Bất kỳ ai đều có một sở thích nghe nhạc riêng của mình, qua từng giai đoạn tuổi tác có thể sở thích nghe nhạc của bạn sẽ được thay đổi. Hiện nay, có rất nhiều những thể loại âm nhạc khác nhau nhẹ nhàng, sôi động, lãng mạn trữ tình hay nồng nàn sâu lắng… tất cả các giai điệu đó đều thuộc một trong các phong cách âm nhạc như Blues, hiphop, pop, rock, hoặc Jazz….
Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về lịch sử hình thành của một phong cách âm nhạc được nhiều người yêu thích đó là nhạc Blues.
Đang xem: Nhạc blues là gì
Blues bao gồm các nhánh như phong cách đô thị West coast blues, Chicago Blues…; phong cách đồng quê blues Texas, blues Piedmont… Nhạc Blues là thể loại nhạc có các điểm đặc biệt về dòng âm bass, lời bài hát và các loại nhạc cụ riêng.
Ở thế chiến thứ 2 nhạc Blues được chuyển đồi từ Blues acoustic sang Blues điện, và được mọi người biết đến một cách rộng rãi hơn, nhất là đối với người da trắng. Thể loại nhạc Blues Rock lai tạo được hình thành và phát triển trong những năm 60-70.
Blues được bắt nguồn từ thể loại nhạc folk music của người châu Âu, từ các bài hát cổ vũ, bài hát lao động, nhạc tôn giáo, những bài hát thánh ca, nhạc đồng án với những câu reo hò, la hét… Và Blues được phát triển từ những dòng nhạc dân gian của những dân nô lệ da đen ở các tiểu bang miền Nam nước Mỹ. Những bản nhạc blues thường giàu cảm xúc, dựa trên 3 hợp âm, giai điệu đơn giản và được viết theo các đề tài u buồn. Nhạc blues trở thành nguồn động lực tác động mạnh mẽ đối với các dòng âm nhạc phổ thông khác trong suốt những năm của thế kỷ 20.
Xem thêm: Biển Báo Đường Giao Nhau W
Năm 1700, hàng triệu người dân ở Trung và Tây Phi bị bắt phải rời khỏi quê hương mình để đi đến các đồn điền ở biển Caribe và nước Mỹ làm nô lệ.Những người nô lệ tại miền Nam nước Mỹ dùng những tiếng reo hò của mình để làm phương thức liên lạc trên đồng ruộng, họ sử dụng những bài hát lao động để giữ nhịp làm việc. Người lĩnh xướng sẽ hát một câu và những người còn lại sẽ hát theo, theo hình thức đối đáp của người Châu Phi.
Qua các bài hát thánh ca, những người nô lệ này bày tỏ nguyện vọng và niềm tin về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Các biến tấu của giai điệu âm nhạc được lặp lại liên tục bằng cách vỗ tay, ngâm nga và thay đổi nhịp điệu.
Sau tuyên bố giải phóng nô lệ năm 1862, những người nô lệ được giải phóng tự do, họ đi khắp các thành phố Bắc Mỹ và mang theo âm nhạc của họ.
Xem thêm: Xưởng In Ấn Bao Bì Nhựa Giá Rẻ Tphcm, In Bao Bì Nhựa
Một số bài dân ca nhạc Blues đầu tiên được nhạc sĩ W.C Handy viết từ nguồn cảm hứng khi ông nghe được một người vừa hát vừa lướt lưỡi dao trên cây đàn guitar trong khi chờ tàu hỏa ở Mississppi năm 1903. Và âm thanh đó sau này được gọi là tiếng guitar vuốt.
Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Là gì
Blues là một thể loại âm nhạc bắt nguồn từ người Mỹ gốc Phi - vùng Nam Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19. Nhạc Blues phát triển từ âm nhạc truyền thống châu Phi. Thể loại nhạc này là tổng hợp của những bài hát lao động và nhạc dân gian của dân lao động Châu Phi sinh sống tại Hoa Kỳ.
Bạn đang xem: Nhạc blue là gì
Những thông tin chung về nhạc Blue
Ban đầu, nhạc điệu rất thô sơ, sau đó được phát triển thêm với nhiều loại nhạc khí và trở thành thể loại âm nhạc phổ biến trong cộng đồng nô lệ Mỹ Phi. Nhạc Blues trở thành món ăn tinh thần cho những người Châu Phi trong đời sốn và thường được vang lên trong thời gian họ làm việc, vui chơi...
