Nước CHXHCN Việt Nam luôn đề cao vai trò của "Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa" như vậy việc thượng tôn pháp luật là vấn đề tất yếu. Sau đây, Luật sư Luật Thiên Minh sẽ phân tích vai trò của pháp luật đối với nhà nước, xã hội dưới một số góc nhìn pháp lý cụ thể sau:
1. Pháp luật là cơ sở để thiết lập, củng cố và tăng cường quyền lực nhà nước ?
Một trong những nguyên lý, đã được khẳng định là quốc gia chẳng thể tồn tại thiếu pháp luật và luật pháp không thể phát huy hiệu lực của mình nếu không có sức mạnh của bộ máy quốc gia. Trong khoa học có những quan điểm nhấn mạnh ý nghĩa tuyệt đối của quyền lực nhà nước, coi đó là cái nảy sinh cái thứ nhất, còn pháp luật chỉ là cái phát sinh [cái thứ hai]; hoặc coi pháp luật đứng trên quốc gia, quốc gia phải tuyệt đối phục tùng luật pháp… Là chưa có cơ sở xứng đáng vị:
Thứ nhất, đúng là pháp luật do nhà nước ban hành, nhưng luật pháp không phải chỉ là kết quả của tư duy chủ quan một cách đơn thuần, mà nó còn xuất phát từ những nhu cầu khách quan của tầng lớp. Luật pháp chỉ có thể đi vào cuộc sống nếu như nó hiệp với trình độ phát triển kinh tế tầng lớp.
Thứ hai, pháp luật cũng còn cần có quyền lực quốc gia bảo đảm mới có thể phát huy tác dụng trong thực tại đời sống. Do vậy nói pháp luật đứng trên nhà nước là không thực tại.
Thứ ba, nhu cầu về luật pháp còn là nhu cầu tự thân của bộ máy quốc gia. Bộ máy nhà nước là một thiết chế phức tạp bao gồm nhiều bộ phận [nhiều loại cơ quan quốc gia]. Để bộ máy đó hoạt động có hiệu quả đòi hỏi phải xác định đúng chức năng, thẩm quyền, trách nhiệm của mỗi loại cơ quan, mỗi cơ quan; phải xác lập mối quan hệ đúng đắn giữa chúng; phải có những phương pháp tổ chức và hoạt động thích hợp để tạo ra một cơ chế đồng bộ trong quá trình thiết lập và thực thi quyền lực quốc gia. Tất những điều đó chỉ có thể thực hành được khi dựa trên cơ sở vững chắc của những nguyên tắc và quy định cụ thể của luật pháp.
Thực tế cho thấy khi chưa có một hệ thống quy phạm luật pháp về tổ chức đầy đủ, đồng bộ, hiệp và chính xác để làm cơ sở cho việc củng cố và hoàn thiện bộ máy quốc gia thì dễ dẫn đến tình trạng trùng, chồng chéo, thực hành khống đúng chức năng, thẩm quyền của một số cơ quan quốc gia, bộ máy sẽ sinh ra cồng kềnh và kém hiệu quả.
Na ná như trên, pháp luật có vai trò quan yếu trong việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mỗi loại cán bộ, mỗi cán bộ làm việc trong từng cơ quan cụ thể của bộ máy quốc gia. Nhờ có luật pháp, các hiện tượng lạm quyền, bao biện, vô trách nhiệm… Của hàng ngũ viên chức nhà nước dễ dàng được phát hiện và loại trừ.
2. Pháp luật là phương tiện để nhà nước quản lý mọi mặt đời sống xã hội ?
Quốc gia là đại diện chính thức của toàn thể từng lớp, Vì vậy nhà nước có chức năng [nhiệm vụ] quản lý toàn tầng lớp.
Để quản lý toàn tầng lớp, nhà nước dùng nhiều dụng cụ, nhiều biện pháp, nhưng luật pháp là công cụ quan yếu nhất. Với những đặc điểm riêng của mình, luật pháp có khả năng triển khai những chủ trương, chính sách của nhà nước một cách nhanh nhất, đồng bộ và có hiệu quả nhất trên quy mô rộng lớn nhất. Cũng nhờ có luật pháp, quốc gia có cơ sở để phát huy quyền lực của mình và rà, kiểm soát các hoạt động của các tổ chức, các cơ quan, các viên chức nhà nước và mọi công dân.
