Vì sao doi moi phuong phap chua hieu qua

Cùng với “đổi mới quản lý giáo dục”, có lẽ “ĐMPPDH” cũng là 1 trong những cụm từ xuất hiện thường xuyên nhất trong các văn bản chỉ đạo của các cấp quản lý GD và cũng chiếm khá nhiều thời gian của các cuộc họp hành, tập huấn, song trong thực tế đây cũng chính là vấn đề còn nhiều khó khăn, lúng túng nhất của ngành GD lâu nay. Về mặt nhận thức, có lẽ nhiều người đều hiểu rằng ĐMPPDH là vô cùng cần thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay và nó cũng là 1 yêu cầu “sát sườn” đối với từng trường học, nhất là khi Bộ GD&ĐT đã thay đổi đáng kể cách kiểm tra, đánh giá học sinh [HS], đặc biệt là cách ra đề thi tuyển sinh đại học mấy năm gần đây đều đòi hỏi HS phải có quá trình tự học, tự suy luận thì mới có thể đạt điểm cao được. Nhưng tại sao ĐMPPDH lại mãi “lận đận” và ít hiệu quả như vậy?

Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail:

Trước hết, cần phải thấy rằng ĐMPPDH luôn song hành với việc không ngừng tăng cường và đổi mới các phương tiện dạy - học. Có thể nói rằng các điều kiện cơ sở vật chất của các trường học hiện nay dù đã được cải thiện đáng kể nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu ĐMPPDH. Chẳng hạn, hoạt động nhóm vốn là 1 nội dung quan trọng [nếu không nói là quan trọng nhất] trong ĐMPPDH nhưng trong thực tế lại rất khó thực hiện, chủ yếu là do việc trang bị và bố trí phòng học ở nhiều trường phổ thông không phù hợp. Ai đã từng đi tham quan các trường học ở nước ngoài hoặc có dịp đến thăm các trường phổ thông quốc tế ở TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội … đều thấy rằng bàn ghế của HS chỉ là bàn đơn hay bàn đôi, lại có bánh xe nên dễ di chuyển và rất tiện dụng trong việc sắp xếp thành các nhóm lớn, nhỏ khác nhau tùy theo yêu cầu của mỗi tiết học. Ở một số phòng học, mặt bàn HS được thiết kế theo hình thang hoặc hình bình hành, có nhiều màu sắc khác nhau để có thể lắp ráp thành nhiều dạng phong phú; tự nó cũng đã có tác động tốt đến tâm sinh lý HS, khiến các em thêm hăng hái hoạt động. Còn ở nhiều trường học của chúng ta hiện nay, bàn HS chủ yếu là 4 chỗ ngồi; nhiều nơi lại có “sáng kiến” cùm lại với nhau để luôn ngay ngắn thẳng hàng và ít bị hư hỏng nên việc tổ chức hoạt động nhóm thiếu thuận lợi; một khi tư thế thiếu thoải mái thì cũng khó tạo ra hưng phấn, thích thú cho HS được Ở các giờ dạy đã thực hiện khá tốt việc ĐMPPDH, người ta có cảm giác giáo viên [GV] rất nhàn hạ trong khoảng thời gian ở trên lớp. Thực ra, điều này đã được đánh đổi bằng sự chuẩn bị giáo án chu đáo từ trước đó, không chỉ về yêu cầu nắm vững kiến thức, kỹ năng mà còn phải biết dự kiến trước các tình huống phát sinh để có cách giải quyết; nhiều GV có kinh nghiệm về ĐMPPDH ví việc soạn giáo án cho từng bài học y như là xây dựng các “kịch bản” vậy. Các thành tựu của công nghệ thông tin giờ đây đã giúp ích cho GV rất nhiều trong công việc này với điều kiện họ biết nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo để giáo án không ngừng phát triển; tuy nhiên, thực tế đáng buồn hiện nay là nhiều thầy cô giáo lại “tải” giáo án mẫu từ mạng xuống hoặc “chép” của nhau [chỉ cần 1 cái click là xong] nên nhiều giờ dạy bằng giáo án điện tử lại xơ cứng, nhang nhác nhau và thậm chí nhàm chán hơn cả các tiết học theo phương pháp truyền thống lâu nay.

Phương pháp nói chung và PPDH nói riêng đều tùy thuộc rất nhiều vào đối tượng cho nên không thể áp dụng đồng loạt việc ĐMPPDH theo 1 kiểu ở tất cả các trường khác nhau; điều này đòi hỏi công phu nghiên cứu, thực nghiệm, rút kinh nghiệm …của từng cấp quản lý GD nhưng hiếm nơi làm được như thế mà chủ yếu là Bộ GD&ĐT nói sao thì đến cấp trường cứ “sao y” như thế; cho nên đổi mới có khi còn kém hơn cũ. Trong 1 cuộc hội thảo về ĐMPPDH, hiệu trưởng 1 trường THPT ngoài công lập nói rằng HS ở trường anh đều thuộc diện “dưới sàng”, thực chất phần lớn các em có trình độ văn hóa yếu kém; ngay cả việc “đọc – chép” cũng phải chậm thì mới có cái để ghi vào vở, làm sao có thể áp dụng các PPDH mới đòi hỏi các em phải chủ động, sáng tạo được! Nhiều GV dạy học ở miền núi có đông HS dân tộc thiểu số cho rằng trong thực tế hiện nay, cần áp dụng PPDH truyền thống của bổ túc văn hóa là “ôn – giảng – luyện” thì mới có thể “khắc ghi” những kiến thức, kỹ năng cần thiết để các em có thể lên lớp và tốt nghiệp, còn các PPDH tích cực như hoạt động nhóm, đóng vai… e không có đất dụng võ. Và xét cho cùng thì ở đâu cũng thế, một khi HS không biết tự học, không chịu chuẩn bị bài, không có ý thức vươn lên trong học tập thì các PPDH dù có hiện đại, tích cực và bổ ích thế nào đi nữa cũng chỉ là lý thuyết, còn “cây đời” GD, cứ thử dự giờ vài tiết ở các trường thuộc diện đại trà thì sẽ biết !

                                                                    Ngọc Dũng

                                                           Sơ GD-ĐT Khánh Hòa

LTS Dân trí

-Các phương pháp dạy học mới vốn là phương pháp được áp dụng phổ biến ở các nước có nền giáo dục tiên tiến. Không thể phủ nhận những ưu điểm cơ bản của các phương pháp này là phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh, biến quá trình học tập thành tự học là chính.Muốn nước ta hội nhập vào nền văn minh của thế giới thì giáo dục phải đi trước một bước cho nên trước sau ta cần vận dụng những phương dạy học tiên tiến của các nước đi trước. Tuy nhiên, muốn áp dụng thành công phương pháp dạy học mới, điều cần quan tâm trước hết là trình độ vận dụng của giáo viên cũng như khả năng thích ứng của học sinh; ngoài ra còn phải xem xét phương tiện dạy và học có đáp ứng yêu cầu đổi mới hay không? Đấy chính là những yếu tố quyết định thành công [hay thất bại] của việc đổi mới phương pháp dạy và học.

Cũng vì những lý do nói trên, chúng ta không nên đồng loạt áp dụng phương pháp mới đối mọi trường học, lớp học mà phải cân nhắc tùy theo tình hình thực tế của mỗi trường, mỗi lớp.

Ngày nay hầu như ai cũng chú trọng trong việc học hành, nên việc đổi mới phương pháp dạy học ngày càng được mọi người quan tâm rất nhiều. Với định hướng sao cho những phương pháp dạy học tiếp cận theo nhiều hướng hiện đại nhất và từ đó có thể giúp học sinh phát huy được những tính tích cực và chủ động trong sáng tạo và tạo cơ sở để người học có thể cập nhật những thông tin và trí thức chuẩn. 

Đổi mới phương pháp dạy học là gì 

Đổi mới phương pháp dạy học là để giúp học sinh, sinh viên phát triển năng lực, trí tuệ sáng tạo của riêng mình. Ngoài ra, còn giúp thực hiện những bước chuyển mình từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang việc tiếp cận năng lực của những người học. 

Đổi mới phương pháp dạy học giúp những giáo viên quan tâm đến học sinh nhiều hơn định hướng cho việc học của học sinh trở nên dễ dàng hơn.

Đổi mới chính là để hoàn thiện hơn về nên giáo dục và đào tạo ngày nay, nó như một phương pháp căn bản và quan trọng nhất trong ngày nay. 

Đổi mới phương pháp dạy học là gì?

Để thực hiện những đổi mới cần phải thay đổi đó là việc dạy từ thụ động thành chủ động, để giúp học sinh có thể rèn luyện, vận dụng những phương pháp tiếp thu sang s tạo của mình từ đó hình thành những năng lực về kiến thức, hoàn thiện về phẩm chất, nhân phẩm. Tuy nhiên, đổi mới phương pháp cần tăng những đề cương thảo luận nhóm, và từ đó tăng tác giữa giáo viên và học sinh với nhau thúc đẩy quá trình phát triển tư duy của học sinh.

Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay

Đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Hiện nay, đổi mới cần phải có những điều kiện như người giảng dạy cần phải được đào tạo vững vàng, còn phải chủ động nắm bắt phương pháp giảng dạy dễ hiểu truyền đạt đúng ý. 

Với phương pháp dạy học truyền thống hiện nay dường như đã cũ và quen thuộc nên rất khó để thay đổi ngay được. Để đổi mới phương pháp dạy học cần phải học thành thạo công nghệ thông tin và những phương pháp giảng dạy hiện đại để từ đó giúp bạn sử dụng phong phú những hình thức giảng dạy khác nhau. Nhằm kiểm tra và đánh giá, tiếp cận những yêu cầu về kiến thức, kĩ năng cũng như tâm lý của học sinh khi giảng dạy.

Nên đổi mới phương pháp dạy học hiện nay

Với phương pháp giảng dạy mới này mà kiến thức hạn chế về công nghệ thông tin, sử dụng các thiết bị phục vụ trong công cuộc giảng dạy không thành thạo thì những giảng viên của chúng ta sẽ khó tiếp cận những phương pháp dạy học mới hiện đại

Thuận lợi hiện nay: 

Hầu như các trường học hiện nay đã có cung cấp về trang thiết bị máy vi tính và màn chiếu cho từng lớp học. Nên việc sử dụng những bài giảng điện tử để thay đổi phương pháp giảng dạy rất hiệu quả. 

Ngoài ra, một số trường học đã được phổ cập tin học, hướng dẫn làm một giáo án điện tử nên sử dụng các thiết bị cho công cụ giảng dạy được chuẩn bị tốt nhất trong quá trình dạy học

Khó khăn trong đổi mới phương pháp hiện nay:

• Giảng dạy cần phải có sự đa dạng và vận dụng những ứng dụng thực tế nhuần nhuyễn với lý thuyết hoặc các hình thức học tập để giúp học sinh có thể sáng tạo, phát triển thêm kiến thức phong phú. 
• Hiện nay, học sinh làm việc cá nhân hoặc thảo luận nhóm còn quá ít. Bàn ghế cố định cũng chính là khó khăn trong việc di chuyển để thảo luận nhóm
• Vẫn còn hạn chế chưa sử dụng thành thạo vì thế mà công việc giảng dạy chưa đưa được lại hiệu quả cao

Vì sao phải thay đổi mới phương pháp dạy học

Như chúng ta cũng đã biết, phương pháp dạy học là một trong những hình thức quan trọng nhất, bởi nếu có phương pháp dạy học hợp lý thì chất lượng hiệu quả việc học mới cao được, phương pháp có phù hợp mới có thể phát huy giúp học sinh phát huy được khả năng sáng tạo được. Nên chính vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học chính là điều cần thiết hiện nay. 

Qua đó chúng ta cũng thấy được vai trò, vị trí hàng đầu của giáo dục đó chính là đổi mới cách dạy học, để từ đó có thể đáp ứng một cách năng động hơn và hiệu quả hơn, từ đó cũng trực tiếp hơn với những nhu cầu của sự phát triển của đất nước

➡️➡️ Bạn nên đọc: Phương pháp dạy học tích cực

Một số biện pháp nâng cao phương pháp dạy học

Rèn luyện bổ sung kiến thức, đổi mới liên tục phương pháp giảng dạy

• Trau dồi các phương pháp dạy học truyền thống: Giảng viên cần nắm vững yêu cầu và sử dụng thành thạo các thiết bị trước khi lên lớp, những kỹ năng cần được đảm bảo như: Trình bày, thuyết trình, hay xử lý những tình huống trên lớp các câu trả lời..
• Phong phú những phương pháp dạy học: Để giúp các giáo viên có thể giúp học sinh nắm bắt kiến thức chất lượng, điều cần làm chính là phối hợp phong phú các phương pháp hình thức dạy học sao thật nhuần nhuyễn để từ đó phát huy năng lực của học sinh.

Trau dồi kiến thức, nâng cao chất lượng dạy

• Ngoài ra có thể kết hợp học nhóm để phát huy năng lực của mỗi cá nhân
• Rèn luyện dạy học theo phương pháp giải quyết vấn đề: Là quan điểm dạy để phát huy tư duy, nhận biết và giải quyết vấn đề. 

Vận dụng phương pháp dạy học theo tình huống

Với quan điểm dạy học này, học sinh cần tự lực để giải quyết một vấn đề mà giáo viên đưa ra, sau đó thống nhất và đưa ra kết quả được tổng hợp lại.

Nên sử dụng nội dung gắn liền với thực tiễn điều đó giúp học sinh dễ hình dung và vận dụng vào lý thuyết nhiều hơn. Cũng như tạo năng lực sự phát triển tư duy của học sinh hiện nay. 

Nên sử dụng phương tiện công nghệ thông tin vào trong dạy học

 Điều này chứng tỏ phương pháp dạy học này không thể thiếu, nó đóng vai trò quan trọng để đổi mới phương pháp dạy học nâng cao hơn, tăng cường sự phát triển của học sinh hơn trong thí nghiệm hay thực hành.  Ngoài ra, việc sử dụng phương tiện thiết bị cho giảng dạy, các giáo viên cũng nên sử dụng những phần mềm dạy học hoặc các ứng dụng điện tử như [ E – Learning ] để phục vụ trong công tác giảng dạy được tốt hơn. 

Xây dựng câu hỏi, đánh giá khoa học

Biết cách đánh giá kết quả tiếp thu kiến thức của học sinh theo mục tiêu nội dung bài học trong suốt quá trình rèn luyện bằng những bài tập hoặc các câu hỏi. Để từ đó học sinh chủ động hình thành và phát triển kỹ năng tự tìm tòi và đánh giá các học sinh với nhau. 

Tạo thói quen học tập cho học sinh

Làm thế nào để tạo thói quen và hình thành tư duy học tập tích cực cho học sinh đây là một vấn đề rất quan trọng, bởi nếu hình thành một thói quen tích cực luôn có một tác dụng rất lớn trong sự hình thành nên tính tích cực và sáng tạo của học sinh. Học sinh có thể đa dạng nhận thức tiếp thu, thu thập và phân tích những thông tin trước đó bằng phương pháp tạo nhóm học tập cho các em.

Đổi mới và đảm bảo môi trường học tập chất lượng

Giáo viên cũng cần phải xác định được những vấn đề cần đổi mới trong phương pháp học tập chính là: Xác định mục tiêu, nội dung và phương tiện hình thức tổ chức, đánh giá chất lượng.

Cần đảm bảo môi trường lớp học để từ đó lập ra một kế hoạch thời giảm đảm bảo tham đông đảo của học, cung cấp những ví dụ tham khảo như hình ảnh, mô hình…để giúp học sinh tiếp cận nhanh về những kiến thức mới

Qua bài viết này bạn đã hiểu thêm về đổi mới phương pháp giảng dạy chất lượng trong xã hội hiện nay. Cần đảm bảo về nội dung hình thức cũng như vai trò trong nền giáo dục đạt được hiệu quả cao nhất