Tiểu nhiều lần là tình trạng người bệnh cần phải đi tiểu rất nhiều lần trong ngày, hoặc vào ban đêm [tiểu đêm], hoặc cả hai, nhưng lượng nước tiểu bình thường hoặc ít hơn bình thường. Thường đi kèm với cảm giác về một nhu cầu cấp bách phải đi tiểu ngay [tiểu gấp]. Tiểu nhiều lần cần được phân biệt với đa niệu Đa niệu , đó là tình trạng số lượng nước tiểu quá nhiều >3 L/ngày.
Sinh lý bệnh
Tiểu nhiều lần thường là hậu quả của các bệnh lý đường tiểu dưới. Viêm bàng quang, niệu đạo hoặc cả hai đều gây cảm giác cần đi tiểu ngay. Tuy nhiên, cảm giác này không giảm đi sau khi bàng quang đã được làm rỗng, vì thế sau khi bàng quang được làm trống, bệnh nhân tiếp tục cố gắng dặn tiểu nhưng chỉ được một lượng nhỏ nước tiểu.
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân gây tiểu nhiều lần [Xem bảng: Một số nguyên nhân của tiểu nhiều Một số nguyên nhân của tiểu nhiều lần ], nhưng phổ biến nhất bao gồm
Nhiễm trùng đường tiết niệu Tổng quan về nhiễm trùng đường tiết niệu[UTI] [UTI]
Tiểu không tự chủ Tiểu không tự chủ ở người lớn
Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính [BPH] [BPH]
Tính đường tiết niệu Sỏi tiết niệu
Đánh giá
Bệnh sử trước tiên nên hỏi về lượng dịch tiêu thụ và lượng nước tiểu hằng ngày để phân biệt giữa tiểu nhiều lần và đa niệu Đa niệu . Nếu có tiểu nhiều lần, bệnh nhân cần được hỏi về mức độ khi khởi phát, sự hiện diện hoặc vắng mặt các triệu chứng kích thích [như tiểu gấp, tiểu buốt Tiểu buốt ], các triệu chứng tắc nghẽn [ví dụ, tiểu ngập ngừng, dòng tiểu yếu, cảm giác tiểu không hết bãi, tiểu đêm] và hoạt động tình dục gần đây. Khám toàn diện chú ý các triệu chứng gợi ý nguyên nhân, bao gồm sốt, đau hông lưng hoặc đau háng, và tiểu máu [nhiễm trùng]; chậm kinh, sưng vú, và mệt vào buổi sáng [mang thai]; và viêm khớp và viêm kết mạc [viêm khớp phản ứng Viêm khớp phản ứng ]. Tiền sử y khoa nên hỏi về các nguyên nhân đã biết, bao gồm bệnh tuyến tiền liệt và liệu pháp chiếu xạ vùng chậu hay phẫu thuật. Tiền sử dùng thuốc và chế độ ăn uống được xem xét để phát hiện các chất làm tăng lượng nước tiểu [ví dụ thuốc lợi tiểu, rượu, đồ uống chứa caffein]. Lịch sử
Khám thực thể
Khám thực thể nên tập trung vào hệ sinh dục- tiết niệu.
Bất cứ tình trạng chảy dịch niệu đạo hay bất kỳ tổn thương nào phù hợp với bệnh lây truyền qua đường tình dục Tổng quan các bệnh lây truyền qua đường tình dục đều phải được lưu ý. Thăm trực tràng ở nam giới nên chú ý đến kích thước và tính đặc chắc của tuyến tiền liệt và trương lực cơ thắt hậu môn; khám khung chậu ở phụ nữ nên lưu ý các biểu hiện của thoát vị bàng quang Sa tử cung và âm đạo . Bệnh nhân nên được hướng dẫn để ho trong khi quan sát niệu đạo để phát hiện dấu hiệu rỉ nước tiểu.