Trong tổ chức và quản lý kinh tế, pháp luật lại càng có vai trò lớn. Bởi, chức năng tổ chức và quản lý kinh tế của quốc gia có phạm vi rộng và phức tạp, bao gồm nhiều vấn đề, nhiều mối quan hệ mà nhà nước cần xác lập, điều hành và kiểm soát như hoạch định chính sách kinh tế, xác định chỉ tiêu kế hoạch, quy định các chế độ tài chính, tiền tệ, giá… Thảy quá trình tổ chức và quản lý đều đòi hỏi sự hoạt động tích cực của quốc gia nhằm tạo ra một cơ chế đồng bộ, xúc tiến quá trình phát triển đúng hướng của nền kinh tế và mang lại hiệu quả thiết thực.
Do thuộc tính phức tạp và khuôn khổ rộng của chức năng quản lý kinh tế, nhà nước không thể trực tiếp tham dự vào các hoạt động kinh tế cụ thể mà chỉ thực hiện việc quản lý ở tầm vĩ mô và mang thuộc tính hành chính – kinh tế. Quá trình quản lý kinh tế không thể thực hành được nếu không dựa vào pháp luật.
Chỉ trên cơ sở một hệ thống văn bản luật pháp kinh tế đầy đủ, đồng bộ, hiệp với thực tiễn [điều kiện và trình độ phát triển của kinh tế xã hội] và kịp thời trong mỗi thời kỳ cụ thể, quốc gia mới có thể phát huy được hiệu lực của mình trong lĩnh vực tổ chức và quản lý kinh tế, xã hội.
3. Pháp luật góp phần tạo dựng những quan hệ mới ?
Bên cạnh chức năng đề đạt, luật pháp còn có tính tiên phong, định hướng cho sự phát triển của các quan hệ từng lớp. Có thể nói, luật pháp có vai trò quan trọng trong việc tạo dựng [lập] nên những quan hệ mới.
Trên cơ sở xác định thực trạng từng lớp với những tình huống [sự kiện] cụ thể, tiêu biểu, tồn tại và tái diễn bộc trực ở những thời khắc cụ thể trong tầng lớp, nhà nước đề ra pháp luật để điều chỉnh kịp thời và hiệp. Nhưng cuộc sống vốn sống động và thực tế thường diễn ra với những đổi thay thẳng tuột. Tuy nhiên, về cơ bản những đổi thay đó vẫn diễn ra theo những quy luật nhất thiết mà con người có thể nhận thức được.
Dựa trên cơ sở của những kết quả và dự báo khoa học, người ta có thể dự định được những đổi thay có thể diễn ra với những tình huống [sự kiện] cụ thể, điển hình cần có sự điều chỉnh bằng luật pháp. Từ đó luật pháp được đặt ra để định hướng trước, xác lập những quy định và có thể thiết kế những mô hình tổ chức quy định chức năng nhiệm vụ và tổ chức thí nghiệm…
Tuy vậy, pháp luật bao giờ cũng có sự ổn định tương đối. Sự hình thành mới hoặc thay đổi thường chỉ diễn ra với từng bộ phận của hệ thống pháp luật, ít có những đột biến toàn phần trong một thời kì ngắn. Tính định hướng của luật pháp cũng theo quy luật đó. Hệ thống quy phạm định hướng chỉ là một bộ phận nhất định của hệ thống pháp luật thực định của mỗi nhà nước.
Sự phối hợp hài hòa giữa tính cụ thể của luật pháp với tính tiền phong [định hướng] của nó có một ý nghĩa rất quan yếu là tạo ra được sự ổn định và phát triển, kế thừa và đổi mới trực tính, làm cho luật pháp năng động, hiệp hơn, tiến bộ hơn.
4. Pháp luật tạo ra môi trường ổn định trong việc thiết lập các mối quan hệ giao ban giữa các quốc gia ?
Có một thực tiễn là tiện chế chính trị có thể đổi thay, tức là quyền lực của một bộ máy quốc gia trong một thời kỳ lịch sử nhất mực có thể đổi thay, nhưng nhân dân và quyền lực quần chúng vẫn tồn tại và phát triển. Những quan hệ đa chiều trong xã hội vẫn phát triển và đòi hỏi phải được điều chỉnh bằng pháp luật để bảo đảm sự ổn định thứ tự. Bởi thế, quyền lực dân chúng là vấn đề căn bản; trật tự từng lớp là đòi hỏi khách quan và những nhu cầu về luật pháp là xoành xoạch có.