Motif blues, được sử dụng nhiều trong nhạc jazz, blues và rock and roll, đặc trưng bởi các gam tiến, trong đó blues mười hai thanh được sử dụng nhiều nhất. Các nốt nhạc blues với mục đích biểu cảm, được hát, phối khí và chuyển dần về quãng giọng phù hợp. Đây chính là sự khác biệt của thể loại nhạc này.Blues có những đặc điểm khác biệt so với những thể loại nhạc khác. Đặc biệt là trong lời bài hát, âm bass và các thể loại nhạc cụ hoà âm. Nhạc Blues truyền thống ban đầu có 1 câu hát được lặp đi lặp lại 4 lần. Vào đầu thế khỉ 20, Dòng nhạc Blues đã có một tiêu chuẩn riêng đó là tiêu chuẩn AAB
Nguồn gốc của nhạc Blues liên quan chặt chẽ đến văn hoá âm nhạc - tín ngưỡng của cộng đồng người Mỹ gốc Phi. Nhạc Blues Ngắn liền với sự tự do của những người nô lệ. Các nhà văn, nhà thơ bắt đầu tìm hiểu và viết về nhạc blues vào thế kỷ 20 trong các tác phẩm của mình.Lần xuất bản đầu tiên của nhạc Blues là vào năm 1908. Blues phát triển từ nhạc truyền thống sang nhiều thể loại và phong cách khác nhau, điển hình là blues đồng quê, blues Delta, blues Piedmont, blues Texas, Blues. Một số phong cách đương đại như Chicago blues và West Coast blues. Chiến tranh thế giới lần thứ hai đánh dấu quá trình chuyển đổi từ Blue acoustic sang Blues điện tử, và biến nhạc Blues tiếp cận thêm được một lực lượng người nghe trung thành - đặc biệt là người da trắng. Trong những năm 1960 và 1970, một hình thức lai được gọi là blues rock phát triển [pha trộn phong cách nhạc blues với nhạc rock].
Quá trình hình thành của nhạc Blue
Cho đến năm 1700, hàng triệu người ở Tây và Trung Phi đã bị đưa khỏi quê hương, vượt Đại Tây Dương để đến làm nô lệ trong các đồn điền ở vùng biển Caribe và nước Mỹ.
Nô lệ trong các tiểu bang miền nam nước Mỹ dùng tiếng hò để liên lạc trên đồng ruộng và những bài ca lao động để giữ nhịp điệu làm việc. Họ sử dụng hình thức đối đáp của Châu Phi khi người lĩnh xướng hát một câu và những người còn lại hát theo.
Các nô lệ bày tỏ sự đau khổ và niềm hy vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn qua những bài thánh ca. Tiết tấu và hòa âm Châu Phi được kết hợp với những bài ca Thiên Chúa giáo. Bằng cách ngâm nga,vỗ tay, và thay đổi nhịp điệu, các biến tấu của giai điệu được lặp lại liên tục.
Bản nhạc đầu tiên của người da đen được ghi âm là bài ca Tiếng Cười [ Laughing song] của George W. Johnson. Bài này được quảng cáo là “nhạc da màu”. Thời đó vẫn còn phân biệt chủng tộc và nhạc da màu do người da đen thu âm và chỉ dành cho người da đen.
Năm 1903, trong khi chờ tàu hỏa ở Mississppi, nhạc sĩ W.C Handy nghe thấy được một người vừa hát vừa lướt một lưỡi dao trên cây đàn guitar. Âm thanh ấy- sau này được gọi là tiếng “guitar vuốt”[slide guitar]- đã tạo cảm hứng cho Handy viết một số bài dân ca điệu Blues đầu tiên.
Ma Rainey[1886- 1939]
Ma Rainey là thành viên của một nhóm nhạc hát rong, trình diển ở nhiều thành phố khắp nước Mỹ. Trong những năm 1920, bà là một trong các nữ ca sĩ nhạc blues đã thu thanh những bài blues kinh điển của mình.
Blues điện tử
Chicago blues: trong những năm 1950, Mc Kinley Morganfield [ 1915- 1983] biệt danh là Muddy Waters, đã dùng bộ tăng âm của guitar của mình để chơi nhạc Delta blues cho ấn tượng hơn. Trống, controbat, piano xắc xô cùng chơi guitar và acmonica trong phong cách blues này.
