗ lực giải quyết vấn đề của mình bằng cách xác định trước tiên một giả định chính xác mà bạn có thể sử dụng làm nền tảng cho giải pháp của mình. Suy luận suy luận thường dẫn đến ít sai sót hơn vì nó làm giảm sự phỏng đoán.
Làm việc theo nhóm
Nhiều tổ chức mong đợi nhân viên làm việc cùng nhau theo nhóm để đạt được kết quả. Các nhóm thường bao gồm những nhân viên có phong cách làm việc khác nhau, điều này có thể cản trở sự cộng tác và làm giảm năng suất. Sử dụng quy trình lập luận suy luận, bạn có thể xác định vấn đề nằm ở đâu và đưa ra kết luận chính xác cũng như giúp các thành viên trong nhóm gắn kết.
Dịch vụ khách hàng
Bạn cũng có thể áp dụng các kỹ năng lập luận suy luận vào trải nghiệm dịch vụ khách hàng. Sử dụng quy trình này, bạn có thể xác định một giải pháp thích hợp cho vấn đề của khách hàng. Bằng cách xác định những gì khách hàng không hài lòng và sau đó kết nối nó với những gì bạn biết về trải nghiệm của họ, bạn có thể giải quyết thỏa đáng mối quan tâm của họ và tăng sự hài lòng của khách hàng.
Làm nổi bật kỹ năng lập luận suy luận của bạn khi tìm việc
Trong khi suy luận suy luận thường được sử dụng trong các ngành nghiên cứu và khoa học, nó cũng có thể được áp dụng ở hầu hết mọi vị trí mà bạn phải đưa ra các quyết định quan trọng hoặc giải quyết các thách thức phức tạp. Vì nhiều nhà tuyển dụng đánh giá cao khả năng giải quyết vấn đề, nên việc làm nổi bật các kỹ năng lập luận suy luận của bạn trong quá trình tuyển dụng sẽ rất hữu ích.
Bạn có thể chứng minh kiến thức lập luận suy luận của mình bằng cách liệt kê nó như một kỹ năng trong sơ yếu lý lịch của bạn hoặc chia sẻ nó trong thư xin việc. Trong các cuộc phỏng vấn, hãy thảo luận về các ví dụ về cách bạn sử dụng lập luận suy luận trong vai trò hiện tại của mình hoặc cách bạn sẽ áp dụng kỹ năng này ở vị trí mới.
>> Tại sao học tập liên tục lại quan trọng
>> Quy tắc 80/210 là gì? Tại sao nó lại hiệu quả trong doanh nghiệp
>> 4 bước xây dựng khung năng lực cho chuyên viên nhân sự
sử dụng suy luận suy luận trong một môi trường chuyên nghiệp.
Sử dụng suy luận suy luận với phương pháp STAR
Sử dụng kỹ thuật phỏng vấn STAR là một cơ hội tuyệt vời để chứng minh một kịch bản mà bạn đã sử dụng suy luận suy luận trong một môi trường chuyên nghiệp.
Kỹ thuật STAR bao gồm các phần sau:
Tình hình. Thảo luận về tình huống khi bạn áp dụng kỹ năng lập luận logic này. Bao gồm thông tin chi tiết về vấn đề và môi trường làm việc của bạn.
Nhiệm vụ. Thảo luận về vấn đề mà bạn phải đối mặt với giả thuyết bạn đã xác định và bao gồm quy trình bạn đã sử dụng để xác định các tiền đề là chính xác.
Hoạt động. Làm nổi bật các bước cụ thể, có thể hành động mà bạn đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Kết quả. Chia sẻ kết quả cụ thể của tình huống. Ví dụ: bạn có thể giải quyết vấn đề của khách hàng hoặc ngăn tổ chức mắc sai lầm tốn kém không?
Thực hành kỹ thuật STAR trước thời hạn có thể giúp bạn chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn sắp tới. Nó cũng có thể giúp bạn tìm cách đưa vào các ví dụ về lập luận suy luận đồng thời thể hiện kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.
Suy luận bằng suy luận là một phương pháp hữu ích để đi đến kết luận, chẳng hạn như giải quyết một vấn đề hoặc vượt qua một thử thách. Học tập để củng cố bộ kỹ năng này có thể giúp bạn gây ấn tượng với nhà tuyển dụng trong suốt quá trình tìm việc và cải thiện hiệu suất của bạn trong công việc.
Các kiểu lập luận khác
Có hai quy trình lập luận chính khác có thể hữu ích trong một số tình huống nhất định:
Suy luận quy nạp là gì?
Suy luận quy nạp ngược lại với suy luận suy diễn. Trong quá trình này, bạn sẽ thu thập thông tin khái quát từ các tình huống cụ thể để đi đến kết luận, thay vì lấy các giả định cụ thể từ các tình huống tổng quát.
Suy luận quy nạp thường được sử dụng để tạo ra một giả thuyết hơn là áp dụng chúng cho các tình huống khác nhau. Với suy luận quy nạp, độ chính xác của kết quả là có thể xảy ra, nhưng không phải lúc nào cũng đúng, ngay cả khi mỗi câu trong hai câu đầu tiên đều chính xác.
Dưới đây là một số ví dụ về lập luận quy nạp:
- Tất cả các quản lý tại văn phòng của tôi đều có bằng đại học. Vì vậy, bạn phải có bằng đại học để trở thành nhà quản lý.
- Sếp của tôi nói cuối năm sẽ có người được tăng lương. Doanh số bán hàng của tôi cao nhất trong nhóm. Tôi phải được tăng lương.
- Sếp của tôi là người khoan dung và không quan tâm khi tôi đến muộn. Tôi đến văn phòng muộn mỗi ngày. Vì vậy, tôi sẽ không bao giờ bị khiển trách vì đi làm muộn.
Mỗi tuyên bố này có thể ngụ ý tiền đề cuối cùng là đúng. Tuy nhiên, cũng có thể [các] giả định đầu tiên không bắt nguồn từ thực tế, điều đó có nghĩa là kết luận cũng có thể sai.
Suy luận hữu ích là gì?
Suy luận hiệu quả sử dụng tất cả thông tin có sẵn, ngay cả khi nó không đầy đủ, để xác định kết quả có thể xảy ra nhất hoặc một phỏng đoán có học thức. Mặc dù nó sử dụng thông tin tốt nhất hiện có, nhưng nó thường không đủ để đưa ra một kết luận chắc chắn, đầy đủ thông tin. Với suy luận lung tung, cũng có thể kết luận đó không thể kiểm tra được.
Bài viết được sưu tầm bởi Acabiz