Luật pháp và nhà nước luôn có quan hệ khăng khít với nhau “như hình với bóng”. Nhưng đó là nói ở góc độ chung. Khi tiếp cận ở giác độ cụ thể, luật pháp có những nét riêng cơ bản. Đó là khi luật pháp phản ánh đúng những lợi. Của dân tộc, của quần chúng thì dù chế độ nhà nước nào cũng phải trọng. Nếu đi trái lại điều đó là ngược với lợi. Của dân tộc, của nhân dân và sẽ bị nhân dân phản đối, không coi trọng, không chấp hành. Xét ở góc độ này, luật pháp còn có vai trò giữ gìn sự ổn định và thứ tự xã hội.
Sự ổn định của mỗi nhà nước là điều kiện quan trọng để tạo ra niềm tin, là cơ sở để mở mang các mối bang giao với các nước khác. Trong thời đại ngày nay, phạm vi của các mối quan hệ bang giao giữa các nước càng ngày càng lớn và nội dung thuộc tính của các quan hệ đó càng ngày càng đa diện [nhiều mặt]. Cơ sở cho việc thiết lập và củng cố các mối quan hệ bang giao đó là pháp luật [luật pháp quốc tế và pháp luật nhà nước]. Khởi hành từ nhu cầu đó, hệ thống luật pháp của mỗi nước cũng có bước phát triển mới: Bên cạnh những văn bản luật pháp quy định và điều chỉnh các quan hệ tầng lớp có liên quan đến các chủ thể luật pháp trong nước còn cần có đầy đủ các văn bản pháp luật quy định và điều chỉnh các quan hệ có nhân tố nước ngoài, ví dụ, luật đầu tư, luật về khoa học, và công nghệ…
Cũng cần nhấn mạnh rằng, muốn có môi trường từng lớp ổn định để mở mang các mối bang giao và hiệp tác thì chẳng thể chỉ để ý ''một mảng'' của hệ thống luật pháp của một quốc gia, mà phải để ý tới sự đồng bộ của cả hệ thống luật pháp của quốc gia đó. Bởi, hệ thống pháp luật của mỗi nhà nước là một chỉnh thể, mỗi bộ phận [mỗi mảng] trong hệ thống pháp luật đó không thể tồn tại và phát triển riêng biệt, cục bộ được mà luôn có quan hệ và tác động qua lại với các bộ phận khác.
Như vậy muốn thực hành tốt sự quản lý quốc gia, đẩy nhanh sự phát triển của xã hội, mở rộng quan hệ và cộng tác với các nước thì phải chú trọng phát huy vai trò của luật pháp, phải mau chóng xây dựng một hệ thống pháp luật toàn diện, đầy đủ và đồng bộ, thích hợp với những điều kiện và cảnh ngộ trong nước, đồng thời hợp với thiên hướng phát triển chung với tình hình quốc tế và khu vực.
Xem thêm:
>>> Cấp chứng chỉ hành nghề dược cần những điều kiện gì?
>>> Thủ tục sang tên xe máy khác tỉnh
CÔNG TY LUẬT THIÊN MINH
Address: Tòa AQUA 2 109OT12B Vinhomes Golden River, số 2 Tôn Đức Thắng, Phường Bến Nghé, Quận 1
Hotline: 0839 400 004 – 0836 400 004
Email:
Trân trọng !
