[Last Updated On: 07/07/2021]
– Trình bày được khái niệm và phân loại được các loại chỉ may.- Nắm được các yêu cầu đối với chỉ may và ảnh hưởng của độ săn đối với chỉ may.
Khái niệm
Chỉ là vật liệu liên kết sản phẩm may. Chỉ được sản xuất từ hai loại nguyên liệu dệt cơ bản là xơ thiên nhiên và xơ hoá học. Trong công nghiệp may sử dụng nhiều nhất là loại chỉ bông, chỉ tổng hợp. Chỉ là dạng sợi xe có thể chập
- Chập là ghép nhiều sợi đơn lại nhằm loại bỏ khuyết tật của sợi, tăng độ bền, độ đều cho chỉ.
- Xe là xoắn sợi đã chập nhằm nâng cao hơn nữa độ bền, độ đều và tăng độ co giãn tốt cho chỉ. Trước khi xe, chỉ được tẩm ướt để bề mặt được nhẵn hơn.
Phân loại chỉ may
1. Chỉ từ xơ, sợi thiên nhiên
– Chỉ bông.
Chỉ bông chiếm khoảng 80% tổng số các loại chỉ may trong may mặc. Chỉ được sản xuất từ sợi chải kỹ cao cấp qua các công đoạn chập, xe, nấu, nhuộm hoặc tẩy trắng, xử lý hoàn tất, làm bóng và đóng cuộn.
Phụ thuộc vào số sợi xe thành chỉ mà chỉ bông có các loại chỉ ghép hoặc chập 2, 3, 4, 6, 9, 12. Trong đó chỉ chập 2 hoặc 3 dùng để may quần áo thông dụng. Chỉ chập 6 dùng để may quần áo chuyên dụng. Những loại sản phẩm đặc biệt thì có thể dùng chỉ chập 9 và 12.
Chỉ sau khi quấn thành cuộn, chiều dài ống chỉ thường 200, 400, 600, 1000, 2000, 5000…
Những số hiệu qui ước thể hiện độ mảnh của chỉ bông: 10, 20, 30, 40, 50, 60, 80, 100 và 120.
– Chỉ tơ tằm
Đây là loại chỉ chiếm khoảng 1- 2% tổng số chỉ dùng trong may mặc. Nguyên liệu ban đầu sản xuất chỉ là từ sợi tơ được xoắn lại theo một hướng [ xe ít nhất là 3 tơ] có hướng xe ngược với hướng xoắn của tơ nguyên liệu.
Chiều dài ống chỉ tơ tằm khoảng 50-100m.
Chỉ tơ tằm có các số hiệu 13, 18, 33, 65, 75. Chỉ thông dụng có số 33, 65, 75 dùng để may quần áo bằng lụa mỏng. Chỉ số 13, 18 dùng để vắt sổ, may trang trí.
Chỉ tơ tằm phải đảm bảo được độ bền theo qui định, không được phép khuyết tật, các vết dầu mỡ… .
Chỉ tơ có đặc điểm trơn, đàn hồi, bền màu và chịu kéo rất tốt.
2. Chỉ từ xơ, sợi hoá học
a. Chỉ từ xơ, sợi nhân tạo
Chỉ tơ vixco làm bằng tơ vixco, chỉ được xe hai lần, dùng để vắt sổ. Chỉ được quấn ống lớn.
Chỉ được dùng ở mức độ hạn chế do một số nhược điểm về tính chất của xơ vitxcô như: độ bền kém chịu tác dụng với nhiệt kém, độ co lớn…
Chỉ polinôzic được sử dụng rộng rãi hơn chỉ vitxcô do có nhiều ưu điểm hơn như : trong môi trường khô cũng như môi trường ướt độ bền được nâng cao.
Chỉ bền vững khi giặt và khả năng chịu nhiệt cao hơn chỉ vitxcô. Chỉ được sử dụng cho các loại máy may có tốc độ khác nhau.
Chỉ có tính chất mềm, bóng và có thể hay thế các chức năng của chỉ bông khi may các loại quần áo khác nhau.
b. Chỉ từ xơ, sợi tổng hợp
Nguyên liệu sản xuất là từ các loại sợi hóa học kéo từ xơ polyamid, polyester. Quá trình sản xuất chỉ gồm chập, xe, nấu, tẩy trắng hoặc nhuộm màu hoàn tất, tẩm chất chống tích điện để nâng cao tính chịu nhiệt.
