Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá với con. Việc dự trữ hoặc vắt sữa sau mỗi lần cho bé bú xong là điều cần thiết không chỉ giúp mẹ tăng số lượng sữa mà còn giúp mẹ hạn chế tình trạng tắc sữa, ít sữa xuất hiện. Nhưng sữa mẹ vắt ra để ngoài được bao lâu, mẹ đã biết? Cùng đi tìm câu trả lời trong bài viết sau đây các mẹ nhé!
Theo các nghiên cứu khoa học, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chúng ta có thể cho bé bú mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu đời mà không cần ăn dặm, thậm chí không cần uống thêm nước.
Cho con bú trực tiếp dòng sữa thơm ngon chảy ra từ bầu ngực của mẹ luôn được khuyến khích, song trong một số trường hợp, chẳng hạn như mẹ đi vắng hoặc con bú không hết thì mẹ buộc phải vắt sữa vào bình hoặc túi để tích trữ. Một điều quan trọng là sữa mẹ cũng có thời hạn sử dụng, nhưng thời hạn đó sẽ kéo dài bao lâu?
Khi nào thì nên vắt sữa?
Có nhiều lý do khác nhau để mẹ phải vắt sữa, có thể mẹ đang không ở gần bé, mẹ muốn duy trì nguồn sữa cho bé yêu hoặc cũng có thể lượng sữa của mẹ quá nhiều, cần phải vắt bớt sau mỗi cữ bú….
Hoặc, mẹ cũng cần phải vắt sữa bởi:
– Muốn kích thích quá trình sản xuất sữa để tăng lượng sữa cho bé yêu bú.
– Vắt sữa cho bé bú khi con chưa thể ngậm vú.
– Vắt sữa khi bị tắc tia sữa, bầu ngực cương cứng.
– Vắt sữa trong thời gian mẹ ngừng cho con bú khi phải điều trị thuốc kháng sinh hoặc ốm…
Hiện nay, việc vắt sữa có thể thực hiện bằng tay hoặc bằng máy. Dù là phương pháp nào đi chăng nữa, điều quan trọng vẫn là cần thực hiện đúng phương pháp và đảm bảo yếu tố an toàn vệ sinh để không ảnh hưởng tới chất lượng sữa mẹ.
Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu ở nhiệt độ thường?
Đối với các loại sữa tươi trên thị trường, sau khi mở nắp cần sử dụng hết trong 1 giờ, tuy nhiên sữa mẹ có sức mạnh phi thường hơn khi có thể giữ được sự thơm ngon và an toàn trong vòng 4 giờ. Ở một số nước ôn đới, thời gian này có thể lên tới 6 giờ.
Ở Việt Nam, sữa mẹ vắt ra sau 4 giờ nếu không được sử dụng buộc phải đổ bỏ vì khi đó sữa đã bị vi khuẩn xâm nhập, con bú vào dễ bị đi ngoài.
Sữa mẹ trong ngăn đá để được bao lâu?
Bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh sẽ giúp sữa mẹ tránh được vi khuẩn và sử dụng được lâu hơn, chúng ta vẫn gọi là trữ đông sữa.
Đối với tủ lạnh mini chỉ có một cửa chung cho cả ngăn đá và ngăn mát, vì hoạt động đóng mở làm nhiệt độ trong ngăn đá thay đổi liên tục nên chỉ có thể bảo quản được trong 2 – 3 tuần.
Đối với loại tủ lạnh 2 cánh, có cánh riêng cho ngăn đá và ngăn mát, sữa mẹ vắt ra có thể để được 3 – 6 tháng.
Đặc biệt nếu mẹ nào bảo quản sữa trong tủ kem, loại tủ đông chuyên dụng thì có thể giữ sữa trong 6 tháng đến 1 năm. Tuy nhiên, sử dụng càng sớm sẽ càng tốt.
Trường hợp mẹ không để sữa trong ngăn đá mà chỉ để trong ngăn mát, thời gian bảo quản sữa là 2 – 3 ngày.
Làm gì khi vắt sữa ra, cách bảo quản hiệu quả
Mặc dù vấn đề sữa mẹ vắt ra để được bao lâu đã được giải quyết, nhưng mẹ vẫn cần lưu ý những điều sau khi vắt và bảo quản sữa mẹ:
– Vệ sinh thật sạch chân tay, dụng cụ vắt hút và trữ sữa trước khi tiến hành vắt sữa, tích sữa.
– Tốt nhất là nên để sữa vào ngăn mát hoặc ngăn đá tủ lạnh ngay sau khi vắt, đừng đợi vài tiếng đồng hồ rồi mới bỏ vào tủ.
– Để sữa sâu vào bên trong tủ thay vì để ngoài cánh tủ vì nó sẽ khiến sữa mau hỏng hơn.
– Nếu trữ đông sữa trong ngăn đá, hãy trữ theo từng túi nhỏ theo cữ bú của bé.