Xem thêm: Hướng Dẫn Chơi Fifa Bằng Tay Cầm Đơn Giản, Dễ Hiểu, Hướng Dẫn Kết Nối Và Sử Dụng Tay Cầm Ps4 Chơi Fo4
Blues Rock: Chester Arthur Burnett [1910- 1976] được gọi là Howlin’ Wolf[ Sói Tru] do tiếng hát âm vang mạnh mẽ và thân hình to lớn của ông. Âm thanh của Blues rock kết hợp với nhạc blues ba hợp âm với tiết tấu boogie và phong cách rock and roll.
Soul blues phát triển trong những năm 1960, nhạc Soul là kết hợp của R&B [rhythm and blues], nhạc thánh ca gospel, và phong cách blues truyền thống.
Blues đồng quê.
Delta blues Charles Patton [1981- 1934] được xem là cha để của Delta blues, xuất thân từ vùng đất vô cùng nghèo đói ờ châu thổ sông Mississippi. Ông thường chơi guitar vuốt ầm ĩ trong những tư thế kì lạ và hát với giọng khàn khàn về thời cơ cực.
Texas blues trong những năm 1920, Lemon Jefferson “mù” [1893- 1929] người được xem là cha đẻ của texas blues, đã chơi theo nhịp nhún nhảy, thoải mái hơn. Ông có giọng hát cao và thường chơi những đoạn guitar độc tấu trong bài hát của mình.
Memphis blues những người trình diễn trong một ban nhạc dùng các nhạc cụ tự làm từ các vật dụng như sáo kazoo, chậu thiết làm trống bass, chai lọ, cùng các nhạc cụ rẻ tiền như đàn banjo, guitar và acmonica.
Piedmont bues hay blues Bờ biển Đông, trờ thành một phương pháp chơi guitar bằng ngón đặc trưng. Phong cách này được Boy Fuller “mù”[1907-1941] sử dụng và có tiết tấu ragtime đầy nhịp chỏi.
Louisiana blues hay blues vùng đầm lầy, như nhạc của Lightnin’ Slim [1913- 1974] có kiểu đệm guitar đơn giản, thoải mái và tiết tấu chậm, khiến âm nhạc có vẻ ảm đạm và như báo hiệu có điềm gở.
New Orleans blues như phong cách của Professor Longhair [1918- 1980], có thể nhận biết qua các nhịp chỏi vui vẻ của vùng Caribe chơi trên piano hay kèn chứ không phải chơi bằng guitar hay amonica.
Một số kiến thức trên hy vọng sẽ mang lại cho bạn đọc hiểu thêm về phong cách nhạc Blues.
Thế giới biết ơn những người da đen vì họ đã mang đến món quà của Thượng Đế. Âm nhạc của họ vừa da diết vừa đầy sức mạnh, vừa đơn giản vừa phong phú. Họ vừa lao động vừa ca hát, nhảy múa ngợi ca tình yêu và cuộc sống. Blues, Jazz, Soul, R'n'B... âm nhạc của người da đen là cái nôi của những dòng nhạc về sau, góp phần làm mờ ranh giới lãnh thổ và màu da, làm dày thêm lịch sử âm nhạc, văn hóa thế giới và mang đến những cảm xúc cho cuộc sống.
Blues là dòng nhạc xuất hiện gần như sớm nhất trong cộng đồng người da đen sống tại Mỹ. Đơn giản, trữ tình, thi vị, nhiều khoái cảm, có khi là hài hước và châm biếm, blues là tấm gương phản chiếu những tính cách đặc trưng và quan điểm của những người Mỹ-Phi trong ba phần tư của thế kỷ trước. Không một cá nhân nào được công nhận là đã sáng tạo ra blues. Tuy nhiên, rất nhiều nghệ sĩ từng tự nhận là người đã khám phá ra dòng nhạc này. W.C. Handy tự phong mình là "Cha đẻ của nhạc blues", ông nhấn mạnh rằng blues đã tìm đến ông vào năm 1903 qua một nghệ sĩ lưu động đang biểu diễn guitar trên con phố cạnh nhà ga ở Tutwiler, Mississippi. W.C. Handy cũng là một trong những nghệ sĩ ảnh hưởng nhiều nhất đến nhạc sĩ Mỹ cho đến tận bây giờ.