Chỉ có độ bền ma sát cao, độ bền kéo cao [cao gấp 1,5→2 lần so với chỉ tơ tằm và chỉ bông]. Chỉ được sử dụng hạn chế, do nhược điểm của chỉ polyamid là có tính đàn hồi, chịu nhiệt kém nên gây tác dụng không có lợi, làm ảnh hưởng đến quá trình tạo vòng, làm tăng độ nhăn vải tại các đường may.
Khi là các chi tiết bán thành phẩm nhiệt độ bề mặt là ép không được quá 1600C và thời gian không quá 30 giây.
Chỉ chịu nhiệt cao hơn chỉ PA và không nhăn khi may. Chỉ có kết cấu bề ngoài giống như chỉ bông nhưng có độ bền cao, chịu được các tác nhân hóa học và chịu nhiệt.
Chỉ polyeste sử dụng được ở những máy may có tốc độ 3000 mũi/phút. Có thể dùng kim xử lý đặc biệt để giảm nhiệt ma sát ở những máy may có tốc độ cao. Chỉ được sử dụng để may các loại đường may khác nhau, thường dùng làm chỉ may quần áo mặc ngoài và làm chỉ thêu.
Chỉ được tạo ra từ hai loại nguyên liệu:
- Phần lõi thường là sợi tổng hợp như polyester, polyamid, chiếm khoảng 70 % thể tích chỉ
- Phần nguyên liệu bao quanh bên ngoài thường là băng quấn từ xơ bông hay polinôzic
Chỉ lõi có ưu điểm là rất bền [bền chỉ bông khoảng 2 lần], đàn hồi và chịu nhiệt tốt, độ bền va đập lớn.
Chỉ được sử dụng để may đối với tất cả các loại vải và các loại quần áo khác nhau và được dử dụng nhiều để làm chỉ may quần áo mặc ngoài
Yêu cầu đối với chỉ may
1. Đồng đều về chi số
Trong quá trình tạo đường may, chỉ chịu sức kéo mạnh và sự ma sát với kim,vải, với các chi tiết dẫn chỉ của máy may. Độ đều của chỉ phải bảo đảm để ổn định độ bền của chỉ. Nếu sợi chỉ có chỗ thô, chỗ mảnh chênh lệch nhau nhiều thì trong khi may chỉ hay bị đứt ở đoạn chỉ mảnh, khi hình thành đường may chỗ yếu sẽ bị đứt trước làm đường may giảm.
Khi tạo thành đường may kết cấu của chỉ trở nên kém chặt chẽ và giảm độ bền chắc từ 10-40%. Trên các máy may tốc độ cao chỉ còn bị nung nóng do cọ xát mạnh với kim và dễ cháy khi may. Vì vậy độ đồng đều theo độ nhỏ của chỉ của chỉ có ảnh hưởng đáng kể tới lực căng của chỉ trong quá trình may.
2. Mềm mại
Chỉ cần có độ mềm mại, cân bằng xoắn để dễ may, giảm độ đứt khi may. Đối với vật liệu ít co phải dùng chỉ ít co để tránh đứt đường may khi giặt ủi. Độ mềm mại không đạt yêu cầu thì lúc đó mũi may có khả năng phồng lên lam giảm độ bền của đường may.
3. Độ đàn hồi
Trong quá trình sử dụng, sản phẩm may chịu tác động của nhiều lực, của việc giặt, là, của các loại hóa chất, chất tẩy… Chỉ sẽ bị bào mòn và bị kéo căng nhiều lần. Độ bền của chỉ sẽ giảm và sẽ bị đứt sau một thời gian sử dụng. Do vậy chỉ phải có độ đàn hồi cần thiết để làm giảm bớt hiện tượng đứt chỉ trong quá trình may cũng như trong quá trình sử dụng.
4. Cân bằng xoắn
Trong quá trình may, chỉ tiếp xúc với lỗ kim, cạnh của lưỡi kim tác dụng liên tục lên chỉ gây ra khả năng mở xoắn làm tăng bề mặt chỉ, làm chỉ dễ bị đứt . Vì vậy chỉ cần đạt được về độ cân bằng xoắn, nó liên quan đến hướng xoắn và độ săn của chỉ. Chỉ có độ săn không được lớn quá, nếu không chỉ sẽ cứng và dễ tạo ra gút, bỏ mũi may và bị đứt trong khi may do không cân băng xoắn. Để chỉ khâu cân bằng xoắn người ta xe sợi theo hướng xoắn thứ 2 ngược chiều với hướng xoắn thứ nhất.
