Thuốc tránh thai khẩn cấp có hại như thế nào năm 2024
Thuốc tránh thai khẩn cấp với thành phần chứa progestin liều cao, có tác dụng làm chậm quá trình rụng trứng, ức chế trứng bám vào niêm mạc tử cung, từ đó ngăn ngừa thụ thai. Thuốc tránh thai có thể đạt hiệu quả ngừa thai lên đến 95% nếu được dùng đúng cách trong vòng 24h và trước 72h sau khi quan hệ. Show
Tuy nhiên, dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá liều (nhiều hơn 2 lần/tháng) có thể gây ra nhiều tác dụng phụ và biến chứng lâu dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người sử dụng. Tác hại của thuốc tránh thai khẩn cấp:
Cần lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai cấp tốc Một số lưu ý để giảm tác hại của thuốc tránh thai khẩn cấpThuốc tránh khai khẩn cấp chỉ có tác dụng ngừa thai, do đó, nếu bạn đã có thai thì thuốc hoàn toàn không có tác dụng phá thai, Thuốc không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây lan qua đường tình dục, Thuốc chỉ được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ từ 25-45 tuổi. Nếu bạn đang ở độ tuổi vị thành niên, để bảo vệ hệ sinh sản đang phát triển, hãy cân nhắc dùng các biện pháp tránh thai an toàn khác. Không nên lệ thuộc vào thuốc tránh khai khẩn cấp trong khi có rất nhiều biện pháp tránh thai mà bạn có thể áp dụng, như dùng bao cao su để đồng thời bảo vệ bản thân khỏi các bệnh lây lan qua đường quan hệ. Thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp phòng tránh thai cho hiệu quả lên đến 90% trong vòng 120 giờ (5 ngày) hoặc 72 giờ (3 ngày) tùy loại thuốc sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Tuy nhiên, chị em chỉ nên uống thuốc tránh thai trong giới hạn cho phép, nếu lạm dụng quá mức có thể gặp tác dụng phụ cùng nhiều hệ lụy sức khỏe. Bài viết dưới đây được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Trần Thị Thanh Thảo, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về thuốc tránh thai cấp tốc, cách sử dụng thuốc khoa học để tránh những tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?Thuốc tránh thai khẩn cấp (Emergency Contraceptive Pills) là phương pháp tránh thai được sử dụng sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ như quan hệ tình dục không an toàn, phụ nữ bị cưỡng hiếp hoặc có sử dụng biện pháp bảo vệ khác nhưng lo sợ không thành công. (1) Thành phần chính của thuốc tránh thai khẩn cấp chứa hàm lượng lớn hormone sinh dục nữ Progesterone. Nguyên tắc ngừa thai tương tự như thuốc tránh thai hàng ngày, tuy nhiên sự khác biệt hàm lượng Progestin chính là điểm khác biệt, giúp loại thuốc này cho tác dụng ngừa thai nhanh chóng. ThS.BS Trần Thị Thanh Thảo, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, thuốc tránh thai cấp tốc là giải pháp hữu hiệu cho những tình huống “cấp bách” – có nguy cơ mang thai sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Có 3 nhóm đối tượng sử dụng thường gặp nhất là:
Nghiên cứu cho thấy, thuốc tránh thai khẩn cấp cho hiệu quả ngừa thai lên đến 90% trong vòng 24 giờ đầu tiên sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Nếu sử dụng càng muộn sau khi giao hợp hiệu quả ngừa thai càng thấp hơn. Tùy loại thuốc mà hiệu quả ngừa thai sẽ mất đi nếu vượt quá thời gian cho phép: 120 giờ (5 ngày) hoặc 72 giờ (3 ngày). (2) Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấpKhi được đưa vào cơ thể, các thành phần nội tiết có trong thuốc ngừa thai khẩn cấp sẽ gây tác động, làm cản trở quá trình rụng trứng tự nhiên ở phụ nữ, nhờ đó ngăn cản sự gặp gỡ và diễn ra thụ tinh giữa trứng và tinh trùng. Trong trường hợp trứng đã thụ tinh, thuốc sẽ ngăn không cho nội mạc tử cung hình thành cửa sổ làm tổ, ngăn cản việc làm tổ của phôi thai trong lòng tử cung. Nếu quá trình làm tổ đã diễn ra, thuốc tránh thai khẩn cấp không làm gián đoạn quá trình mang thai. Bác sĩ Thanh Thảo nhấn mạnh, cần phân biệt rõ ràng thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc phá thai. Thuốc tránh thai khẩn cấp KHÔNG PHẢI là thuốc phá thai. Cơ chế hoạt động của thuốc ngừa thai cấp tốc chính là ngăn cản không cho tinh trùng gặp trứng bằng cách ngăn cản quá trình rụng trứng. Nghĩa là thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ ngăn cản việc thụ thai, không phải kết thúc quá trình mang thai. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến hiện nayBác sĩ Thanh Thảo cho biết, thuốc tránh thai khẩn cấp phát huy hiệu quả ngừa thai tối đa nếu sử dụng ngay sau khi phát sinh quan hệ không được bảo vệ. Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc, phổ biến nhất là loại 72 giờ và 120 giờ, ít phổ biến hơn là các loại 24 giờ, 36 giờ hoặc 48 giờ. (3) Các loại thuốc ngừa thai khẩn cấp được phân dạng thành loại 1 viên hoặc loại 2 viên, do đó cách sử dụng cũng khác nhau. Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viênThuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên được nhiều người lựa chọn bởi độ phổ biến trên thị trường và tính tiện lợi khi sử dụng. Phần lớn những viên thuốc loại này chỉ cho hiệu quả ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn nếu sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viênTheo nghiên cứu, thời gian uống thuốc càng sớm thì hiệu quả ngừa thai càng cao. Cụ thể là:
