Đánh giá chính sách thuế thu nhập cá nhân

Tình hình kinh tế, mặt bằng giá hàng hóa, dịch vụ đã có nhiều thay đổi nhưng chính sách thuế thu nhập cá nhân đã duy trì gần 10 năm nên có nhiều quy định đã lạc hậu.

Nghiên cứu sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, trong đó có phương án điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh; thay đổi khởi điểm chịu thuế là yêu cầu cấp thiết và được các đại biểu quan tâm thảo luận.

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) nêu quan điểm, các quy định trong tính thuế thu nhập cá nhân như khởi điểm thu nhập chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh, bậc chịu thuế... không được cập nhật theo biến động của lương tối thiểu, giá cả và lạm phát. "Có nội dung đã lạc hậu cả chục năm. Đây là bất cập lớn", đại biểu Trần Văn Lâm nhấn mạnh.

Luật Thuế thu nhập cá nhân được ban hành vào năm 2007, áp dụng từ ngày 1-1-2009 và trải qua một số lần sửa đổi. Trong đó, tính từ lần sửa đổi luật gần nhất vào cuối năm 2012, tính đến nay đã hơn 10 năm và có một số quy định đã không theo kịp thực tiễn. Đơn cử, tới nay, dù mức giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh lên 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, nhưng các mức này là chưa theo kịp tốc độ tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ, không đủ để người lao động bảo đảm cuộc sống bình thường ở đô thị lớn. Thêm vào đó, quy định này lại áp dụng chung cho cả nước, không phân biệt vùng miền, trong khi Chính phủ chia lương tối thiểu của người lao động thành 4 vùng khác nhau với mức chênh lệch khá đáng kể.

Quy định thu nhập dưới 1 triệu đồng/tháng mới được xem xét là người phụ thuộc cũng là điều gây nhiều bất cập. Nhiều người đặt câu hỏi, với người già có mức lương hưu thấp, xoay quanh vài triệu đồng/tháng, trong thời buổi hiện nay, nhất là ở những thành phố có giá cả cao như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng... làm sao để người già có thể sống được nếu không có sự hỗ trợ từ con cái? Đáng chú ý, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Cách tính này chưa sát với thực tế cuộc sống, bởi để chờ tới thời điểm CPI thay đổi 20% sẽ phải mất tới 5-7 năm, trong khi giá cả hàng hóa, chi phí sinh hoạt biến động không ngừng.

Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân là vấn đề hết sức cấp bách, mang ý nghĩa nhân văn và bảo đảm công bằng cho người lao động. Ðây cũng là cách khoan thư sức dân và nuôi dưỡng nguồn thu. Rất nhiều người lao động đang trông đợi luật được sửa đổi sớm, chứ không nên chờ tới năm 2025 mới đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ mười (tháng 10-2025), thông qua tại Kỳ họp thứ mười một (tháng 5-2026) như dự kiến hiện nay.

Một trong những nội dung cần sửa đổi của Luật Thuế thu nhập cá nhân là phải linh hoạt điều chỉnh mức thu nhập chịu thuế và mức giảm trừ gia cảnh. Việc thay đổi này có thể thực hiện hằng năm và gắn nó với sự thay đổi của CPI. Ví dụ, sau mỗi năm, chỉ số giá tiêu dùng tăng 5% thì mức giảm trừ gia cảnh phải tự động tăng 5% mới phù hợp với thực tiễn. Mặt khác, ngưỡng phải nộp thuế và mức giảm trừ gia cảnh cần được áp dụng khác nhau giữa các vùng miền, bảo đảm đời sống cho người lao động sống ở khu vực đô thị có chi phí sinh hoạt đắt đỏ.

VŨ DUNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Y tế xem các tin, bài liên quan.

Kiến nghị tăng mức giảm trừ gia cảnh với thuế thu nhập cá nhân

Bộ Tài chính vừa có công văn trả lời cử tri tỉnh Thái Bình kiến nghị nghiên cứu phương án điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với thuế thu nhập cá nhân.