5. Độ sạch và bền màu
Chỉ chứa nhiều tạp chất sẽ làm cho chỉ có những điểm dày điểm mỏng, chỉ không đạt về độ sạch. Chỉ không sạch là một trong những nguyên nhân làm đứt chỉ trong quá trình may và làm cho mũi may không đều.
Chỉ phải có độ bền màu [độ bền màu thể hiện khi sử dụng, khi giặt , là, khi tác dụng với ánh….], để không làm ảnh hưởng đến tới chất lượng của đường may và chất lượng của sản phẩm.
6. Độ co
Chỉ có độ co không phù hợp với vải sẽ tạo hiện tượng đường may bị nhăn và dễ bị đứt. Vì vậy cần lựa chọn chỉ may phù hợp với mỗi loại sản phẩm để không ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm.
Ảnh hưởng của độ săn đối với chỉ may
Độ săn có ảnh hưởng rất lớn đối với chỉ may:
- Nếu chỉ có độ săn quá lớn khi may hay bị xoắn, rối, đứt chỉ và đường may bị dúm.
- Nếu chỉ có độ săn thấp thì chỉ kém bền khi may hay bị đứt.
- Nếu chỉ có độ săn không đồng đều khi may bị đứt chỉ, gãy kim và đường may cục cộm.
- Nếu vải mỏng cần độ mềm mại chọn chỉ có độ săn thấp, nếu vải dầy cần chọn chỉ có độ săn sợi cao hơn.
1.Định nghĩa, khái niệm về chỉ may:
Chỉ may đươc cấu tạo có khả năng kéo căng, biến dạng xoắn trong suốt chu kì sống của sản phẩm. Chức năng cơ bản của chỉ là để tạo hiệu ứng thẩm mĩ và thực hiện nhiệm vụ may ghép các bộ phận chi tiết với nhau.
Theo định nghĩa được đưa ra bởi ASTM thì chỉ may là các sợi mềm dẻo, dễ uốn, đường kính sợi nhỏ, rất đều,… thường được xử lý gia công bề mặt ngoài bằng cách nhuộm, quét dầu,…dùng để may ghép hai hay nhiều miếng vải hoặc vật dụng với nhau thông qua đường may. Nó có thể được đưa ra bởi độ nhẵn, đều, gia công xử lí bề mặt thông qua quá trình hoàn tất để làm cho chỉ có độ bền khi di chuyển qua mắt kim và xuyên qua vải trong quá trình may.
Chỉ may được sử dụng rộng rãi: trong may mặc, túi khí, bàn ghế,…
2.Phân loại chỉ may
Chỉ may là thành phần chính để ráp nối các chi tiết vải tách rời thành sản phẩm may. Chỉ may được làm từ các nguyên liệu khác nhau.Chỉ may có thể được làm từ các loại xơ có nguồn gốc tự nhiên như bông, len, tơ tằm,… nguồn gốc nhân tạo như vixco, PES, PA, PAN,… hay kết hợp cả hai loại nguyên liệu trên. Chỉ may có thể được kéo từ xơ filament đơn hay nhiều xơ filament được xe săn với nhau hoặc tạo dún texture sử dùng may các sản phẩm co giãn lớn như quần áo bơi, quần áo thể thao, bo gấu áo,… tùy vào mục đích sử dụng. Các loại chỉ may khác
nhau cho ta các tính chất riêng biệt khác nhau. Có thể phân loại chỉ may theo nhiều cách sau đây:
2.1. Phân loại chỉ may theo nguyên liệu gia công
Tùy theo nguyên liệu gia công khác nhau mà ta có chỉ bông, chỉ len, chỉ tơ tằm, chỉ PeCo,…
Dưới đây là một số loại nguyên liệu phổ biến dùng làm chỉ may và mục đích sử dụng của chúng:
2.2.Phân loại chỉ may theo cấu trúc chỉ: chỉ từ sợi kéo từ xơ cắt ngắn, sợi lõi, sợi filament.