– Ghi ngày vắt sữa lên từng túi sữa để biết hạn sử dụng.
– Trường hợp trữ đông sữa trong tủ đá nhưng bị mất điện trong thời gian dài, mẹ cần bỏ sữa vào tủi giữ nhiệt có chứa đầy đá lạnh rồi đóng kín lại để bảo quản.
– Lưu ý đến cách rã đông sữa mẹ để giữ được lượng dinh dưỡng cao nhất cho con.
Tham khảo cách vắt và bảo quản sữa mẹ:
MẸ LƯU Ý:
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. Mẹ nên cho bé bú sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời để trẻ có thể hoàn thiện sức đề kháng, hệ tiêu hóa và trí thông minh. Tuy nhiên trong một số trường hợp, vì cơ chế hấp thu, chuyển hóa kém nên dù ăn nhiều, sản phụ vẫn không đạt được lượng sữa như mong muốn.
Bản chất của việc tiết sữa không chỉ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, mà còn chịu ảnh hưởng rất nhiều từ hoocmon Prolactin – Đây cũng chính là hoocmon quyết định số lượng và chất lượng sữa mẹ. Vậy làm sao để mẹ tăng được lượng hoocmon Prolactin trong cơ thể? VIÊN UỐNG LỢI SỮA MABIO là giải pháp hoàn hảo cho mẹ.
Cơ chế 4 tác động có trong Mabio giúp mẹ tăng số lượng, chất lượng sữa mẹ, phục hồi sức khỏe nhanh chóng và thon gọn vóc dáng sau sinh. Sản phẩm được bào chế từ 100% thảo dược thiên nhiên, an toàn cho sức khỏe mẹ và bé. Đã được kiểm chứng an toàn bởi Viện kiểm nghiệm thuốc Trung Ương, chứng nhận bởi cục ATTP [số cấp phép 5553/2020/ĐKSP].
💮 Cơ chế 1: Tăng số lượng sữa
Mabio kích thích cơ thể tiết hoocmon Prolactin giúp sữa mẹ tràn trề, sữa đặc và thơm mát. Lượng sữa về nhiều giúp thông tuyến sữa, hỗ trợ điều trị mất sữa ở mẹ sau sinh.
✅ Sau 5 – 7 ngày: ngực căng tức nhiều hơn, cảm giác sữa về, số lượng sữa tiết ra bắt đầu nhiều hơn hoặc sữa đặc [hoặc đục] sánh hơn.
✅ Sau 10 – 15 ngày: Lượng sữa về nhiều, thơm.
✅ Sau 30 ngày: Sữa về nhanh, về đều, mỗi cữ bé bú no nê, lượng sữa ổn định.
💮 Cơ chế 2: Tăng chất lượng sữa mẹ: Cơ thể mẹ sẽ hấp thụ dinh dưỡng và tăng cường chuyển hóa trong cơ thể, giúp cơ thể tổng hợp chất dinh dưỡng vào sữa, làm tăng chất lượng sữa mẹ. Sữa mẹ sẽ sánh đặc, thơm hơn và mát hơn. Mẹ có thể chủ động bổ sung các vitamin [C, D,…] cho con qua dinh dưỡng hàng ngày giúp bé hấp thu, phát triển tốt hơn.
💮 Cơ chế 3: Rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe sau sinh, hạn chế các bệnh hậu sản: Cao biển súc, cao tàu bay, cao ích mẫu giúp điều hòa khí huyết, đẩy hết sản dịch ra ngoài và hạn chế tối đa viêm nhiễm sau sinh.
Cao hương phụ giúp mẹ ăn ngủ ngon hơn, giảm căng thẳng stress trong những ngày đầu nuôi con [lo lắng, stress trong việc nuôi nấng, chăm bẵm bé].
💮 Cơ chế 4: Thon gọn vóc dáng sau sinh: Thành phần cao chè vằng với hàm lượng thích hợp không chỉ kích thích tăng tiết sữa mà còn giúp mẹ giảm cân hiệu quả.
Trong 6 tháng đầu sau sinh, trẻ cần được bú sữa mẹ hoàn toàn để đạt được sự tăng trưởng, phát triển và sức khỏe tối ưu. Từ tháng thứ 6 trở đi, trẻ có thể ăn dặm, tập làm quen với những thực phẩm thô nhưng sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt đối với trẻ.
Những trường hợp mẹ phải đi làm, núm vú tụt vào trong, hoặc mẹ không thể trực tiếp cho con bú được do những bệnh lý… thì người mẹ có thể vắt sữa ra cho trẻ uống bằng thìa. Khi vắt sữa như thế mẹ sẽ không bị mất sữa mà ngược lại giúp duy trì nguồn sữa mẹ lâu dài.
