Số nhân trong kinh tế học là mức độ thay đổi trong tổng cầu khi có một thành phần của tổng cầu thay đổi một đơn vị.
Mục lục
- 1 Ký hiệu
- 2 Công thức tính tổng cầu
- 3 Số nhân tài chính [Số nhân chi tiêu]
- 4 Số nhân thuế
- 5 Số nhân đầu tư
- 6 Số nhân và hiệu ứng hất ra
- 7 Xem thêm
- 8 Tham khảo
- Y: tổng cầu [thu nhập]
- C: tiêu dùng cá nhân
- I: đầu tư tư nhân
- G: chi tiêu chính phủ
- T: thu thuế của chính phủ
- X: xuất khẩu
- M: nhập khẩu
- T°: mức thu thuế cơ bản
- t: khuynh hướng thuế biên
- α: khuynh hướng tiêu dùng biên
- γ: khuynh hướng tiêu dùng hàng nhập khẩu biên
- β và δ: các mức tiêu dùng cơ bản và nhập khẩu cơ bản
T°, t, α, β, δ, γ đều lớn hơn 0.
Trong đó:
- C = α [Y-T] + β
- M = γ [Y-T] + δ
- T = T° + tY
- Y = α [Y - T° - tY] + β + I + G + X - γ [Y - T° - tY] + δ... [1]
[1 - α + αt + γ - γt] Y = [γ - α]T° + β + I + G + X + δ... [2]
Y = [[γ - α]T° + β + I + G + X + δ] / [1 - α + αt + γ - γt]... [3]
Khi chi tiêu chính phủ G thay đổi một đơn vị, mức thay đổi của tổng cầu Y là:
- ΔY / ΔG = 1 / [1 - α + αt + γ - γt]... [4]
Vế phải của đẳng thức [4] gọi là số nhân tài chính.
Số nhân tài chính là một khái niệm quan trọng trong kinh tế học Keynes- trường phái kinh tế học vĩ mô nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách tài chính.
Khi số thu thuế cơ bản T° thay đổi một đơn vị, mức thay đổi của tổng cầu Y là:
- ΔY / ΔT° = [γ - α] / [1 - α + αt + γ - γt]... [5]
Vế phải của đẳng thức [5] là số nhân thuế.
Số nhân đầu tư bằng 1 / [1 - α + αt + γ - γt].
Vừa có số nhân tài chính lại vừa có số nhân đầu tư. Điều này dẫn đến hiện tượng đặc biệt, gọi là hiệu ứng hất ra. Cơ chế của hiệu ứng này như sau:
Tăng chi tiêu dẫn tới thâm hụt ngân sách, thì chính phủ ắt phải phát hành công trái bù đắp thâm hụt ngân sách. Để có thể huy động được người mua công trái, chính phủ sẽ đưa ra mức lãi suất công trái cao. Lãi suất thị trường vì thế tăng lên đồng thời chứng khoán công ty [cổ phiếu và trái phiếu công ty] trở nên kém hấp dẫn và giảm giá. Cả hai tác động này dẫn tới việc khu vực tư nhân sẽ giảm đầu tư. Như vậy, tăng chi tiêu chính phủ qua số nhân tài chính làm tăng tổng cầu, nhưng lại làm giảm đầu tư tư nhân và qua số nhân đầu tư lại làm giảm tổng cầu.
- Chính sách tài chính
- Khuynh hướng tiêu dùng biên
- Số nhân tiền tệ
Tháng Bảy 4, 2021
Hệ số nhân chi tiêu [tiếng Anh: Expenditure Multilier, thường được ký hiệu là m] là hệ số thể hiện sự thay đổi của sản lượng khi tổng cầu thay đổi 1 đơn vị.
Hình minh họa. Nguồn: GooglePlay
Định nghĩa
Hệ số chi tiêu trong tiếng anh là Hệ số chi tiêu. Hệ số chi tiêu là hệ số thể hiện sự thay đổi của sản lượng khi tổng cầu thay đổi 1 đơn vị.
Xác định số nhân chi tiêu
Trường hợp 1: Trong nền kinh tế giản đơn
– Nền kinh tế giản đơn nên nền kinh tế chỉ gồm hai thành phần là hộ gia đình và doanh nghiệp [DN].
Tổng cầu trong một nền kinh tế đơn giản là tổng lượng hàng hóa và dịch vụ mà các hộ gia đình và doanh nghiệp dự kiến sẽ chi tiêu, tương ứng với thu nhập của họ.
