Sách giáo dục công dân lớp 6 - kết nối tri thức bài 5

Hướng dẫn Giải GDCD 6 Bài 5: Tự lập chi tiết, đầy đủ nhất, bám sát nội dung bộ SGK Kết nối tri thức, giúp các em học tốt hơn.

1. Khởi động

Em hãy cùng các bạn tham gia trò chơi giải ô chữ

- Giải ô chữ để tìm chìa khóa, ai tìm được chìa khóa nhanh nhất sẽ thắng.

- Chia sẻ hiểu biết của em về từ khóa đó.

1. Hàng ngang gồm 7 chữ cái, chỉ thành tích nổi bật của học sinh mức bình thường.

2. Hàng ngang 2 gồm 6 chữ cái , chỉ sự đối lập và ỷ lại.

3. Hàng ngang số 3 gồm 7 chữ cái chỉ sự đồng nghĩa với làm việc.

4. Hàng ngang 4 gồm 6 chữ cái, chỉ hoạt động chính học sinh, trường học.

5. Hàng ngang số 5 gồm 6 chữ cái, chỉ thái độ tôn trọng và đúng mực đối với người lớn tuổi.

Hướng dẫn giải:

1. Xuất sắc

2. Tự giác

3. Làm việc

4. Học tập

5. Lễ phép

2. Khám phá

1. Tự lập và biểu hiện của tự lập

*] Thế nào là tự lập?

a] Vì sao Bác Hồ quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước?

b] Từ câu chuyện Bác Hồ em hiểu thế nào là tự lập?

*] Biểu hiện của tự lập

a] Em hãy xác định những biểu hiện của tự lập trong các bức hình và thông tin trên?

b] Em còn biết những biểu hiện nào khác của tính tự lập?

Hướng dẫn giải:

*] Thế nào là tự lập?

a, Bác Hồ quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước với hai bàn tay trắng vì:

+ Đau xót trước cảnh nước mất, nhà tan.

+ Đồng thời nhìn thấy những mặt hạn chế của các phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX, đã thôi thúc Nguyễn Tất Thành ra đi tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc.

+ Bác không sợ khó khăn, gian khổ, có tính tự lập cao.

+ Bác có lòng quyết tâm, hăng hái của tuổi trẻ, tự tin vào chính mình

b, Từ câu chuyện Bác Hồ em hiểu tự lập là: Tự làm lấy , tự giải quyết công việc ; tự lo liệu, tạo dựng cho cuộc sống của mình không trông chờ và phụ thuộc vào người khác.

*] Biểu hiện của tự lập

a,

+ Biểu hiện của tự lập là bức tranh 1 và 3 vì: Các bạn đã tự khâu lại áo, tự giác nấu cơm sớm ăn để học bài, phụ giúp gia đình và nhặt rau

+ Biểu hiện của chưa tự lập là bức tranh 2 vì: Bạn không tự làm bài mà trông chờ vào người khác, xin chép bài của người khác.

b, Em còn biết nhiều biểu hiện khác của tính tự lập như:

+ Tự làm bài tập, bài kiểm tra không quay cóp, nhìn tài liệu

+ Tự mình chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp.

+ Tự giặt quần áo, nấu cơm, rửa bát chén, dọn nhà cửa.

+ Không trông chờ, dựa dẫm vào người khác.

+ Tự thức dậy từ sáng sớm, tự vệ sinh cá nhân.

+

2. Ý nghĩa của tự lập

Em hãy đọc những trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi

TH1. Bố của Hưng mất sớm, mẹ vất vả lao động nuôi hai anh em ăn học. Hưng luôn ý thức tự giác phải tự làm tốt các việc cá nhân của mình đồng thời giúp đỡ mẹ mọi việc trong gia đình. Khi mẹ ốm phải nằm viện, Hưng lo toan việc nhà, chăm sóc mẹ và em chu đáo. Năm nào Hưng cũng đạt học sinh Giỏi.

a] Hưng đã biểu hiểu hiện tính tự lập như thế nào?

b] Tính tự lập đã đem lại điều gì cho Hưng?

TH2. Anh Luận là người dân tộc Mường được bình chọn là Doanh nhân trẻ xuất sắc. Tuy gia đình khó khăn nhưng anh vẫn cố gắng học và đã thi đỗ vào trường đại học. Để có tiền đóng học phí và sinh hoạt, anh đã làm thêm nhiều việc: phát tờ rơi, gia sư, phục vụ bànRa trường, anh trở về quê hương làm thuê, tự tích lũy tiền và bắt đầu kinh doanh cà phê. Doanh nghiệp của anh càng ngày phát triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều người ở buôn làng.

- Tính tự lập của anh Luận đã mang lại điều gì cho anh và cho xã hội?