Điểm sườn - cột sống nên được ấn để kiểm tra xem có đau không, và khám vùng bụng cần lưu ý đến sự hiện diện của bất kỳ khối u nào hoặc dấu hiệu đau trên xương mu khi sờ nắn.
Khám thần kinh nên kiểm tra tình trạng yếu liệt phần thấp của cơ thể và tình trạng mất cảm giác.
Cờ đỏ
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Yếu liệt nửa dưới của cơ thể hoặc dấu hiệu tổn thương tủy sống [ví dụ, mất cảm giác theo khoanh đoạn, mất trương lực cơ thắt hậu môn và phản xạ cơ thắt hậu môn]
Sốt và đau lưng
Giải thích các dấu hiệu
Đái buốt Tiểu buốt gợi ý tiểu nhiều lần là do nhiễm trùng tiết niệu Tổng quan về nhiễm trùng đường tiết niệu[UTI] hoặc là sỏi tiết niệu Sỏi tiết niệu . Phẫu thuật khung chậu trước đó gợi ý tiểu không tự chủ Tiểu không tự chủ ở người lớn . Dòng nước tiểu yếu, tiểu đêm, hoặc cả hai gợi ý tăng sản lành tính tuyến tiền liệt Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính [BPH] . Tiểu nhiều lần ở một bệnh nhân trẻ khỏe mạnh có thể là do uống nhiều rượu hoặc đồ uống chứa caffein. Đái máu đại thể gợi ý nhiễm trùng đường niệu và sỏi tiết niệu ở những bệnh nhân trẻ tuổi và ung thư bộ phận niệu dục ở bệnh nhân lớn tuổi.
Xét nghiệm
Tất cả bệnh nhân đều cần xét nghiệm và nuôi cấy nước tiểu,điều này có thể dễ dàng thực hiện và có thể phát hiện tình trạng nhiễm trùng và đái máu Đái máu đơn độc .
Nội soi bàng quang, đo niệu động học và chụp xquang niệu đạo có thể được thực hiện để chẩn đoán viêm bàng quang, tắc nghẽn cổ bàng quang, và thoát vị bàng quang Sa tử cung và âm đạo . Định lượng kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt Lượng PSA Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính [BPH] là sự phát triển quá mức không ác tính tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo. Triệu chứng là biểu hiện tắc nghẽn đường ra của bàng quang-dòng tiểu yếu,... đọc thêm , siêu âm, và sinh thiết tuyến tiền liệt Sinh thiết tuyến tiền liệt Sinh thiết được thực hiện bởi một bác sỹ chuyên khoa đã được đào tạo [bác sĩ chuyên khoa thận, bác sĩ chuyên khoa tiết niệu, hoặc bác sỹ chuyên khoa điện quang can thiệp]. Chỉ định sinh thiết... đọc thêm có thể được yêu cầu, đặc biệt ở những người lớn tuổi, để phân biệt BPH Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính [BPH] với ung thư tuyến tiền liệt Ung thư tuyến tiền liệt .
Điều trị
Điều trị khác nhau tùy theo nguyên nhân.
Các điểm thiết yếu ở người cao tuổi
Tiểu nhiều lần ở người cao tuổi thường do tắc nghẽn ở cổ bàng quang thứ phát do tuyến tiền liệt to Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính [BPH] hoặc do ung thư Ung thư tuyến tiền liệt . Những bệnh nhân này thường đòi hỏi phải xác định thể tích nước tiểu tồn dư. Nhiễm trùng tiết niệu Tổng quan về nhiễm trùng đường tiết niệu[UTI] [UTI] hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu có thể là nguyên nhân gây tiểu nhiều lần ở cả hai giới.
Những điểm chính
UTI là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em và phụ nữ.
Nam giới > 50 tuổi thường mắc bệnh tuyến tiền liệt.
Uống quá nhiều caffein có thể gây ra tiểu nhiều lần ở người khỏe mạnh.