Dưới đây là chi tiết cách bảo quản và sử dụng sữa mẹ đúng cách nhất được trích dẫn trong cuốn Tài liệu Hỏi – đáp Dinh dưỡng và Vệ sinh thực phẩm của Viện Dinh dưỡng Quốc gia:
Thời gian bảo quản sữa mẹ đã vắt ra khỏi bầu vú
Khi vắt sữa ra, bầu sữa trống sẽ kích thích tuyến yên tiết ra chất prolactin giúp việc tạo sữa nhiều hơn. Mỗi ngày bạn có thể vắt sữa từ 5-7 lần và sữa được vắt ra nên để vào trong tủ lạnh. Nếu để ở ngăn đá có thể bảo quản được 7 ngày, nếu để ở ngăn lạnh bảo quản được 24h. Trước khi cho bé bú nên ủ ấm sữa lại.
Sữa mẹ sau khi được vắt ra có thể dự trữ ở nhiệt độ mát trong phòng [khoảng 26-28 độ C] là 6 giờ; nhiệt độ thấp hơn là 8-10 giờ.
Tuy nhiên các chuyên gia khuyên rằng, việc bảo quản sữa mẹ ở nhiệt độ trong phòng không nên kéo dài quá 4 giờ; trời nóng là dưới 1 giờ.
Nguyên nhân là vì sữa mẹ khác nhau từ người mẹ này với người mẹ khác, nhiệt độ phòng cũng khác nhau tùy lúc vắt sữa nên việc xác định thời gian bảo quản cũng phải linh hoạt.
Số lượng sữa vắt trong một lần
Với bé dưới 6 tháng tuổi, bạn nên vắt sữa với số lượng ít mỗi lần, khoảng 100-150ml là đủ cho bé dùng. Với bé lớn hơn [hoặc do mẹ phải đi làm cả ngày], số lượng sữa vắt phụ thuộc vào nhu cầu của bé nhưng cũng không nên lạm dụng [khi đi làm về, mẹ có thể cho con bú].
Lưu ý:
Cần luộc sôi bình đựng sữa, dụng cụ vắt sữa, rửa tay sạch, lau sạch đầu vú trước khi vắt sữa. Hiện tại có nhiều dụng cụ được bán ở các siêu thị giúp việc vắt sữa dễ dàng thuận lợi hơn so với việc vắt hàng ngày.
Cách bảo quản sữa mẹ trong tủ lạnh
Nếu bạn không có dự định cho bé dùng sữa ngay sau khi vắt thì nên dự trữ sữa mẹ trong tủ lạnh càng sớm càng tốt. Nếu để trong ngăn mát tủ lạnh, sữa mẹ có thể giữ được trong 24 giờ.
Dự trữ sữa mẹ trong ngăn đá: Nếu vắt sữa mẹ ra đựng trong ngăn dụng cụ sạch, cho ngay vào ngăn đá tủ lạnh giữ được 7 ngày, thời gian tối đa có thể lên tới 3 tháng [Phụ thuộc vào nhiệt độ trong ngăn đá và tần suất đóng mở cửa tủ] và 6 tháng nếu ở trong máy ướp lạnh. Không nên bảo quản sữa mẹ ở cánh cửa ngăn đá vì nhiệt độ ở đó thường không chính xác.
Khi muốn rã đông, nên chuyển sữa từ ngăn đá xuống ngăn mát khoảng ½-1 ngày trước khi mang sữa ra bên ngoài ủ ấm rồi dùng cho trẻ. Tuy nhiên không nên bảo quản sữa mẹ quá lâu mà nên cho trẻ dùng sớm nhất có thể.
Nếu muốn sử dụng túi trữ sữa, cha mẹ nên lưu ý:
Thứ nhất, sữa có khả năng dính vào 2 bên mép túi, làm giảm khối lượng sữa.
Thứ hai, sữa đựng trong túi thường có nguy cơ bị rò rỉ nhiều hơn. Một số hãng sản xuất ra những chiếc túi đựng sữa chất lượng tốt nhưng giá thành lại khá đắt. Để tiết kiệm, bạn có thể mua 2 loại túi: Một loại dùng trữ sữa trong ngăn mát tủ lạnh; loại đắt hơn dùng đựng sữa trong ngăn đá. Điều này sẽ giảm những vết rách nhỏ xuất hiện trên bề mặt túi.
Sữa bảo quản trong tủ lạnh thường có lớp váng nổi trên bề mặt nhưng bên dưới sữa nhìn trong như nước. Để sử dụng bạn nên lắc đều bình sữa, hấp cách thủy rồi chờ sữa ấm là cho bé ăn được.
Nếu sữa mẹ được bảo quản ở nhiệt độ trong phòng thì trước khi cho bé bú, bạn có thể ngâm bình sữa vào một bát nước ấm [không cần hấp cách thủy].
Nếu sữa trong bình [túi] có màu trắng đục như đám mây sau khi rã đông thì có khả năng sữa đã bị rò. Không nên cho bé ăn sữa này vì nó không đảm bảo chất lượng.