– Chỉ làm từ sợi kéo từ xơ cắt ngắn gồm các xơ cắt ngắn: Có thể dùng nhiều loại xơ nhưng xơ phổ biến nhất là PES. Hai tới sáu sợi đơn được xe lại với nhau. Chỉ từ sợi kéo sợi xơ ngắn bền, có độ đàn hồi và độ bền mài mòn tốt. Chỉ làm từ sợi lõi xơ cắt ngắn gồm có sợi
filament polyeste hoặc nilon được bao quanh bới xơ cắt ngắn thường là bông và polyeste. Chỉ từ sợi lõi có độ vặn đường may ít hơn và đường may ít nhăn hơn chỉ làm từ sợi xơ ngắn khi mà kim đi xuyên qua vải.
-Sợi lõi: Được bọc bông cung cấp độ bền và tính dễ chịu. Ngoài ra chỉ từ sợi lõi sử dụng bông là lý tưởng cho quần áo 100% được nhuộm. Chỉ từ sợi lõi có khả năng may tốt hơn chỉ từ xơ cắt ngắn. Điển hình là chỉ từ sợi lõi so độ bền cao hơn chỉ từ sợi cắt ngắn có cùng kích thước. Ngoài ra độ săn so thể bị tở bớt ra khỏi sợi kéo từ xơ cắt ngắn trong quá trình may làm cho chỉ kém bền hơn.
-Chỉ filament: có thể là filament đơn hoặc multifilament.
+ Chỉ filament đơn: gồm chỉ một sợi filament nylon tương tự như đầu dây câu. Các chỉ này không dễ nhìn thấy trong hàng may mặc có màu sắc bất kỳ do có màu trong suốt. Sử dụng sợi này giảm thời gian dự trữ chỉ tới mức thấp nhất và giảm không gian bảo quản cần thiết. Chỉ monofilament rất bền cho nhiều loại vải. Nó có độ bền mài mòn cao, cứng và rất trơn làm cho nó khó xử lý. Khi chỉ này bị đứt nó nhanh chóng tuột mũi ra và đầu chỉ có thể kích thích da người mặc.Do vậy nó chỉ dùng cho quần áo giá rẻ và hay dùng cho các đường may viền.
+ Chỉ multifilament: gồm nhiều sợi filament đơn được xe lại với nhau. Các filament cũng có thể được dính lại với nhau để hình thành sợi dính kết. Loại chỉ này thường sử dụng trong hàng bọc nội thất và sản phẩm giày là các sản phẩm yêu cầu độ bền cao. Chỉ multifilament có thể được tạo dún để làm cho chúng có vẻ ngoài và cảm giác giống hơn với sợi từ xơ cắt ngắn. Tạo dún làm cho chỉ thêm khả năng che phủ, giãn và làm cho người mặc thấy thêm dễ chịu và phù hợp với vải
dệt kim. Đồng thời làm cho chỉ ít tuột mũi hơn so với chỉ không tạo dún. Cả chỉ được tạo dún và không tạo dún dễ bị xoắn kiến trong qua trình may và mặc hơn là chỉ từ xơ cắt ngắn hay chỉ từ sợi lõi.
2.3. Phân loại chỉ may theo chức năng hoàn tất
Tùy theo sản phẩm may có chức năng khác nhau mà sử dụng cho chống cháy, chống mốc, chống thấm nước, chống cắt, chỉ chống tia UV, chỉ chống tia phóng xạ, chỉ từ tính, chỉ nhiễu xạ rada,…
3.Yêu cầu về tính chất của chỉ may
3.1. Yêu cầu đối với chỉ may
Chỉ may cần trượt nhẹ nhàng, trơn tru qua mắt kim rất nhỏ và qua các lớp vài mong trong quá trình may gia công để tạo ra đường may mong muốn một cách hiệu quả nhất nên cần đáp ứng một số yêu cầu sau:
-Yêu cầu cao về khả năng may
-Yêu cầu về tình bền lâu, tính ổn định cả về kích thước và màu sắc
-Yêu cầu về giá thành tương ứng với đường may mong muốn, thiết kế
-Yêu cầu về tính thẩm mỹ đường may
3.2 Các tính chất của chỉ may
Các tính chất quan trọng nhất của chỉ may liên quan đến chất lượng, công năng, khả năng may là màu chỉ, độ bền, độ đồng đều, loại xơ, chất xử lý hoàn tất, cỡ chỉ, độ săn, độ co, độ đàn hồi, độ dãn dài và cấu trúc.