*] Từ các trường hợp trên, em hãy cùng các bạn thảo luận và cho biết ý nghĩa của tự lập đối với bản thân, gia đình và xã hội?

Hướng dẫn giải:

TH1:

a] Hưng đã biểu hiểu hiện tự lập: tự ý thức trong học tập, lo toan việc nhà, chăm sóc mẹ và em.

b] Tính tự lập đã đem lại cho Hưng kết quả học tập khá tốt.

TH2:

- Tính tự lập của anh Luận đã mang lại cho anh điều là: doanh nghiệp của anh ngày càng phát triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều người.

*] Ý nghĩa của tự lập đối với bản thân, gia đình và xã hội là: thành công trong cuộc sống và xứng đáng nhận được sự tôn trọng của mọi người.

3. Luyện tập

Em hãy nêu 1 số biểu hiện về tự lập trong học tập và sinh hoạt hằng ngày?

Em hãy kể về 1 hành vi ỷ lại , dựa dẫm và phụ thuộc vào người khác mà em đã gặp hoặc nghe kể trong học tập và cuộc sống. Em rút ra bài học gì từ những hành vi đó?

*] Xử lí tình huống:

Hướng dẫn giải:

- Một số biểu hiện về tự lập trong học tập và sinh hoạt hằng ngày mà em biết là:

+ Tự làm bài tập, bài kiểm tra không quay cóp, nhìn tài liệu

+ Tự mình chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp.

+ Tự giặt quần áo, nấu cơm, rửa bát chén, dọn nhà cửa.

+ Không trông chờ, dựa dẫm vào người khác.

+ Tự thức dậy từ sáng sớm, tự vệ sinh cá nhân.

+ Rèn luyện thể dục thường xuyên.

+

- Một số biểu hiện về trái với tự lập trong học tập và sinh hoạt hằng ngày mà em biết là:

+Không tự làm bài tập về nhà mà đi chép bài của bạn.

+ Quay cóp khi làm bài kiểm tra.

+ Phải để bố mẹ, thầy cô nhắc nhở nhiều về học tập.

+ Thời gian rảnh rỗi, chỉ xem tivi chưa tự giác giúp bố mẹ làm việc nhà như: giặt quần áo, nấu cơm, rửa bát chén, dọn nhà cửa

+ Lúc nào cũng trông chờ, dựa dẫm vào người khác.

+

- Em kể về hành vi ỷ lại, dựa dẫm và phụ thuộc vào người khác mà em đã gặp hoặc nghe kể trong học tập và cuộc sống theo bảng sau:

- Em rút ra bài học nếu chúng ta sống ỷ lại, dựa dẫm và phụ thuộc vào người khác thì:

+ Bản thân sẽ không tự mình đưa ra những quyết định cần thiết trong cuộc sống.

+ Không làm chủ cuộc đời, không có bản lĩnh, không có sự sáng tạo.

+ Dễ gặp thất bại trong công việc, trở thành ghánh nặng cho gia đình và xã hội.

+..

=> Vì thế mà chúng ta cần phải sống tự lập, tích cực rèn luyện và trau dồi kiến thức, kĩ năng sống tốt,để trở thành người con ngoan trong gia đình và người công dân có ích cho xã hội.

*] Xử lí tình huống:

a] Nếu là Hoa em sẽ gọi điện hỏi mẹ cách nấu và tự tay vào bếp để tập nấu.

b] Nếu là Hải em sẽ nói An nên tự giác đến trường, không nên phiền bố mẹ như vậy vì nhà bạn gần trường có thể chịu khó đi, mình nên tập tính tự giác khi còn nhỏ từ những việc mình có thể làm.

4. Vận dụng:

- Em hãy lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân, theo gợi ý sau; các lĩnh vực rèn luyện [học tập, sinh hoạt hằng ngày]; công việc thực hiện; biện pháp thực hiện; kết quả rèn luyện.

- Sắp tới kì nghỉ hè , bố mẹ dự định cho em về quê ngoại 1 tháng sống cùng ông bà. Em hãy thiết kế 1 cuốn sổ tay; thời gian nội dung nhắc nhở; cách thức thực hiện; tự đánh giá.

Hướng dẫn giải:

- Em lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân từ các lĩnh vực rèn luyện [học tập, sinh hoạt hằng ngày]; công việc thực hiện; biện pháp thực hiện; kết quả rèn luyện theo bảng cụ thể sau:

- Sắp tới kì nghỉ hè, bố mẹ dự định cho em về quê. Em thiết kế cuốn sổ tay để nhắc nhở bản thân trong sinh hoạt và học tập khi về quê ngoại một tháng sống cùng ông bà như sau: