[1,5 điểm]
- Độ lớn của vân tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi đượctrong một đơn vị thời gian. [0,5 điểm]
- Công thức tính vận tốc v = S/t. [0,5 điểm]
Trong đó: v: Vận tốc của vật. [0,5 điểm]
S: quãng đường vật đi được, đơn vị : km hoặc m
t: Thời gian vật đi hết quãng đường đó , đơn vị : giờ hoặc giây
- Đợn vị vận tốc là: [m/s] hoặc [km/h]
Câu hỏi trên thuộc đề trắc nghiệm dưới đây !
Số câu hỏi: 123
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an account
20:18:5003/08/2020
Trong các môn thể thao như điền kinh [hay bơi lội,...] thì huy chương vàng được trao cho người về đích sớm nhất, tức là người chạm đích có thời gian nhỏ nhất, và chúng ta gọi vận động viên đó là người chạy nhanh nhất [hay bơi nhanh nhất].
Vậy đại lượng để nhận biết sự nhanh hay chậm của chuyển động là gì? đó chính là vận tốc. Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết vận tốc là gì? công thức tính vận tốc và đơn vị của vận tốc được viết như thế nào?
I. Vận tốc là gì?
- Vận tốc là quãng đường đi trong một đơn vị thời gian
- Độ lớn vận tốc cho biết sự nhanh, chậm của chuyển động và được tính bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian.
II. Công thức tính vận tốc
- Vận tốc được tính theo công thức:
- Trong đó:
v: Vận tốc của vật.
s: Quãng đường vật đi được
t: Thời gian đi hết quãng đường
III. Đơn vị của vận tốc
- Đơn vị của vận tốc phụ thuộc vào đơn vị của độ dài và đơn vị thời gian
- Đơn vị hợp pháp m/s; km/h
1m/s = 3,6km/h; 1km/h = 0,28m/s.
- Độ lớn của vận tốc được đo bằng tốc kế
* Câu C5 trang 9 SGK Vật Lý 8: a] Vận tốc của một ô tô là 36 km/h, của một người đi xe đạp là 10,8 km/h của một tàu hỏa là 10 m/s. Điều đó cho biết gì?
b] Trong 3 chuyển động trên, chuyến động nào nhanh nhất, chậm nhất?
° Lời giải:
a] - Vận tốc của một ô tô là 36 km/h cho biết trong một giờ, ô tô đi được 36km.
- Vận tốc của một người đi xe đạp là 10,8 km/h cho biết trong một giờ, người đi xe đạp đi được 10,8km.
- Vận tốc cùa một xe lửa là 10m/s: trong một giây, xe lửa đi được 10m.
b] Để so sánh các chuyển động với nhau thì phải đối vận tốc của các chuyển động về cùng một đơn vị.
- Vận tốc ô tô là: v1 = 36 km/h = 36000m/3600s = 10 m/s
- Vận tốc của xe đạp là: v2 = 10,8 km/h = 10800m/3600s = 3 m/s
- Vận tốc của xe lửa là 10m/s.
→ Vậy chuyến động của xe lửa là nhanh nhất, người đi xe đạp là chậm nhất.
* Câu C6 trang 10 SGK Vật Lý 8: Một đoàn tàu trong thời gian 1,5 giờ đi được quãng đường dài 81 km. Tính vận tốc của tàu ra km/h, m/s.
° Lời giải:
- Vận tốc của tàu tính ra km/h là:
- Đổi s = 81[km] = 81000[m], t = 1,5 giờ = 1,5.3600 = 5400[s]
⇒ Vận tốc của tàu tính ra m/s là:
* Câu C7 trang 10 SGK Vật Lý 8: Một người đi xe đạp trong 40 phút với vận tốc là 12 km/h. Hỏi quãng đường đi được là bao nhiêu km?
° Lời giải:
- Ta có: 40 phút = 2/3 giờ
- Từ công thức tính vật tốc:
⇒ Quãng đường người đó đi được là:
- Đáp số: s = 8[km].
* Câu C8 trang 10 SGK Vật Lý 8: Một người đi bộ với vận tốc 4 km/h. Tìm khoảng cách từ nhà đến nơi làm việc biết thời gian cần để người đó đi từ nhà đến nơi làm việc là 30 phút.
° Lời giải:
- Ta có: 30 phút = 0,5 giờ.
- Khoảng cách từ nhà đến nơi làm việc bằng đúng quãng đường mà người đó đã đi trong 30 phút.
⇒ Quãng đường người đó phải đi là: s = v.t = 4.0,5 = 2 [km].
Như vậy, với bài này các em cần nhớ được công thức tính vận tốc là v = s/t từ đó có thể suy ra công thức tính quãng đường s = v.t và công thức tính thời gian t = s/v. Đồng thời các em cũng cần lưu ý đơn vị của vận tốc hợp pháp được tính là m/s hoặc km/h.
>> Có thể em quan tâm:
Ngoài ra, trong hàng hải, người ta còn dùng "nút" làm đơn vị đo vận tốc. Nút là vận tốc của một chuyển động mỗi giờ đi được 1 hải lý. Biết độ dài của 1 hải lý là 1,852km ta dễ dàng tính được nút ra km/h: 1 nút = 1,852 km/h = 0,514m/s.
Vận tốc của anh sáng là 300 000km/s [3.108m/s]. Trong vũ trụ, khoảng cách giữa các thiên thể rất lớn, vì vậy trong thiên văn người ta hay biểu thị những khoảng cách đó bằng "năm ánh sáng. Năm ánh sáng là quãng đường ánh sáng truyền đi trong thời gian một năm.
Một năm ánh sáng ứng với khoảng cách bằng: 3.105.365.24.3600 = 9,4608.1012km.
[trong đó v = 3.105km/s; t = 365[ngày].24[giờ].3600[giây]]
Trong thiên văn người ta lấy tròn một năm ánh sáng bằng 1016m [10 triệu tỉ mét]. Thế mà khoảng cách từ Trái đất tới ngôi sao gần [cận tinh - Proxima Centauri] nhất cũng lên tới gần 4,3 năm ánh sáng.
Như vậy, với nội dung bài này, các em đã hiểu được vận tốc là gì? ghi nhớ công thức và đơn vị của vận tốc và vận dụng trong việc giải các bài tập. Các khái niệm này sẽ đi cùng chúng ta xuyên suốt nội dung về vật lý, vì vậy các em cần nhớ thật kỹ. Mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.
Định nghĩa vận tốc là gì? Vận tốc trung bình là gì? Hiệu vận tốc là gì? Ý nghĩa của vận tốc?… Trong phạm vi bài viết dưới đây, hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu về định nghĩa vận tốc là gì cùng một số nội dung liên quan nhé!
Định nghĩa vận tốc là gì?
Vận tốc là đại lượng mô tả mức độ nhanh chậm và chiều của chuyển động.Vận tốc được xác định dựa trên quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian.
Vận tốc được biểu diễn bởi vectơ [có thể hiểu là “đoạn thẳng có hướng”]. Độ dài của vectơ vận tốc cho biết tốc độ nhanh chậm của chuyển động, đồng thời chiều của vectơ biểu thị chiều của chuyển động.
Do đó, vận tốc là một đại lượng hữu hướng, phân biệt với tốc độ – một đại lượng vô hướng đơn thuần mô tả tính nhanh chậm của chuyển động. Tốc độ là độ lớn của vectơ vận tốc.
Định nghĩa Vận tốc trong chuyển động thẳng đều
Xét một vật chuyển động thẳng đều, tốc độ và chiều chuyển động không thay đổi theo thời gian. Do đó, vector vận tốc có giá trị xác định và không đổi.
Khi đó, tốc độ chuyển động, hay quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian được tính bằng cách lấy quãng đường đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường đó.
Trong chuyển động thẳng của một chất điểm, nếu chất điểm chuyển động theo một chiều ta chọn chiều đó làm chiều dương thì độ lớn của độ dời bằng quãng đường đi được của chất điểm.
Công thức tính vận tốc
[v=frac{s}{t}]
- t: thời gian
- s: quãng đường
- v: tốc độ của chuyển động thẳng đều
Đơn vị của tốc độ
Trong SI, quãng đường đo bằng mét [m], thời gian đo bằng giây [s] thì tốc độ có đơn vị là mét trên giây [m/s]. Tốc độ có thể có những đơn vị khác, chẳng hạn như kilomet/giờ [km/h], phụ thuộc vào đơn vị mà ta chọn cho quãng đường và thời gian.
Như vậy, khi nói một vật chuyển động thẳng đều với vận tốc 10 m/s [giả sử ta đã biết chiều chuyển động nên vận tốc ở đây đơn giản là tốc độ], điều đó có nghĩa là cứ mỗi 1 giây, vật đi được quãng đường 10 mét. Để đổi đơn vị ta đổi từng phần của tỷ số.
VD: đổi từ 10 m/s = ? km/h
Ta có:
10m = 1/1000 km
1s = 1/3600 h
Chia 2 vế của 2 đẳng thức cho nhau ta được: 10m/s = 3.6 km/h
Nếu quan tâm đến chiều chuyển động, ta có thể quy ước 1 trong 2 chiều là chiều dương và gán cho vận tốc giá trị dương khi vật chuyển động cùng chiều với chiều dương đã chọn và giá trị âm khi vật chuyển động theo chiều ngược lại.
Định nghĩa vận tốc trung bình là gì?
Khi vận tốc của vật thay đổi theo thời gian, người ta có thể sử dụng khái niệm vận tốc trung bình. Vận tốc trung bình trong một khoảng thời gian nhất định được định nghĩa là tỉ số giữa sự thay đổi vị trí trong khoảng thời gian đang xét và khoảng thời gian đó. Phương trình toán học như sau:
[v_{tb}=frac{r-r_{0}}{t-t_{0}}=frac{Delta r}{Delta t}]
Trong đó:
- vtb : vận tốc trung bình
- r : vị trí cuối
- r0 : vị trí đầu
- t : thời điểm kết thúc
- t0 : thời điểm bắt đầu
Nhận xét: Kết quả phép trừ vector r – r0 còn gọi là độ dịch chuyển
Vận tốc trung bình trên những khoảng thời gian khác nhau có thể mang những giá trị khác nhau.
Mặt khác, cần phân biệt với tốc độ trung bình được định nghĩa là tổng quãng đường đi được chia cho khoảng thời gian được xét:
[{displaystyle {bar {v}}={frac {bar {s}}{t}}={frac {{bar {s}}_{1}+{bar {s}}_{2}+…+{bar {s}}_{n}}{t_{1}+t_{2}+…+t_{n}}}}]
[{displaystyle {bar {v}}={frac {bar {s}}{t}}={frac {{bar {s}}_{1}+{bar {s}}_{2}+…+{bar {s}}_{n}}{t_{1}+t_{2}+…+t_{n}}}}]
- v¯: tốc độ trung bình
- s: tổng quãng đường đi được trong khoảng thời gian
- t: khoảng thời gian
- s1, s2,…, sn là những quãng đường thành phần đi được trong các khoảng thời gian thành phần t1, t2,…, tn
Theo định nghĩa này, tốc độ trung bình không phải là độ lớn của vận tốc trung bình.
Khi nghiên cứu chuyển động biến đổi một cách chi tiết và chính xác, một đại lượng quan trọng hơn vận tốc trung bình được sử dụng. Đó là vận tốc tức thời.
Định nghĩa vận tốc tức thời là gì?
Vận tốc tức thời là sự mô tả mức độ nhanh chậm và chiều chuyển động tại một thời điểm xác định trên đường đi của vật. Nếu vận tốc trung bình cho ta một cái nhìn tổng quát về vận tốc của vật trong một khoảng thời gian xác định thì vận tốc tức thời cho ta một cái nhìn cụ thể, tại một thời điểm.
Để tính vận tốc tức thời tại một thời điểm ta xét vận tốc trung bình trong khoảng thời gian vô cùng nhỏ tính từ thời điểm đó.
[v=lim_{t-t_{0}}frac{r-r_{0}}{t-t_{0}}=lim_{Delta trightarrow 0}frac{Delta r}{Delta t}]
Phương trình toán học trên cho biết: khi khoảng thời gian được xét tiến dần đến 0 thì vận tốc trung bình tiến dần đến vận tốc tức thời [tại thời điểm t0]. Giới hạn này đồng nghĩa với đạo hàm của vị trí theo thời gian. Từ đó, vận tốc tức thời được định nghĩa như sau:
[v=frac{d_{r}}{d_{t}}]
Trong đó:
- v : vectơ vận tốc tức thời
- r : vectơ vị trí như một hàm số của thời gian
- t : thời gian
Diễn đạt bằng lời: Vận tốc tức thời là đạo hàm của vị trí theo thời gian.
Tìm hiểu cộng vận tốc là gì?
Như đã nói ở trên, vận tốc có tính tương đối, do đó, có thể nhận các giá trị khác nhau đối với các hệ quy chiếu khác nhau. Để “chuyển đổi” vận tốc từ hệ quy chiếu này sang hệ quy chiếu khác, người ta sử dụng phép cộng vận tốc.
Trong Cơ học cổ điển, công thức cộng vận tốc đơn giản là phép cộng véctơ được thể hiện như sau:
[v_{AB}=v_{AC}+v_{CB}]
Trong đó:
- vAB : vận tốc của A đối với B
- vAC : vận tốc của A đối với C
- vCB : vận tốc của C đối với B
Như vậy, vận tốc của một vật A đối với hệ quy chiếu B bằng vận tốc của A đối với một hệ quy chiếu trung gian C cộng với vận tốc của hệ quy chiếu trung gian đó đối với hệ quy chiếu B. Trên đây là bài viết về chủ đề định nghĩa vận tốc là gì, ý nghĩa của vận tốc là gì cùng với những nội dung liên quan. Hy vọng đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích. Chúc bạn luôn học tốt cũng như nắm chắc phần kiến thức vận tốc là gì!