Các nhãn hiệu thuốc tránh thai loại 1 viên đang phổ biến trên thị trường gồm:
Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viênThuốc tránh thai loại 2 viên ít phổ biến hơn. Quy cách đóng gói 2 viên thuốc/hộp, mỗi viên chứa 0,75mg Levonorgestrel. Viên thứ nhất uống càng sớm càng tốt sau khi phát sinh quan hệ không được bảo vệ, không vượt quá 72 giờ. Viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ, không để quá 16 giờ. Thuốc chỉ phát huy hiệu quả ngừa thai khi người sử dụng uống đủ và đúng 2 viên theo thời gian quy định. Chị em cần ghi nhớ khoảng cách sử dụng thuốc để mang lại hiệu quả ngừa thaiCác nhãn hiệu thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên phổ biến trên thị trường gồm:
Bác sĩ Thanh Thảo nhấn mạnh, khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, người sử dụng cần nắm rõ mình uống loại 1 viên hay 2 viên để sử dụng đúng, tránh việc sử dụng sai làm mất hiệu quả ngừa thai. Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp sau khi uốngThông thường, phụ nữ không mang thai ngay sau khi có quan hệ tình dục. Tinh trùng sẽ sống sót trong cơ thể người phụ nữ trong khoảng 5 ngày. Ở thời điểm đó, nếu xảy ra hiện tượng rụng trứng, tinh trùng gặp trứng và thụ tinh sẽ cho kết quả thụ thai. (4) Thuốc tránh thai khẩn cấp có vai trò ngăn cản quá trình rụng trứng tự nhiên diễn ra, ngăn không cho buồng trứng phóng thích trứng. Chính vì thế, nếu trứng đã rụng, trứng và tinh trùng đã gặp nhau, đã thụ tinh và đã làm tổ trong niêm mạc tử cung thì thuốc không còn tác dụng. Đó chính là lý do tại sao các chuyên gia y tế khuyến cáo chị em phụ nữ nên uống càng sớm càng tốt sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ nếu không muốn mang thai. Tuy nhiên, thống kê cho thấy khoảng 1-2% trường hợp phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai cấp tốc vẫn mang thai mặc dù đã uống thuốc trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Nghĩa là, thuốc tránh thai khẩn cấp không bảo vệ tuyệt đối được tất cả các trường hợp mang thai ngoài ý muốn. Nếu sau khi uống thuốc tránh thai không thấy xuất hiện kinh nguyệt vào chu kỳ kinh tiếp, chị em nên thăm khám sớm để được xác định chắc chắn việc mang thai hay không. Khoảng 1-2% trường hợp vẫn mang thai mặc dù uống thuốc tránh thai khẩn cấp ngay sau khi quan hệ tình dục không an toànNên uống thuốc tránh thai khi nào?Thuốc tránh thai khẩn cấp nên sử dụng trong những trường hợp phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ mà không muốn mang thai. Cụ thể là:
Các tác dụng phụ khi uống thuốc tránh thai cấp tốcBác sĩ Thanh Thảo cho biết, mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp cho hiệu quả ngừa thai nhanh chóng và hữu hiệu lên đến 90%, tuy nhiên nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng thuốc có thể gây nhiều tác dụng phụ, lâu ngày có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Một vài tác dụng phụ thường gặp của thuốc ồm:
Bác sĩ Thanh Thảo khuyến cáo chị em không nên lạm dụng uống thuốc tránh thai khẩn cấp, chỉ uống trong trường hợp thật sự cần thiết. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn, hướng dẫn phương pháp ngừa thai phù hợp và an toàn. Ai có thể uống thuốc tránh thai khẩn cấp?Hầu hết chị em phụ nữ đều có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, bao gồm những trường hợp không thể sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố như thuốc ngừa thai hàng ngày hoặc miếng dán tránh thai. Tuy nhiên, chị em không được uống thuốc tránh thai khẩn cấp nếu dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc, hoặc mắc bệnh lý có thể tương tác với thuốc. Thông báo tình trạng bệnh lý hoặc dị ứng với bác sĩ, dược sĩ để được tư vấn sử dụng có an toàn hay không. Những trường hợp chống chỉ định với thuốc tránh thai khẩn cấpBác sĩ Thanh Thảo nhấn mạnh, những trường hợp sau đây không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, bao gồm:
Những trường hợp cần thận trọng khi uống thuốc tránh thai, tốt nhất nên thông báo với bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn kỹ càng, gồm:
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấpThuốc tránh thai khẩn cấp có hai mặt lợi và hại rõ rệt, vì vậy chị em cần trang bị cho mình những kiến thức về cách sử dụng để bảo vệ sức khỏe bản thân. Dưới đây là một số lưu ý khi uống thuốc chị em cần biết:
Một vài câu hỏi thường gặp1. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có mang thai không?Không có một phương pháp tránh thai nào cho hiệu quả ngừa thai 100%. Thống kê cho thấy, khoảng 1-2% trường hợp vẫn có thai mặc dù uống thuốc tránh thai ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Do đó, sau khi uống thuốc, nếu nhận thấy kinh nguyệt đến chậm hơn 1 tuần so với chu kỳ kinh nguyệt bình thường, chị em nên sử dụng que thử thai hoặc thăm khám với bác sĩ để được làm các xét nghiệm cần thiết, xác định chắc chắn có mang thai hay không. 2. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có ảnh hưởng khả năng mang thai về sau không?Cơ chế hoạt động của thuốc là ngăn cản quá trình rụng trứng tự nhiên, không làm gián đoạn quá trình phát triển của phôi thai trong trường hợp trứng đã thụ tinh và làm tổ trong niêm mạc tử cung. Chính vì thế, thuốc tránh thai khẩn cấp không làm ảnh hưởng đến khả năng mang thai của phụ nữ sau này. 3. Làm sao để biết thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả hay không?Sau khi uống thuốc, nếu thấy kinh nguyệt vẫn xuất hiện như những chu kỳ bình thường, đó là dấu hiệu ngừa thai thành công. Tuy nhiên, để có kết quả chắc chắn, chị em nên đợi ít nhất một vài tuần, sau đó sử dụng que thử thai để kiếm chứng ngừa thai thành công hay không. 4. Có nên uống nhiều viên thuốc tránh thai khẩn cấp để tăng hiệu quả ngừa thai không?Câu trả lời là không. Uống nhiều viên cùng lúc không làm tăng hiệu quả ngừa thai, ngược lại còn làm tăng nguy cơ gặp nhiều tác dụng phụ nặng nề do cơ thể không thể hấp thu. Nhiều trường hợp lạm dụng thuốc có thể xuất hiện triệu chứng khó chịu ở dạ dày. Khuyến cáo chỉ nên uống tối đa 2 viên/tháng hoặc 3 viên/năm để đảm bảo không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Trường hợp bị nôn sau khi uống thuốc, cần xem xét thời gian nôn sau khi uống thuốc bao lâu. Nếu bị nôn trong vòng 1 giờ, chị em có thể uống thêm 1 viên để đảm bảo hiệu quả ngừa thai. 5. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?Sau khi uống thuốc tránh thai, nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nào dưới đây, chị em nên đến ngay bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và xử trí kịp thời. Các triệu chứng cần đặc biệt lưu ý gồm:
Mặc dù là phương pháp tránh thai hữu hiệu cho những tình huống “cấp bách”, tuy nhiên thuốc tránh thai khẩn cấp cũng là “con dao hai lưỡi”, có thể gây nhiều hệ lụy ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Chính vì thế, chị em không nên lạm dụng thuốc. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp tránh thai hiện đại phù hợp và an toàn. Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm sẵn sàng đồng hành cùng chị em phụ nữ trong chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình. Mặc dù là phương pháp tránh thai hữu hiệu cho những tình huống “cấp bách”, tuy nhiên thuốc tránh thai khẩn cấp cũng là “con dao hai lưỡi”, có thể gây nhiều hệ lụy ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Chính vì thế, chị em không nên lạm dụng thuốc. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp tránh thai hiện đại phù hợp và an toàn. Hy vọng những thông tin bổ ích trên đây sẽ giúp chị em hiểu rõ về thuốc tránh thai khẩn cấp, các mặt lợi – hại và có cách sử dụng khoa học. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi tư vấn và hỗ trợ! Tại sao không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp?Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong thời gian hoặc quá liều dùng sẽ là tăng nguy cơ làm teo niêm mạc tử cung, sảy thai, vô sinh,... Do đó, chị em chỉ nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong trường hợp “bất khả kháng” và không lạm dụng như một phương pháp tránh thai an toàn. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp 1 lần có ảnh hưởng gì không?Do đó, với câu hỏi “Một tháng uống thuốc tránh thai 1 lần có sao không?” thì hoàn toàn không gây ảnh hưởng gì. Đây cũng chính là liều lượng phù hợp khi bạn dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Uống thuốc tránh thai 72h có ảnh hưởng gì không?Việc lạm dụng thuốc ngừa thai 72h có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như gây teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng sinh sản, suy yếu gan, thận. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi cho con bú có ảnh hưởng gì không?Thuốc tránh thai khẩn cấp dành cho con bú chứa hoạt chất levonorgestrel sẽ không gây hại đến trẻ, do đó chị em có thể yên tâm sử dụng khi thật sự cần thiết. Nếu tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ, phụ nữ đến gặp bác sĩ để được tư vấn lựa chọn cách tránh thai lâu dài và phù hợp với bà mẹ đang cho con bú nhất. |