Xử lý những bất cập lớn của Luật Thuế thu nhập cá nhân

LTS: Bộ Tư pháp đang xây dựng dự thảo trình Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, đề xuất sửa đổi một loạt quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Báo Quân đội nhân dân giới thiệu bài viết của luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trưởng ban Tư vấn và phản biện chính sách, Hội các nhà Quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD) về những bất cập của Luật Thuế TNCN.

Chiều 5/10, tại cuộc họp báo thường kỳ quý III/2023 của Bộ Tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, rà soát, có đánh giá tổng thể việc thực hiện các chính sách tài khóa, đặc biệt là các giải pháp về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí để tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội trong thời gian tới.

Nghiên cứu trình Quốc hội tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng vào năm 2024: Bộ Tài chính đang tiến hành các quy trình thủ tục để thực hiện

Theo ông Trương Bá Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính), thời gian qua, trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, Bộ Tài chính đã tham mưu các cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn nhiều khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính cho thấy, trong tháng 9, cơ quan Thuế, Hải quan tiếp tục triển khai các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã ban hành để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Tổng số tiền miễn, giảm, gia hạn ước tính đến hết tháng 9 khoảng 152,5 nghìn tỷ đồng (miễn, giảm khoảng 49,6 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 102,9 nghìn tỷ đồng).

“Hiện Bộ Tài chính đang có đánh giá tổng thể việc thực hiện để tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội các giải pháp tới đây” - ông Trương Bá Tuấn nói.

Vừa qua, trên cơ sở cuộc họp của Chính phủ thường kỳ tháng 9/2023 và thực hiện chính sách phục hồi, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp tục thực hiện giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu và nghiên cứu trình Quốc hội tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng vào năm 2024. Bộ Tài chính đang tiến hành các quy trình thủ tục để thực hiện.

Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ được đề xuất sửa đổi nhiều vấn đề tổng thể vào thời gian tới

Việc giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là vấn đề được phóng viên đặt câu hỏi tại cuộc họp báo của Bộ Tài chính. Về vấn đề này, đại diện Cục Quản lý, giám sát thuế, phí và lệ phí cho biết, Quốc hội ban hành Luật Thuế TNCN có hiệu lực từ năm 2009 cho đến nay (đã qua quá trình sửa đổi, bổ sung vào các năm 2012, 2014), đưa sắc thuế này trở nên hiện đại và toàn diện hơn.

Đáng lưu ý, từ kỳ tính thuế năm 2020, mức giảm trừ với đối tượng nộp thuế đã nâng từ 9 triệu lên mức 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm). Ông Trương Bá Tuấn cũng khẳng định, thẩm quyền điều chỉnh đã quy định trong luật là thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bộ Tài chính đã theo dõi sát sao và đề xuất theo đúng quy định. Khi CPI biến động hơn 20% thì đề xuất điều chỉnh, không phải sửa luật. Luật Thuế TNCN sẽ được đề xuất sửa đổi nhiều vấn đề tổng thể vào thời gian tới.

“Về chương trình tổng thể, triển khai đề án xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội khóa 15, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ kết quả rà soát tổng thể các luật thuế, Chính phủ đã có báo cáo Quốc hội, trong đó có một số định hướng lớn về sửa Luật thuế TNCN, theo lộ trình thực hiện Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến 2030. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ sửa 2 luật là Luật thuế GTGT, thuế TTĐB” - ông Trương Bá Tuấn thông tin thêm.

Tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương để vận hành Quỹ BOG hoạt động hiệu quả

Trả lời một số ý kiến liên quan đến việc sử dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG) xăng dầu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá Phạm Văn Bình cho biết, Nghị định số 95/2021/ NĐ-CP ngày 1/11/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 về kinh doanh xăng dầu đã quy định rõ, các thương nhân xăng dầu đầu mối phải trích lập, hạch toán và theo dõi riêng Quỹ BOG tại tài khoản mở tại ngân hàng.