Hiện nay; mỗi công dân trong xã hội cần tìm hiểu và nắm bắt các quy định pháp luật cơ bản; để xây dựng cho mình bộ khung vững chắc cho các hoạt động của cuộc sống; tạo tiền đề cho sự phát triển cá nhân và xã hội bền vững. Việc tăng cường vai trò của pháp luật đối với nhà nước nhằm mục đích xây dựng tính kỷ cương; trật tự, văn minh, bảo vệ và phát triển giá trị chân chính; đặc biệt là ý thức đạo đức xã hội. Vậy vai trò của pháp luật đối với công dân là gì? Vai trò đó được thể hiện như thế nào? chắc hẳn nhiều người vẫn vẫn chưa nắm rõ. Cụ thể về vấn đề này; anh Đặng Lê P đã có câu hỏi như sau:
Chào luật sư X! Tôi là Đặng Lê P [sinh sống tại Lâm Đồng]. Chắc hẳn nhắc đến cụm từ pháp luật thì không ai cảm thấy xa lạ. Tuy nhiên; để nói về vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội thì có lẽ nhiều người còn chưa biết. Đặc biệt là vai trò của pháp luật đối với công dân. Vậy vai trò của pháp luật đối với công dâm được thể hiện như thế nào? Rất mong luật sư giải đáp. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Trước tiên xin cảm ơn câu hỏi của bạn Đặng Lê P. Sau đây Luật sư X xin tư vấn về Vai trò của pháp luật đối với công dân được thể hiện như thế nào? Mời bạn đọc tham khảo!
Vai trò của pháp luật đối với công dân
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do Nhà nước thừa nhận; hoặc ban hành; mang tính bắt buộc phải thực hiện và được đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp giáo dục; cưỡng chế nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội; theo mục đích; định hướng của mình.
Từ định nghĩa trên; ta có thể thấy pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội; đối với mỗi chủ thể trong xã hội thì pháp luật lại có vai trò khác nhau. Pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng với mỗi công dân trong xã hội. Pháp luật không thể thiếu và quyết định tới sự tồn tại và vận hành của xã hội và nền tảng đạo đức trong xã hội đó.
Trước tiên; vai trò của pháp luật đối với công dân là rất quan trọng; được thể hiện như sau:
Vai trò của pháp luật đối với công dân dược thể hiện
Pháp luật là công cụ bảo vệ quyền lợi của công dân
Vai trò đầu tiên là: pháp luật là công cụ để công dân bảo vệ quyền và lợi ích của mình. Thông qua pháp luật; công dân có thể bảo vệ chính quyền và lợi ích của mình; cũng như quyền và lợi ích của người khác; trước những hành vi xâm phạm bất hợp pháp của cá nhân; tổ chức khác; thậm chí là các cơ quan nhà nước.
Ngay trong Hiến pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã quy định về thừa nhận; tôn trọng và bảo vệ quyền con người; quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Theo đó; bất kỳ ai cũng có quyền được sống; được lao động, học tập; được vui chơi giải trí;… vì vậy pháp luật chính là công cụ để bảo vệ quyền của họ.
Hơn thế nữa; pháp luật còn có quy định để ngăn ngừa; xử lý các hiện tượng xâm phạm bất hợp pháp quyền lợi của công dân như cấm buôn bán hàng giả [ảnh hưởng đến người tiêu dùng]; cấm được xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác [bảo vệ quyền nhân thân của công dân];… Thể hiện rõ nhất thông qua các chế tài trong Bộ luật hình sự và các quy định xử phạt trong luật xử lý vi phạm hành chính.
Thậm chí; kể cả các cơ quan quyền lực của nhà nước cũng có thể bị xử lý nếu xâm hại bất hợp pháp đến quyền của công dân. Ví dụ công dân có quyền khiếu nại; quyền khởi kiện vụ án hành chính [các hành vi hành chính; quyết định hành chính] xâm hại đến quyền lợi hợp pháp của mình;…
Qua đó; pháp luật nhằm thiết lập và bảo vệ trật tự có lợi trong các quan hệ xã hội vì cuộc sống hạnh phúc, yên bình của nhân dân, vì sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.
Pháp luật là công cụ giáo dục
Vai trò tiếp theo của pháp luật đối với công dân chính là: Pháp luật là phương tiện góp phần giáo dục con người năng động, sáng tạo có niềm tự hào dân tộc; có ý chí vươn lên góp phần làm cho dân giàu nước mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Bằng chính những quy định của pháp luật góp phần giáo dục công chức, viên chức; nhân dân trách nhiệm của người công dân, ý thức sông, làm việc theo pháp luật; giữ gìn thuần phong mỹ tục của dân tộc, xây dựng gia đình văn hóa, hạnh phúc; tôn trọng các quy tắc của đời sống cộng đồng với tinh thần mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người.