– Màu chỉ: Màu chỉ tác động đến chất lượng. Màu,ánh màu và độ bóng tất cả đều nên được xem xét. Hàng may mặc chất lượng cao nhất sử dụng màu của chỉ hợp với màu chủ đạo của vải. Để hợp màu tốt nhất của vải thường màu chỉ hơi sẫm hơn màu của vải. Việc nhuộm màu chỉ rất quan trọng phải bền màu với ánh sáng và giặt. Nếu chỉ nhuộm bạc màu theo thời gian, ngoại quan của quần áo bị ảnh hưởng xấu. Chỉ không được chạy màu hoặc mòn trên vải.
– Độ bền của chỉ: Độ bền là quan trọng đối với độ bền lâu của mũi may và đường may. Đứt chỉ liên tục do chỉ kém bền trong quá trình may quần áo có thể làm hỏng kế hoạch sản xuất và dẫn đến đường may chất bền; tuy nhiên chỉ bền lại không phải luôn luôn là điều tốt.
+Độ bền đứt cao [lớn hơn 30cN/tex]: Thông thường chỉ may cần bền hơn vải để không bị đứt khi may, giặt và sử dụng.
+Độ bền mài mòn, uốn, nén, xoắn, ma sát trên máy may tốc độ cao với các loại ứng suất và biến dạng lặp đi lặp lại với tấn suất cao trên chỉ may làm giảm đáng kể các tính năng và độ bền của chỉ sau khi may. Tốc độ máy may, chế độ cài đặt máy và chỉ may quyết định đến các ứng suất và biến dạng trên chỉ may.
+Độ bền màu: là khả năng giữ màu của chỉ khi giặt, ánh sáng, mồ hôi, hóa chất, là ủi,…
– Độ đều của chỉ : Yêu cầu chỉ may cần có độ đều cao, mềm mại không có lỗi , không xù lông, không xoắn kiến, không có nút không gút, không vón cục,…. đảm bảo chỉ có thể đi qua các bộ phận công tác trên máy may một cách dễ dàng. Các đoạn chỉ to không thể tự do đi qua các bộ phận tiếp xúc với chỉ của máy may có thể dẫn tới đứt chỉ trong khi may. Các đoạn chỉ mỏng có thể kém bền và gây ra đứt chỉ trong khi may hoặc trong khi mặc.
– Cỡ chỉ: Các loại vải nặng yêu cầu chỉ to hơn, vải nhẹ hơn yêu cầu chỉ mảnh hơn do chỉ càng to thì càng bền. Các loại chỉ to hơn bị mài mòn do diện tích tiếp xúc lớn hơn. Chỉ to cũng gây ra hiện tượng nhảy mũi. Do kim xuyên vào vải chỉ làm thay đỏi vị trí của sợi gần lỗ kim, Nếu chỉ quá to sự dịch chuyển này có thể gây ra nhảy mũi. Mật độ vải càng cao và chỉ càng to thì cơ hội cho nhả mũi kim may do dịch chuyển càng lớn. Để giảm hiện tượng này cần chọn chỉ mảnh nhất có thể.
– Độ săn chỉ: Hầu hết chỉ thường có hướng xoắn Z. Cách xe sợi ảnh hưởng đến độ ổn định của chỉ.Độ săn là quan trọng. Độ săn quá lớn làm cho chỉ bị xoắn kiến dẫn đến chỉ bị xoắn vòng, vòng chỉ kim nghiêng ra xa cơ cấu móc vòng chỉ trong quá trình may dẫn đến mũi may bị nhảy hoặc tạo mũi may xấu. Độ săn quá ít sẽ ảnh hưởng xấu đến độ bền của chỉ.
– Độ co chỉ: Độ co là đại lượng mà chi co lại dưới tác động của giặt hoặc làm nóng. Độ co của chỉ may nên tương hợp với độ co vải. Nếu chỉ may có độ co cao hơn độ co của vải thì đường may có thể bị nhăn khi tiếp xúc với nước và nhiệt.