AD = C + I
Phía trong:
C là cầu về hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của các hộ gia đình.
Tôi là nhu cầu của công ty đối với hàng hóa và dịch vụ đầu tư.
Việc nghiên cứu hàm tổng cầu trong nền kinh tế giản đơn được đưa vào nghiên cứu hai hàm là hàm tiêu dùng [C] và hàm đầu tư [I].
Thay các hàm C và I vào phương trình trên, ta có
QUẢNG CÁOĐầu tiên = C + + MPC x Y + MPI x Y
QUẢNG CÁOĐầu tiên = C + + [MPC + MPI] x Y
Lưu ý: Trong nền kinh tế giản đơn Y = Yd, hàm C do đó được biểu thị theo Y.
Để xác định số nhân chi tiêu, chúng ta sử dụng điều kiện cân bằng của thị trường hàng hóa: AD = Y, thay y vào phương trình trên và biến đổi ta được:
Nguồn: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính
Bình luận
m: được gọi là số nhân chi tiêu của nền kinh tế giản đơn
Công thức số nhân cho chúng ta biết:
m phụ thuộc vào MPC và MPI
m> 1 vì 0
Với số nhân là m, khi tổng cầu thay đổi đơn vị ΔAD hoặc [ΔC + ΔI], sản lượng sẽ thay đổi m lần ΔY. Công thức chung được viết như sau:
Nguồn: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính
Trường hợp 2: Trong nền kinh tế đóng
Nền kinh tế đóng là nền kinh tế trong đó ba chủ thể tham gia vào hoạt động kinh tế: hộ gia đình, doanh nghiệp kinh doanh và chính phủ.
Chính phủ tham gia vào nền kinh tế với hai hành vi: chi tiêu và đánh thuế.
AD = C + I + G
Hàm tổng cầu trong nền kinh tế đóng, ngoài việc nghiên cứu hàm tiêu dùng [C], hàm đầu tư [I], còn nghiên cứu hàm chi tiêu để mua hàng hóa và dịch vụ [G] và tác động của thuế đến hàm tiêu dùng.
Chúng ta có:
Sử dụng điều kiện cân bằng của thị trường hàng hóa: AD = Y, thay y vào phương trình trên và biến đổi, ta được:
Nguồn: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính
m ‘: được gọi là số nhân tổng cầu của nền kinh tế đóng
Bình luận
Số nhân tổng cầu trong nền kinh tế đóng luôn nhỏ hơn số nhân chi tiêu trong nền kinh tế giản đơn, hay m ‘
Khi thuế được tăng lên, mẫu số của số nhân tổng cầu trong nền kinh tế đóng sẽ tăng lên, dẫn đến giảm số nhân tổng cầu trong nền kinh tế đóng, cuối cùng ảnh hưởng đến sản lượng và thu nhập.
Trường hợp 3: Trong nền kinh tế mở
Tổng cầu trong nền kinh tế mở được xác định bằng cách kết hợp tổng cầu trong nền kinh tế đóng với ngoại thương.
AD = C + I + G + NX
Tương tự, chúng ta có thể xác định số nhân của tổng cầu trong nền kinh tế mở.
Bình luận
m ” được gọi là số nhân tổng cầu của nền kinh tế mở.
Số nhân tổng cầu trong nền kinh tế mở [m “] luôn nhỏ hơn số nhân tổng cầu trong nền kinh tế đóng [m ‘].
Dễ thấy rằng, số nhân tổng cầu của nền kinh tế mở cũng phụ thuộc vào xu hướng nhập khẩu cận biên MPM, do đó khi xu hướng này tăng lên thì mẫu số của hệ số nhân của nền kinh tế mở sẽ tăng lên, dẫn đến m “giảm, cuối cùng là giảm sản lượng, giảm thu nhập = earnings.
[Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính]
Chào các trader, Mình là Adam Lý, mình có kinh nghiệm hơn 3 năm lĩnh vực tài chính nói chung và forex nói riêng. Cũng không dám vỗ ngực xưng tên gì cả, những kiến thức mình chia sẽ trên đây chỉ hướng đến đối tượng là các nhà đầu tư mới.
Đã phát hiện trình chặn quảng cáo trên máy tính hoặc điện thoại của bạn. Vui lòng gỡ bỏ để có trải nghiệm tốt hơn