W.C. Handy [1873-1958], nghệ sĩ tự phong là "Cha đẻ của nhạc blues"
Lịch sử nhạc blues tôn vinh rất nhiều tên tuổi tiên phong từ thời kỳ đầu những năm 1920. Charlie Patton, âm nhạc của ông còn pha trộn âm hưởng của country và gospel, tuy không tự xưng nhưng được nhiều người nhận định là "Cha đẻ của nhạc blues". Robert Johnson - nghệ sĩ hát rong đã "bán cả linh hồn mình trên các ngã tư phố" và trở thành huyền thoại sau khi chết ở tuổi 27. "Thánh" Eric Clapton gọi Johnson là "ca sĩ blues quan trọng nhất từ trước đến nay". Ngoài ra là những tên tuổi nghệ sĩ khác: Son House, Blind Lemon Jefferson, Leadbelly, Muddy Waters... B.B. King, nghệ sĩ blues của Mississippi được tôn vinh nhạc sĩ blues có ảnh hưởng lớn nhất mọi thời đại, và người ta gọi ông là "Ông vua nhạc blues".
"Cha đẻ của nhạc blues", Charlie Patton [1887-1934]
Huyền thoại nhạc blues, Robert Johnson
"Ông vua nhạc blues", B.B.King [sinh năm 1925]
Tên gọi "blues"
"Blues đơn giản là khi một người tốt đang cảm thấy thật tệ". Thuật ngữ "blues" là cách viết ngắn gọn cho cụm "blue devils" - "những tên quỷ buồn bã", mang nghĩa là u sầu và buồn bã, xuất hiện lần đầu trong tên tác phẩm Blue Devils [1798] của George Colman. Tên gọi blues có lẽ đã được người Mỹ gốc Phi sử dụng từ rất lâu trước đó. Thế nhưng, từ "blues" lại chính thức được biết đến trước trong tên và lời bài hát của những nghệ sĩ da trắng. Đầu tiên là vào năm 1908, trong ca khúc "I Got the Blues" của Antonio Maggio. Tiếp đó là vào năm 1912 trong ca khúc "Dallas Blues" của Hart Wand, đồng thời được ghi dấu bản quyền là sáng tác blues đầu tiên. Trong ca khúc này, Wand miêu tả "blues" là một tâm trạng chán chường và phiền muộn. Cùng năm đó, W. C. Handy, nghệ sĩ tự phong là "Cha đẻ của nhạc blues" cho ra mắt ca khúc "The Memphis Blues". Và mãi đến năm 1920 mới xuất hiện trong ca khúc của một nghệ sĩ da đen Mỹ gốc Phi, "Crazy Blues", được sáng tác bởi Perry Bradford với sự trình bày của Mamie Smith.
Nguồn gốc nhạcblues
Thời kỳ đầu, cách thức biểu diễn call-and-response [gọi-và đáp] được coi là hình thức tiền thân của âm nhạc dạng blues, đó là phong cách biểu diễn rất hữu dụng mà không cần có đệm hay hòa âm và không bị giới hạn bởi bất cứ cấu trúc nhạc riêng biệt nào. Blues là một dạng tiến hóa từ cách hát không cần đệm và văn hóa truyền miệng của những nô lệ được chuyển đến Mỹ Tây Phi trở nên phong phú trong phong cách biểu diễn, và cũng từ đó sinh ra nhiều nhánh nhỏ. Tuy nhiên, ảnh hưởng từ những nghệ sĩ biểu diễn hát, kể chuyện hoặc ngâm thơ [griot] ở Tây Phi lại rất mong manh. Blues chỉ đơn thuần ứng dụng cách đối đáp call-and-response và kế thừa từ cấu trúc hòa âm của nhạc châu Âu. Từ đó trở thành một hình thức biểu diễn giao tiếp qua lại giữa giọng hát và tiếng guitar.
Blues cũng vay mượn một yếu tố nhạc khí và đệm hòa âm từ những gánh hát rong [minstrel shows] của người Ethiopia và nhạc tôn giáo [spiritual] của những người Phi châu bị biến thành nô lệ sống ở Mỹ.
Nhạc blues những ngày mới ra đời
Nhạc blues xuất hiện trước khi mang tên gọi này chừng vài chục năm, có thể trong khoảng năm 1890. Cũng như các dòng nhạc khác của người da đen ra đời trong thời kỳ nạn phân biệt chủng tộc rất gay gắt ở Mỹ, có rất ít tài liệu về nguồn gốc ra đời và nhạc blues những ngày đầu. Nền âm nhạc của người Mỹ gốc Phi lại phát sinh từ tầng lớp lao động, mà vốn người da đen thời kỳ đó đa phần không được học hành và không biết chữ. Bởi thế tài liệu về âm nhạc của họ càng hiếm có.