Kể cả các chế tài nghiêm khác nhất của pháp luật không phải là trừng trị; răn đe đói với người phạm tội mà trước tiên là giáo dục họ; để cho họ hiểu được rằng đâu là đúng, đâu là sai. Đồng thời cũng có vai trò giáo dục đối với toàn xã hội là phải trở thành công dân tốt; nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.
Ngoài các vai trò của pháp luật đối với công dân thì pháp luật còn có vai trò khác đối với nhà nước và xã hội. cụ thể như sau: Pháp luật là vũ khí chính trị để chống lại các lực lượng chống đối, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội; ghi nhận, củng cố và phát triển quyền lực của giai cấp thống trị. Đồng thời; pháp luật cũng là công cụ để cải tạo, quản lý xã hội trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội;…. định hướng cho xã hội phát triển theo đường lối của lực lượng cầm quyền.
Pháp luật thể hiện đường lối; chính sách của lực lượng cầm quyền một cách chi tiết; đặc thù dưới dạng các quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung đối với toàn xã hội và được bảo đảm thực hiện bằng nhà nước; trong đó có các biện pháp cưỡng chế nhà nước. Qua đó đảm bảo cho các chính sách được thực hiện nhanh; chính xác và có hiệu quả trên quy mô toàn xã hội.
Vai trò của pháp luật cũng thể hiện ở chỗ nó là phương tiện quản lý có hiệu quả đời sống kinh tế – xã hội. Thông qua pháp luật; nhà nước đề ra các kế hoạch và chính sách phát triển kinh tế, xác định cơ cấu, các thành phần kinh tế của nền kinh tế quốc dân; quy định địa vị pháp lý của các đơn vị, tổ chức kinh tế quản lý quá trình sản xuất, kinh doanh; quy định chế độ tài chính, các biện pháp kiểm tra; giám sát trong quá trình sản xuất, kinh doanh….
Vai trò của pháp luật đối với Nhà nước
Pháp luật là cơ sở pháp lý để bộ máy nhà nước tổ chức và hoạt động. Nhà nước không thể tồn tại mà không có pháp luật; nó cần tới pháp luật để tổ chức bộ máy của mình; quy định rõ thẩm quyền của các cơ quan nhà nước; xác định mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau; giữa nhà nước với các tổ chức xã hội và với dân cư.
Việc tổ chức và hoạt động bộ máy nhà nước theo pháp luật sẽ bảo đảm được tính chặt chẽ; chính xác, thống nhất trong tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước. Nhờ có pháp luật mà hoạt động của bộ máy nhà nước cũng tránh được hiện tượng chồng chéo; mâu thuẫn hoặc tùy tiện, lạm quyền; tạo ra cơ chế đồng bộ thực hiện có hiệu quả quyền lực nhà nước.
Ngoài ra; pháp luật tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho việc kinh doanh những quan hệ mới trong xã hội; đồng thời cố, mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế.
Có thể bạn quan tâm:
Thông tin liên hệ
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật sư X về “Vai trò của pháp luật đối với công dân được thể hiện như thế nào?“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Luật sư X là đơn vị chuyên về dịch vụ luật; giải đáp thắc mắc vấn đề giấy tờ; thành lập công ty trọn gói, mã số thuế; hợp pháp hóa lãnh sự Hà Nội;… vì vậy bất kỳ vấn đề pháp lý nào hiện nay hãy liên hệ tới chúng tôi khi cần.
Nếu có thắc mắc trong các vấn đề pháp lý và cần nhận thêm sự tư vấn; giúp đỡ của luật sư hãy liên hệ 0833102102.
Câu hỏi thường gặp
Pháp luật là gì?
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do Nhà nước thừa nhận; hoặc ban hành; mang tính bắt buộc phải thực hiện và được đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp giáo dục; cưỡng chế nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội; theo mục đích; định hướng của mình.
Đặc điểm của pháp luật?
Pháp luật có các đặc điểm sau: – Về con đường hình thành: có thể là được thừa nhận [từ tập quán hay đạo đức;…] hoặc ban hành; – Về chủ thể: Chủ thể duy nhất có quyền ban hành pháp luật là Nhà nước;– Về tính chất: Pháp luật mang tính quy phạm phổ biến;
– Pháp luật được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực Nhà nước.