– Độ đàn hồi và giãn dài của chỉ: Cả hai tính chất đều quan trong vì nó đánh giá độ giãn của đường may
+ Độ đàn hồi: là lượng mà chỉ sẽ hồi phục lại tới chiều dài ban đầu sau khi được kéo giãn ra một lượng nhất định. Độ đàn hồi đặc biệt quan trọng trong vải dệt kim co giãn do chỉ cần có độ đàn hồi lẫn ổn định cao. Độ đàn hồi của chỉ kém sẽ dẫn đến các mũi may lỏng và làm cho đường may nhăn hoạc có độ che phủ không cao. Chỉ không ổn định có thể giãn dài và hồi phục quá nhiều tạo ra đường may nhăn tương tự về nhăn đường may của độ co.
+ Độ giãn dài: là lượng mà chỉ có thể giãn ra cho tới khi nó đạt tới điểm đứtchung chỉ may cần có đầy đủ mọi tính chất đàm bảo tạo ra đừơng may có độ bền, độ ổn định, độ đều, độ co giãn đàn hồi và độ ổn định cả về kích thước và màu sắc phù hợp với vải và tính thẩm mỹ trong qua trình may, sau khi may và trong suốt quá trình sử dụng.
4. Một số loại chỉ may thông dụng
4.1.Chỉ bông
– Đây là loại chỉ đa năng, làm từ 100% xơ thiên nhiên [xơ bông] chải kỹ, chất lượng cao, sử dụng được cho máy có tốc độ cao.
– Trong dung dịch kiềm: Bị trương nở trong kiềm vì thế trong khi nhuộm các phân tử nhuộm dễ dàng lọt qua các xơ làm cho quá trình nhuộm trở nên dễ dàng hơn, tăng độ bóng cho chỉ. Đồng thời cũng tăng độ bền cho chỉ.
– Cho chỉ đi qua ngọn lửa với tốc độ cao để giảm xù lông.
– Chỉ được gia công với sáp hoặc chất hóa học khác để tăng độ bóng. Việc làm này làm tăng độ bóng, bảo vệ cho chỉ nhưng lớp phủ ngoài này dễ bị trầy xước và có thể bị mắc vào trong kim, máy.
-Kích thước của chỉ cotton có thể được thể hiện là Tex40 hay là T-40.
-Đặc trưng của chỉ cotton
+Mềm mại, ít ma sát, tiết diện tròn
+Độ bền không quá cao, có xu hướng co lại khi giặt, hấp, nhuộm. Chỉ bông không chịu được chế dộ kéo giãn liên tục.
+Khả năng may xuất sắc vì các xơ bông không bị ảnh hưởng nhiều bởi nhiệt sinh ra dokim xuyên qua vải trong quá trình may.
+Chỉ bông được xử lý kiềm bóng có khả năng may tốt, bóng đẹp nhưng vẫn hơi bị co khi nhúng ướt.
+Ngoại quan đẹp nhưng ít co giãn nên không dùng cho vải dệt kim.
+Yêu cầu cao về các tính chất xử lý bề mặt như độ đều, độ bóng, ma sát,…
4.2.Chỉ Polyeste
-Được làm từ xơ polyeste- là xơ nhân tạo được sản xuất bằng cách cho nhựa polymer đi qua những lỗ nhỏ dưới áp suất cao và làm đông đặc dưới dạng filament.Đây là một trong các loại chỉ tốt nhất, bền nhất, đa năng nhất nhờ độ bền cao, độ bền màu, độ bền hóa chất với giá thành rẻ.
-Kích thước của chỉ polyeste được thể hiện là Tex25.
-Đặc trưng của chỉ Polyeste:
+Bền đứt: được sử dụng cho máy có công suất cao.
+Độ bền và ổn định kích thước tốt, mềm, bóng, mượt hơn chỉ bông.
+Chịu bền mài mòn ở mức độ cao, bền màu cao, bền mối mọt, bền chống mục, hóa chất và kháng nấm mốc.
+Khả năng chống nhăn, co giãn, phục hồi tốt hơn bông.
+Bị ảnh hưởng bởi nhiệt dộn cao khi may tốc dộ cao, các lớp vải thô, dày.
+ Giá thành rẻ
+Cấu trúc, chủng loại phong phú: chỉ xe đơn, xe kép, chỉ bọc lõi,…
4.3.Chỉ Rayon
-Được tạo ra bằng cách cho cellulose acetate qua các lỗ nhỏ dưỡi áp suất cao sau đó làm đông đặc dưới dạng filament.