Tầng lớp lao động và nô lệ da đen ở Mỹ là những người sinh ra blues
"Blind" Blake [1896-1934], ca sĩ và guitarist nhạc ragtime thời kỳ trước khi blues chính thức ra đời
Nguyên nhân blues xuất hiện trong xã hội là điều không ai dám chắc. Nhạc blues bắt đầu được trình diễn vào thời kỳ có nhiều thay đổi trong xã hội Mỹ về vấn đề nô lệ. Đó là vào khoảng những năm 1870-1990, sau khi tổng thống Abraham Lincoln ban hành lệnh giải phóng nô lệ vào ngày 01/01/1863, và tiếp đến là sự ra đời của những "juke joint" - nơi tập trung ca hát, chơi bài, uống rượu của người da đen. Đầu những năm 1900 là mốc đánh dấu sự chuyển biến blues từ hình thức biểu diễn trong một nhóm nhỏ thành một hình thức riêng biệt hơn, bằng sự gia tăng số lượng người có ý thức học nhạc.
Juke joint của những người da đen
Nghệ sĩ blues biểu diễn trên phố
Vào thuở ban đầu ấy, âm nhạc chỉ được biết đến trong cộng đồng khai sinh ra nó. Khoảng những năm đầu thế kỷ 20 là một giai đoạn lịch sử đáng nhớ. Ghi âm, đài phát thanh sau đó là làm phim và video phát triển mang âm nhạc của người da đen đến với thế giới. Tuy nhiên, âm nhạc của người Mỹ-Phi, cụ thể là blues và ngay sau đó là jazz, mang đậm văn hóa và đặc trưng của người da đen. Bởi thế mà blues và jazz thời kỳ này được phân chia thành "race music" - hiểu nôm na là "nhạc chủng tộc". Người da trắng ban đầu cảm thấy bị xúc phạm và xấu hổ khi nghe nhạc của người da đen bởi ca từ có phần tục tĩu và điệu nhảy thiếu đứng đắn. Chủ đề tình dục được nhắc đến thường xuyên và lời lẽ thì thô thiển. Với sự xuất hiện của "hillbilly music" và hình thành nên nhạc country của người da trắng sau đó, thị trường âm nhạc chia ra làm hai mảng riêng biệt: nhạc của người da đen bán cho người da đen, nhạc của người da trắng bán cho người da trắng. Mặc dù khi đó chưa có sự phân chia rõ ràng về đặc tính âm nhạc giữa blues và country, ngoài sự khác nhau về chủng tộc và người biểu diễn.
Son House [1902-1988], ca sĩ, guitarist nhạc Delta blues và pha trộn thêm yếu tố country
Blues lớn lên tại Mississippi Delta, xuôi theo sông Mississippi là đến với New Orleans, quê hương của jazz. Blues và jazz sinh ra cùng thời và luôn ảnh hưởng lẫn nhau cho đến tận ngày nay. Tuy nhiên, khác với jazz, blues không có bước tiến mở rộng sức ảnh hưởng nào đáng kể khi di chuyển từ miền Nam đến miền Tây, cho đến tận những năm 1930s-1940s. Delta blues có phong cách du dương, sử dụng acoustic guitar, nhấn mạnh vào giai điệu. Đến khi vượt khỏi vùng lãnh thổ sông Mississippi để đến với thành thị, Delta blues được pha trộn thêm yếu tố điện tử, hình thành nên Chicago blues. Trong hành trình di chuyển đến các vùng khác nhau, nhạc blues khởi nguồn từ Delta đã sinh ra nhiều phong cách blues khác nhau, rất nhiều trong số đó là dạng lai jazz-blues. Blues cũng là được ghi nhận là sinh ra dòng nhạc rock'n'roll vào giữa thế kỷ 20.
Lead Belly [1888-1949], nghệ sỹ Delta blues tiêu biểu thời kỳ đầu
Hình ảnh điển hình của Chiacago blues thời kỳ 1920s-1960s, trong đó ca sĩ đồng thời là người thổi kèn harmonica
Henry "Son" Sims [1890-1958], nhạc sỹ delta blues, người chơi đàn fiddle và Muddy Waters [1913-1983], "Cha đẻ của nhạc Chicago blues hiện đại"