Thương nhân kinh doanh xăng dầu đầu mối có trách nhiệm trước pháp luật về bảo quản số dư quỹ đúng quy định.

Về hình thành Quỹ BOG, quỹ hình thành tại doanh nghiệp đồng thời với giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp, vì đây là quỹ đặc thù. Bộ Tài chính thường xuyên kiểm tra, giám sát quỹ, hàng tháng có tổng hợp và hàng quý công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Công thương thực hiện giám sát, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý các vi phạm.

“Thời gian tới Bộ Tài chính tiếp tục chủ động phối hợp với Bộ Công Thương để có giải pháp, có cách thức vận hành Quỹ BOG hoạt động hiệu quả” - ông Phạm Văn Bình nói.

Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết thêm, việc trích lập, hình thành và quản lý Quỹ BOG xăng dầu đã triển khai đầy đủ, từ xây dựng khung khổ pháp lý, quản lý, giám sát. Diễn biến tình hình quản lý, sử dụng Quỹ của các doanh nghiệp thời gian gần đây đã đặt ra cho cơ quan quản lý vấn đề đó là phải quản lý chặt chẽ, minh bạch việc hình thành và sử dụng quỹ. Lãnh đạo Bộ Tài chính đã chỉ đạo Cục Quản lý giá phối hợp các cơ quan quản lý rà soát, nắm bắt diễn biến trên thực tế để đề xuất các cấp có thẩm quyền hoặc giải quyết trong thẩm quyền của Bộ.

“Hiện nay Bộ Công Thương đang được lãnh đạo Chính phủ giao sửa đổi, bổ sung Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 1/11/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 về kinh doanh xăng dầu, trong đó có nội dung quản lý Quỹ BOG xăng dầu. Bộ Tài chính sẽ có nhiều tham góp về vấn đề này để gửi Bộ Công Thương trình Chính phủ. Những bất cập sẽ được sửa đổi, bổ sung để quản lý Quỹ BOG chặt chẽ, hiệu quả, minh bạch và đúng mục đích” - Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay.

Đẩy nhanh hoàn thuế cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có thêm dòng tiền đầu tư vào sản xuất kinh doanh

Trả lời câu hỏi của phóng viên về hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn cho biết, qua quá trình hoàn thuế GTGT đã phát hiện những rủi ro. Tổng cục Thuế đã có công văn yêu cầu các đơn vị thống nhất tăng cường quản lý rủi ro, hồ sơ hoàn thuế phải đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.

Cơ quan thuế trước mắt xây dựng tiêu chí hoàn thuế tích hợp tự động, ứng dụng CNTT tích hợp hồ sơ hoàn thuế, ứng dụng này sẽ triển khai vào cuối năm nay, phân loại hồ sơ để thực hiện. Cùng với đó, tăng cường giám sát việc thực hiện của các cán bộ, công chức trong ngành Thuế.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi khẳng định thêm, công tác hoàn thuế phải đúng quy định của pháp luật, hoàn thuế đúng người, đúng việc, không để xảy tình trạng gian lận, chiếm đoạt tiền của Nhà nước. Cơ quan quản lý nỗ lực để doanh nghiệp sớm được hoàn thuế.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, cơ quan quản lý xác định hoàn thuế cho doanh nghiệp là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và liên tục. Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế tiếp tục tìm các giải pháp, ứng dụng CNTT vừa để tăng cường công tác quản lý, vừa đẩy nhanh quá trình hoàn thuế cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có thêm dòng tiền đầu tư vào sản xuất kinh doanh trong thời điểm còn nhiều khó khăn như hiện nay.

Bên cạnh tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cơ quan quản lý sẽ tăng cường thanh kiểm tra, giám sát, nếu phát hiện trường hợp gian lận tiền hoàn thuế, sẽ xử lý nghiêm theo quy định pháp luật./.