-Kích thước của chỉ Rayon được thể hiện Tex25.
-Đặc trưng của chỉ Rayon:
+Ngoại quan bóng đẹp, mềm mại
+Độ bền nhiệt cao.
+Độ bền thấp, đặc biệt giảm bền, giảm modun đàn hồi trong môi trường nước.Độ bền thấp hơn Polyeste.
+ Không co giãn, không phai màu sau khi giặt.
4.4.Chỉ tơ tằm
-Chỉ làm từ tơ tự nhiên bền, bóng, đẹp, mềm mại, sang trọng. Thường sử dụng cho khâu
tay, khâu lược và may đo mặt hàng sang trọng, cao cấp. Chỉ tốt nhất may vải len,lụa tơ tằm.
-Chỉ rất đàn hồi.
-Bền, mềm mại, bóng đẹp, có thể kéo giãn trong khoảng thời gian dài.
-Chỉ trung bình để may, chỉ mảnh để may vải len chải kỹ và lụa tơ tằm. Chỉ nặng hơn dùng để may rua trang trí, khuyết áo …
4.5.Chỉ PA
-Chỉ số độ bền và độ nhỏ cao.
-Độ bền mài mòn tốt nhưng độ bền màu ánh sáng lại không cao dễ bị lão hóa dưới ánh nắng.
-Tính chất giãn không thuận lợi.
-Tính năng đặc biệt là khả năng chống cháy, chống cắt.
4.6.Chỉ bọc lõi
-Độ bền tuyệt hảo.
-Độ bền mài mòn của các tơ PES cho phép tạo ra đường may vững chắc và bền chặt.
-Khả năng cách nhiệt cao của lớp xơ bông vào ngoài giúp đường may chịu được nhiệt độ, khả năng phục hồi đàn tính xuất sắc mà không bị đứt chỉ.
– Chất bôi trơn được giữ lại trên lớp phủ bông bao ngoài cung cấp khả năng làm mát cao hơn tránh chỉ bị cháy tại mắt kim.
5. Xử lý hoàn tất chỉ may.
5.1.Cân bằng xoắn
– Chỉ may cói độ xe săn cao được dân cằng xoắn nhờ hấp hay định hình. Nhiệt độ thường giữ ở 100oC÷105oC. Thời gian hấp thuộc mức độxe săn sợi xe. Xử lý nhiệt đem lại sự ổn định và cân bằng xoắn và các tính chất co giãn của chỉ may, tính xoắn kiến.Chỉ PES và PA cần nồi hấp ở áp suất cao trong khi chỉ bông chỉ cần áp suất thấp.
5.2.Nhuộm
Chỉ may yêu cầu có độ bền màu cao và độ nhuộm màu chính xác cao. Chỉ cần bền màu với ánh sáng,giặt, là, hấp, mồ hôi. Với các loại chỉ khác nhau thì quá trình nhuộm cũng có những thay đổi nhất định.
-Tiền xử lý: Nhằm làm sạch tất cả các chất bẩn, tính chất bám trên chỉ may nhờ quá trình nấu, giặt trong môi trường kiềm với các chất giặt thông thường. Nếu nhuộm các màu tươi sáng cần phải tẩy trắng bằng các hóa chất tấy như H2O2,…
-Tiền định hình: Định hình trước khi nhuộm có tác dụng chống nhăn, ổn định kích thước và ngăn chống vón kết.
– Đốt lông: Làm cho các xơ trôi nổi gắn vào thân xơ.
-Có thể nhuộm chỉ bông bằng thuốc nhuộm trực tiếp, thuốc nhuộm hoàn nguyên VAT hay hoạt tính [do chất lượng màu nhuộm, màu ánh sáng trong khoảng rộng, độ bền màu tốt lại tồn tại ở mọi trạng thái như bột, hồ, lỏng tan trong nước nên hiện nay thuốc nhuộm hoạt tính rất thông dụng cho chỉ may cotton]. Khả năng nhuộm màu của:
– Khả năng nhuộm màu sáng trong khoảng màu rộng, là loại thuốc nhuộm cation.
-Chất lượng lên màu cao, chất lượng nhuộm đều màu.
-Độ bền màu giặt , ánh sáng, mồ hôi tốt
-Dạng bột, hồ, lỏng hòa tan trong nước chỉ cần nhiệt độ